Με αφορμή το αντίστοιχο αντικείμενο που άνοιξε πρόσφατα ο φίλος Σώτος Ηλιόπουλος και μετά τη συμμετοχή σ’ αυτό και άλλων φίλων συνφορουμιστών, θα επιχειρήσω μια μεγαλύτερη καταγραφή (με περισσότερα στοιχεία) των ρεμπέτικων τραγουδιών που γράφηκαν για τα μαύρα αυτά χρόνια (1940 - 1949), ανοίγοντας νέο topic. Κάποια απ’ αυτά, εξ’ αιτίας της λογοκρισίας, κατάφεραν να κυκλοφορήσουν με αλληγορικούς στίχους, κάποια όμως δεν τα κατάφεραν και κυκλοφόρησαν πολλά χρόνια αργότερα. Συμπληρώστε από κάτω όσα δεν κατέγραψα.
Α. ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940 - 41
-
ΕΛΛΗ [ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΙΝΑΚΗ] (Στίχοι στις 21 Αυγούστου 1940).
-
ΘΑ ΠΑΡΩ ΤΟ ΝΤΟΥΦΕΚΙ ΜΟΥ [ΣΤΕΛΙΟΥ ΚΕΡΟΜΥΤΗ] (1940).
-
Ο ΑΓΥΜΝΑΣΤΟΣ [Γ. ΦΩΤΙΔΑ Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Μ. Βαμβακάρης) (1940).
-
ΑΝ ΦΥΓΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ [Κ. ΚΟΦΙΝΙΩΤΗ - Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Μ. Βαμβακάρης - Α. Χατζηχρήστος) (28/10/1940).
-
ΓΕΙΑ ΣΑΣ ΦΑΝΤΑΡΑΚΙΑ ΜΑΣ [Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Μάρκος Βαμβακάρης - Απόστολος Χατζηχρήστος) (1941).
-
ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ ΑΛΛΑΞΕ ΓΝΩΜΗ [Γ. ΦΩΤΙΔΑ - Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Μ. Βαμβακάρης - Α. Χατζηχρήστος) (1941).
-
ΣΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΤΑ ΒΟΥΝΑ [Γ. ΦΩΤΙΔΑ - ΑΠ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ] (Απ. Χατζηχρήστος - Μ. Βαμβακάρης - Γιάννης Σταμούλης) (1940).
-
Ο ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ [ΑΠ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ] (1940).
-
ΑΕΡΑ ΟΙ ΦΑΝΤΑΡΟΙ ΜΑΣ [ΑΠ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ] (1940).
-
ΜΗ ΣΕ ΦΟΒΙΖΕΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ [ΜΠ. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ - Π. ΤΟΥΝΤΑ] (Στελλάκης Περπινιάδης) (1941).
-
ΑΚΟΥ ΝΤΟΥΤΣΕ ΜΟΥ ΤΑ ΝΕΑ [Π. ΤΟΥΝΤΑ] (Στελλάκης Περπινιάδης) (1941).
-
ΜΠΕΝΙΤΟ ΜΟΥ (Τ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΜΠΕΝΙΤΟ) [Μ. ΜΑΤΣΑ - ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ] (Μ. Βαμβακάρης - Απ. Χατζηχρήστος) (1940 - 41).
-
ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ ΞΕΓΡΑΨΕ [Μ. ΜΑΤΣΑ - ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ] (Μ. Βαμβακάρης - Απ. Χατζηχρήστος) (1940 - 41).
-
Η ΛΟΓΧΗ ΜΑΣ ΤΟ ΘΕΛΕΙ [Γ. ΜΗΤΣΑΚΗ] (Νταίζη Σταυροπούλου - Στ. Κερομύτης - Μ. Χιώτης) (1941).
(Σημ.: Είναι το 1ο τραγούδι του Γιώργου Μητσάκη! Το έχει κανείς;; -
ΘΑ ΠΑΩ ΝΑ ΖΗΣΩ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ [Γ. ΠΑΛΑΜΑ] (Ντ. Σταυροπούλου - Χ. Μαυρίδης ή Ρώσσος) (Νοέμβ. 1940).
-
ΜΕ ΘΑΡΡΟΣ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΙ [ΜΠ. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ - Β. ΜΑΥΡΟΦΡΥΔΗ] (Στ. Κερομύτης - Ι. Γεωργακοπούλου) (14/3/1941).
-
ΤΟΥΣ ΚΕΝΤΑΥΡΟΥΣ ΔΕ ΦΟΒΑΜΑΙ (ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ ΕΧΩ ΤΗ ΛΟΓΧΗ) [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1940).
-
ΣΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΤΑ ΒΟΥΝΑ (ΨΗΛΑ ΒΟΥΝΑ ΚΙ ΑΠΑΤΗΤΑ) [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1940).
-
Η ΝΟΣΟΚΟΜΑ [Β. ΜΑΥΡΟΦΡΥΔΗ Π. ΤΟΥΝΤΑ] (1940 41).
-
Η ΜΠΟΜΠΑ [ΚΩΣΤΑ ΡΟΥΚΟΥΝΑ] (Κ. Ρούκουνας) (1946).
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΑΦΡΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ 1940 - 41
-
ΣΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΤΑ ΒΟΥΝΑ [ΜΙΜΗ ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ] (Σοφία Βέμπο) (1940).
-
ΜΑΣ ΧΩΡΙΖΕΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ [Κ. ΚΟΦΙΝΙΩΤΗ Μ. ΣΟΥΓΙΟΥΛ] (Σ. Βέμπο) (1940).
-
ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΑΙΔΙΑ [Μ. ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ Μ. ΣΟΥΓΙΟΥΛ] (Σ. Βέμπο) (1940).
-
ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΒΓΑΙΝ Ο ΙΤΑΛΟΣ [Γ. ΘΙΣΒΙΟΥ Σ. ΒΕΜΠΟ] (Σ. Βέμπο) (1940).
-
ΒΑΖΕΙ Ο ΝΤΟΥΤΣΕ ΤΗ ΣΤΟΛΗ ΤΟΥ [Γ. ΘΙΣΒΙΟΥ Θ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗ] (Σ. Βέμπο) (1940).
-
ΠΩ ΠΩ ΤΙ ΕΠΑΘΕ Ο ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ [Παρωδία ΠΩΛ ΜΕΝΕΣΤΡΕΛ] (Σ. Βέμπο) (1941).
-
ΣΤΗ ΡΩΜΗ (ΚΟΡΟΪΔΟ ΜΟΥΣΣΟΛΙΝΙ) [ELDO DI LAZZARO - Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ - ΜΕΝΕΣΤΡΕΛ ΠΩΛ] (Ν. Γούναρης) (1940 - 41).
-
ΑΓΓΛΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ [Π. ΜΕΝΕΣΤΡΕΛ Σ. ΒΕΜΠΟ] (Σ. Βέμπο) (1941).
-
ΟΧΙ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΠΟΛΕΜΟ [Μ. ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ Ζ. ΙΑΚΩΒΙΔΗ] (Σ. Βέμπο) (194;).
-
ΚΑΝΕ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΕΛΛΑΔΑ ΜΟΥ [Μ. ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ Μ. ΣΟΥΓΙΟΥΛ] (Σ. Βέμπο) (1946).
-
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ [Γ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΠ. ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ Μ. ΘΕΟΦΑΝΙΔΗ] (Σ. Βέμπο) (1947).
-
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΜΩΡΗΑ [Μ. ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ Θ. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗ] (Σ. Βέμπο) (1947).
-
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΠΟΥ Τ ΑΡΠΑΞΑΝ [Μ. ΤΡΑΪΦΟΡΟΥ Μ. ΣΟΥΓΙΟΥΛ] (Σ. Βέμπο) (1947;).
-
ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ [ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ ΙΩΣΗΦ ΡΙΤΣΙΑΡΔΗ] (1941).
Β. ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ
-
ΣΑΛΤΑΔΟΡΟΣ (ΘΑ ΣΑΛΤΑΡΩ) [Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1942. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1975, ερμηνευμένο από τους Μήτσο Ευσταθίου - Γιώτα Σύλβα).
-
ΕΠΙΔΡΟΜΗ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ [Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1944. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980, ερμηνευμένο από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΡΔΑΡΑΣ [Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1944. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοηχογραφήθηκε το 1980, ερμηνευμένο από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
ΟΙ ΛΑΔΑΔΕΣ [Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση της Κατοχής). Αγραμμοφώνητο τότε. Πρώτη εκτέλεση το 1982, ερμηνευμένο από τους Μ. Γενίτσαρη - Χ. Αλεξίου).
-
ΟΙ ΜΑΥΡΑΓΟΡΙΤΕΣ [Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1941. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρώτη εκτέλεση το 1980, ερμηνευμένο από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
ΣΤΗ ΦΥΛΑΚΗ ΘΑ ΛΙΩΣΩ [Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι σύνθεση του 1941. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1982, ερμηνευμένο από τους Μ. Γενίτσαρη Χ. Αλεξίου).
-
ΚΑΤΟΧΗ, 1941 [ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΙΝΑΚΗ] (Γραμμένο στις 4/5/1942)
-
ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΟΝΟΥΣ ΣΙΔΕΡΑ [Γ. ΜΑΡΙΝΑΚΗ] (Γραμμένο τον Απρίλη του 1941).
-
ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΤΟ ΓΑΪΔΟΥΡΙ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (Μπαγιαντέρας Στ. Χρυσίνης) (1946) (Στίχοι σύνθεση της κατοχής. Για την πείνα της Κατοχής).
-
ΧΑΪΔΑΡΙ [Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1943. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρώτη εκτέλεση το 1980 από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
ΤΟ ΧΑΪΔΑΡΙ [Κ. ΚΟΦΙΝΙΩΤΗ - Ν. ΓΟΥΝΑΡΗ] (Κατοχικό)
-
ΑΙΩΝΕΣ ΠΕΡΑΣΑΝ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Εμβατήριο του 1944, αγραμμοφώνητο)
-
ΜΠΛΟΚΟΣ (ΒΓΗΚΑΝΕ ΝΩΡΙΣ Τ’ ΑΣΤΕΡΙΑ) [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Στίχοι - σύνθεση της Κατοχής. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1978, ερμηνευμένο από τους Τσιτσάνη - Ελένη Γεράνη).
-
Ο ΜΠΛΟΚΟΣ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ [ΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ή ΤΟΥΝΤΑ].
-
ΜΑΤΣΑΚΙΑ ΠΕΝΤΟΧΙΛΙΑΡΑ [Μ. ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ] (Μ. Βαμβακάρης - Α. Χατζηχρήστος) (1947) (Γράφτηκε στην Κατοχή).
-
ΠΕΝΘΟΦΟΡΕΙ Η ΚΟΚΚΙΝΙΑ [Σ. ΚΟΤΟΜΑΤΗ] (Κ. Σκαρπέλης - Μ. Παπαβραμίδου).
-
ΠΟΣΕΣ ΚΑΡΔΟΥΛΕΣ ΚΛΑΨΑΝΕ [ΣΤΡΑΤΟΥ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗ] (1945;).
-
ΕΛ ΝΤΑΜΠΑ (ΒΑΡΚΑ ΓΙΑΛΟ) [ΑΝΩΝΥΜΟΥ Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Κατοχικό).
-
ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ [ΑΛΕΚΟΥ ΓΚΟΥΒΕΡΗ Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης Σ. Μπέλλου) (13/9/1948).
-
ΜΑΣ ΠΗΓΑΝ ΕΞΟΡΙΑ (ΒΑΡΚΑ ΓΙΑΛΟ) [Γιώργου Θεολογίτη-Κατσαρού Β. Τσιτσάνη] (Γ. Κατσαρός Στέλλα Κέϋ) (1947, STANDARD F-9014-B).
Σημειώσεις:
- Ηχογράφηση στις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη).
- Τραγούδι με παραπλήσια μουσική και ίδιο τίτλο (ΒΑΡΚΑ ΓΥΑΛΟ) ηχογραφείται το 1946 από τον ΒΑΣΙΛΗ ΤΣΙΤΣΑΝΗ με τον ΣΤΡΑΤΟ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗ.
- Στον ίδιο ακριβώς χαβά τραγουδιότανε και το ΕΛ ΝΤΑΜΠΑ (ΒΑΡΚΑ ΓΙΑΛΟ).
- Η μελωδία είναι παλιά επτανησιακή, ίσως οι στίχοι της εκτέλεσης με τον ΣΤΡΑΤΟ ΠΑΓΙΟΥΜΤΖΗ να είναι του Τσιτσάνη.
- ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΤΡΟΥΜΠΑ [Γ. ΜΗΤΣΑΚΗ].
Ωραίο τραγούδι, ζεϊμπέκικο. ʼγνωστο (σε μένα) πότε δημιουργήθηκαν οι στίχοι και η σύνθεση του τραγουδιού από τον δάσκαλο Μητσάκη (μπορεί να το 'χε στα συρτάρια του, φτιαγμένο από τότε, ή να είναι μεταγενέστερη δημιουργία του). Επίσης δεν γνωρίζω αν υπάρχει δίσκος τις δεκαετίες 40 ή 50 (υποθέτω πως μάλλον όχι).
Όμως, κυκλοφόρησε το 1976, ερμηνευμένο ωραία από τον Παναγιώτη Μιχαλόπουλο και συμπεριλαμβάνεται στο LP «ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΗΤΣΑΚΗΣ - ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: “ΤΑ ΣΑΪΝΙΑ”», ΚΥΚΛΑΔΕΣ LPKG 24.
Γ. ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ
-
ΝΑ 'ΝΑΙ ΓΛΥΚΟ ΤΟ ΒΟΛΙ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (Στίχοι - σύνθεση του 1942. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
ΕΑΜ ΕΛΑΣ (ΣΟΥ ΣΤΕΛΝΩ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΑΤΑ ΑΠ ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΜΑΝΟΥΛΑ) [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 42).
-
ΦΟΡΕΣΕ ΑΝΤΑΡΤΗ Τ ΑΡΜΑΤΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 42).
-
ΕΛΛΑΣ ΝΑ ΖΕΙΣ ΑΙΩΝΙΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 42).
-
ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 42).
-
ΑΡΧΗΓΟ ΜΟΥ ΕΧΩ ΤΟΝ ΑΡΗ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 42).
-
Τ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΕΦΟΥΝΤΩΣΕ [ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΥ] (1942;).
-
ΠΑΝΩ ΣΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΤΑ ΟΡΗ [ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΛΔΑΡΑ].
-
ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ [Β. ΜΑΓΚΙΔΟΥ ΑΓΝΩΣΤΟΥ] (Βιργινία Μαγκίδου) (1945).
-
ΤΟ ΣΤΕΡΝΟ ΜΟΥ ΤΟ ΚΡΕΒΒΑΤΙ [ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ] (Σ. Μπέλλου Θ. Ευγενικός) (1955).
-
ΕΑΜ ΕΛΑΣ [ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΙΝΑΚΗ] (1941 42).
-
ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΡΗ [ΑΔΕΣΠΟΤΟ] (1942).
-
ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ (Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΕ ΚΙ Ο ΗΛΙΟΣ ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΖΕΙ) [ΟΔΥΣΣΕΑ ΜΟΣΧΟΝΑ] (1943).
-
ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ [ΑΔΕΣΠΟΤΟ] (1941 - 43).
-
ΔΙΧΩΣ ΤΑΝΚΣ, ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ [Μ. ΧΙΩΤΗ] (1941 44) (Αγραμμοφώνητο).
-
ΒΡΟΝΤΑΕΙ Ο ΟΛΥΜΠΟΣ, ΑΣΤΡΑΦΤΕΙ Η ΓΚΙΩΝΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ], (Κατοχικό), πάνω στο αντάρτικο ΣΤ ΑΡΜΑΤΑ, ΣΤ ΑΡΜΑΤΑ [ΝΙΚΟΥ ΚΑΜΒΟΥΝΗ ΑΣΤΡΑΠΟΓΙΑΝΝΟΥ].
-
ΧΑΙΡΕ, Ω, ΧΑΙΡΕ, ΛΕΥΤΕΡΙΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ], πάνω στο αντάρτικο «ΜΑΥΡΗ ΕΙΝ Η ΝΥΧΤΑ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ».
Δ. ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ
-
ΜΑΣ ΠΗΡΑΝ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ [ΑΝΩΝΥΜΟΥ] (1944 45).
-
ΜΑΣ ΗΡΘΑΝ ΟΙ ΕΓΓΛΕΖΟΙ [ΚΩΣΤΑ ΒΑΡΝΑΛΗ] (1944 45).
-
ΜΠΛΕ ΚΑΙ ΑΣΠΡΟ [ΤΟΛΗ ΧΑΡΜΑ] (Ντούο Χάρμα) (1947).
-
Η ΝΟΣΟΚΟΜΑ [Κ. ΜΑΝΕΣΗ - Γ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ] (Α. Ευγενικός - Οδ. Μοσχονάς) (1950).
-
ΚΑΠΟΙΑ ΜΑΝΑ ΑΝΑΣΤΕΝΑΖΕΙ [ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ - Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Στ. Χασκίλ - Μ. Βαμβακάρης - Τσιτσάνης) (1947).
-
ΜΑΝΑ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ [ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ] (Α. Ευγενικός - Οδ. Μοσχονάς) (1950;).
-
ΜΠΡΟΣ ΣΤΟ ΡΗΜΑΓΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης) (Οκτ. 1947).
-
Τ’ ΟΝΕΙΡΟ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΗΣ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Μ. Νίνου - Πρ. Τσαουσάκης - Β. Τσιτσάνης) (14/11/1950).
-
Ο ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΣ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης - Μ. Νίνου) (19/10/1949).
-
ΜΑΥΡΑ ΤΑ ΒΛΕΠΩ ΚΙ’ ΑΡΑΧΝΑ [Ν. ΜΑΘΕΣΗ - Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης) (1949).
-
ΜΟΥΓΚΡΙΖΕΙ Ο ΓΡΑΜΜΟΣ [ΧΡ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ] (1949).
-
ΤΟ ΦΑΝΤΑΡΑΚΙ [Γ. ΜΗΤΣΑΚΗ] (Έλλη Σωφρονίου - Στελλάκης Περπινιάδης - Μητσάκης) (1948).
-
ΑΔΕΡΦΟΣ ΤΟΝ ΑΔΕΡΦΟ [ΟΔΥΣΣΕΑ ΜΟΣΧΟΝΑ] (Στίχοι του 1948 - σύνθεση του 1949. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 ερμηνευμένο από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
ΕΝΑΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ ΕΣΒΗΣΕ [Ν. ΜΑΘΕΣΗ, Μ. ΧΙΩΤΗ - Μ. ΓΕΝΙΤΣΑΡΗ] (Στίχοι - σύνθεση του 1945. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 ερμηνευμένο από τον Γιώργο Νταλάρα).
-
Ο ΑΝΑΠΗΡΟΣ [Γ. ΜΗΤΣΑΚΗ] (Πρ. Τσαουσάκης - Γ. Μητσάκης) (1949).
-
Ο ΑΝΤΑΡΤΟΠΛΗΚΤΟΣ [ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ].
-
ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΦΑΝΤΑΡΟΥ [Μ. ΜΑΤΣΑ - ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ] (Κ. Ρούκουνας - Ε. Λαμπίρη - Απ. Καλδάρας) (1950).
-
ΦΕΥΓΩ ΛΕΝΙΩ [Μ. ΜΑΤΣΑ - ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ] (Πάνος Σάμης - Ελένη Λαμπίρη) (1949).
-
ΚΑΝΕ ΛΙΓΑΚΙ ΥΠΟΜΟΝΗ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Σ. Μπέλλου - Β. Τσιτσάνης) (11/11/1948).
-
ΧΤΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΓΚΡΕΜΙΖΟΥΝ ΚΑΣΤΡΑ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης - Β. Τσιτσάνης) (6/12/1947).
-
Σ’ ΕΝΑ ΒΡΑΧΟ ΦΑΓΩΜΕΝΟ [ΑΠ. ΚΑΛΔΑΡΑ] (Στράτος Παγιουμτζής - Λίτσα Χάρμα) (1948).
-
ΝΥΧΤΩΣΕ ΧΩΡΙΣ ΦΕΓΓΑΡΙ [ΑΠ. ΚΑΛΔΑΡΑ] (Στέλλα Χασκίλ) (27/2/1947).
-
ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ (ΕΧΩ ΝΑ ΛΑΒΩ ΓΡΑΜΜΑ ΣΟΥ) [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Στ. Χασκίλ Τσιτσάνης) (22/12/1948).
-
Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΕΧΕΙ ΜΑΥΡΙΣΕΙ (ΕΙΝ Η ΩΡΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΗ) [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης Θανάσης Γιαννόπουλος Β. Τσιτσάνης) (13/10/1951).
-
ΩΣ ΠΟΤΕ ΠΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΖΩΗ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Πρ. Τσαουσάκης Ι. Γεωργακοπούλου) (Σεπτ. 1947).
-
Ο ΦΑΝΤΑΡΟΣ [ΚΩΣΤΑ ΒΙΡΒΟΥ] (194;).
-
ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΥ ΦΙΞ [ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΛΑ] (1947).
-
ΓΙΑ ΣΤΑΣΟΥ ΧΑΡΕ [Κ. ΒΙΡΒΟΥ ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ] (Τ. Μπίνης Σ. Καλφοπούλου) (1949).
-
Ο ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΣ (ΒΟΓΚΑΕΙ ΤΟ ΒΙΤΣΙ, ΜΟΥΓΚΡΙΖΕΙ Ο ΓΡΑΜΜΟΣ) [ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ].
-
Η ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΗ [ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ] (Στ. Χασκίλ - Τ. Μπίνης Στελλάκης) (1949).
-
ΜΕΛΛΟΘΑΝΑΤΟΣ Ο ΔΟΛΙΟΣ [ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ] (1952 53).
-
ΣΑΝ ΤΟΝ ΕΞΟΡΙΣΤΟ ΠΕΡΝΩ [ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ] (Σ. Μπέλλου) (1954).
-
ΓΕΜΑΤΟΣ ΑΓΑΝΑΧΤΗΣΗ [Κ. ΒΙΡΒΟΥ ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ].
-
ΣΥΡΜΑΤΟΠΛΕΓΜΑΤΑ ΒΑΡΙΑ [ΕΥΤ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΠ. ΜΠΑΚΑΛΗ] (Γ. Λύδια Μπάμπης Καζαντζόγλου) (1955).
-
Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ [ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ] (Οδυσσέας Μοσχονάς) (1950)
-
ΣΑΝ ΑΠΟΚΛΗΡΟΣ ΓΥΡΙΖΩ (ΤΟ ΠΑΡΑΠΟΝΟ ΤΟΥ ΞΕΝΗΤΕΜΕΝΟΥ) [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Σωτηρία Μπέλλου) (30/11/1950, HMV 2995).
-
ΞΥΠΝΩ ΚΑΙ ΒΛΕΠΩ ΣΙΔΕΡΑ (ΤΑ ΜΑΝΤΑΛΑ) [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Μήτσος Χρήστου ή Σκύλος - Ευαγγελία Μαρκοπούλου) (1952).
-
ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η ΔΙΑΦΟΡΑ [Β. ΤΣΙΤΣΑΝΗ] (Γραμμένο και συνθεμένο το 1951. Το 1956 ο Τσιτσάνης θέλησε να το φωνογραφήσει, αλλά η λογοκρισία το απέρριψε παμψηφεί! Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 ερμηνευμένο από τον Γ. Νταλάρα. Περιλαμβάνεται στο LP “ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ” (όπως και όλα τα άλλα που σημειώνω πως τραγουδήθηκαν από τον ίδιο το '80), MINOS DAL-MSM 391, 1980.
-
ΒΟΓΓΑ ΤΗ ΝΥΧΤΑ Ο ΑΝΕΜΟΣ [ΣΤΕΛΙΟΥ ΧΡΥΣΙΝΗ] (Ρένα Στάμου Νίκος Καλλέργης Νίκος Βούλγαρης) (17/1/1952) (Columbia DG 6952).
«Βογγάει στη νύχτα ο άνεμος και μέσ την ερημιά μου,
Ένα βαρύ προαίσθημα, σκεπάζει την καρδιά μου.
Τα πάντα με τρομάζουνε, που να σαι τέτοια ώρα,
Μήπως για πάντα σ άρπαξε, του χωρισμού η μπόρα.
Βογγάει τη νύχτα ο άνεμος, τα τζάμια σιγοτρίζουν,
Κι όπως γυρνάς στη σκέψη μου, τα μάτια μου δακρύζουν.»
Συγκλονιστικό τραγούδι, που μεταφέρει το βαρύ μετεμφυλιακό κλίμα της δεκαετίας του 50. Έχει θέμα του τον χωρισμό, που μπορεί να είναι και οριστικός, αλλά (σκόπιμα όμως ., ας όψεται η λογοκρισία) δεν αναφέρεται η αιτία! Έτσι μπορεί να ερμηνευτεί κατά την κρίση του καθενός. Κατά τη γνώμη μου, σαφέστατα έχει αποδέκτες τα θλιβερά θύματα, του τρομερού Εμφυλίου. Εκφράζει βαθιά την ανθρώπινη αγωνία (που, βέβαια, εδώ δεν έχει πολιτικό χρώμα και παράταξη), την ανησυχία, τον πόνο, τον τρόμο, τα βαριά συναισθήματα και το φόβο για την τύχη αγαπημένων προσώπων. Ο ανθρώπινος ΠΟΝΟΣ και ΦΟΒΟΣ σ όλο το τρομακτικό του μεγαλείο!
- ΨΕΥΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ [ΣΤΕΛΙΟΥ ΧΡΥΣΙΝΗ] (Πρόδρομος Τσαουσάκης Ρένα Στάμου) (Ηχογραφήθηκε στις 16/12/1950 και κυκλοφόρησε το 1952) (Columbia DG 6952). Κυκλοφόρησε μαζί με το προηγούμενο τραγούδι.
«Ας μη νοιάζεται κανείς, που έξω το χω ρίξει,
Έχ ο καθένας στη ζωή βάσανα για να πνίξει.
Ψεύτικος που ναι αυτός ο κόσμος,
Ψεύτικος ο παληοντουνιάς. ®
Γι αυτό κι εγώ στο ταβερνιό, μπαίνω για να μεθύσω,
Τη φλόγα που χω στη καρδιά, μεσ το κρασί να σβήσω.
Να μη σας μέλλει αν γλεντώ, για κάντε μου τη χάρη,
Έχ ο καθείς δικαίωμα, να ζει όπως γουστάρει».
Μελαγχολικό τραγούδι, που κι αυτό μας μεταφέρει το βαρύ κλίμα της μετεμφυλιακής Ελλάδας. Πίκρα και βουβός, απέραντος, πόνος πλανώνται μέσα στον κοινωνικό χώρο και στις δυο αντίπαλες (και μωρές!) παρατάξεις. Αυτός ο πόνος και η ασάφεια του κοινωνικού αυτοπροσδιορισμού, δίνει διέξοδο στο ποτό, στη μέθη, στη κοινωνική και ψυχική απομόνωση.
Ο απολογισμός των συνεπειών του άγριου Εμφυλίου Πολέμου είναι πολύ βαρύς, πελώριος, ανισοσκέλιστος, μας ακολούθησε για δεκαετίες μετά τη λήξη του. Πολλές εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί και τραυματίες (περισσότεροι από τον πόλεμο του 1940 41!). Εκατοντάδες χιλιάδες οι ξεριζωμένοι, οι εξόριστοι, τα ορφανά. Βουτιά στα τάρταρα και η οικονομία της χώρας. Η αποκοτιά και ο άκρατος φανατισμός των αντιπάλων, σε όλο τους το μεγαλείο!
Όσοι τον έζησαν, έχουν ακόμα στο μυαλό και στη ψυχή τους την απόλυτη φρίκη του.
Μακάριοι οι νεώτεροι που δεν τον έζησαν (και ούτε να τον ζήσουν) ΠΟΤΕ.
- Η ΟΡΦΑΝΕΙΑ [ΣΤΕΛΙΟΥ ΧΡΥΣΙΝΗ] (Πρόδρομος Τσαουσάκης ʼννα Μπέλλα) (1952) (Columbia DG 7013).
«Τι καταδίκη είν αυτή, να ζω σαν το ρημάδι,
Χωρίς αδέλφια και γονείς, χωρίς της μάνας χάδι.
Η ορφάνεια είναι δράμα,
Πίκρες, βάσανα και κλάμα. ®
Απ της ορφάνειας τον καϋμό κι απ το πικρό μαράζι,
Το δάκρυ τρέχει σαν βροχή και η καρδιά στενάζει.
Έχω κλεισμένη τη καρδιά, βαρειά και πληγωμένη,
Απ τους γονείς άλλος κανείς, δεν σε καταλαβαίνει.»
- Το τραγούδι αυτό του τυφλού Χρυσίνη, με τα μάτια της ευαίσθητης ψυχής του, μας επαναφέρει το μέγιστο πρόβλημα της άδικης απώλειας των γονιών, κυρίως του προστάτη πατέρα, σε μια εποχή που τερματίζεται η σκληρή δεκαετία του 40, με την Κατοχή και τον Εμφύλιο, που αφαίρεσαν τη ζωή από εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, στην πλειονότητα άνδρες. Η χώρα βυθισμένη σε βαρύ, μόνιμο, πένθος. Έκλεισαν άδικα πάρα πολλά σπίτια. Φρίκη! Δυστυχία, φτώχεια, κλάμα, απελπισία, απόγνωση, μόνιμα πρησμένα κατακόκκινα μάτια, για τους αδικοχαμένους. Η απώλεια των αγαπημένων, των προσφιλών προσώπων, κυρίως του πατέρα και της μάνας, είναι μοίρα σκληρή, απάνθρωπη και προκαλεί πόνο βαθύ, αβάσταχτο κι αγιάτρευτο. Πληγή μόνιμα αιμορραγούσα στις ψυχές των ορφανών, μέχρι το τέλος της άτυχης ζωής τους.
ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ:
- “ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ”, Νέαρχου Γεωργιάδη
- “ΡΕΜΠΕΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ”, Τάσου Σχορέλη
- Το προσωπικό μου αρχείο
Σ.Π.