Αφορμή για το παρόν έδωσε η κατά τα άλλα αξιολογότατη προσπάθεια του Σ.Π. για τον Χατζηχρήστο. Εκεί λοιπόν, μετά τα διάφορα ενδιαφέροντα βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία για τον συνθέτη, είδα και ένα λυρικό φινάλε-καταγγελία για το λαϊκό τραγούδι που είναι θύμα κάποιων που το κυνήγησαν, υποβάθμισαν κλπ. ενώ οι αληθινοί δημιουργοί του εκδιώχθηκαν, κυνηγήθηκαν και εγω-δεν-ξέρω-τι-άλλο έπαθαν. Λοιπόν, για πείτε μου και μένα ρε παιδιά ποιοί είναι τέλος πάντων αυτοί “οι νεκροθάφτες του τραγουδιού του λαού, οι άρπαγες, τα σινάφια, οι κλίκες, τα συμφέροντα, οι σκοπιμότητες και τα όργανα της διαβόητης «αστικοποίησής» του” λαϊκού τραγουδιού? Ποιά είναι αυτά “τα όργανα της ανέντιμης και τόσο μεθοδικά προετοιμασμένης εκστρατείας εναντίον του ρεμπέτικου τραγουδιού”?
Εμπρός λοιπόν, καταγγείλτε ότι ξέρετε για να καταλάβω κι εγώ τί έγινε.
Φραγκίσκε, γειά και χαρά.
Θα πρέπει φίλε μου να περιμένεις λίγο. Θα ρθει κι αυτή η ώρα.
Όμως για να καταλάβω, εσύ δηλαδή ρε φίλε Frank δεν …πήρες όλα αυτά τα χρόνια …“μυρωδιά” για το τι συνέβει; Πρώτη φορά τ’ ακούς;;!!!
Δεν έχεις ξανακούσει για τα όργια των δισκογραφικών εταιριών, την διαβόητη ΑΕΠΙ με τους τοπικούς αντιπροσώπους της στην επαρχία (μπακάληδες, μανάβηδες, τσαγκάρηδες, κλπ!!), για το ανεκδιήγητο καταστατικό της, για τους άρπαγες που άρπαξαν τραγούδια αλλονών δημιουργών και τα πέρασαν στο όνομά τους (παραδείγματα πάμπολλα), τους ριγμένους που ήθελαν σπρώξιμο από πίσω από τους επαϊοντες των εταιριών (διάβασε τα λόγια του Γιάννη Κυριαζή);;;;;, κλπ, κλπ, κλπ.
Δεν ξέρεις (ταχα μου) το κυνηγητό που έφαγε το ρεμπέτικο τραγούδι από τους “ευρωπαϊκούς” δημιουργούς του λαϊκού τραγουδιού;;
Δεν ξέρεις τίποτα για την Μεταξική λογοκρισία, τον λιθοβολισμό, την ταύτιση του γνήσιου ρεμπέτικου με το “χασικλίδικο”;; Μήπως ξέρεις ή άκουσες τίποτα για τους “έντεχνους” και τη σχέση τους (και στάση τους) απέναντι στο λαϊκό τραγούδι (με φωτεινή εξαίρεση την διάλεξη του '48 του Μάνου Χατζιδάκι);;; Έχεις ακούσει τίποτα φίλε μου για τους συγχωρεμένους Μπάμπη Μπακάλη και Απόστολο Καλδάρα, κ.α. και τη δράση τους τη δεκαετία '60 στην περίοδο της Ινδοκρατίας (και ασφαλώς δεν αμφισβείται διόλου το υπόλοιπο έργο τους που είναι σημαντικώτατο);;; Θέλεις κι άλλες αποδείξεις για νεκροθάφτες;; Μήπως άκουσες τίποτα για το φίμωμα της φωνής του Καζαντζίδη από τη ΜΙΝΩΣ;;
'Ασε, γιατί τώρα φουρκίστηκα. Θα τα πούμε μια άλλη φορά καλύτερα.
Διόρθωση: Δεν ξέρεις (ταχα μου) το κυνηγητό που έφαγε το ρεμπέτικο τραγούδι από τους “ευρωπαϊκούς” δημιουργούς του ελαφρού τραγουδιού;; (Προσωπικά λατρεύω το έργο τους, το ξέρεις νομίζω, όπως και το λαϊκό τραγούδι).
Μήπως άκουσες τίποτα για το σνομπάρισμα και την κατακραυγή που είχε παλιά το ρεμπέτικο από την αφρόκρεμμα των διανοούμενων της αριστεράς, που βέβαια επιρρέαζαν σαφώς τη λαϊκή βάση (και δεν θέλω ξεσηκώματα, αντιδράσεις και “πυροβολισμούς” από τα συντρόφια, γιατί αυτά έγιναν και τ’ γραψε η ιστορία καλοί φίλοι);;;; Θέλεις κι άλλα Frank; Περίμενε!!!
Σχετικα με το Μπαμπη Μπακαλη, η πολυ ενδιαφερουσα μελετη “Ινδοπρεπων αποκαλυψη” λεει το εξης:
Ο Μπαμπης Μπακαλης ειναι ενας πηγαιος και αξιολογος συνθετης της Ελλαδας που απο το 1948 ως το 1997 εγραψε σχεδον 1800 τραγουδια. Στη μεγαλη δισκογραφια του, τα ινδικα ειναι μονο καμια εικοσαρια. Ομως κακολογηθηκε ιδιατερα για αυτα τα λιγα τραγουδια. end of quote
Κριμα που του εμεινε η ρετσινια απο τις λιγες αυτες διασκευες…μερικες απο τις οποιες ειναι, κατα τη ταπεινη μου γνωμη, και πολυ ομορφες, οπως το “Καρδια μου καημενη”.
Ωραία, ωραία… Θα μου συγχωρήσετε το πολύ μεγάλο posting αλλά πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Πάμε λοιπόν:
Το βασικό επιχείρημα του ΣΠ είναι ότι υπήρξε μια “ανέντιμη και τόσο μεθοδικά προετοιμασμένη εκστρατεία” εναντίον του ρεμπέτικου και λαικού τραγουδιού. Σε αυτό συνέβαλαν το “όργιο των δισκογραφικών εταιρειών” που έφτασαν μέχρι “να φιμώσουν την φωνή του Καζαντζίδη”, η “διαβόητη ΑΕΠΙ”, οι διάφοροι άρπαγες και ληστές που έκλεβαν ασύστολα διάφορα τραγούδια, οι “ευρωπαϊκοί” δημιουργοί, η λογοκρισία, οι “ανιστόρητη ταύτιση του γνήσιου ρεμπέτικου με το χασικλίδικο”, οι “έντεχνοι”, η “περίοδος της Ινδοκρατίας” αλλά και η “αφρόκρεμμα των διανοούμενων της αριστεράς”.
<b>Περί δισκογραφικών εταιρειών</b>
Πρέπει να συμφωνήσουμε ότι το τραγούδι ανεξαρτήτως είδους είναι εκτός των άλλων και εμπορικό προϊόν. Μάλιστα, εμείς τα παλιά τραγούδια τα γνωρίζουμε ακριβώς επειδή οι δισκογραφικές εταιρείες τα είδαν ως εμπορικά προϊόντα και γι αυτό τα αποτύπωσαν σε δίσκους. Ως γνωστόν, το κίνητρο κάθε εταιρείας είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους και μπροστά σ αυτό δεν διστάζουν να κάνουν οτιδήποτε. Όπως κάποτε ο Μάτσας χάλασε την συνεργασία του με τον Χατζηαποστόλου για χατήρι του Μάρκου που έκανε μπαμ το 33 και πουλούσε πολύ , έτσι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και χάλασε την συνεργασία του με τον Μάρκο το 55-56 για χατήρι των νεώτερων λαϊκών συνθετών ακριβώς επειδή ο Μάρκος δεν πουλούσε πιά. Αυτό συνέβαινε και συμβαίνει πάντοτε σε παγκόσμια κλίμακα και για όλα τα είδη της μουσικής. Το να βλέπει κανείς ενορχηστρωμένη επίθεση εναντίον του λαϊκού τραγουδιού πίσω από αυτό είναι εθελοτυφλία: ακόμα κι αν δεχτούμε χάριν της συζητήσως ότι το λαϊκό τραγούδι έχει μεγαλύτερη καλυτεχνική αξία από τα άλλα σύχρονά του είδη, δεν νομιμοποιούμαστε να περιμένουμε από τον έμπορο αυτού του προϊόντος να την αναγνωρίσει και ακόμα χειρότερα να παραβεί τους νόμους της αγοράς για χάρη της. Είναι σαν να ζητάμε από την Σιτροέν να διατηρεί στην παραγωγή τον Βάτραχο μόνο και μόνο επειδή στην εποχή του ήταν το καλύτερο οικογενειακό αυτοκίνητο παραγωγής. Ε, δεν γίνεται…
<b>Περί ΑΕΠΙ</b>
Είναι γνωστό ότι η ΑΕΠΙ ήταν σχεδόν εξ αρχής ένα πρόβλημα για όλους τους καλλιτέχνες ανεξαρτήτως είδους και δεν αντιλαμβάνομαι ποιό τμήμα της ενορχήστρωσης της επίθεσης κατά του τραγουδιού ανέλαβε να φέρει σε πέρας. Δηλαδή μόνο για το λαϊκό τραγούδι είχε η “διαβόητη ΑΕΠΙ” τους “τοπικούς αντιπροσώπους της στην επαρχία (μπακάληδες, μανάβηδες, τσαγκάρηδες, κλπ!!)”; Έχει κανείς την εντύπωση πως ο Σουγιούλ ή ο Χαλκιάς πήρανε ποτέ σωστά δικαιώματα για τα τραγούδια που είναι στο όνομά τους;
Περί αρπαγών τραγουδιών
Εδώ ανοίγουμε τους ασκούς του Αιόλου. Κατ αρχήν, σχεδόν όλοι οι συνθέτες που διετέλεσαν καλλιτεχνικοί διευθυντές στις εταιρείες έχουν κατηγορηθεί για κοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Από τον Τούντα και τον Περιστέρη μέχρι τον Τσιτσάνη. Τί έχει αποδειχθεί από όλα αυτά; Νομίζουμε ότι ξέρουμε και νομίζουμε πως είμαστε σίγουροι για καμμιά 20αριά περιπτώσεις, αλλά πέραν αυτών ουδέν. Όμως οι “άρπαγες” αυτοί δεν ήταν τίποτα αόρατοι ενορχηστρωτές που σχεδίαζαν την εξαφάνιση του λαϊκού τραγουδιού, ήταν άνθρωποι μέσα από το λαϊκό τραγούδι. Και για να λέμε τα σύκα σύκα και την σκάφη σκάφη, ο Χατζηδουλής που εισήγαγε αυτήν την φρασεολογία και προβληματική αναφέρεται κατά κύριο λόγο στον Βασιλειάδη και τον Μανησαλή, ανθρώπους δηλ. που έζησαν το λαϊκό τραγούδι από τότε που γεννήθηκαν μιας και ήταν τέκνα λαϊκών μουσικών και οι δυό. Πάντως, είναι μεγάλη κουβέντα που κατά καιρούς έχει γίνει και ξαναγίνει εδώ στο φόρουμ και σε καμμία περίπτωση δεν στοιχειοθετείται από αυτή η “ανέντιμη και τόσο μεθοδικά προετοιμασμένη εκστρατεία” εναντίον της λαϊκής μουσικής
Περί λογοκρισίας
Εγώ γνωρίζω πως η επιβολή της λογοκρισίας έγινε για πολιτικούς λόγους, υπογράφηκε από τον Μανιαδάκη και τον ίδιο τον Μεταξά, η εισήγηση έγινε από τον Νικολούδη και τον Ψαρούδα και ίσχυσε για όλους. Να πούμε ότι ήταν μια επίθεση κατά της ελευθερίας της έκφρασης, το καταλαβαίνω. Την στιγμή όμως που απαγορεύτηκαν βιβλία, έκλεισαν εφημερίδες και πήγαν φυλακή και εξορία άνθρωποι μόνο και μόνο επειδή εκφράστηκαν δημόσια, το να λέμε πως αυτή η ιστορία έγινε για να πληγεί το λαϊκό τραγούδι, συγνώμη, αλλά δεν μπορώ να το αντιληφθώ.
Περί των “έντεχνων”
Με ρωτάει ο ΣΠ: "Μήπως ξέρεις ή άκουσες τίποτα για τους “έντεχνους” και τη σχέση τους (και στάση τους) απέναντι στο λαϊκό τραγούδι (με φωτεινή εξαίρεση την διάλεξη του '48 του Μάνου Χατζιδάκι);;; " Και απαντώ: Ναι, άκουσα τον Θεοδωράκη να παίζεται από τον Χιώτη και να τραγουδιέται από τον Μπιθικώτση, τον Ξαρχάκο να κάνει δίσκο με τίτλο “Μάρκος ο δάσκαλός μας” το 65 που ο Μάρκος δεν είχε μεροκάματο, τον Σαββόπουλο και τον Ανδριόπουλο να υπογράφουν τις σημαντικότερες μεταδικτατορικές επιτυχίες της Μπέλλου … Επίσης άκουσα τον Ζαμπέτα να παίζει τραγούδια όλων αυτών των “έντεχνων”, διάβασα για τον αγώνα που έκανε ο Θεοδωράκης για να επιβάλλει το μπουζούκι και είδα δεκάδες φωτογραφίες του Ξαρχάκου με Μάρκο, Στράτο, Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου κλπ. Τώρα, αν όλα αυτά συνηγορούν σε μια θετική στάση των “έντεχνων” απέναντι στο λαϊκό τραγούδι ή απεναντίας αποτελούν μέρος της ενορχηστρωμένης επίθεσης εναντίον του, νομίζω ότι είναι προφανές. Στο κάτω-κάτω, κι ο Περιστέρης “έντεχνος” ήτανε …
Περί Ινδοκρατίας
Δηλ. όταν τραγουδά ο Καζαντζίδης το “Είσαι η ζωή μου” επιτίθεται στο λαϊκό τραγούδι; Κάθε εποχή έχει τη μόδα της. Το 38 είχαμε την Ισπανοκρατία (ο Αντώνης ο βαρκάρης ο σερέτης και άλλα τέτοια…), το 58 είχαμε την Ινδοκρατία. Έτσι είναι αυτά …
Περί φιμώματος του Καζαντζίδη
Για κάτσε ρε φίλε ΣΠ, δηλ. αν ένας προμηθευτής της εταιρείας σου παραβεί το συμβόλαιο που έχετε υπογράψει και θέλει να δώσει σε άλλη εταιρεία το εμπόρευμα που έχει στην κατοχή του και που εσύ έχεις προπληρώσει χωρίς μάλιστα να σε αποζημειώσει, εσύ δεν θα κάνεις χρήση των όρων των συμβολαίου που σε διασφαλίζουν επειδή … έχει ωραία μάτια; Έτσι κάνεις εσύ business; Και μη μου πει κανείς ότι ο Καζαντζίδης δεν ήξερε τι υπέγραφε με τον Μάτσα …
Περί αφρόκρεμας της αριστεράς
Την ξανακάνε πάρα πολλές φορές αυτήν την συζήτηση. Η Αριστερά επίσημα δεν αποκύρηξε ποτέ το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι. Ανεπίσημα το πολέμησε τα πρώτα χρόνια μετά τον Πόλεμο, κυρίως επειδή κατά την περίοδο της κατοχής είχε συνδεθεί με τους δωσίλογους και τους μαυραγορίτες. Οι περισσότεροι από αυτούς που αρθρογράφησαν κατά του λαϊκού τραγουδιού στα αριστερά έντυπα την περίοδο 45-60 κάθε άλλο παρά “αφρόκρεμμα των διανοούμενων της” μπορούν να χαρακτηριστούν. Αντίθετα, τα φωτισμένα πνεύματά της όπως ο Θεοδωράκης και ο Ρίτσος στήριξαν με την παρουσία τους και το έργο τους το λαϊκό τραγούδι και βοήθησαν στην διάδοσή του σε ένα κοινό που δεν ήταν και τόσο ευνοϊκά διακείμενο απέναντί του.
Εν κατακλείδι, ας σταματήσουμε να ψάχνουμε για εχθρούς και επιθέσεις εκεί που δεν υπάρχουν. Καλός ο Χατζηδουλής, αλλά όχι σε όλα …
Αγαπητέ Φραγκίσκε, σε κάποια σημεία θα μπορούσα να συμφωνήσω μαζί σου, σε κάποια όμως σαφώς ΟΧΙ.
Να το πω αλλιώς: Το θέμα είναι τεράστιο και με πολλές απολήξεις και τα πράγματα δεν ακολουθούν τη δυαδική φιλοσοφία: ΝΑΙ / ΟΧΙ, ΑΣΠΡΟ / ΜΑΥΡΟ. Κατά την ταπεινή γνώμη κινούνται σε παράλληλες …“αποχρώσεις του γκρι” !
Βασικά συμφωνώ με τον Φραγκίσκο. Οι δισκογραφικές εταιρίες δεν είναι “ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ”, έμποροι ήταν (και άριστοι μάλιστα) και είναι. Και τα “παίρνουν” όσοι “τα φέρνουν”. Είναι ο νόμος της αγοράς.
Πως υπάρχει και υπήρχε κάποιος “πόλεμος” στο λαϊκό τραγούδι μπορεί να σταθεί κάπως (αλλά θέλει μεγάλη ανάλυση). Π.χ. Περίοδος Μεταξά, Μετεμφυλιακή-λόγω πένθους για τα θύματα, Χούντας, δεκαετία του '80-που διάφοροι “Πασόκοι” είχαν ξεσηκωθεί που οι “Γύφτοι” καταπάτησαν τον Λυκαβηττό, ή μέχρι πρόσφατα που δεν δίνανε το Ηρώδειο για λαϊκές συναυλίες. κ.λ.π.
Περί κλεψίματος ας μην σχολιάσουμε. Όλοι έχουν αμαρτήσει.
4.Περί εντεχνων, έχει δίκιο ο Φρανκ. Με πρώτο τον Χατζιδάκι όλοι “αγάπησαν” και “μαθήτευσαν” απ’ τους λαϊκούς ή/και πιθανά ίσως κάποιοι τους “χρησιμοποίησαν”. (Βλέπε Μ. Θεοδωράκη που με τον “Επιτάφιο” - του Γιάννη Ρίτσου, το 1958 είχε μεγάλο πρόβλημα στην εταιρία μιας κι ο δίσκος πήγε “άπατος” και τον επανεκδίδουν με Μπιθικώτση και λαϊκή ορχήστρα 3-4(?) χρόνια μετά.
Και περί Αριστεράς εντάξει… Επίσημα δεν έγινε κανα σπουδαίο κυνήγι, απλά έχει επικρατήσει αυτό λόγω κάποιων αρθρογράφων “πολύ δογματικών μαρξιστών”. Αν και το πρώτο κείμενο για το ρεμπέτικο τραγούδι το γράφει ο “φωτισμένος” Φοίβος Ανωγειανάκης στον Ριζοσπάστη.
ΥΓ. Καλέ ο Μπάμπης Μπακάλης ζει και βασιλεύει !!! (Στα μέσα του Μάη μιλήσαμε κιόλας, μια χαρά είναι ο άνθρωπος).
Ιωάννα
(πωπω, έκανα πολλές απουσίες… Εχω πολλά να διαβάσω)
ʼρη, Σάκη, Μπαγιόκο, σας έχω στείλει πρόσφατα προσωπικά μηνύματα και δεν πήρα απάντηση. Νόμιζα πως απλώς είστε πολυάσχολοι, και μηδέν παρεξήγησις. Όμως έστειλα τουλάχιστον 4 μηνύματα στο φόρουμ, μεταξύ των οποίων κι ένα όπου συμφωνούσα με τον Φραγκίσκο, και δεν εμφανίστηκαν.
Παρακαλώ σας, αν αυτό το μήνυμα εμφανιστεί, στείλτε μου κι ένα προσωπικό, να δω μήπως και φταίει το κομπιούτερ μου (λες να άρπαξα κανέναν ιό;)
Ελπίζω να μη συνέβη τίποτα, και χάθηκαν κι άλλα παλαιότερα μηνύματα (π.χ. στην Ιωάννα κ.λ.).
PANW KATW ETSI EXOYN TA PRAGMATA FRANK, KALA TA LES.
OMWS THELW NA ANAFERW PARADEIGMA POY GNWRIZW, APO DISKOGRAFIKH ETAIREIA, POY STAMATHSE SIGA SIGA NA PROWTHEI TO ELLINIKO REPERTORIO (SYMPERILAMBANW TA PANTA, OXI MONO TO KALO LAIKO TRAGOYDI, KAI TOYS SKYLOYS KAI TOYS ENTEXNOYS KAI OLOYS).
KAI TWRA POYLAEI MONO KSENO PRAMA. KAI DEN EINAI H MONH NOMIZW POY TO EKANE AYTO.
ARKETOI ELLHNES TRAGOYDISTES ALLAKSAN ETAIREIA M AYTH THN AFORMH.
KAI MILAW ME ONOMATA TRAGOYDISTES, ARA KAI LEFTA POY EFERNAN KAI THA EFERNAN GIA MERIKA XRONIA STIS ETAIREIES AYTES.
H POLITIKH TOYS OMWS HTAN AYTH, OPER KAI EGENETO.
TWRA AYTO MALLON DEN EINAI POLEMOS SYGKEKRIMENA STO LAIKO TRAGOYDI, DEN KSERW AN EINAI PAGKOSMIOPOIHSH, ALLA PANTWS KATI EINAI.
Οι πολυεθνικές δισκογραφικές εταιρείες επιδιώκουν την ομογενοποίηση του προιόντος τους για να μπορούν να έχουν παγκόσμια κατευθυνόμενη αγορά.Οτι πουλάνε στην Αμερική και την Αγγλία να πουλάνε και στην Ελλάδα πάνω στο ίδιο διαφημιστικό πλάνο μέσω των μουσικών καναλιών της τηλεόρασης και γενικά των μέσων.
Αν ειχαμε μεγαλύτερη εγχώρια αγορά μπορεί να ασχολούνταν και με την δική μας μουσική κουλτούρα.
Nai, merikos epidiokoun tin omogenopoinsi tou prointos tous oxi omos kai oloklirotika. Oi megales etairies poulan episis polous diskous meso tis diaforopoinsis tou prointos tous (kati san tous ble kai kitrinous kokous tou Ariel;kathe xrono bazoun kai enan kainourgio koko). Stin Ameriki gia paradeigma ena megalo meros tou merketing ginetai meso tis ethnikis diaforopoinseis pou proeipirxe n pou dimiourgisan oi etairies (oi diafores omades metanaston os agorastiko koino). Oi diafores ethnic mousikes, kouzines klp etsi dimiourgithikan kai syntirountai, meso tis symbioseis tous me ta diafora oikonomika kuklomata.
Kai se autin tin diaforopoinsi tis agoras oi diafores metanasteutikes omades den einai mono pathitiki dektes. Oi diaforei magazatores, emporoi, mousiki, tragoudistes kai katanalotes exoun ameso symferon sto na mboroun na agorazoun n na poloun ta prointa tis protimiseos tous, kai bebaia sto simeio auto tous syndramoun kai oi etairies. Theleis Zorba the Greek, Oriental belly dance, Halal McDonalds, Kosher KFC, klezmer revival, ethic fusion kai tis Panagias ta matia e tote oi etairies tha sto prosferoun diaspontas kai diaforopoiontas to proion tous kai tis taktikes poliseon tous…Esu tha eufrantheis kai autes tha konomisoun. Bebaios kati paromoio sumbainei kai stin elliniki agora.
Kata ta alla kai ego mallon symfon me ton Frangisco.