περικλή γενικά συμφωνώ μαζί σου, έχω όμως και δυο ενστάσεις.
πρώτον, έχει αξία να βγάζουμε ακριβώς νότα-νότα και στο ύφος τους, ακόμα και στα πιο αυτοσχεδιαστικά μέρη όπως ένα ταξίμι του μάρκου ή ένα σόλο του σαντάνα. μας βάζει πολύ καλά στο ύφος και στην λογική του μουσικού που μελετάμε, και είναι βασικό ως απαραίτητο για να μπούμε στο νόημα. το πρόβλημα είναι όταν το αναπαράγουμε κάθε φορά ακριβώς το ίδιο, ή όταν κάνουμε δικές μας άστοχες παραλλαγές επειδή ακριβώς δεν έχουμε το ύφος.
δεύτερον, σε περιπτώσεις που υπάρχουν τόσες αποκλίσεις μεταξύ εκτελέσεων (πόσο μάλλον στην περίπτωση του κατσαρού), είναι μια λογική διευκρίνηση. μεταξύ φίλων υπάρχει κοινός κώδικας και συνήθειες, αλλά μεταξύ αγνώστων ακόμα και μια επανάληψη να μην έχει γίνει συνεννοημένα, μπορεί να δημιουργήσει μπέρδεμα.
μην ξεχνάμε πως μιλάμε για μια γενιά που μάθαμε τα τραγούδια αποκλειστικά από την δισκογραφία, δεν είναι εύκολο να ξεφύγουμε από αυτό. ενας από τους τρόπους να προσεγγίσουμε τα κομμάτια είναι να μελετήσουμε τις ηχογραφήσεις που έχουμε (από μάρκο μέχρι βραχνά). απλά, όπως λες κι εσύ, να εχουμε τα εργαλεία και την αντίληψη να τις χειριστούμε και να τις ερμηνεύσουμε σωστά για να τις αξιοποιήσουμε κατάλληλα.
Δεν υπάρχει κατά βάθος κάτι να διαφωνήσετε. Όλοι θεωρούμε βασικό κομμάτι του παιξίματος, τη μελέτη, με λεπτομέρεια πάντα, στην πρώτη εκτέλεση. Σε ένα σημείο είναι αντικειμενικό το πράγμα. Π.χ. Μελετάς τις νότες. Η περαιτέρω ανάλυση είναι στον άνθρωπο πάντα.
Συμφωνώ με το Λίγκα βέβαια, εγώ αυτό κάνω δηλαδή, προσπαθώ να τα βγάλω ακριβώς και πείτε με υπερβολικό, αλλά κάθε φορά που ακούω το ‘‘Όταν με βλέπεις και περνώ’’, ΠΑΝΤΑ ΒΡΙΣΚΩ ΜΙΑ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ. Και παιδιά δεν είναι τόσο κλάιν κάποιες… Μόνο αυτό έχω να πω.
Δηλαδή όποιος θέλει να μελετήσει (και παίξει στην τελική) καλά τις προπολεμικίλες, έχει πολύ διάβασμα. Μιλάμε για σωρεία πληροφοριών, άναρχα δομημένων τεχνικών, που διαφέρουν τόσο από μπουζουξή σε μπουζουξή (και κιθαρίστα κ.λ.π.) που σε οδηγούν στο να σκεφτείς ένα πράγμα. Αφού διαφέρουν αυτοί και έχουν ύφος, αυτό θα κάνω και γω. Και θα πάρω τα καλύτερα.
Οπότε ναι, νότα νότα είμαι και γω…
Βγάζε την πρώτη εκτέλεση και βάζε γαλλικά. Κάνε το κομμάτι δικό σου. Εκφράσου μέσα από αυτό.
Ατομικά έχετε κάθε δικαίωμα.
Ως ακροατής όμως θεωρώ πως το ρεμπέτικο ούτε αφαιρεσεις, ούτε προσθήκες δέχεται.
Την μία το ένα, την άλλη ένα δεύτερο τελικά θα το αλλοιώσουν.
" …ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ …"
Νικόλα και Ανεστάκο, αν στο νότα-νότα εννοείτε την προσωπική μελέτη, συμφωνώ. Τώρα όσον αφορά το πραγματικό παίξιμο, δε θα το επιδίωκα, αλλά βέβαια αν ακούσω κάπου λάιβ π.χ. το Όταν με βλέπεις και περνώ, έχοντας παρατηρήσει υποτίθεται τις κρυφές λεπτομέρειες που λέει ο Ανεστάκος, και ακούσω τον άλλο να τις αποδίδει με ακρίβεια, δε λέω, σίγουρα θα με συγκινήσει.
Ο Seaside εξέφρασε το ιδεώδες μου.
Όσο για τον Αντώνη, πού διαφωνώ:
Μιλάς ουσιαστικά για σεβασμό στο πρωτότυπο. Φυσικά, είμαστε σύμφωνοι. Αλλά εγώ θέλω σεβασμό στο κομμάτι και στο συνθέτη, όχι σ’ ένα κομμάτι βινύλιο (ή όπως το λέγαν το υλικό των 78ρηδων). Εκεί έρχεται το θέμα της ανάγνωσης.
(@Νικόλα:δεν παίζαμε μαζί με τα παιδιά, εκείνοι έπαιζαν.)
Γαλλικά με σεβασμό στο κομμάτι όμως. Να βγάζεις τον χαρακτήρα σου. Τον ήχο σου. Δεν θα πάθει τίποτα το ρεμπέτικο από αυτό. Θα πάθει όμως με κάτι κουλτουριάρικες διασκευές που κυκλοφορούν τελευταία. Γαλλικά με σεβασμό λοιπόν.
νομίζω ότι συμφωνούμε όλοι, στην παρουσίαση ενός κομματιού θέλουμε ο παίχτης να είναι εντός ύφους, αλλά ούτε στεγνός και ακαδημαΐκός, ούτε εντελώς στο περίπου σαν να μην έχει ασχοληθεί με το κομμάτι. αυτό γίνεται μόνο με προσεκτική μελέτη αλλά και νοιώσιμο της μουσικής και της εποχής.
όσο για τα πειραγμένα παιξίματα, χρειάζονται και αυτά. αλλά εξαρτάται από τον χώρο και το κοινό, πρέπει να τα σεβόμαστε. παραδέχομαι ότι κάποιες φορές παρασύρομαι και τα πειράζω εκεί που δεν σηκώνει…
Η αλήθεια είναι οτι,αυτός που το εγραψε,εβαλε την καρδιά του μέσα…Κάθε νότα σε ενα ζεϊμπέκικο του Μάρκου είναι και ενα βήμα στον χορό…Κάθε νότα είναι και μια μολυβιά …Πίνακας ζωγραφικής…
Κάνει κατάθεση ψυχής ο ανθρωπος εκείνη την στιγμή που συνθέτει…που χορεύει…
Και βέβαια μπορεί κάποιος να βάλει σήμερα και τον προσωπικό του χαρακτήρα στό παίξιμο του.Αλλά τα ορια δεν πρέπει να ξεπερνιούνται…
Και εκεί αρχίζει το πρόβλημα για μένα…
Πάρε ενα παράδειγμα με ενα τραγούδι του Παπαϊωάννου…
Ο ανθρωπος παίζει ενα απο τα πιο βαριά ζεϊμπέκικα που εχουν γραφτεί…Κι ομως το κάνει στύλ σκυλάδικο,με το ταξίμι που φτιάχνει…
Φιγούρες κάνει…Ψάχνει χειροκρότημα…ειναι εκτός θέματος…
Το να παίξεις στην παρέα ενα κομμάτι αλλιώς δεν τρέχει τίποτα…Το να του αλλάξεις χαρακτήρα ομως μπροστά στο κοινό και σε αυτόν που πλήρωσε για να ερθει να το ακούσει…για μένα απαράδεκτο…Ιεροσυλία …Του αλλάζεις στύλ…του αλλάζεις φυσιογνωμία…Είναι τζούφιο για μένα…
Ακούγεται μέν,αλλά εχασε τον χαρακτήρα του.
Οταν παίζω ενα τραγούδι του Μάρκου,δεν μου επιτρέπεται να φύγω απο το αυθεντικό,ουτε ενα χιλιοστό…
Αν το κάνω το σκότωσα…Εγκλημα…
Τώρα ομως αν το κοινό σου χειροκροτεί κάτι τέτοιο και ξανάρθει και ξαναζητά το παίξιμό σου,κάτι πάει στραβά για μένα…
Βρές το λάθος μόνος σου απο δω και πέρα…
Η πιστή (επαν)εκτέλεση νότα-νότα, μου ακούγεται συνήθως άνευ ουσίας. Προφανώς ούτε οι ίδιοι οι δημιουργοί παίζαν έτσι.
“Επιβάλλεται” κατά τη γνώμη μου ο εκτελεστής να προσθέσει το προσωπικό του ύφος, όποιο και να είναι αυτό.
Ούτως ή άλλως για μουσική μιλάμε, ο καθένας μπορεί να εκφραστεί όπως θέλει και ο ακροατής με τη σειρά του μπορεί να διαλέξει αυτό που τον ελκύει περισσότερο.
Θα συμφωνήσω με τον νεαπολιτη ότι το ταξιμι δεν είναι μέσα στο ύφος του κομματιού αλλά βγάζει ένα ανατολίτικο μοντέρνο τούρκικο να το πω.αλλα το κομμάτι είναι μια κατηγορία από μόνο του.δεν είναι ακριβώς ζεϊμπέκικο.ειναι 8/8 κ τονίζεται σαν ζεϊμπέκικο
Εγω θα ελεγα οτι επιβάλλεται να εχεις δικο σου υφος οταν παίζεις τα δικά σου τραγούδια…
Οταν παιζεις τραγούδια αλλων, επιβάλλεται να τα σέβεσαι…Και να προσπαθείς να δίνεις οσο πιο πολύ μπορείς στο παίξιμό σου, το αυθεντικό ύφος τους…
Και αυτό δεν πάει να πεί πάντα, οτι πρέπει να παίζει κανείς νότα προς νότα το αυθεντικό…
Αλλα εκει οπως ειπα μπερδευεται η ιστορία…Που ειναι τα ορια ,και πώς γίνεται να αλλαξεις το παιξιμο σου και το υφος, χωρις να χαλάσεις το αυθεντικό τραγούδι…
Ακριβώς.
Το έγραψε λ.χ. ο Παπαϊωάννου; Πρέπει να μπω όσο μπορώ στη θέση του Παπαϊωάννου. Τι θα έκανε στο τάδε σημείο, θα έπαιζε ακριβώς τις νότες που έχει ηχογραφήσει; Αν όχι, ποιες άλλες επιλογές υπάρχουν που θα τις έκανε κι ο ίδιος;
(Συγκεκριμένα για τον Παπαϊωάννου έχουμε και τη βοήθεια ότι σώζεται και ζωντανή του ηχογράφηση.)
Γενικά είναι δύσκολο βέβαια αυτό, γιατί δεν είμαι ο Παπαϊωάννου, κανείς δεν είναι ο Παπαϊωάννου, πόσο μάλλον κανείς δεν είναι μέσα σε μισή ώρα και Παπαϊωάννου και Τσιτσάνης και Μάρκος και Χ και Ψ.
Αλλά κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο.
Καλησπέρα σε όλη την παρέα, ωραίο θέμα μεγάλη συζήτηση χωράει ,πάντως βλέποντας το βιντεακι πιο πάνω σκέφτηκα , αν έβγαζαν τα
καλώδια και το παίζανε μόνο τα μπουζούκια ,που δεν ήταν και τυχαίοι εκεί ,πιο καλό θα ήταν , που να βρεις και βιολί να παίξει αυτό το
αριστούργημα του λαϊκού μας πολιτισμού και Μοσχονά και Μπάρμπα Γιάννη και και και, δύσκολα πράγματα ,ειδικά για τέτοιου τύπου
εκπομπές
Για μένα υπάρχει και μια χρονολογική σειρά. Όσο μαθαίνεις μπουζούκι, κιθάρα ή οποιοδήποτε άλλο όργανο, το να παίζεις τα κομμάτια όπως είναι οι πρώτες εκτελέσεις είναι εκ των ουκ άνευ. Είναι ουσιαστικό για την εξέλιξή σου. Όσο τώρα προχωράς και αναπτύσσεσαι σαν μουσικός τόσο θα επιχειρείς να βάλεις και το προσωπικό σου στοιχείο. Το λεπτό σημείο και για μένα όπως και για τους προηγούμενους που τοποθετήθηκαν είναι ο σεβασμός στο κομμάτι και την εποχή του.
Παραπάνω, στο #32, απαντούσα στο #31 του Νεαπολιώτη συμφωνώντας και υπερθεματίζοντας στο ζήτημα του σεβασμού στο πρωτότυπο.
Όμως ήμουν λίγο υπερβολικός:
Ναι μεν εκπτώσεις στον σεβασμό δε νοούνται, όμως ο σημερινός μουσικός που παίζει λ.χ. Παπαϊωάννου δεν παύει να είναι ερμηνευτής. Είναι παρών τη στιγμή που παίζει, δεν αποσύρεται μπροστά στο φάντασμα του Παπαϊωάννου. Το προσωπικό του στοιχείο εξ ορισμού κάπου θα το βάλει, π.χ. ακόμη κι αν επιλέξει να παίζει 100% σαν κασέτα του Παπαϊωάννου αυτό είναι η δική του επιλογή, εκεί που άλλος θα επέλεγε κάτι άλλο. Οπότε, αφού το προσωπικό στοιχείο θα μπει που θα μπει (και δεν πρέπει να το αποφεύγουμε αυτό), ας μπει με δημιουργικό τρόπο.
(Υπάρχουν μουσικές αιώνες παλιότερες από τα ρεμπέτικα, που οι συνθέτες τις άφησαν γραμμένες σε λεπτομερείς παρτιτούρες. Οι σημερινοί ερμηνευτές προσπαθούν πάντοτε να τις παίζουν πιστά, αλλά σε καμία περίπτωση εξοβελίζοντας το στοιχείο της προσωπικής ερμηνείας. Ή μάλλον, όχι σε καμία περίπτωση: μόνο στις κακές περιπτώσεις.)