Για τα δίστιχα, από το γεγονός ότι δεν αποτελούν τραγούδια αλλά κινητά δομικά στοιχεία τραγουδιών. Δηλαδή το δίστιχο Α θα το ακούσεις σήμερα μαζί με τα Β, Γ, Δ και αύριο μαζί με τα Χ,Ψ, Ω, είτε στον ίδιο τόπο είτε σε άλλον.
Για τα πολύστιχα, που το καθένα τους είναι ολοκληρωμένο αύταρκες στιχούργημα, από το γεγονός ότι οι Κρητικοί τα τραγουδάνε σε κρητικές μελωδίες, οι Θρακιώτες σε θρακιώτικες κ.ο.κ… (Μερικές φορές στο ίδιο μέρος το ίδιο στιχούργημα μπορεί να λέγεται σε δύο ή περισσότερες μελωδίες, αλλά αυτό είναι μάλλον σπάνιο. Πολύ συχνότερο είναι στο ίδιο μέρος διαφορετικά στιχουργήματα να λέγονται στον ίδιο σκοπό.)
Ε, τώρα, αν σε κάποιο μέρος υπάρχει και κάποιο πολύστιχο τραγούδι που είναι αποκλειστικά τοπικό και άρα δεν έχει αλλού παραλλαγές με άλλο σκοπό, γράψε λάθος. Θα συμβεί κι αυτό, αλλά είναι η εξαίρεση. Και θα συμβεί κυρίως με πρόσφατες συνθέσεις, γιατί οι παλιότερες είτε άρεσαν, διαδόθηκαν και προσαρμόστηκαν στη μουσική κάθε περιοχής, είτε δεν άρεσαν και χάθηκαν. Να άρεσε αρκετά ώστε να διαιωνιστεί αλλά παράλληλα να μην ταξίδεψε έξω από την αρχική του κοιτίδα, σπάνιο.
Το ριζίτικο «Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη» υποθέτω ότι δεν έχει θρακιώτικη ή ηπειρώτικη παραλλαγή. Αλλά γράφτηκε σχεδόν χτες.
Πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση, κι ας μοιάζει αυτονόητη. Σκοπίμως υπογραμμίζω τη δεύτερη φράση:
Σ’ εποχές που το τραγούδι (και μάλιστα η δημιουργία τραγουδιών) ήταν διαδεδομένος τρόπος έκφρασης, και άρα η σχετική ικανότητα ήταν ανεπτυγμένη σε πολύ κόσμο, ο καθένας θα μπορούσε να βγάλει και τραγούδια για πράγματα που απασχολούσαν τον ίδιο και όχι όλη την κοινωνία. Και αν οι στίχοι του ήταν καλοφτιαγμένοι και ζουμεροί, θα έμεναν στη συλλογική μνήμη, όπως όντως έχουν μείνει χιλιάδες τέτοιοι στίχοι.
Όμως μόνο τα τραγούδια που το γεγονός τους είχε γενικότερη απήχηση μαρτυρούν με διαφάνεια σε τι αναφέρονται: τυπική περίπτωση βέβαια τα ιστορικά (τραγούδια για μάχες κλπ.), αλλά επίσης και οι [b]ρίμες[/b]: Δώδεκα χρονών κορίτσι, και τόσα ανάλογα.
Όποιος έκανε τραγούδι τον προσωπικό του έρωτα, τον προσωπικό του καημό κλπ., άφησε στις περισσότερες περιπτώσεις ένα τραγούδι που πλέον αναφέρεται γενικά στον έρωτα ή τον κάθε άλλο καημό, που ο καθένας μπορεί να το προσαρμόσει -ακόμη και απαράλλακτο- στη δική του περίπτωση, αλλά που δε μας δείχνει ποιο συγκεκριμένο πραγματικό γεγονός έδωσε την αφορμή της σύνθεσης.