Αγωνιστές του '21, Κουτσαβάκηδες και Ζεϋμπέκοι

Αυτό δεν έχει την παραμικρή σημασία. Το θέμα είναι η αντιστοίχιση ανάμεσα στη λατινική γραφή και στην προφορά της ίδιας της γλώσσας. Ε τι διάβολο, δεν πιστεύω να την έκαναν στην τύχη, άλλο να λεν κι άλλο να γράφουν.

Δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι το Yegah υποκρύπτει στην πραγματικότητα έναν τύπο Yengah, απλώς και μόνο για να το ταιριάξουμε με το πώς φανταζόμαστε ότι θα σχηματιζόταν στα περσικά (απολύτως άγνωστή μας γλώσσα) μια σύνθετη λέξη που, έτσι κι αλλιώς, δε θα σήμαινε αυτό που θέλουμε! Είναι η απόλυτη συλλογιστική αυθαιρεσία.

Μα όταν ξέρουμε ότι στα Περσικά, Υen (ή Jen ή Hen;)* σημαίνει Ένα και giah σημαίνει θέση, το να συμπεράνουμε ότι Υengiah σημαίνει πρώτη θέση δεν είναι καθόλου αυθαίρετο.

( * )
Αναρωτιέμαι, επειδή βεβαίως το *Εν(α) δασύνεται, μήπως θα έπρεπε να αποδώσουμε την περσική λέξη όσο κοντύτερα προς το Δίγαμμα γίνεται. Και στα Ρώσικα πάντως, η Ελένη Jelena γράφεται και Γιελένα προφέρεται.

α. Νίκο, ξέρεις τους κανόνες με τους οποίους παράγει η περσική γλώσσα σύνθετες λέξεις; (Εγώ όχι. Και αφότου είδα δύο παραδείγματα, είμαι σε θέση να πω ότι εξακολουθώ να μην τους ξέρω.)

β. Το «ένας» (είς) ποτέ δεν είχε δίγαμμα. Η δασεία προέρχεται από ένα χαμένο σίγμα. Reconstruction:Proto-Indo-European/sḗm - Wiktionary

γ. Στα ρώσικα η Ελένη γράφεται Elena (Елена) και προφέρεται Γελιένα, επειδή το έψιλόν τους πάντοτε προφέρεται ιε. Η δασεία δεν έχει παίξει κανένα ρόλο, αφού το όνομα το δανείστηκαν μετά τον εκχριστιανισμό τους, δηλαδή σε εποχές όπου η ελληνική δασεία από αιώνων ήδη είχε πάψει να προφέρεται και να υπάρχει (αν και βέβαια γραφόταν ακόμη, αλλά για λόγους καθαρά ιστορικούς).

Εγώ πάντως βλέπω εδώ

Etymology

From Proto-Hellenic *hens, *hmia, from Proto-Indo-European *sḗm, *smih₂. Cognates include Sanskrit सकृत् (sakṛt) and Latin semper.

το σίγμα να έχει εκπέσει σε δίγαμμα, που διατηρήθηκε και σε αυτά:

Ancient Greek: εἷς (heîs), ἧς (hês)

Mycenaean Greek: 𐀁𐀕 (e-me /hemei/, dative)

Byzantine Greek: ἕνας (hénas)

Εγώ πάντως το βρήκα ως Хелен

Είδες δίγαμμα; Κι εγώ γιατί δεν το βλέπω; Το σίγμα «εξέπεσε» (σικ) σε h, που είναι η καθιερωμένη λατ. μεταγραφή της δασείας.

Αυτό είναι η ρώσικη μεταγραφή του αγγλικού ονόματος Helen. Δεν είναι ρώσικα, είναι αγγλικά με ρώσικα γράμματα. Στη ρώσικη γλώσσα το «Ελένη» είναι αυτό που έγραψα.

Το δίγαμμα είναι άλλη ιστορία, στα ελληνικά απλά εξαφανίστηκε συνήθως χωρίς ίχνος
π.χ. νέFos → νέος (ενώ διατηρήθηκε ή άφησε ίχνος έστω ιστορικής ορθογραφίας ή με διαφοροποιημένη προφορά αλλού π.χ.new, novo κλπ). Άλλο η δασεία και η ψιλή, άλλο το δίγαμμα.

1 «Μου αρέσει»

Ωραιο το διγαμα, το ειχαν και στη γραμμικη β.