Μετ’ επιφυλάξεων, τα ξέρω λίγο αλλιώς. Καππαδόκικος κεμανές με 6+6 χορδές, ποντιακός με 4+4. Το βιντεάκι παραπάνω με τη Σαμίου είναι η μόνη σαφής, ακριβής πηγή που γνωρίζω. Αφορά τον καππαδόκικο. Καππαδόκικο κεμανέ παίζει και ο Σινόπουλος, αλλά δεν ξέρω κατά πόσον έχει βρει κάποιο πρότυπο να ακολουθήσει ή χρειάστηκε να «ανακαλύψει» το όργανο μόνος του.
Ηχογραφήσεις: Με Σινόπουλο στο «Τραγούδια της Καππαδοκίας», έκδοση ΜΛΑ (περιλαμβάνει ιστορικές ηχογρ. του 1930 + σύγχρονες, οι παλιές μόνο με φωνές). Με Παντελή Φορτουνίδη, νομίζω πως είναι ο ίδιος που δείχνει και η Σαμίου, στον «Φαρασιώτικο γάμο» του Μελίκη. Ο ίδιος παίζει και βιολί, ο δίσκος δε γράφει πού παίζει το κάθε όργανο, και ειλικρινά με το αφτί δεν καταλαβαίνω τη διαφορά. Και ένα κομμάτι στο «Πόντος - Καππαδοκία» των «Ελλήνων ακριτών» της ΦΜ Ρέκορντς.
Σημερινός οργανοποιός που ασχολείται με τους κεμανέδες είναι ο Ηλίας Φαχίδης. Κι αυτός δεν ξέρω αν έχει βρει παραδοσιακά πρότυπα ή φτιάχνει τον δικό του κεμανέ. Είναι και εξαιρετικός παίχτης ο ίδιος, αλλά εδώ σαφώς «παίζει τον δικό του» κεμανέ.
Στον ποντιακό κεμανέ υπάρχει ο παραδοσιακός παίχτης Γιώργος Πουλαντζακλής, βλ. εδώ + related, ο οποίος συμμετέχει και στον δίσκο «Ας σην Πουλαντζάκη σ’σο Ατά Παζάρ» καθώς και στο 6πλό σιντί για τους χορούς του Πόντου του Ζουρνατζίδη. Ο Πουλαντζακλής παίζει ένα τοπικό ποντιακό ιδίωμα που διαφέρει από τα κλασικά σημερινά παμποντιακά (=κυρίως Τραπεζουντέικα) που ξέρουμε.
1 «Μου αρέσει»