Δρόμοι και Jazz

(Δρ Γιάννης Βρύζας)
Το μήνυμα διαγράφηκε μετά από αίτηση του συγγραφέα

Τα έχουμε ξαναπεί, αλλά ομολογώ πως τελευταία, με την πληθώρα “ύλης” στο αρχείο του φόρουμ η αναζήτηση μερικές φορές δεν δίνει τα ζητούμενα αποτελέσματα.

Οι αρχαίες ελληνικές κλίμακες (τρόποι, σωστότερα) είχαν ξεχαστεί ως τρόποι, όταν στη Δύση καλλιεργείτο η πρώϊμη εκκλησιαστική μουσική που παρέλαβαν από τους πρωτοβυζαντινούς. Τότε, ορισμένοι μουσικοί χρησιμοποίησαν τα ονόματα, που ήταν γνωστά από κείμενα, συνδέοντάς τα με επτά κλίμακες που είχαν δημιουργήσει και η κάθε μία τους βασιζόταν σε έναν από τους επτά φθόγγους της μουσικής. Αυτά προ συγκερασμού, αλλά παρέμειναν ως πληροφορία και αυτές ακριβώς τις κλίμακες παρέλαβαν και κάποιοι τζαζίστες, με συγκερασμένα πλέον τα διαστήματα. Η αντιστοιχία φθόγγου (σήμερα ντο, ρε κλπ. ή C, D κλπ.) και κλίμακας είναι τελείως αυθαίρετη, αφού κανείς τους δεν γνώριζε την ακριβή μορφή των αρχαίων τρόπων. Έτσι, οι τζαζίστες συχνά αναφέρονται σε αυτές τις κλίμακες που δεν χρησιμοποιούν τα αλλοιώς απαραίτητα σήμερα σημεία αλλοιώσεως (ως οπλισμό κλίμακας) και θεωρούνται αυτόνομες κλίμακες από ντο, ρε κλπ χωρίς αναφορά σε ματζόρε ή μινόρε βεβαίως.

Αυτά στο θεωρητικό επίπεδο, στο πρακτικό εγώ δεν μπορώ να βοηθήσω, αφού δεν είμαι εξοικειωμένος με τις “κλίμακες” αυτές.

Σωστά μιλάς Νίκο για τον τρόπο σχηματισμού των κλιμάκων αυτών καθώς και για το συγκερασμένο του πράγματος.

Πάντως αν κανένας μουσικός εδώ γύρω με τζαζ εμπειρίες να μάθουμςε μερικά παραπάνω για τον
τρόπο χρήσης τους στην μουσική πράξη
(δηλ. δόμηση του αυτοσχεδιασμού πάνω σε ακκόρντα, εναλλαγή/υποκατάσταση συγχορδιών και τεχνική αυτοσχεδιαμού κτό) ;

εν συντομία, από κάθε βαθμίδα κάποιας κλίμακας (μείζονας, ελάσσονας, αρμονικής ελάσσονας, ανιούσας μελωδικής ελάσσονας) αρχίζει ένας τρόπος. δηλαδή οι νότες της κλίμακας με βάση (κέντρο) την νότα κάθε βαθμίδας.
Ι) ιωνικός, ΙΙ)δωρικός, ΙΙΙ)φρυγικός, ΙV)λυδικός, V)μιξολυδικός, VΙ)αιολικός, VΙΙ)λοκρικός
κάθε φορά που αλλάζει ακκόρντο, η ανάπτυξη της μελωδίας γίνεται με βάση τον αντίστοιχο τρόπο που εκφράζει η συγχορδία, αντί για την κλίμακα. έτσι κι αλλιώς η τζαζ χρησιμοποιεί διαδοχικές μετατροπίες, οπότε δεν εξυπηρετεί η αναφορά σε μια κλίμακα αφού προκύπτουν συνεχώς διαφορετικές αλλοιώσεις και διαφορετικά τονικά κέντρα.
και πάλι όμως οι τρόποι αντιμετωπίζονται σαν εφτάτονες κλίμακες, και όχι σαν δρόμοι (4/5χορδα) με συμπεριφορές, έλξεις κλπ. έτσι παρ’ότι ουσάκ και φρυγικός της μείζονας ταυτίζονται σαν φθόγγοι (επίσης χιτζάζ και μιξολυδικός της αρμ. ελάσσονας), έχουν διαφορές στην μελωδική ανάπτυξη και στην εναρμόνιση.

… good point, Liga Rosa.

Σωστά μιλάς, βασικά.
Π.χ. ότι αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιεί τους τρόπους όχι ως 4/5χορδα (υπάρχουν και εξαιρέσεις) κλπ.
Να το προχωρήσουμε λίγο ακόμα ;

  1. Οι τρόποι αυτοί όμως προκύπτουν από τις βαθμίδες κάθε κλίμακας ή μάλλον μόνο εκ της μείζονος ?

  2. Πώς το κάθε ακκόρντο εκφράζει αντίστοιχο τρόπο ; δηλ. αν έχουμε Ντο+ = παίζουμε κλίμακα Ντο-ντο’ , αν Σολ+ τότε Σολ-Σολ’ (με φα μάλιστα και όχι φα#) κλπ

  3. Ποιές οι βασικές τζαζ μετατροπίες και υποκαταστάσεις ακκόρντων ;

  4. Τι εννοείς “οπότε δεν εξυπηρετεί η αναφορά σε μια κλίμακα αφού προκύπτουν συνεχώς διαφορετικές αλλοιώσεις και διαφορετικά τονικά κέντρα” ; όταν πχ η τζαζ παρτιτούρα σου λέει ότι πχ στα μέτρα τάδε μέχρι τάδε θα πρέπει να αυτοσχεδιάσεις με τον δείνα τρόπο/δρόμο/κλίμακα.

  5. Οι “ίδιοι” τρόποι απαιτούν διαφορετική “μελωδική ανάπτυξη και εναρμόνιση” : Το ζήτημα είναι πού εντοπιζονται οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά

  6. Τέλος , το ότι ακόμα και στους καθ’ ημάς μπουζουκτσήδες έχουμε συγχύσεις “δρόμων” είναι γνωστό πχ ουσάκ και κιουρντί κλπ. Ενώ στα μακάμια ξεχωρίζει το πράμα και λόω των μορίων και λόγω του σεΪρ (της πορείας ανάπτυξης, κίνησης κάθε δρόμου). Στα συγκερασμένα όμως όργανα αυτό χάνεται.

Πρώτον: στη τζαζ δεν υπάρχουν παρτιτούρες. “Έπεα πτερόεντα” είναι και ό τι παίχτηκε, παίχτηκε, την άλλη φορά δεν θα είναι ποτέ ακριβώς τα ίδια. Δεύτερον, ούτε και “στα μακάμια” υπάρχει απόλυτη σαφήνεια, και εκεί υπάρχουν διαφορετικές σχολές, αντιλήψεις και προσεγγίσεις.

Πολύ σωστά λέει βέβαια ο Νίκος ότι στη τζαζ, ακόμα και όταν χρησιμοποιούνται “αρχαίοι τρόποι” (που ο θεός να τους κάνει τέτοιους…), η προσέγγιση δεν είναι με 3 / 4 / 5 -χορδα (όπως στην ανατολική μουσική) αλλά τονική, δηλαδή με πλήρεις επτάφθογγες κλίμακες. Αλλά το βασικό χαρακτηριστικό της τζαζ είναι οι συνεχείς μετατροπίες, αλλαγές τονικού κέντρου, οπότε η προσήλωση σε μία, την όποια, επτάφθογγη κλίμακα δεν έχει και τόσο νόημα. Η συγχορδία που θα χρησιμοποιηθεί βασίζεται στο εκάστοτε τονικό κέντρο, όπως πάντα στη μουσική, αλλά και πολύ γρήγορα αλλάζει η τονική και συχνότατα οι βασικές συγχορδίες εμπλουτίζονται με την εκάστοτε παιζόμενη νότα ή / και με ακόμα μία…

Άσε που, εκτός από την τονική προσέγγιση, συχνά εφαρμόζεται και η ατονική (12φθογγη) προσέγγιση.

Κοντολογής η τζαζ (αλλά και η ανατολική, η παραδοσιακή και η ρεμπέτικη μουσική) δεν διδάσκεται με “μέθοδο άνευ διδασκάλου”.

δεν γίνεται να επεκταθούμε πολύ, απλά κάποιες απτές απαντήσεις:
άλλοι οι τρόποι που προκύπτουν από την μείζονα και άλλοι από την κάθε ελάσσονα. συνήθως χρησιμοποιείται η πτώση (ΙΙ-)V-Ι, όπου στην πέμπτη βαθμίδα (δεσπόζουσα) υπάρχει η κορύφωση και η μεγαλύτερη ελευθερία στη μελωδία. σε αυτό στηρίζεται η σειρά που χρησιμοποιείται σε κάποια ρεμπέτικα: Dm, D7, Gm, A, C7, F, A7, Dm. σε κάθε ακκόρντο ο λαϊκός μουσικός θα σκεφτεί τον αντίστοιχο δρόμο (πχ στο F ίσως βάλει χιτζάζ ή χουζάμ) ενώ ο τζαζίστας θα σκεφτεί τρόπους -στο Dm ρε αιολικό (ή δωρικό), στο D7-Gm γυρίζει σε ρε μιξολυδικό-σολ αιολικό ή σολ δωρικό (παραμένοντας στην αρχική κλίμακα). αντίστοιχα στο C7-F που είναι πάλι πτώση V-I στη φα μείζονα, πριν γυρίσει με Α7-Dm (πτώση V-Ι στη ρε αρμ. ελάσσονα) πάλι στο αρχικό. στις συγχορδίες V7 (G7, C7, Α7) μπορούμε να περάσουμε και άλλους τρόπους, σαν έκφραση της κορύφωσης πρίν την λύση στην I.
βασικά στο ίντερνετ μπορείς να βρείς εγχειρίδια για τζαζ πιο κατανοητά από όσα έγραψα, έτσι κι αλλιώς “δια αλληλογραφίας” δεν βγαίνει άκρη…

ΛΙΓΑ ΡΟΖΑ απτή η απάντησή σου. Χαίρω.

Ωστόσο …οι μεταξύ μουσικών συζητήσεις και αναταλλαγές ιδεών και πληροφοριών,
δεν είναι ποτέ
ούτε “άνευ διδασκάλου” (ΝΠ),
ούτε “ραβασάκια” (ΛΡ),
ε ?

Και πάντως ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός δεν είναι τόσο “τυχαίος” όσο φαίνεται, αφού κατά βάθος κρύβει/φανερώνει όχι μόνο τη φαντασία, αλλά και τις γνώσεις (θεωρητικό υπόβαθρο) του μουσικού. Άγραφος ναι, όπως σε όλες τις λαικές-δημιουργικές μουσικές, αλλά όχι “ασυνάρτητος” (όπως πολλές φορές νομίζεται).

απλά κάποια πράγματα γίνονται μέσω πληκτρολογίου και κάποια όχι. χωρίς όργανο και μόνο με κουβέντα δεν γίνεται δουλειά! για μουσική μιλάμε, όχι για μαθηματικά…
για το αρχικό θέμα που είναι ενδιαφέρον, με ενοχλεί όταν κάποιοι μουσικοί (οι πιο “εγκεφαλικοί” ιδίως) αναλύουν τους δρόμους σαν ξερές νότες με βάση την σύγχρονη αρμονία, και τους φέρνουν στα μέτρα τους χωρίς να ασχολούνται με το πραγματικό περιεχόμενο τους. και ακόμα περισσότερο με άγνοια των συνθηκών όπου φτιάχτηκε κάποια μουσική (ή ακόμα χειροτερα με διάθεση φολκλόρ εξωραϊσμού). έτσι βγαίνουν διάφορα αδιάφορα έθνικ εκτρώματα με αράβικες, τσιγγάνικες, ινδικές, αφρικάνικες, εξωγήινες και διαγαλαξιακές “επιρροές”, παιγμένα με ηλ.κιθάρα και σύνθια…
θα συμφωνήσω για τον αυτοσχεδιασμό, αλλά εκτός από την θεωρητική κατάρτιση υπάρχει και η ασυνείδητη αφομοίωση των ακουσμάτων. για παραδοσιακή-λαική μουσική μιλάμε έτσι κι αλλιώς. και όταν κάποιος μαθαίνει θεωρία-αρμονία, στην ουσία ταξινομεί και συστηματοποιεί αυτά που ήδη έιχε μάθει εμπειρικά, και προχωράει κι άλλο. κι άμα έχει τη μουσική μέσα του, θα βγεί όπως και νά 'χει!

ακριβώς για μουσική (να) μιλάμε … μακάρι να είχε τηλεδιάσκεψη το φόρουμ να συμ-παίζαμε κιόλας.

σωστά το σκέτο “εγκεφαλικό” οδηγεί στο μη δημιουργικό/με διάρκεια αποτέλεσμα, να δεν είναι υπαγορευμένο από οικονομικούς λόγους (αρπαχτές περιωπής) !

Ωστόσο ΝΠ, τα θέματα και τα βέρσα τα γράφουν και στη jazz για να μπορούν νάχουν κάτι να πατήσουν, απλά σου λέει η παρτιτούρα μετά το θέμα έχεις τόσα μέτρα improvisation στις τάδε συγχορδίες κλπ.

Καλά παιξίματα, λοιπόν, “σε όλοι μας” ! Και να μιλάμε όσο ακόμα επιτρέπεται… χαχαααα…

Είναι γνωστό ότι οι φίλοι μας οι jazz(ίστες)
χρησιμοποιούν τις αρχαιοελληνικές/ανατολικές κλίμακες (Ionian, Dorian κλπ),

Aπό την στιγμή που παίζουν συγκερασμένα, δεν χρησιμοποιούν ανατολικές κλίμακες.

Ακόμα και οι δρόμοι του ρεμπέτικου είναι μία συγκερασμένη προσέγγιση των κλιμάκων αυτών.

Άλλο η προσέγγιση κι άλλο η αυθεντική κλίμακα.

Mydas, είναι γνωστό ότι όταν οι τζαζίστες αναφέρονται σε αυτές τις κλίμακες, ξέρουν πολύ καλά ότι δεν είναι οι αυθεντικοί αρχαίοι τρόποι. Μάλλον χρησιμοποιούν τα ονόματα για να προσδιορίσουν κάποια τονικά κέντρα, π.χ. “εμμένω στο ρε, άρα πες ότι παίζω “δωρικό”, στο φα άρα λυδικό κλπ.”, χωρίς καμμίαν απολύτως αναφορά σε τρόπους και ιδιαιτερότητες της ανατολικής μουσικής, αρχαίας ή νεότερης.

Όποιος θέλει να μην μιλάει μπορεί να το κάνει (γενικά) ακόμα και δερβάναγας (αν είναι).

Σωστά ΜΥΔΑ και ΝΠ, “ακόμα και οι δρόμοι του ρεμπέτικου είναι μία συγκερασμένη προσέγγιση”, όπως και τα ακκόρντα είναι ξένα προς την ανατολική μονοφωνία, αλλά δεν θεωρούνται πια άχρηστα στη μουσική αυτή, ε? Θέλω να πώ ότι ότ-αν βρεθεί κάποιος… κλπ (σταματάω εδώ)

Συμφωνώ, κ. Νίκο.
Απλά το έχω ακούσει κι άλλες φορές αυτό (εκτός φόρουμ), ότι “χρησιμοποιούν αρχαιοελληνικούς τρόπους”. Στον “απλό” κόσμο που δεν είναι γνώστης της μουσικής σχηματίζεται η άποψη ότι αυτή είναι η αρχαία ελληνική μουσική. Είμαι της γνώμης ότι θα έπρεπε να λέμε: “έχουν πάρει κάποια στοιχεία από εκεί” ή δεν ξέρω τί άλλο… Απλά για την ορθή πληροφόρηση του κόσμου. (Γνωρίζετε ότι έχω μία ιδιαίτερη ευαισθησία στο θέμα Παραδοσιακή Μουσική.)

[QUOTE=…τα ακκόρντα είναι ξένα προς την ανατολική μονοφωνία, αλλά δεν θεωρούνται πια άχρηστα στη μουσική αυτή, ε? [/QUOTE]

Στα συγκερασμένα διαστήματα κολλάνε μιά χαρά και τα ακκόρντα και μάλλιστα ακούγονται και πολύ ωραία! Όχι άχρηστα δεν είναι αλλά και αναγκαία για την καλαισθησία του κομματιού!

Ο “απλός” κόσμος, Μαρήνη μου, στην καλύτερη περίπτωση θα σκεφτεί “ά, υπάρχουν και αρχαιοελληνικοί τρόποι, τι να ΄ναι αυτό άραγε;”, στη χειρότερη απλά δεν θα ασχοληθεί με το θέμα. Όποιος ξέρει και ενδιαφέρεται θα θέσει ερώτημα και πολύ καλά θα κάνει. Εμείς, οι ευαίσθητοι περί την παραδοσιακή, ανατολική κλπ. μουσική, πρέπει βέβαια πάντα να προσπαθούμε να εξηγούμε και στον “απλό κόσμο” τι σημαίνουν αυτά τα πράγματα και βεβαίως, αυτό κάνουμε.

Όσο για τα ακόρντα στην ελληνική λαϊκή μουσική, βεβαίως και είναι απαραίτητα, από αιώνα και πλέον ίσως, αλλοιώς θα χρησιμοποιούσαμε το μονόχορδο και τοξωτό σέρβικο güsle και όχι κιθάρα για συνοδεία, αλλά βέβαια δεν θα τα φορτώνουμε με έκτες και ένατες, όπως έλεγα σε άλλο θέμα. Στη τζάζ όμως όλα αυτά είναι συστατικά ων ουκ άνευ, που εμπλουτίζουν το άκουσμα όπως σωστά και εσύ λες. Ο Lightning Hopkins όμως, ή οι μουσικοί της Dixieland και αυτοί δεν τα χρειάζονται.

Μάς αρέσει να το λέμε για να καμαρώνουμε σαν έλληνες. Κι όμως, ίσως, δεν χρησιμοποιούν.
Περιληπτικά λοιπόν.
Τον 6ο αιώνα μ.Χ. ο πάπας γρηγόριος στην προσπάθειά του να φτιάξει στο δυτικό βυζάντιο (Ρώμη) ένα Λειτουργικό χωρίς ειδωλολατρικά στοιχεία, μάζεψε όλες τις μελωδίες που χρησιμοποιούσαν μέχρι εκείνη τη στιγμή και αφού τις ξεκαθάρισε (συνέθεσε και καινούργιες) το έφτιαξε. Αν θυμάμαι καλά το είχε ονομάσει “Αντιφωνάριο”.
Δανείστηκε πολλά πράγματα που ήδη υπήρχαν και μεταξύ αυτών ήταν και οι ονομασίες των Τρόπων-Ήχων της αρχαίας ελλάδας.
Έτσι απέκτησαν και οι δυτικοί Ιωνικό, δώριο, φρύγιο κ.λ.π. με κάποιες διαφορές. Οι αρχαίοι έλληνες κατέβαιναν τον δρόμο Π.χ. μι-ρε-ντο-σι-λα-σολ-φα-μι
ενώ ο γρηγόριος ανέβαινε Π.χ. μι-φα-σολ-λα-σι-ντο-ρε-μι

Οι τζαζίστες λοιπόν, δεν χρησιμοποιούν αρχαίους ελληνικούς τρόπους κατ’ ουσίαν, αλλά αρχαία ελληνικά ονόματα για τις κλίμακές τους. Που ουδεμία σχέση έχουν με αρχαία ελλάδα.

Ωραίες σκέψεις Μύδα, Νίκο Πολίτη, Δημήτρη Μεσολογγίτη.

Να ακούγονται όλες οι απόψεις…
Να αφήνουμε περιθώριο λάθους στην άποψή μας …
Να ερευνούμε (χωρίς να πιστεύουμε άκριτα)…

Δεν το είχα σκεφτεί έτσι. Λογικό μου ακούγεται.
Κάποιος που έχει το “μικρόβιο” της μουσικής, θα προβληματιστεί και θα το ψάξει.

Μήπως ξερει κανεις να μας δωσει καποιο link που να δειχνει πως ειναι… η μαλλον να πω ηταν… (διαστηματικά ή κ με καποιο αλλο τροπο) οι αρχαιοελληνικές κλίμακες (Ionian, Dorian κλπ)… Ετσι ωστε να δουμε κ τις αλλαγες τους με την παροδο των χρονων… Κ τελοσπαντων να δουμε που αναφερονται πλεον οι jazzίστες οταν λενε Ionian, Dorian κλπ…

Ανοίγεις πολύ μεγάλο θέμα του οποίου η απάντηση δεν είναι και τόσο απλή…

Διάσημη κλίμακα είναι αυτή του Πυθαγόρα. Σε αυτήν βαζίζονται και οι Βυζαντινές κλίμακες.
Έχουν γραφτεί πολλά γι’ αυτήν. Κυκλοφορούν και βιβλία. Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο υπ’ όψιν μου.

Στον αντίποδα είναι η κλίμακα του Αριστόξενου, η οποία όμως δεν υϊοθετήθηκε. Ήταν ουσιαστικά συγκερασμένη.

Από το http://palio.antibaro.gr/culture/aurea_mousikh.htm μεταφέρω τα εξής:

" ο Δώριος Τρόπος των αρχαίων, που είναι ο Τέταρτος Ήχος των Ρωμηών, που είναι ο ‘δρόμος’ Ουσσάκ του ρεμπέτικου, έχει πολεμικό-γενναίο ήθος.
Ο Υποφρύγιος Τροπος της αρχαιοελληνικής μουσικής, που είναι ο Βαρύς (*) Ήχος της βυζαντινής μουσικής, και ο ‘δρόμος’ Σαμπάχ του ρεμπέτικου και της αραβοπερσικής μουσικής, έχει ήθος ησυχαστικό και προξενεί γαλήνη.
Ο Υπολύδιος Τρόπος της αρχαιοελληνικής μουσικής, δηλαδή ο Πλάγιος του Δευτέρου Ήχος της βυζαντινής, δηλαδή ο ‘δρόμος’ Χιτζάζκιαρ του ρεμπέτικου και των Αράβων, έχει συσταλτικό ήθος, με κατανυκτικό και πένθιμο χαρακτήρα.
Ο Υπομιξολύδιος Τρόπος της αρχαιοελληνικής μουσικής, δηλαδή ο Πλάγιος του Τετάρτου Ήχος της βυζαντινής, δηλαδή ο ‘δρόμος’ Ραστ των Αράβων έχει ευχάριστο χαρακτήρα.κ.ο.κ. "

(*) Μάλλον εννοεί τον τετράφωνο Βαρύ διατονικό ήχο. Ως Σαμπάχ επίσης αναφέρεται και ο πρώτος δίφωνος ήχος ή ο πλ. πρώτου παθητικός. (Είχαμε μία μικρή κουβέντα στο φόρουμ πριν λιγο καιρό:
http://www.rembetiko.gr/forums/group.php?do=discuss&discussionid=141)

Έχω ξαναπεί στο φόρουμ για τις διαστηματικές αποστάσεις των κλιμάκων της Βυζαντινής Μουσικής.
(http://www.rembetiko.gr/forums/showthread.php?21347-Το-μουρμούρικο-είναι-συγκερασμένο-ή-ασυγκέραστο/page3) Επαναλαμβάνω εν συντομία για να βοηθηθούν οι φίλοι που δεν έχουν ασχοληθεί με την Βυζαντινή, στην κατανόηση του παραπάνω κειμένου:

Στην Βυζαντινή Μουσική υπάρχουν 3 γένη ήχων: το διατονικό, το εναρμόνιο και το χρωματικό.
Εάν τον τόνο τον χωρίσουμε σε 12 μόρια -οπότε το ημιτόνιο έχει 6- τα διαστήματα μεταξύ των φθόγγων έχουν ως εξής:

  • Στο διατονικό γένος: νη-πα 12, πα-βου 10, βου-γα 8, γα-δι 12,
    δι-κε 12, κε-ζω 10, ζω-νη 8.
    Εδώ ανήκουν οι ήχοι: α’, πλ.α’, δ’ , πλ.δ’ και Βαρύς Διατονικός.

  • Στο εναρμόνιο γένος: νη-πα 12, πα-βου 12, βου-γα 6, γα-δι 12,
    δι-κε 12, κε-ζω 12, ζω-νη 6.
    Η κλίμακα συμπίπτει με την ματζόρε. Εδώ είναι ο τρίτος και ο βαρύς εναρμόνιος.

  • Το χρωματικό γένος περιέχει τους ήχος δεύτερο και πλ. του δευτέρου.
    Στο δεύτερο ήχο: νη-πα 8, πα-βου 14, βου-γα 8, γα-δι 12,
    δι-κε 8, κε-ζω 14, ζω-νη 8.
    Στο πλάγιο δεύτερο ήχο: νη-πα 12, πα-βου 6, βου-γα 20, γα-δι 4,
    δι-κε 12, κε-ζω 6, ζω-νη 20, νη-πα 4.

Οι προλαλήσαντες έχουν πει σημαντικά πράγματα για τους Jazz-ίστες και την τεχνική τους, λεπτομέρειες που δεν γνωρίζω. Αλλά σίγουρα δεν χρησιμοποιούν τις κλίμακες αυτές αφού παίζουν συγκερασμένα. (Πολύ ενδιαφέρουσες οι πληροφορίες σου Δημήτρη Ν. και σε ευχαριστούμε!)

Κάποια πράγματα μπορείς να δεις κι εδώ, αν και δεν νομίζω να σε καλύψουν και πολύ.
Το θέμα είναι μεγάλο και θέλει πολύ ψάξιμο…

http://www.analogion.com/forum/showthread.php?t=6220
http://pandoura.gr/index.php