Η κατανόηση της αργκό

Δεν είναι παλιά.
Απλώς ο Ζάχος στο γενικά “αχταρματζήδικο” λεξικό του έχει βάλει και σύγχρονες “λαϊκότερες” λέξεις και φράσεις.

Εδώ μου φαίνεται πέφτει η πρώτη ιδέα για ένα ρεμπέτικο γλωσσάρι;

3 «Μου αρέσει»

Ναι, κι εγώ ακριβώς αυτό σκέφτηκα.

1 «Μου αρέσει»

Μάλιστα. Ήδη από τα παλιά μηνύματα εδώ είχα αντιληφθεί ότι δε θεωρείται μεγάλης αξιοπιστίας το λεξικό, αλλά νόμιζα ότι και μόνο η παλαιότητά του το καθιστά εκ των πραγμάτων αξιόπιστο σε ορισμένα σημεία. Τελικά βλέπω ότι είναι του 1981 (β’ έκδ. 1999), οπότε δεν ισχύει το περί παλαιότητος.

Από το 2000 λοιπόν είχε πέσει η ιδέα για ένα ρεμπέτικο γλωσσάρι!

Δεν έτυχε να διαβάσω αυτό το νήμα, δεν ήμουν καν μέλος τότε του φόρουμ.

Πάντως, 10 τόσα χρόνια αργότερα που το ξεκινήσαμε, ούτε corpus του ρεμπέτικου τραγουδιού ούτε καλά καλά καταγεγραμμένοι οι στίχοι των τραγουδιών υπήρχαν κάπου.

Τι να εννοεί άραγε το μέλος με το «μάννα εξ Αυστραλίας», ξέρει κανείς;

Ε…αφού ο χρήστης μιλάει για corpus του ρεμπέτικου… σε σχέση με… Αυστραλία, αναφέρεται προφανώς στο “Corpus Rebeticorum”, ένα πολύ φιλόδοξο project, που έχω την εντύπωση πως δεν κατορθώθηκε να ολοκληρωθεί:

https://openjournals.library.sydney.edu.au/index.php/MGST/article/view/6678/7326

1 «Μου αρέσει»

Σήμερα θα ήταν πολύ πιο εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο. Γνωρίζουμε πολύ περισότερα ρεμπέτικα απ’ ό,τι πριν 15 χρόνια.

Για σκεφτείτε το λίγο:

Υπάρχει η βάση του Σίλαμπς. Κάθε τραγούδι μπορώ να το βρω είτε με αναζητήσεις τύπου «βγάλε μου όλα τα τραγούδια του τάδε συνθέτη ή τραγουδιστή» είτε με λέξεις-κλειδιά.

Υπάρχει η βάση (στο Σίλαμπς πάντα) με τις ετικέτες των δίσκων. Μια φορά βολτάρισα, αλλά αν θυμάμαι καλά από κάθε ετικέτα μπορείς να πας στο τραγούδι και τούμπαλιν.

Για ορισμένα από τα τραγούδια υπάρχει και ξεχωριστή σελίδα με τους στίχους. Ανοιχτός ο δρόμος, δε μένει παρά να συμπληρωθούν και οι στίχοι των υπόλοιπων.

Δε θα ήταν δύσκολο να προστεθούν ακόμη κάποιοι σύνδεσμοι: από κάθε λημματογραφημένη λέξη στους στίχους των τραγουδιών προς το αντίστοιχο λήμμα του Γλωσσαριού, και αντίστροφα, από κάθε λήμμα του Γλωσσαριού προς το τραγούδι που δίνεται ως παράδειγμα. (Μην πω ότι από τη στιγμή που στους στίχους οι λέξεις συνδέονται με το Γλωσσάρι μπορεί εύκολα στο Γλωσσάρι να υπάρχει σύνδεσμος προς κάθε εμφάνιση των λέξεων και όχι μόνο προς ενδεικτικά παραδείγματα.)

Το ότι μέχρι να γίνουν όλα αυτά θα συνεχίσουν, φαντάζομαι, να ανεβαίνουν «καινούργια» παλιά τραγούδια δεν είναι πρόβλημα. Προβλήματα μπορεί να υπάρξουν ως προς την οριοθέτηση (δεν είναι όλα τα τραγούδια της βάσης ρεμπέτικα, και ούτε είναι απόλυτα σαφές ποια δεν είναι), την ομογενοποίηση (π.χ. ορθογραφική) κλπ., αλλά αυτά δεν είναι αποτρεπτικά.

1 «Μου αρέσει»

Έψαξα σε δημοσιεύσεις του φόρουμ εκείνης της εποχής αλλά χωρίς επιτυχία, μήπως ο κ. Γκώντλετ είχε (ο ίδιος ή μέσω άλλου προσώπου) προαναγγείλει ένα τέτοιο πρότζεκτ.

Ακριβώς εδώ είναι το πρόβλημα, και γιαυτό βλέπω πλήρως αποτρεπτική την όποια σχετική προσπάθεια. Να σημειώσω και ότι από έγκυρους ερευνητές του δημοτικού τραγουδιού είχε προταθεί και η δημιουργία ενός κόρπους δημοτικών τραγουδιών, που κι αυτό δεν προχώρησε για πάρα, μα πάρα πολλούς λόγους.

Ε, σιγά. Όποιος αποφασίσει να κάτσει να γράψει στίχους και το πρώτο κομμάτι που πέσει είναι τσάμικο, ή είναι στα τούρκικα, απλώς το παρακάμπτει. Άμα είναι οριακά ρεμπέτικο-μη ρεμπέτικο, το πολύ πολύ θα έχουμε μια μικρή απώλεια ή μια μικρή περιττή επιβάρυνση. Ανεκτό μπροστά στο συνολικό κέρδος.

Έχουμε, στη σημερινή εποχή, πρόβλημα να εντοπίσουμε ηχογράφημα και στίχο ενός όποιου συγκεκριμένου ρεμπέτικου;

Δεν καταλαβαίνω την ερώτηση Νίκο. Εννοείς ότι υπάρχει ήδη το κόρπους;

Μα, το προανήγγειλε με το κείμενο στο οποίο παρέπεμψα…
Για τέτοιο corpus μιλάμε, με όλες τις σχετικές πληροφορίες όπως παραδειγματικά παρουσιάζει το κείμενο αυτό.

Ο κ. Γκώντλετ το προανήγγειλε, ναι, αλλά εμείς εδώ στο φόρουμ δεν διαβάζουμε το χώρο όπου έγινε η προαναγγελία. Εγώ εννοούσα, μήπως γνωστοποιήθηκε αυτή η πρόθεση και στο φόρουμ μας, ώστε να δικαιολογηθεί κάποιος να μιλήσει για Αυστραλία. Δεν ήμουν τότε μέλος ακόμα, και δεν το ξέρω αυτό.

1 «Μου αρέσει»

Το ότι δεν υπάρχει κόρπους, είναι γνωστό. αυτό που εννοώ είναι ότι αν και δεν υπάρχει κόρπους, σήμερα έχουμε τις δυνατότητες να βρίσκουμε τα πάντα, κάτι που με τίποτα δεν συγκρίνεται με τις τότε δυσκολίες.

2 «Μου αρέσει»

Αυτό ακριβώς έλεγα κι εγώ.

Αυτό όμως δεν το κάνει λιγότερο απαραίτητο.

Εντάξει, αν θέλω να βρω τους στίχους του Χ τραγουδιού μπορώ πολύ απλά να το ακούσω. Για άλλες δουλειές όμως, το να έχω απλωμένους μπροστά μου όλους τους στίχους από πολλά τραγούδια είναι αναντικατάστατο. Αν λ.χ. θέλω να κάνω μια μελέτη για το λεξιλόγιο, ή για τη μετρική, ή για τις παραλλαγές ενός σκόρπιου δίστιχου κλπ.

Και επειδή ακριβώς …

…, γι’ αυτό και τώρα είναι είπερ ποτέ και άλλοτε ο καιρός.

Εντάξει, προφανώς όταν λέμε κόρπους αφήνουμε κι ένα περιθώριο για τραγούδια που δε γνωρίζουμε καν την ύπαρξή τους, και υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα κάποια τραγούδια να μη γίνει ποτέ γνωστό ότι υπήρξαν.

1 «Μου αρέσει»

Ε, αυτό ναι!

(και παραγέμισμα…)