Ζειμπέκικος και τσιφτετέλι

Σας παρακαλώ για ένα χαρακτηριστίκο παράδειγμα για το εξής (που έγραψε ο Άκης Πάνου).
… μπορείς να κάνεις ένα κομμάτι να είναι ακουστικά τσιφτετέλι και την ώρα που μετράς να είναι 9 /8. Εγώ δεν ρωτάω για καρσιλαμά, αλλά για ζειμπέκικο. Ξέρω ότι από μουσικολογική άποψη ζειμπκεκικο και τσιφτετέλι είναι πολύ κοντά, αλλά καλύτερα να ακούσω ένα ζειμπέκικο τραγούδι που φαίνεται τελικά σαν τσιφτετέλι. Σητώ κατανόηση για τέτοιες παρακλείσεις, θα χαιρόμουνα για βοήθεια!

(Ν. Π.)
Μάρθα, δεν έχω χαρακτηριστικό κομμάτι, γιατί αυτό που λέει ο Άκης Πάνου μου φαίνεται πολύ περίεργο. Τι θα πεί ακουστικά (και μόνο ακουστικά) τσιφτετέλι; Ή τεσσάρι (4/4) θα είναι ή εννιάρι (9/8 κλπ.) Επίσης, δεν είναι κοντά ζεϊμπέκικο και τσιφτετέλι, είναι δύο διαφορετικοί χοροί με δύο διαφορετικούς ρυθμούς. Το μόνο που έχουν κοινό είναι ότι πρόκειται για χορούς της ίδιας (όχι ευρωπαϊκής) περιοχής. Ενώ πάρα πολύ κοντά (σε βαθμό μπερδέματος μεταξύ τους) είναι ζεΪμπέκικος και καρσιλαμάς, τόσο στο ρυθμό φυσικά όσο και στα βήματα, αυτά του απτάλικου δηλαδή γιατί το ελληνικό «ρεμπέτικο» ζεϊμπέκικο δεν έχει καθορισμένα βήματα να μπορείς να τα «διδάξεις».

Το αντίθετο, να είναι (άρα και να ακούγεται) ένα ζεϊμπέκικο σαν τεσσάρι το ψάχνω μετά μανίας. Στην Ελλάδα δεν το έχουμε αυτό, όλα τα ζεΙμπέκικά μας είναι εννιάρια, αλλά στην Τουρκία το δέχονται, έχουν και εννιάρια αλλά και τεσσάρια ζεϊμπέκικα. Μόνο που το άκουσμα των (τούρκικων) ζεΪμπέκικων σε τεσσάρι είναι άκουσμα ζεΪμπέκικου και όχι τσιφτετελιού, που τονίζεται διαφορετικά. Φαίνεται (το ψάχνω) ότι όταν ο ρυθμός είναι τεσσάρι «τρώνε» κάποιο βήμα (από τα προκαθορισμένα) ώστε να φέρουν τον χορό σε συντονισμό με το ρυθμό του σκοπού.

Το γεγονός όμως αυτό δεν πρέπει να το επεκτείνουμε και αντίθετα, να κάνουμε δηλαδή αυτό που λέει ο Άκης Πάνου, γιατί με τίποτα δεν γίνεται να πάρεις εννιάρι και να το τονίσεις τσιφτετέλι, θα πάθει τη μέση της η φουκαριάρα η χορεύτρια, ή θα χαθεί όλη η χάρη του κουνήματος που θέλει ο χορός αυτός. Καλόν θα ήταν να μου στείλεις ολόκληρο το κείμενο του Άκη Πάνου, μήπως μπορέσω να καταλάβω καλύτερα τι ακριβώς εννοεί.

Λοίπον, ο Άκης Πάνου μιλάει το εξής>

“Από το Μάρκο μου καρφωθήκανε τα 9/8. Ο Μάρκος έδωσε τα 9/8 με τρόπο διαφορετικό απ’ τον τρόπο που δώθηκαν αργότερα, όταν έπλαθε τα 9/8 ήταν ελέυθερο, δεν είχε κανένα πρόβλημα. Έκανε μουσική ό, τι του ΄λεγε ο στίχος, οι τονισοί του στίχου. Για το Μάρκο τα 18 ήταν σύνηθες φαινόμενο ενώ για τον Τσίτσάνη όχι. Κι όποτε ο Τσιτσάνης τα 9 τα 'κάνε 18 ήταν κάτι πλαστο, ξένο.
Ο Μάρκος μου 'δωσε και κατάλαβα ότι τα 9/8 είναι ένας ρυθμός που τον παιρνεις και τον κάνεις ό, τι θέλεις. Μπορείς να κάνεις άπειρες παραλλαγές και ρυθμίκές διαφοροποιήσεις, πειθαρχώντας στο μέτρο. Μπορείς να κάνεις ένα κομμάτι να είναι ακουστικά τσιφετέλι και την ώρα που το μετράς να είνα 9/8”.

Νόμίζα ότι μιλάει για τον ζειμπέκικο, αλλά τώρα δεν είμαι σίγουρη αν ο Βαμβακάρης έγραψε και καρσιλαμάδες.

Όταν οι μουσικολόγοι μιλάνε ότι είναι “κοντά” ζειμπέκικο και τσιφτετέλι αναφέρονται στην εσωτερική δομή, όχι για το χορό, έτσι το κατάλαβα.

Τί σημαίνει “μουσικολόγος”; Αυτός που συζητά την μουσική; Ο σχολιαστής; Ο κριτικός; Δεν ειρωνεύομαι καθόλου απλώς δεν καταλαβαίνω τον όρο.

Επίσης, τί ακριβώς είναι εσωτερική δομή ενός ρυθμού;

(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην Isaac 27 Ιούνιος, 2005)

(Γιώργος Βαβουλές)
Μαρθα ρυθμικα και θεωρητικα ειναι οντως πολυ
κοντα ζειμπεκικο με τσιφτετελι. Δυο μετρα
“τσιφτετελιου” των 4/8 και 1/8 ακομα μας
κανουν ενα ζειμπεκικο, χοντρικα βεβαια.
Κατα τα αλλα ισχυουν αυτα που λεει ο Νικος ειναι δυο εντελως διαφορετικα ακουσματα …
Οσο για τον ΑΚΗ ΠΑΝΟΥ τον ειχα ρωτησει το
1988 στην Ξανθη γιατι εχει τοσα τραγουδια
καμηλιερικα και οχι ζειμπεκικα ή χασαπικα
(η αληθεια ειναι οτι εχει πολλα τραγουδια ολων των ρυθμων, αλλα τα καμηλιερικα ειναι τα πιο δυνατα του) και μου ειπε πανω κατω αυτο που
λες κι εσυ οτι ειχε ενα “κολλημα” με το
ΜΑΡΚΟ και μια “αντιδραση” στον ΤΣΙΤΣΑΝΗ …
Προσπαθησε σε συνεντευξεις του να το εξηγησει πολλες φορες το γιατι αλλα δεν εχω καταλαβει ακομα … υποψιαζομαι ομως …

Για τον Ισαάκ>
μουσικολόγοι είναι αυτοί που έχουν θεωρετικές γνώσεις στην μουσική, που έχουν σπουδάσει μουσική. Εγώ αγαπάω πάρα πολύ τους εθνομουσικολόγους γιατί αυτοί ασχολούνται με τη μουσική του λαό. Η Γερμανία παλαιότερα είχε την πρώτη θέση σ’ αυτό το τμήμα και ξέρουν πολύ καλά τα πράγματα. Δεν ξέρω αν υπάρχει αυτό και στην Ελλάδα, θα είχα ενδιαφέρον να το μάθω. Πέστε μου το παρακαλώ.

Τώρα μου φαίνεται ότι Άκη Πάνου μίλησε για καρσιλαμάδες, γιατί τσιφτετέλι και καρσιλαμάς δεν ειναι δυο εντελως διαφορετικα ακουσματα. Μιλάω για παραδοσιακά ελληνικά κομμάτια, όχι για τωρινά.
Αν κάποιος έχει μια ιδέα για ζειμπέκικο που μοιάζει τσιφτετέλι περιμένω τίτλους για ν’ ακούσω τα σχετικά τραγούδια!

ζειμπέκικο που μοιάζει τσιφτετέλι???

ναι υπάρχουν και κάτι schlager που μοιάζουν με tango …είναι όμως το ίδιο?

(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην Multi_Kulti 28 Ιούνιος, 2005)

(Γιώργος Βαβουλές)
Έ, λοιπόν, δεν τον καταλαβαίνω τον Α. Π. Πού το βρίσκει, ότι ο Τσιτσάνης όταν δουλεύει σε 18 και όχι 9 (με αυτό εννοεί μάλλον πειραιώτικο ζεϊμπέκικο, δηλαδή όχι απτάλικο) βγάζει κάτι πλαστό, ξένο; Ξένο είναι δηλαδή «στου Αλευρά τη Μάντρα», ξένο είναι «ο τηλεγραφητής», τα «παλάτια χρυσοστόλιστα»; Για να μην πάμε στα μεταπολεμικά του, που είναι πλέον κλασικά. Και γενικά, μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: ενώ ο Μάρκος στην αρχή έγραφε περισσότερα απτάλικα και μεταπολεμικά περισσότερα «πειραιώτικα» ο Τσιτσάνης γράφει από την αρχή περισσότερα πειραιώτικα.

Πάντως, αυτό που σήμερα είναι γνωστό σε αρκετούς, ενώ παλαιότερα οι μουσικοί το είχαν μόνο μέσα στο αίμα τους, χωρίς να το συνειδητοποιούν και θεωρητικά, είναι ότι το ζεϊμπέκικο έχει πολλές ρυθμικές παραλλαγές: το εννιάρι μπορεί να εμφανίζεται 2223, 2232,2322, 3222 και έχουμε και το δεκαοχτάρι, που εμφανίζεται στο γνωστό τονισμό του «πειραιώτικου» (από τα παραδοσιακά ζεΪμπέκικα τέτοιο είναι το Αϊβαλιώτικο). Ίσως αυτό να εννοεί λέγοντας «το 9/8 είναι ένας ρυθμός που τον παίρνεις και τον κάνεις ότι θέλεις, άπειρες παραλλαγές και διαφορετικές διαφοροποιείσεις». Αλλά να είναι ένα κομμάτι ακουστικά τσιφτετέλι και μετρικά 9/8 δεν το καταλαβαίνω.

Και θα με ενδιέφερε να δώ ποιοί μουσικολόγοι λένε ότι είναι κοντά ζεϊμπέκικο και τσιφτετέλι. Μήπως λένε ζεϊμπέκικο και καρσιλαμάς; (οπότε θα είχαν και δίκιο).

(Ν. Π.)
Συμφορουμίτες συγγνώμη, απάντησα στη Μάρθα off line από χθές, άρα δεν είχα δή την εξέλιξη της συζήτησης.

Γιώργο, δεν θα συμφωνήσω ότι είναι κοντά ζεΪμπέκικο και τσιφτετέλι. Ακριβώς αυτό το ένα έξτρα όγδοο είναι που κάνει την τεράστια διαφορά, κάνει το μέτρο από «έλλογον», «άλογον» που έλεγαν οι αρχαίοι, από «όχι κουτσό», «κουτσό», aksak που λένε και οι Τούρκοι, από απλό, σύνθετο. Και ο Θρασύβουλος Γεωργιάδης στο κλασικό έργο του «Ο ελληνικός ρυθμός» (Der griechische Rhythmus, Musik, Reigen, Vers u. Sprache, verlegt bei Hans Schneider, Tutzing 1977) παραθέτει αναλυτικότατα την θεωρία του για το πώς προκύπτουν οι σύνθετοι πόδες (μέτρα) από τους (αρχικούς) απλούς. Τον απασχολεί και η σχέση συρτού (4/4) και καλαματιανού (7/8) αλλά πάει μακρυά η βαλίτσα.

Διάβασα ακριβώς αυτό που λέει ο Γιώργος Β.
Βάσικα ήθελα μόνο να βρώ ένα απλό παράδειγμα τέτοιου τραγουδιού που περιγράφει ο Α. Π. για να δω την ποικιλία…
Τώρα έγινε μια θεωρητική συζήτηση η οποία είναι δύσκολη, αλλά σπουδαίο, μεγάλο θέμα. Νίκο, ξέρω ότι έχεις το βιβλίο “Musik der Türkei”, εκεί γράφεται πως το ακσάκ δημιουργήθηκε από ένα απλό 4/4. Αυτά είναι θεωρία μουσικής και δεν παίρνει τίποτα από το χορό ζειμπέκικο κατά τη γνώμη μου.
Αλλα είναι πολύ ενδιαφέρον!

Αμάν, βρε παιδιά, είναι κουραστικό να συζητάμε ακόμα τα ίδια και τα ίδια, όταν αυτά τα πράγματα έχουν λυθεί από καιρό. Και δεν ξέρω αν ο δημοσιογράφος που πήρε τη συνέντευξη από τον Άκη Πάνου ήξερε τι άκουγε, κι αν τα απέδωσε σωστά, ή αν ο Πάνου ήταν κάργα μαστούρης κι έλεγε μαλακίες… Τέλος πάντων, είναι εντελώς παράλογο να συγκρίνομε ένα 9άρι μ’ ένα τεσσάρι, κι αυτό ισχύει ακόμα και γιά τον καρσιλαμά, που ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΜΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΤΣΙΦΤΕΤΕΛΙ, παρά μόνο μέσα από κάτι σύγχρονες τσιφτετελούδες που όλα τα σφάζουν, όλα τα χορεύουν… Ύστερα, ας μην ξεχνάμε τον μακαρίτη Αντρέα Παπανδρέου, που χόρευε “ζεϊμπέκικο” στα 2/4 του χασάπικου… Έλεος πιά.

Ύστερα, ας μην ξεχνάμε τον μακαρίτη Αντρέα Παπανδρέου, που χόρευε “ζεϊμπέκικο” στα 2/4 του χασάπικου… Έλεος πιά.

Κώστα, σκεφτόμουνα πολύ για το “Zorba´s Dance”, σχετικά σκεφτόμουνα για τη σχέση “ζειμπκεικο” και “χασάπικο”. Θα είχα ενδιαφέρον να μάθω τη γνώμη σου, ίσως έχεις όρεξη να την γράψεις. Δεν ξέρω αν ήταν ήδη ένα θέμα παλαιότερα…

Μόλις είδα ότι το κομπούτερ μου έγραψε κάτι παράξενο. πρέπει να είνει φυσικά " ο χορός του Ζορμπά".

(Ν. Π.)
Για Κώστα Φέρρη: Κώστα, με 1107 μηνύματα στο ενεργητικό σου έχεις βέβαια απόλυτο δίκιο να ζητάς έλεος για την επανάληψη πραγμάτων που έχουν ήδη λεχθεί. Όμως οι πιό καινούργιοι στο Φόρουμ (βάζω φυσικά και τον εαυτό μου μέσα) δεν έχουν στο μυαλό τους τακτοποιημένες τις παλαιότερες συζητήσεις και τις ψάχνουν απεγνωσμένως μέσα από ενότητες, θέματα, απενεργοποιημένα αρχεία κλπ. Φυσικό είναι, με πολύ περισσότερα από 10.000 μηνύματα, το Φόρουμ να ξεχειλίζει από πληροφορίες και η πρόσβαση να γίνεται ολοένα δυσκολότερη. Εν πάσει περιπτώσει όμως, τα θέματα ποτέ δεν λύνονται οριστικά και πάντα θα προκύπτει κάτι καινούργιο. Για παράδειγμα, αυτή την εποχή ασχολούμαι με τη μουσική που διαλέγουν οι τσιφτετελούδες σε παγκόσμια βάση για να χορεύουν τους χορούς τους (μιλάω για τις επαγγελματίες χορεύτριες «χορού της κοιλιάς») και ήδη βρίσκω ότι εκτός από το τσιφτετέλι χρησιμοποιούν κάποτε και καρσιλαμάδες. Δεν μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι δεν υπάρχει καμμία σχέση, έστω και αν αυτή η σχέση είναι νεωτεριστική. Και βέβαια δεν είναι παράδοση αυτό, αλλά είναι μία πραγματικότητα και δεν γίνεται να κλείνουμε απλά τα μάτια και να μην την βλέπουμε επειδή δεν μας αρέσει (ούτε και εμένα μου αρέσει καθόλου μα καθόλου!)

Όσο για τον Παπανδρέου, αυτός χόρευε πάνω σε μία μουσική που είχε ήδη ηχογραφηθεί και τελειώσει. Να σε έχω όμως εγώ να παίζεις ζωντανά ζεϊμπέκικο και ο άσχετος (Έλληνας!) κιθαρίστας δίπλα σου να επιμένει στα δύο τέταρτα, ακόμα και μετά από μισό λεπτό μελωδίας ή παραπάνω. Τέλος πάντων, έτσι έχει η κατάσταση σήμερα και ευχαριστημένοι να είμαστε που ακόμα υπάρχουν λυράρηδες έστω για να συνοδεύουν το μουσικόν πόνημα επί του οποίου χορεύει η Παπαρίζου.

Και για τους Αδμίνορες: αυτή η μετατροπή της αποστρόφου (και των αποσιωπητικών, και άλλων) σε αλαμπουρνέζικα δεν μπορεί να γίνει κάτι ώστε να αποφευχθεί;

(Γ. Β.)
Νικο επιμενω οτι μουσικολογικα και θεωρητικα πες το οπως θες το τσιφτετελι -στην απλη μορφη του οχι στην τσιγγανικη αραβο-φανκ- ειναι οτι και το
“καινουριο” ζειμπεκικο συν ενα ογδοο
Παραδειγμα το “Σε καινουρια βαρκα μπηκα” και
το “Καηκε κι ενα σχολειο” που πρεπει να ειναι του
Μπεζου και κοπιαρει το προηγουμενο παραδοσιακο
ειναι καθαρο 4/4 τσιφτετελι : πουμ-πα πα πουμ πα
Αν αυτο το pattern (συγγνωμη για τον ορο δεν βρισκω κατι σχετικο στα ελληνικα) το διπλασιασουμε και βαλουμε ενα “πα” στο τελος
δηλ. ενα ογδοο εχουμε το ζειμπεικικο στην καινουρια του μορφη οπως λεγεται.
Και εκει εγκειται για μενα και η ομορφια του “παλιου” ζειμπεκικου
(που μπαινει με τεταρτο) οτι δε θυμιζει το τσιφετελι οπως το νεο.
Τωρα για το αν υπαρχουν ζειμπεκικα σε 8/8 ή 4/4
εγω ξερω το “Πεντε Ελληνες στον Αδη” και το “Χαρο τον ανταμωσαν” τραγουδια που πρεπει να παιξει κανεις με παλιους οργανοπαικτες για να μην μπει
στον πειρασμο να το παιξει εννιαρι !!
Σημειωτεον οι παλιοι μαγκες αυτα τα δυο τραγουδια
τα χορευαν ευλαβικα και στην ωρα τους (αργα) οπου
ηταν και η κορυφωση της βραδυας !

(Γρηγόρης Βασίλας)
Γιώργο,
Δηλαδή το “Πέντε Έλληνες στον Άδη” είναι 8/8;

ΥΓ: Α, όπως ξέρεις τώρα πιά αυτά τα τραγούδια τα χορεύουν οποιαδήποτε ώρα γυναίκες, παιδιά…και gay!

Ακούστε και την Χαλκίδα με τον Λιδάκη που όπου και να παιχτεί χορεύεται τσιφτετέλι.

(Ν. Π.)
Γιώργο, το θέμα του ζεϊμπέκικου σε τεσσάρι / οχτάρι με απασχολεί σοβαρότατα εδώ και λίγο καιρό, κάτι ετοιμάζω. Θα συνεργαστώ και με ειδήμονες του χορού μήπως βγάλω άκρη. Το Πέντε Έλληνες στον Αδη είναι το μοναδικό, απ ότι ξέρω, τεσσάρι (οχτάρι στην πράξη) τονισμένο για ζεΪμπέκικο και πράγματι το χορεύουν έτσι, χωρίς να τους απασχολεί το διαφορετικό του μέτρο (απόδειξη η απορία του Ισαάκ, ναι Ισαάκ, 8/8 είναι). Άρα μπροστά στις χιλιάδες εννιάρια είναι σίγουρα εξαίρεση. Το Σε καινούργια βάρκα μπήκα ο Α. Κωστής (Μπέζος) το λέει, από ότι θυμάμαι γιατί δεν το έχω μπροστά μου, με ζεΪμπέκικο τονισμό αλλά πρόκειται για κλασικό συρτό, δές και Τραγούδα Κων/λεως και Προποντίδος του Καρρά. Μόνο που του έχει φάει την εισαγωγή (η μουσική του πρέπει να είναι ηλικίας εκατοντάδων ετών, ο Κουνάδης λέει ότι το βρήκε σε ένα δίσκο με μεσαιωνικά τραγούδια της Ουγγαρίας!!). Το Κάηκε ένα σχολείο είναι πάνω στην ίδια μελωδία, τονισμένο βεβαίως τσιφτετέλι αλλά και το Το χάρο τον αντάμωσαν, θυμήσου την αρχική γρήγορη εκτέλεση και όχι βεβαίως τον Δασκαλάκη. Αντάμ παπαντάμ τσιφτετέλι!

Η περιγραφή σου για το πώς το «παληό» ζεΪμπέκικο γίνεται «καινούργιο» με την προσθήκη ενός ακόμα ογδόου ταυτίζεται ουσιαστικά με εκείνη του Θρ. Γεωργιάδη και του Reinhard, που ανέφερα παραπάνω. Αν όμως πούμε ότι το ζεϊμπέκικο (στην Ελλάδα) είναι ένας χορός με ρυθμό ή εννεάσημο ή οκτάσημο, τότε θα πρέπει να αναθεωρηθούν εκατοντάδες βιβλία, άρθρα κλπ. που αναφέρουν μόνο το εννιάρι. Ίσως αυτό κάποτε να πρέπει να γίνει, στην Τουρκία είναι έτοιμοι. Υπάρχουν εκεί δύο σχολές: η καθαρά «πουριστική» που δέχεται μόνο το εννιάρι ως γνήσια παραδοσιακόν και παραδέχεται απλά ότι τελευταία, μόνο τα τελευταία δηλαδή χρόνια, κάποιοι μοντερνίζοντες εισήγαγαν το οχτάρι, και η «προοδευτική» που λέει ότι στα πλαίσια του εμπλουτισμού της μουσικής και του χορού είναι αποδεκτή και ευκταία η χρήση και άλλων μορφών. Περισσότερα στο τέλος
Σεπτεμβρίου.

Οσον αφορά τη σύγχρονη αντιμετώπιση του ζεϊμπέκικου, ο Γρηγόρης Βασίλας τα είπε όλα με μια λέξη: Γκεϊμπέκικο

(Κ. Φ.)
Λοιπόν. Και δε θα ξαναγκρινιάξω γιά πράγματα που έχουν ειπωθεί, θάπρεπε νάχουμε κάνει από καιρό εκείνο το FAQ (Frequently Asked Questions).

Ο Παπαϊωάννου ειδικά, έγραψε δύο τουλάχιστον οχτάρια με διάθεση ζεϊμπέκικου. Το “Πέντε Έλληνες στον Άδη”, και την “Αλεξανδριανή Φελλάχα” στην πρώτη της εκτέλεση. Η “Φελλάχα” μάλιστα τραγουδήθηκε και στα Τούρκικα (νομίζω με την Ρόζα), κι εκεί γράψανε σε υπότιτλο zeibek. Ίσως από κει να βγείκε και η ιδέα πως το “Τούρκικο ζεϊμπέκικο” είναι οχτάρι… Οι εξαιρέσεις όμως δεν κάνουν παρά να επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Το “κοφτό” (στ’ αραβικά μεταφράζεται ταξίμ) και το “κουτσό”, δε μπορεί ποτέ να… τετραγωνίζεται ή να ισορροπεί.

Κατά τα άλλα, ο καρσιλαμάς είναι αντικρυστός (καρσί, τουρκική λέξη που προέρχεται από την ελληνική “εγκαρσίως”), και δε μπορεί ν’ αντιστοιχεί στο τσιφτετέλι. Απλά και μόνο, στην Ανατολή, ο χορός της κοιλιάς έχει και μιά παραλλαγή σε γρήγορα 9/8. Δεν συνεηθίζεται παρά μόνο από φυλές της Νουβίας και της ερήμου. Εκεί άλλωστε και ο “χορός της κοιλιάς” είναι ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΑΝΤΙΚΡΥΣΤΟΣ ΧΟΡΟΣ, που χορεύεται με κοντάρια (ναμπούτ) σα μονομαχία.

Ας σημειωθεί τέλος πως οι Ελληνίδες τσιφτετελούδες χορεύουν… μόνο μία από τις 182 κινήσεις που έχει ο χορός της κοιλιάς!