"Αμανές" και "μανές"

Γειά σου ρε Γιώργο! Γειά σου Σουζάνα! Ωραία πράματα!!!

τώρα, για τον αμανέ, άσ’ το καλύτερα… Εμείς πάντως, εδώ και σε άλλες μεριές του φόρουμ, τα έχουμε πει και ξαναματαπει, τα έχουμε και δημοσιεύσει αλλά δεν έτυχαν προσοχής το 2009.

Ευχαριστούμε Αγάπιε. Ήδη διάβασα κάμποσο και συνεχίζω με ενδιαφέρον.

[Χαίρομαι που βλέπω τη φίλη μου τη Σουζάνα - αλλά να κατέβει στην Κρήτη χωρίς ένα τηλέφωνο!]

— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 01:41 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 01:29 —

[…συνέχεια]
Κρίμα που είναι γραμμένο σε τόσο φτωχά ελληνικά που σε μερικά σημεία δε βγάζεις νόημα.

Π.χ.: Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν οι μανέδες των οποίων ο τίτλος απαντάται και από συγκεκριμένα μουσικά χαρακτηριστικά.

Τι μπορεί άραγε να σημαίνει «ο τίτλος απαντάται και από συγκεκριμένα μουσικά χαρακτηριστικά»;

πολη ομορφα το τραγουδατε σηχαρητηρια
απο μενα
τακης.

μπραβο σας

Στο πρώτο αρχείο το παραπάνω κείμενο από τον costas ενώ στο δεύτερο ο Γιοβανίκας μετά από 40-45 μέρες στο ίδιο μαγαζί ως Γιοβανίκος στην διαφήμιση.Η κιορ Κατίνα συμμετέχει και στις δύο διαφημίσεις.

Ενδιαφέρον έχει και ο Κήπος Ορφανίδου με δύο μαγαζιά στον ίδιο χώρο. Πάνω και κάτω με διαφορετικά προγράμματα.

Ένας ακόμη πολέμιος του Αμανέ, ο γνωστός Θεόφραστος Σακελλαρίδης με μουσικές σπουδές στο Παρίσι και με πολλές ηχογραφήσεις σε δίσκους γραμμοφώνου, πριν ακόμη αναλάβει η Σοφία Σπανούδη και οι συν αυτοί, περνάει γενεές δεκατέσσερις τον αμανέ, παίρνοντας την σκυτάλη από τον Ζαχαρία Παπαντωνίου.

Στην “Εικονογραφημένη της Ελλάδος” τον Σεπτέμβριο του 1925 υπό τον τίτλο “ΑΜΑΝ” χαρακτηρίζει “χαφιέ” και “αρρώστια” τον αμανέ, τοποθετώντας τον εαυτό του απέναντι στους Μικρασιάτες πρόσφυγες που τραγουδούσαν τις λύπες τους με τον δικό τους τρόπο.

1 «Μου αρέσει»

Τι να πει κανείς για αυτόν τον άνθρωπο, ας τον αφήσουμε να αναπαύεται εν ειρήνη…. Φθέγγεται, λέει, Τουρκιστί ο Γερω – Δήμος (του Π. Καρρέρ φυσικά, που αν το είχε πιάσει, πως κάποιος τον απεκάλεσε «Τούρκον τηι μουσικήι» θα έβγαζε αφρούς απʼ την αηδία που θα ΄νοιωθε….)! Πέρασε απʼ την Ελληνική μουσική αλλά πέθανε, πριν θελήσει να την καταλάβει. Η λέξη «Κρίμα!» δεν έχει θέση, εδώ: επιλογή του ήταν, να ζήσει και να δημιουργήσει στον περίγυρο που διάλεξε και με τον τρόπο που διάλεξε.

Θα σου πω εγώ Νίκο τι μπορεί κανείς να πει:

Ξέχνα για μια στιγμή ποιος έγραψε το κείμενο που μας πόσταρε ο Φώτης. Υπόθεσε ότι είναι κάποιου θερμού υπέρμαχου του αμανέ, που θέλει να παρουσιάσει τη δύναμη που έχει ο αμανές στο να εκφράζει τα βαρύτερα συναισθήματα που κουβαλάει ο άνθρωπος -είτε τραγουδιστής είτε ακροατής- και να τον οδηγεί στην κάθαρση. Και θαύμασε την επιχειρηματολογία που αναπτύσσει!

Πραγματικά, τουλάχιστον το πρώτο μισό του κειμένου μπορεί, χωρίς ν’ αλλάξει λέξη, να διαβαστεί και εντελώς ανάποδα από την πρόθεση του συγγραφέα. Μπορείς να βρεις κάτι χειρότερο να του πεις;

Δεν μπορώ να το δώ έτσι βρε Περικλή, συμπάθα με…. Ο Καλομοίρης είχε το θάρρος (για θάρρος πρόκειται, δεν το τόλμησαν κι άλλοι λόγιοι) να πεί (στο περίπου, βαρυέμαι τώρα να το ψάξω) «αν έπρεπε να διαλέξω μεταξύ Μπετόβεν και αμανέ, τον δεύτερο θα διάλεγα». Τούτος δώ δεν έχει ούτε το νιονιό να καταλάβει ότι ο Γεροδήμος ΔΕΝ είναι δημοτικό……

Δε νομίζω. Μόλις τελειώσει με τον Γεροδήμο, συνεχίζει: «Ένας άλλος συνθέτης, ο Λαμπελέτ, …»

Αλλά κι αν όντως περνάει τον Γεροδήμο για δημοτικό και μου διέφυγε, γενικά δεν κατάλαβα Νίκο τι εννοείς με την απάντησή σου. Εγώ βασικά ήθελα να σχολιάσω (από πριν ακόμη γράψεις το #176) το οξύμωρο, ότι πολλά απ’ όσα λέει για να καταδικάσει τον αμανέ θα μπορούσε να τα πει κανείς και για να τον εξυμνήσει, π.χ. «δεν είναι μουσική, είναι ένα είδος εμμελούς παθολογικής καταστάσεως», ή αυτό με τις Ερινύες, ή το περιστατικό με τον τύπο με το μαχαίρι…

Καλημέρα σε όλους.

Ας δούμε και τον χρόνο που γράφεται ο παραπάνω “ύμνος” για τον αμανέ. Είμαστε στο 1925 και ο Θ.Σακελλαρίδης μυρίζει και οσφραίνεται αυτό που έρχεται. Δεν είχε περάσει 3τία από τον ερχομό των προσφύγων και ήδη είχαν αρχίσει να ξεχωρίζουν οι Μικρασιάτες μουσικοί. Ο Σακελλαρίδης μέσω του “πονήματος” του προσπαθεί να σηκώσει τοίχος ανάμεσα στον αμανέ και στην μουσική που εκφράζει αυτός. Όπως ο ίδος γράφει ο αμανές ακούγεται παντού, στο βουνό, στην θάλασσα, στα μέγαρα, στην εκκλησία, στα θέατρα. ΠΑΝΤΟΥ δηλαδή. Καταλαβαίνει απόλυτα ότι ο αμανές ήρθε για να μείνει και προσπαθεί να τον διαβάλει με τα γνωστά επιχειρήματα.

Το θεωρώ λοιπόν πολύ σημαντικό κείμενο, από τα πρώτα που βάλει ευθέως κατά του αμανέ, πολύ πριν αναλάβει εργολαβία η Σπανούδη και οι άλλοι πολέμιοι. Από την επόμενη χρονιά, εκτός από τον Τούντα που ήδη είχε ηχογραφήσει, μπαίνουν στην δισκογραφία ο Καρίπης, ο Ογδοντάκης, ο Νταλγκάς και οι άλλοι μικρασιάτες.

Ο Σακελλαρίδης “βαράει” πριν καν ξεκινήσει ο αγώνας, ενώ η Σπανούδη και οι άλλοι μετά την κυριαρχία στα μουσικά πράγματα των Μικρασιατών μουσικών (1931). Ο Σακελλαρίδης ρίχνει τις “πιστολιές” του μόνο με την ιδέα το τι θα επακολουθήσει και το οποίο μπορεί να βάλει τους μουσικούς του επιπέδου του στην γωνία.

Αλλά όπως έγραψε και ο Νίκος [i]ας τον αφήσουμε να αναπαύεται εν ειρήνη….

[/i]
Μιας και αναφέρθηκε ο Γερο-Δήμος όποιος θέλει ας διαβάσει την ιστορία του εδώ
===> http://rebetiko.sealabs.net/viewtopic.php?f=89&t=5356&p=32842#p32842

Ναι, σωστά. Με μπέρδεψε το «αγνότατα», που πάντα το συνδέω με τα δημοτικά, ενώ ο Σακελλαρίδης το συνέδεσε με δύο αγνότατους Έλληνες συνθέτες, που όμως δεν φρόντισαν να αποκτήσουν (όπως εκείνος) ανοσία έναντι του αμανέ ή της Τουρκικής γλώσσας. Τώρα, πόση σχέση έχει ο Γεροδήμος με αμανέ, αυτό είναι άλλο….

Ο Φώτης, πάντως, το παρατηρεί πολύ σωστά: το ΄βλεπε να ΄ρχεται ο Σακελλαρίδης, και ήρθε.

Στα τέλη Νοεμβρίου 1937 και στις αρχές Δεκεμβρίου στο σύνολο των εφημερίδων της εποχής, δημοσιεύεται για πρώτη φορά η εγκύκλιος του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού με την οποία απαγορεύονταν όσα άσματα έθιγαν την θρησκεία και την κοινωνική ευπρέπεια. Σε αυτά συγκαταλέγονταν και τα αναχρονιστικά άσματα, δηλαδή οι αμανέδες.

Ταυτόχρονα στην ίδια εγκύκλιο, γίνονταν λόγος για την σύσταση της υπηρεσίας ελέγχου της μουσικής. Ήταν η λεγόμενη Επιτροπή Λογοκρισίας.

Όπως αποδείξαμε στο sealabs (δες εδώ http://rebetiko.sealabs.net/viewtopic.php?f=81&t=5142&hilit=QUIZ) η επιτροπή για την λογοκρισία των στίχων και της μουσικής, έπιασε δουλειά τον Σεπτέμβριο του 1937, και όχι τον Νοέμβριο/Δεκέμβριο όταν δημοσιεύεται η συγκεκριμένη εγκύκλιος. Αυτό εξάλλου σημειώνει και η Ελληνική Columbia στο γράμμα των αδερφών Λαμπρόπουλοι τον Σεπτέμβριο του 1937 προς την μητρική με έδρα το Λονδίνο, όταν αναφέρουν ότι δεν μπορούν να γραμμοφωνήσουν τραγούδια γιατί δεν το επιτρέπει η νεοσυσταθείσα επιτροπή λογοκρισίας.

ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ
ΟΙ ΑΜΑΝΕΔΕΣ ΚΑΙ ΑΙ ΑΣΕΜΝΑΙ
ΠΛΑΚΕΣ ΓΡΑΜΜΟΦΩΝΟΥ

[i][b]Δι΄εγκυκλίου του κ.υφυπουργού Τύπου και Τουρισμού προς τας αστυνομικάς αρχάς του Κράτους, καθίσταται γνωστόν, ότι απαγορεύεται η εις δημόσιους χώρους χρησιμοποίησις πλακών γραμμοφώνου περιεχουσών άσεμνα άσματα ή φράσις θιγούσας την θρησκείαν ή αντικειμένας εις την κοινήν ευπρέπειαν, ως και αναχρονιστικά άσματα (αμανέδες).

Εκ παραλλήλου απηγορεύθη η κατασκευή και η πώλησις νέων τοιούτων πλακών γραμμοφώνου άνευ προηγουμένης εγκρίσεως της αρμοδίας υπηρεσίας ελέγχου του υφυπουργείου Τύπου. [/b][/i](αρχείο 1)[i][b].

[/b][/i]Στο πνεύμα αυτό της απαγόρευσης, ο πολυτάλαντος Κωστής Μπέζος, με μία από τις πολλές ιδιότητες του αυτή του Σκιτσογράφου, δημοσιεύει στην εφημερίδα “ΠΡΩΪΑ” στις 3/12/1937 και στις 7/12/1937 δύο σκίτσα του που αφορούν την απαγόρευση του αμανέ. (αρχεία 2-3).

Η οριστική απαγόρευση του αμανέ θα συντελεστεί με τον αναγκαστικό νόμο του 1619/1939 και ειδικά με το άρθρο 21 τον οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ
http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfVi … fF0L9UXW1S (φύλλο 7).

Το πρώτο τραγούδι που πέρασε την επιτροπή λογοκρισίας και στην ετικέτα του δίσκου έφερε τον αρθμό αδείας ένα (1) ήταν το “Τι μου΄κανες δεν τα ξεχνώ” του Κώστα Σκαρβέλη με τους Ρούκουνα-Κάβουρα στα φωνητικά (αρχείο 4).

Άλλη μια αναφορά γεμάτη εμπάθεια στο “κλασικόν γνωστόν έγχορδον όργανον των φυλακών”… και στον αμανέ.

Από τη συζήτηση νομοσχεδίου περί φυλακών, σε συνεδρίαση της 28ης Οκτωβρίου 1911 του Ελληνικού κοινοβουλίου:

-Ευαγ. Γεωργιάδης «…φαντασθήτε ότι ο κατάδικος ο εις εικοσαετή δεσμά πρόσκαιρα, κατάδικος, το βρωμερότερον υποκείμενον, θα έχει πάσαν ελευθερίαν, πάσαν άνεσιν και το δικαίωμα ίσως να έχει την μουσικήν του, διότι υποθέτω ότι η μουσική ως εξευγενίζουσα τα ήθη δεν θα απαγορευθή και συλλογίζομαι αυτόν με το κλασικόν γνωστόν έγχορδον όργανον των φυλακών, και τον αμανέν από τον
χασισομένον του λάρυγγα να τραγωδή διερχόμενος τερπνάς ώρας…»

[Αι αγορεύσεις του Ελληνικού κοινοβουλίου 1909-1956, περίοδος Βʼ, τόμος Βʼ, εκδ. Εθνικού Κήρυκος, 1957, σ.σ.199,200]

1 «Μου αρέσει»

O Σακελλαρίδης ήταν συνθέτης οπερέττας, δεν νομίζω να τον ένοιαζε η δισκογραφία η οποία καλά καλά δεν είχε αρχίσει στην Ελλάδα, αλλά οι επιλογές νυχτερινής διασκέδασης του κοινού. Μάλλον τα σαντουροβιόλια έγιναν της μόδας 1-2 χρόνια μετά τον ερχομό τον προσφύγων, εκτοπίζοντας την οπερέττα που με τους απάχηδες των Αθηνών είχε γίνει αποδεκτή από όλα τα κοινωνικά στρώματα.

Ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης με την πένα του Κωστή Μπέζου το 1930.

1 «Μου αρέσει»

Ο αριθμός αδείας νο. 1 πάνω από τον αριθμό κυκλοφορίας GA-7062

1 «Μου αρέσει»