Η Παράδοση δεν κινδυνεύει μόνο από τη λησμονιά (ή το φολκλόρ, μουσειακό είδος προς τέρψη των τουριστών) αλλά και από τον…“άτεχνο” εκσυγχρονισμό…Και δε μιλάω για διασκευές που στηρίζονται σε παραδοσιακές μελωδίες ή αυτοσχεδισμούς ταλαντούχων μουσικών αλλά για κάποιους που νομίζουν ότι αν προσθέσουν συνθεσάιζερ, κιθάρες και λίγο “μπιτ” παραπάνω πχ στην ποντιακή λύρα θα γίνουν… πιο μοντέρνα και πιό μαζικά τα ποντιακά! Ευτυχώς που ακόμα υπάρχουν μερακλήδες και μάλιστα νέα παιδιά που κατάλαβαν τη λούμπα της πολιτισμικής παγκοσμιοποίησης και επιμένουν κατ αρχήν στη γνώση των παραδοσιακών οργάνων (βοήθησαν σ αυτό και τα μουσικά λύκεια, τα οποία δυστυχώς πάνε να τα υποβαθμίσουνε τελευταία…) και έτσι είμαι σχετικά αισιόδοξη για το μέλλον.
Η παράδοση καλά κρατά σε κάθε ελληνικό γλέντι (σε πείσμα των καιρών…)
Πιστεύω ότι είναι χρέος μας να στηρίξουμε όλοι τα μαγαζιά (και τις σχετικές εκδηλώσεις) όπου παρουσιάζεται η παραδοσιακή μας μουσική.
κανένας νεος δεν μπορεί (όσο καλός χορευτής και όσο και να τον αγαπάει)να χορέψει τόσο’‘ουσιαστικά’‘ένα παραδοσιακό χορό όσο ένας προχωρημένης ηλικίας.όσο μελό και να φανεί:όσοι χορεύουνε με αγαπη και μεράκι απο τη ψυχή τους βγαλμένη,επάνω στο χορό τους,ζούνε τη ζωή και το θάνατό τους.οι νέοι περισσότερο τη ζωή!οι ηλικιωμένοι τη ζωή και το θάνατο.γι αυτό και όσοι πιαστήκανε πιτσιρικαρία στον κύκλο…με τους γονείς και τους παππούδες στον ίδιο κύκλο,αισθανθήκανε τη δύναμη και τη μαγεία του παραδοσιακού…πρίν κάνουν τα σωστά βήματα.
οι παλιοί χορεύανε τραγουδώντας,ή με ένα όργανο ή δυό…οι νεότεροι μαθαμε τις ορχήστρες και ότι αυτό συνεπαγεται:δεν τραγουδαμε,δεν ξέρουμε τα τραγούδια…δεν είναι κομμάτι εξ’ολοκλήρου δικό μας.δυστυχώς επηρεαστηκε και η παράδοση απο τη δύναμη των πολλών οργάνων και του φολκλόρ.’‘θέαμα’'είναι η μετάφραση της λέξης αυτης(φολκλόρ)το παραδοσιακό δεν εχει σχέση με θεαμα.δεν εχει αναγκη να το θαυμάσει κανένας.να το αγαπήσουμε ποθεί για να παρουμε εμείς!όχι να δώσουμε.δεν εχουμε τίποτα να δώσουμε,μόνο να παρουμε.
τις μέρες μας χρειάζονται οι δάσκαλοι.πολλοί χοροί θα χαθούν…είναι δύσκολοι και δεν χορεύονται ούτε παίζονται πιά απο μουσικούς των γλεντιών επειδή ο κόσμος δεν τους ξέρει.πολλές περιοχές κρατούν μετρημένους και οι υπόλοιποι σβήνουνε.στη θεσσαλία πχ(ο τοπος μου)δεν χορεύουνε τίποτε αλλο εκτός απο 4 χορούς στα γλέντια και τέλος.πόσοι είναι?πολλοί περισσότεροι,άν δεν ήμουνα σε χορευτικό δεν θα τους μάθαινα ποτέ.ξέρω σε σύγκριση με τη μάνα μου τους περισσότερους θεσσαλικούς.εκείνη τους 4.δεν θα χορεψω ποτέ!τσάμικο όπως εκείνη.δεν χορεύω ποτέ τσάμικο (εκτός απο την ντα’ι’λιάνα που έχει βήματα)επειδή δεν μπορώ να χορέψω όπως εκείνη.δεν ξέρει πότε έμαθε,δεν θυμάται πως!απλά πιάστηκε στο τέλος πιτσιρικάκι και 'οταν άλλα πιτσιρίκια πήρανε τη θέση της βγήκε μπροστά.έτσι απλά!
Gilles, δεν είναι η λύση να επέμβει χοροδιδάσκαλος σε τέτοιες περιπτώσεις (αν δεν τον ξέρει το χορό) και είναι και επικίνδυνο, για τους λόγους που ήδη εξήγησα. Κανένας, μα κανένας στο χωριό (ή σε διπλανά χωριά) δεν θυμάται πώς χορεύεται; Και αν κανείς δεν είναι σίγουρος, αλλά κάτι θυμάται, μήπως θα βοηθούσε να μαζευτούν όσοι κάτι, έστω λίγο, θυμούνται και να προσπαθήσουν να «ενώσουν τις γνώσεις τους»; Αν υποθέσουμε ότι κανείς δεν τον θυμάται σωστά το χορό, τι θα κάνει ο όποιος χοροδιδάσκαλος; Θα αυτοσχεδιάσει; Μα, αυτό θέλουμε να αποφύγουμε. Είναι καλύτερο να μη χορεύεται πιά ο χορός (δεν θα είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο δεύτερος χορός που δυστυχώς χάνεται) παρά να «δημιουργήσουμε» έναν καινούργιο χορό, αφιέμενοι στη φαντασία κάποιου αυτοσχέδιου χορογράφου.
Ο μόνος τρόπος είναι να μάθεις από πολυ μικρός να χορεύεις κοιτόντας τους μεγάλους που χορεύουν καλά.
Τον χορό τον ήξεραν μόνο κάτι γέροι.Αλλά επειδή είναι δύσκολος χορός σταμάτησαν να τον χορεύουν όλοι.Ούτε σε γλέντια δεν τον χορεύουν.Οπότε είναι λογικό να χαθεί.
…Και παρουσιαζεται οπουδηποτε και οποτεδηποτε αρκει να εξυπηρετει τα συμφεροντα(τις περισσοτερες φορες οικονομικα ,επιδοτησεις κλπ) του αντιστοιχου συλλογου ή τις φιλοδοξιες των μελων των ΔΣ ,μιας και οι συμετοχες στα τετοιου ειδους “πολιτιστικες” ομαδες θεωρουνται εφαλτηρια για παραπερα προωθηση στα κοινα(δημοτικα συμβουλια κλπ),Και μιλω για αρκετα μεγαλο ποσοστο ανθρωπων που ξεκινουν με τιμιες προθεσεις και καταληγουν να τρεχουν απο γραφειο σε γραφειο παρακαλοντας γαι επιχορηγησεις με τα αναλογα ανταλλαγματα και καποια στιγμη να ξεχνουν ποιος πραγματικα ηταν ο αρχικος σκοπος.
Ισως να ειμαι πολυ αυστηρος αλλα η μεχρι τωρα συμμετοχη μου σε πολιτιστικους και αλλους παρομοιους συλλογους (ορειβατικους κλπ) αυτη την πικρια μου βγαζουν.Κατ’αρχας διαφωνω με τα “στεγανα” που δημιουργουνται(ποντιοι,θρακιωτες,μικρασιατες κλπ).Πολιτισμος ειναι και το να δεχεσαι την διαφορετικοτητα και να ανταλλασεις εμπειριες και αποψεις.Δεν νομιζω πως πολιτισμος ειναι ,περα απο τα παραπανω, να φωναζουμε σε καθε πολιτιστικη εκδηλωση τους βουλευτες και δημαρχους να χαιρετιζουν και να απονεμουν πλακετες και χαρτια…Ουτε κανω πολτισμο 9 με 10 μμ και μετα πηγαινω στο σκυλαδικο για να διασκεδασω.Η κανουμε παρουσιαση παραδοσιακων γευσεων μια μερα και στο σπιτι συνηθως τρωμε πιτσα ή παραγγελνουμε απεξω.Οπως θεωρω πως ο πολιτισμος και καθε ειδους πολιτισμικη εκδηλωση δεν θα πρεπει να επιχορηγηται με τον τροπο τουλαχιστον που γινεται και αυτο οχι φυσικα για να μη ξοδευεται το κρατος.(εμεις εδω εχουμε τεσσερις πολιτιστικους συλλογους , δυο θεατρικες ομαδες,δυο ορειβατικους συλλογους και δεν εχουμε ενα πραγματικο πολιτιστικο κεντρο να συστεγαστουν και να συνεργαστουν αυτες οι ομαδες)
Νομιζω πιο καλα θα ηταν να βαζαμε την παραδοση στην καθημερινότητά μας με την αυθεντικοτητα που διεκρινε την δημιουργια της.
Kourtoumis, σωστός! Πολύ σωστός. Ένα πράγμα μόνο να διευκρινίσω: καλό είναι να δημιουργούνται ομάδες με βάση κάτι κοινό (Πόντιοι, Μικρασιάτες κλπ.). Τα στεγανά δεν είναι καλά. Βεβαίως και να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα και να δεχτούμε σε ένα σύλλογο ποντιακών χορών και έναν ντόπιο Καϊλαριώτη (αν υπάρχουν), αλλά να παραμείνουμε Πόντιοι, Μακεδόνες κλπ. όσον αφορά τη διαφορετικότητα του δικού μας πολιτισμού.
Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι ο λόγος για τον οποίο θέλουν να διαχωρίζονται οι Πόντιοι από τους Μικρασιάτες.Αφού οι Πόντιοι είναι Μικρασιάτες.Δηλαδή οι Μικρασιάτες που ζούσαν στα παράλια δεν σφαγιάστηκαν?Γιατί διαχωρίζουν τόσο έντονα την θέση τους?Αλλά καλύτερα ας επιστρέψουμε στο αρχικό μας θέμα.
Ε, τώρα… Όλοι σφαγιάστηκαν. Έχει επικρατήσει να λέγονται μικρασιάτες κυρίως οι κάτοικοι των δυτικών παραλίων (κακώς ίσως) ενώ βεβαίως μικρασιάτες, είναι και οι Πόντιοι και οι Καππαδόκες και όλοι οι Χριστιανοί Έλληνες της Μικράς Ασίας. Μην το κάνουμε θέμα, όπως λές και ο ίδιος, Gilles.
(φεύγω. Τα ξαναλέμε από Δευτέρα)
Αυτό που λες, kourtoumis, σηκώνει πράγματι μεγάλη κουβέντα.
Να δούμε δηλαδή αν και που είναι πλέον εφικτό κι αν (εξ)υπηρετεί(ούσε) τη ποιότητα της ζωής μας.
-Γιορτάσι οικογενειακό με συγγενείς και φίλους, με χορό και τραγούδι από τους συμμετέχοντες.
-Γάμος με ορχήστρα κι όχι Ντι Τζέι και αμερικανιές
-Αυτοσχέδια γλέντια αποχωρισμού, επιστροφής
-Τραγούδι το χώρο της εργασίας (Έχω ακούει τα τελευταία χρόνια οικοδόμους, ψαράδες, αγρότες, διαβάτες και παραθεριστές να τραγουδάνε ανάλογα τραγούδια!)
-Τραγούδι στο ταξίδι
-Τραγούδι για να κοιμηθούν τα παιδιά! Νανουρίσματα!
-Τραγούδι στο θάνατο
-Μαγείρεμα με συνταγές της γιαγιάς (αλλά ποιός μαγειρεύει;)
-Καλλιγραφία (εδώ ξεχάσαμε να γράφουμε με το χέρι)
-και…και…
Να ψάξουμε απ΄ αυτό που χάνεται, π.χ. ένα τραγούδι ή έναν χορό, να καταλάβουμε ποιός τρόπος ζωής (για μας!) χάνεται. Ποιά ανάγκη μας εκφράζεται αλλιώς ή δεν εκφράζεται καθόλου.
Να δούμε πού η παράδοση έχει γίνει φολκλορ. Να σκεφτούμε, μήπως αυτό το επαναλαμβανόμενο φολκρόρ, δημιουργεί παράδοση ,που προσαρμόζεται (επικροτεί ή αντιμάχεται) στις νέες (καλές ή κακές) συνθήκες.
Να σκεφτούμε πως ο χρόνος μας είναι σταγόνα μπροστά στη δύναμη της θάλασσας της παράδοσης και πως (υποκειμενικά) υπερεκτιμούμε την εποχή μας και όσα αυτή θ΄ αφήσει.
Και να καταλάβουμε πως η παράδοση λειτουργεί όπως η στάχτη που φυλάει τα καρβουνάκια στο τζάκι. Μ΄ ένα σκάλισμα, λίγο προσάναμα και δυό φου, φούντωσε πάλι. Αν χρειαστεί… που θα χρειαστεί σίγουρα γιατί χάνεται το μέτρο:)
Ο καθένας μας απο τη μεριά του και απο όποιο πόστο του,κάνει αυτό που επιθυμεί.όσο και να απογοητευόμαστε(απο τους αλλους) παντα αυτό που αγαπάμε γίνεται κομμάτι της ζωής μας.γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας,όταν αρνούμαστε να λειτουργήσουμε και να σκεφτούμαι διαφορετικά απο ότι θέλει η καρδιά μας,απο ότι έχει αξία για μας.
[quote=Παραδοξολόγος;173267]Να δούμε δηλαδή αν και που είναι πλέον εφικτό κι αν (εξ)υπηρετεί(ούσε) τη ποιότητα της ζωής μας.
-Συμφωνω απολυτα και μαλιστα θα συμπληρωνα και αν κατι δεν μας ταιριαζει ή διαφωνουμε ειναι καλυτερα να το απορριπτουμε ή να το κανουμε καποια παραλλαγη, τιμια και με σεβασμο ομως,παρα να το αναπαραγουμε επειδη ετσι πρεπει και επειδη ειναι παραδοσιακο ντε και καλα.Το θεατρο αλλωστε φαινεται τις περισσοτερες φορεςκαι οχι σπανια καταληγει σε παρωδια.Και ειμαι της αποψης αν κατι δεν μπορεις να το βοηθησεις μην το ξεφτυλιζεις τουλαχιστον.
βρε παιδιά, δεν μπαίνουν στεγανά μεταξύ ποντίων, μικρασιατών κλπ. Αυτό είναι παράδοση, ο τρόπος που ζουν, δημιουργούν και εκφράζονται οι διάφορες τοπικές κοινότητες. Ανάλογα με αυτά που μάθανε από τους παλιότερους και τις επιδράσεις που κατά καιρούς δεχτήκανε από γειτονικούς λαούς, κατοχές, επιμειξίες κλπ διαμορφώνουν οι λαοί αυτό που λέμε “παράδοση”. Έτσι, ακόμα και η διάλεκτος, τα τραγούδια και τα έθιμα που μπορεί να έχουν κοινή καταγωγή από το Όμηρο, τους Ίωνες κλπ, αλλιώς εξελίχτηκαν στον ΄Πόντο, αλλιώς στην Καλαβρία και αλλιώς στα παράλια της Μ. Ασίας. Και , ναι και ο Πόντος ανήκει στα Β. παράλια της Μ. Ασίας, αλλά επειδή αποτελεί ξεχωριστή γεωγραφική ενότητα στην οποία υπήρξε ξεχωριστή εξέλιξη και γλωσσικά (ποντιακή διάλεκτος) κλπ , αναφέρεται ως Πόντος και ποντιακός ελληνισμός. Το ότι οι πόντιοι μετά την καταστροφή διατήρησαν πιο έντονα τις παραδόσεις τους, οφείλεται πέρα από το ότι ότι δημιούργησαν χωριά-κοινότητες κατά τα πρότυπα του Πόντου, στους χορευτικούς συλλόγους! Δεν είναι υπερβολή αν πω ότι όπου υπάρχουν 2 πόντιοι φτιάχνουν χορευτικό σύλλογο! Και οι χοροδιδάσκαλοι δεν είναι γυμναστές αλλά οι πρωτοχορευτές, αυτοί που διδάχτηκαν από παππούδες και από διονυσιακά πανηγύρια!! Και το ότι υπάρχουν διάφοροι τοπικοί σύλλογοι δεν είναι κακό, έστω και αν κάποιοι τους χρησιμοποιούν για προσωπικές τους φιλοδοξίες! Ο κόσμος ξέρει να ξεχωρίζει αυτούς που κοινωνούν στους νεώτερους το μεράκι τους! Και η ύπαρξη διαφορετικών παραδόσεων(σαρακατσάνοι, πόντιοι, μικρασιάτες κλπ) είναι πλούτος για μια χώρα και όχι λόγος για ¨φυλετικές" διακρίσεις ή αναγωνισμούς.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επιμείνουμε στη διδασκαλία της ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ μας μουσικής, του χορού μας και της ιστορίας μας, γιατί μονο αν ξέρουμε ποιοι είμαστε μπορούμε να επιλέξουμε το που θα πάμε, και όσο περισσότερο γυρίζουμε στις ρίζες μας τόσο πιο οικουμενικοί γινόμαστε!
Ο φιλος Gilles μιλαει για εναν Καρπαθιώτικο χορο που σταματησε να χορευεται, αλλα ο χοροδιδάσκαλος ενώ ηξερε καποια βήματα, φρόντισε να τα επιβεβαιώσει απο κατοικο της Καρπάθου που ήξερε τον χορο και μετα τον διέδωσε…φυσικα ο αυτοσχεδιασμός θα ηταν άκρως ανεπιθυμητος καθώς ο χορος θα επαυε να ειναι παραδοσιακος:106::079:
Γενικά έχεις δίκιο, αλλά τώρα που αρχίζει το καρναβάλι …διαπιστώνεται ότι οι άνθρωποι έχουν ανάγκι για τα παλιά έθυμα. Ξαναζωντανεύουν τους φρικτούς τύπους ντυμμένοι μάσκα και θέρμα που κάνουν θόρυβο με κουδούνια για να διώξουν το χειμώνα. Στις γερμανόγλωσσεις άλπεις ποτέ δεν έχει σταματίσει αυτό, αλλά τώρα πάντα περισσότερα υπάρχει ενδιαφέρον, όχι μόνο για τουρίστες αλλά όπως φαίνεται από βαθύ ανάγκι.
Πολύ ενδιαφέρον αυτά που γράψατε σχετικά με τους χορούς!
… “τώρα που τελειώνει το καρναβάλι και αρχίζει η σαρακοστή” ήθελα να πω
οι άνθρωποι παντα επιστρέφουνε σε ότι έχει αξία,αργά ή γρήγορα τους καταβάλει η βαρεμάρα του προχείρου και του φαντασμαγορικού .βέβαια μπορεί ένα καινούργιο πρόχειρο και φαντασμαγορικό να τους κερδίσει και παει λέγοντας…
ένα γερό ποσοστό όμως ανθρώπων(γερό απο την αποψη της επιμονής και υπομονής)συμβιώνουνε και πορεύονται μαζί με ότι έχει αξία και αλήθεια.θα μου πείτε:και ποιός θα πεί τί έχει αξία και αλήθεια?μα εδώ είναι το θέμα!δεν το λές και δεν επιμένεις να γίνει αποδεκτό επειδή αξίζει για σένα.απλά…το υποστηρίζεις στην καθημερινότητά σου με τη συμπεριφορά σου και τις πράξεις σου.και κατανοητό να μη γίνει,σεβαστό θα γίνει…οι άνθρωποι θέλοντας και μή θα σεβαστούν ότι υποστηρίζεται με αγάπη και μεράκι.όσοι δεν το κάνουν,απλά δεν το κάνουν πουθενά και εκείνοι δεν πρέπει να μας ενδιαφέρουν.όσο για τους ανθρώπους που αναλαβάνουνε πόστα υποτίθεται για να βοηθήσουνε(συλλόγους-ομάδες),οι περισσότεροι βοηθάνε τον εαυτό τους(κέρδος προσωπικό).δε μπορούμε να κάνουμε κατι για αυτό!τη δουλειά τους αυτοί τη δική μας εμείς!καλύτερα να τσακώνεσαι(με επιχειρήματα και ευγένεια…όσο δύσκολο και νάναι) παρά να μένεις απαθής.
Μιά και γίνεται κουβέντα στο “παλιές φωτογραφίες”, ένα καλό παράδειγμα είναι ο παραδοσιακός Αρκουδιάρης πού χάθηκε και καλώς χάθηκε, αφού δεν ταιριάζει πλέον με το πολιτισμό μας, την ευαισθησία και τη αισθητική μας.