Εντάξει. Διορθώνω λοιπόν το κείμενο του ανέκδοτου, που έτσι παίρνει τη σειρά Νο. 2 στα πιό σύντομα ανέκδοτα: “Παίκτης τετράχορδου μπαγλαμά”.
Εχει τυχει να δω τον Καραντινη στην Πριγκηπεσσα 2 φορες. Την μια επαιζε με τετραχορδο και την αλλη με τριχορδο. Αν εκλεινες τα ματια σου και απλα ακουγες, δεν θα εβρισκες διαφορα. Τι θελω να πω; Πως ειναι στο στυλ παιξιματος του καθενα και στον ηχο που βγαζει ο καθεις.
Ξεκινησα πριν 23 χρονια με 4χορδο…προσφατα το εκανα 3χορδο…και πολυ πιο προσφατα αγορασα 3χορδο…περασαν 23 χρονια για να το καταλαβω…μην αφησεις να περασουν τοσα!
Θα συμφωνησω με τον georgalasg
Απλα,ερωτας!
Όταν πρωτοβγήκαν τα 4χορδα, έπαιζαν μερικά πράγματα που στο 3χορδο θεωρούνταν αδύνατα: πάρα πολύ γρήγορα μελωδικά περάσματα (που το κούρδισμα του 4χορδου τα ευνοεί σε σχέση με του 3χορδου) και ορισμένες παραπάνω συγχορδίες. Πλέον όμως υπάρχουν παίκτες που, με πάρα πολλή εξάσκηση ίσως, μπορούν να παίξουν στο 3χορδο οτιδήποτε παίζεται και στο 4χορδο. (Αυτούς που εγώ θεωρώ τρίχορδους με 4χορδη ψυχή.)
Υπάρχει ένα μοναδικό πράγμα που γίνεται στο τρίχορδο και όχι στο τετράχορδο: να παίζεις μελωδία αυτοσυνοδευόμενος από τις ανοικτές χορδές (γιατί στο 4χορδο οι ανοιχτές είναι σε άλλες νότες).
Ωστόσο, όπως προκύπτει και από προηγούμενα μηνύματα, τις διαφορές μόνο παίζοντας τις καταλαβαίνει κανείς. Οπότε πιο λογικό βρίσκω το να ξεκινήσεις με όργανο σαν αυτό που παίζεται στις αγαπημένες σου ηχογραφήσεις (που μάλλον είναι το 4χ). Αν στην πορεία αλλάξεις γνώμη, τόσο το καλύτερο: μακάρι να ζούμε για να μαθαίνουμε όλο καινούργια πράγματα!
Ένα μικρό σχόλιο.
Καταλαβαίνω τί θέλουν να πουν οι παραπάνω αγαπητοί συμφορουμίτες, όμως με τις διατυπώσεις τους υπάρχει κίνδυνος εξαγωγής λανθασμένων συμπερασμάτων. Είναι υπεραπλούστευση να λέμε ότι το ένα όργανο από το άλλο στην ουσία δεν διαφέρουν παρά μονάχα στις “ανοιχτές”, ή ότι δεν υπάρχει διαφορά στον ήχο κλπ. Πρόκειται για δύο διαφορετικά όργανα, τα οποία έχουν διαφορετική ανατομία, διαφορετικά γεωμετρικά χαρακτηριστικά, διαφορετικό ηχόχρωμα, διαφορετική τεχνική στο παίξιμο, διαφορετικό φυσικό ρεπερτόριο (χωρίς να σημαίνει ότι μέρος αυτού που θεωρείται φυσικό ρεπερτόριο του τετράχορδου, δεν ανήκει και σε αυτό του τρίχορδου).
Επίσης, κατά τη γνώμη μου πρέπει να ξεχωρίζουμε την ανάπτυξη στην δεξιοτεχνία του οργάνου, τους νέους μουσικούς ορίζοντες που άνοιξαν πρωτοπόροι λαϊκοί μουσικοί, όπως οι τεράστιοι δεξιοτέχνες της δεκαετίας του '50, από αυτό που υποτιμητικά θα έλεγε κανείς “τετράχορδο παίξιμο στο τρίχορδο”, εννοώντας το φτηνό, το σκλυλάδικο κλπ. Οι gypsy jazz επιρροές του τρίχορδου Χιώτη στα τέλη της δεκαετίας του '40 είναι …σκυλάδικο ή μια ιδιαίτερη και μεγαλοφυής μουσική πινελιά που ταιριάζει αρμονικά στον μεγάλο καμβά του λαϊκού τραγουδιού της εποχής; (στο τελευταίο δεν παραβλέπω ότι δεν πετυχαίνουν πάντα όλοι οι μουσικοί πειραματισμοί, ακόμα κι αν γίνονται από τεράστιους μουσικούς)
Δηλαδή, όλα τα τρίχορδα έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά ίδια; Για ξανασκέψου το λίγο.
Και το ανάποδο επίσης.
Κατά την γνώμη μου αυτά είναι αμπελοφιλοσοφική κουβέντα. Για να περνάει η ώρα, που λένε.
Κάποια χαρακτηριστικά, κατά μέσο όρο, είναι κοινά. Υπάρχουν βέβαια και αλλοιώσεις μετά την εποχή που ξαναήρθε στη μόδα το τρίχορδο.
Σε κάποιο βαθμό, ναι. Όμως αυτό που ήθελα να πιάσω είναι αυτό που λέμε “λαϊκό ρεπερτόριο”, από τις αρχές τις δεκαετίας του '60 κι έπειτα, και η αντίληψη ότι δε μπορεί να παιχτεί με τρίχορδο. Αυτό έχει αποδειχτεί λάθος. Πάντα μου έρχεται σ’αυτές τις περιπτώσεις στο μυαλό ο μεγάλος Κώστας Παπαδόπουλος, και την “λαϊκή” δισκογραφία που έχει σηκώσει με τρίχορδο σε εποχές δύσκολες για το όργανο.
Βρίσκω σωστές τις διευκρινίσεις του Πάνου Κ. Όμως, όσο κι αν πρόκειται για διαφορετικά όργανα, στη διαμόρφωση του διαφορετικού τους χαρακτήρα έχουν συμβάλει φυσικά τα μέγιστα οι παίχτες. Οι εκ κατασκευής διαφορές που έχουν δύο μπουζούκια, ένα τυπικό μέσο τρίχορδο κι ένα τυπικό μέσο τετράχορδο (λαμβανομένης υπ’ όψιν και της επιφύλαξης του Δημήτρη Ν. που λέει, λίγο πολύ, ότι δεν υπάρχει «μέσο» μπουζούκι) είναι τόσο λεπτές, εξαιρουμένων κάποιων πολύ προφανών όπως αυτή με τις ανοιχτές χορδές, ώστε πιστεύω ότι μόνο ο παίχτης θα τις καταλάβει, όχι ο ακροατής.
Αλλά για να γίνει κάποιος παίχτης θα πρέπει υποχρεωτικά να ξεκινήσει είτε με το ένα είτε με το άλλο. Μόνο τότε θα μπορεί με στέρεη πεποίθηση να διαλέξει αν θα μείνει στην αρχική του επιλογή, θα την αλλάξει ή θα επεκταθεί και στα δύο είδη μπουζουκιού.
Όπως και να ‘χει, πιστεύω ότι η αιώνια «διαμάχη» 3χ vs 4χ είναι πιο πολύ ιδεολογική (ο κάθε τύπος οργάνου επιλέγεται ως σύμβολο μιας ομάδας, που υπάρχει για να ανήκουμε σ’ αυτήν και έτσι να ανήκουμε κάπου -πρβλ. ροκάδες - καρεκλάδες, πάνκηδες - μεταλλάδες κλπ.) παρά καθαρά μουσική.