Κι άλλο ένα.
Στο παρακάτω βίντεο έχει τρία κομμάτια, ηχογραφημένα στην Αγριανή Σερρών, με γκάιντα, και μάλιστα την τοπική πολύ οξύφωνη που αναφέρεται ενίοτε ως κουνούπ-γκάιντα. Μας ενδιαφέρει το δεύτερο, άγνωστος (σ’ εμένα) οργανικός χορός σε ρυθμό γρήγορου καρσιλαμά. Καθώς όμως το πρώτο είναι Τα παιδιά της γειτονιάς σου και το τρίτο το παμμακεδονικό Τώρα που στήσαν τον χορό και καπάκι το Μαντήλι καλαματιανό, δεν μπορώ να ξέρω αν και το δεύτερο είναι «γενικού ρεπερτορίου» ή ντόπιο.
Τέλος πάντων, πάμε να δούμε τι γίνεται με το τρίτο. Αρχίζει γύρω στο 1:57, όπου και ελπίζω ότι πηγαίνει κατευθείαν το βίντεο:
Μέσα στα 5 λεπτά που διαρκεί, μέχρι το 6:55, μου δίνει την εντύπωση ότι ενώνει τρεις διαφορετικούς σκοπούς του ίδιου ρυθμού. Ο πρώτος είναι σε καθαρή ουσακοειδή κλίμακα. Ο δεύτερος αρχίζει στην ίδια κλίμακα και την κρατάει την περισσότερη ώρα, όμως γύρω στο 4:55 γυρίζει λίγο και στην άλλη, με μεγάλη τρίτη. Στο 5:21 μπαίνει αυτό που νομίζω ότι είναι ο τρίτος σκοπός, που είναι κι ο πιο εύκολος να τον παρακολουθήσει κανείς: δύο τετράμετρες φράσεις, από δύο φορές η καθεμία και όλο αυτό επί δύο πλήρεις επαναλήψεις, όπου η πρώτη φράση έχει σταθερά μικρή τρίτη και η δεύτερη σταθερά μεγάλη. Μάλιστα στη δεύτερη η μελωδία κατεβαίνει και στην υποτονική (ένα τόνο κάτω, όπως Ουσάκ) και στην αποκάτω βαθμίδα (ημιτόνιο).
Θα έλεγα ότι εδώ, σε αντίθεση ίσως με άλλα παραδείγματα, ακούμε και πιο έντονα το χαμήλωμα της 2ης βαθμίδας του ουσάκ, που φυσικά παραμένει και όταν η 3η γίνεται μεγάλη αφού για την γκάιντα αυτό δεν είναι επιλογή αλλά by default. Το ότι στην συγκεκριμένη γκάιντα της ηχογράφησης αυτό είναι πιο έντονο απ’ ό,τι σε άλλες δεν ξέρω αν είναι τυχαίο (το μέγεθος της κάθε τρύπας και άρα το ακριβές ύψος της κάθε νότας χωράει κάποιο νερό) ή σταθερή προτίμηση της κάθε περιοχής.