Χθές έπαιζε το ντουέτο Xάppy ( Θεοδώρα Αθανασίου και Μαρία Πλουμή ) στο Χίλιες και δύο νύχτες, φοβερές και οι δύο στην φωνή και στα οργανά τους ( πολύ καλές οι διασκευές και οι επιλογή του ρεπερτορίου που άκουσα ) και είπαν ένα τραγούδι που έλεγε ‘’ αγάπα με να σ’ αγαπώ θέλε με να σε θέλω … " το οποίο ξεκινάει στο 1:12 σε αυτό το βιντεάκι http://www.youtube.com/watch?v=FP1FerolITY . Έψαξα και το βρήκα μόνο σαν μαντινάδα τον πρώτο στίχο χωρίς μελωδία, τραγούδι. Λανθασμένα ίσως το είχα σημειώσει σαν ξενάκι αλλά δεν βρήκα κάτι και με αυτόν τον τίτλο. Γνωρίζει κάποιος κάτι παραπάνω?
Πρέπει να είναι παραδοσιακό μοτίβο.
Αναφέρεται το συγκεκριμένο δίστιχο και σε τραγούδι στη Θράκη, με θέμα την αγάπη, σε ρυθμό καρσιλαμά και το ίδιο πάλι καταγράφεται σε στιχάκια σε νησιά αιγαιοπελαγίτικα, ακόμα και ως παροιμία.
Ευχαριστώ πολύ για την απάντηση Ελένη. Δεν θυμάμαι και τα άλλα στιχάκια που είχε το τραγούδι, ίσως βοηθούσε. Αυτό το παίζουν σε ρυθμό 7/8, καλαματιανό.
Ιδού και η θρακική εκδοχή:
[i]Μπαρμπούνι μου θαλασσινό, κι ολόχρυσό μου ψάρι
κρίμα εγώ να σ’ αγαπώ και άλλος να σε πάρει.
Κάλλια καλόγρια στο μοναστήρι,
παρά με σένανε στο παραθύρι.
Ψαράς θα γίνω στη στεριά με δίχτυα δολωμένα
για να ψαρέψω μια καρδιά που δεν μπορεί για μένα.
Κάλλια καλόγρια με μαύρο ράσο,
παρά με σένανε και να γεράσω.
Αγάπα με να σ’ αγαπώ θέλε με να σε θέλω
γιατί θε να ‘ρθει ένας καιρός να θες και να μη θέλω.
Πρώτα σ’ αγάπαγα με την καρδιά μου,
τώρα σ’ αρνήθηκα με τα σωστά μου.[/i]
Μπα, δε θα βοηθούσε. Το κάθε δίστιχο είναι μόνο του. Δεν είναι παντρεμένο ούτε με τα υπόλοιπα που τραγουδιούνται στον ίδιο σκοπό, ούτε με τον ίδιο σκοπό. Γι’ αυτό και το βρήκες μόνο ως μαντινάδα χωρίς άλλο στίχο και χωρίς μελωδία: αυτός είναι ο μόνος σωστός τρόπος καταγραφής.
Για παράδειγμα, αυτό που μας μεταφέρει η Ελένη είναι τρία αυτόνομα δίστιχα + τρία αυτόνομα τσακίσματα (επίσης δίστιχα). Δεν είναι φυσικά ένα δωδεκάστιχο ενιαίο στιχούργημα. Τα έχουμε ξαναπεί αυτά.
Τώρα, ως προς το ποια ηχογράφηση ακολουθούν οι κοπέλες:
Είναι αργό καλαματιανό. Έχει παραδοσιακούς στίχους. Είναι παιγμένο με όργανα που δε μας δίνουν κλου για το πώς μπορεί να παιζόταν στον δίσκο αναφοράς (στεριανά κλαρίνα, νησιώτικα βιολιά, μικρασιάτικα σαντουρόβιολα;). Από τη μελωδία στίχων και εισαγωγής εγώ δύο ενδεχόμενα θα πιθανολογούσα:
α) Μ/ασιάτικο ή πολίτικο τραγούδι, αστικό, ενδεχομένως επώνυμου συνθέτη, όχι καλαματιανό αλλά σ’ εκείνο τον αργό 7σημο ρυθμό που έχουμε συζητήσει παλιότερα (Παραπονιάρικό μου, Μπομπίνα, Φονιάς θα γίνω κλπ.) και που όταν δεν είναι πάρα πολύ αργός μοιάζει με καλαματιανό.
β) Δημοτικοφανές, επώνυμη σύνθεση με παραδοσιακούς στίχους (ή παραδοσιακούς + πρωτότυπους αναμίξ - αφού δεν ξέρουμε τη συνέχεια δεν μπορούμε να το πούμε αυτό).
Κανονικό δημοτικό καλαματιανό, τουλάχιστον ελλαδίτικο, σίγουρα δεν είναι. Το αποκλείει η εισαγωγή.
Το δίστιχο αυτό ενσωματώνεται και σε ένα ακόμα πασίγνωστο μικρασιάτικο (Προποντίδος μάλλον), την “Γιαννούλα Τσανακαλιώτισσα”, όχι όμως σε όλες τις γνωστές εκτελέσεις (π.χ. ο “Νταλάρας της Ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης και Προποντίδας” (ο ΄νεολογισμός αυτός έχει ήδη ζωή κάποιων δευτερολέπτων τη στιγμή που γράφω) δεν το περιλαμβάνει στη δική του ηχογράφηση στη σειρά “Έλληνες ακρίτες”.
Αν μ’ αγαπάς, αγάπα με, θέλε με να σε θέλω,
γιατί θε’ να ΄ρθει ένας καιρός να θες και να μη θέλω.
Κατά σύμπτωση, κι εδώ επτάσημο είναι το τραγουδάκι, σε τέμπο όμως που επιτρέπει χορό. Για να πιθανολογήσουμε, όμως, ποιάν ηχογράφηση ακολουθούν οι κοπέλες, σαφώς θα βοήθαγε η παράθεση και των υπόλοιπων διστίχων, με τη σειρά που τραγουδήθηκαν μάλιστα.
Ευχαριστώ πολύ pepe. Πολύ σωστά όλα όσα λες, συμφωνώ απόλυτα στα συμπεράσματά σου! Όπως λέει και ο κ. Νίκος πιστεύω ότι θα βοηθούσε εάν θυμόμουνα και τα υπόλοιπα στιχάκια για να βλέπαμε εάν υπάρχει κάτι δισκογραφικά … έχω την εντύπωση όπως είπα και πιο πάνω ( είχαμε πιεί και λίγο ) ότι κάτι ακούστηκε σαν τίτλος του τραγουδιού ή σε κάποιον άλλο στίχο ή λέξη ξενάκι …
Οι κοπέλες έχουν ακούσει την εκτέλεση του Απεραθίτη (Νάξος) βιολιστή Σταμάτη Μπαρδάνη με πιθανότατα τον λαουτιέρη Βασίλη Χατζόπουλο σε ρυθμό Καλαματιανό και τίτλο Ξενάκι. Δεν είμαι βέβαιος για τη φωνή.
Πιθανότατα η μουσική ηχογραφήθηκε στη πλάτσα της Ελένης στην Κωμιακή το 1958 από τον Κώστα Χατζόπουλο (Μουσουροφοκωστή).
Οι στίχοι έχουν ως εξής:
Αγάπε με να σ’ αγαπώ, θέλε με να σε θέλω
γιατί θε να 'ρθει ένα καιρός να θες και να μην θέλω
Αν σ΄αρωτήσει η μάνα σου τι έκανες στο δώμα
Πες της πως εβελόνιαζες κλωστή με τη βελόνα
Αφού η καρδιά μου με πονεί, στα κέφια μου πως να 'μαι
εγώ σου λέω δεν μπορώ και συ μου λες καλά 'μαι
Εδώ και το link: https://youtu.be/dgOtTnDIK3A
Παύλο, καλώς όρισες στο φόρουμ. Ναι, η ηχογράφηση στην οποία παραπέμπει ο σύνδεσμος στο # 1, είναι ακριβές αντίγραφο (με ελάχιστες, φυσιολογικότατες και επιτρεπόμενες διαφορές) της ηχογράφησης στην οποία μας παραπέμπεις. Όμως, το βιντεάκι όπου τραγουδούν οι δύο κοπέλες, έχει μόνο ένα τμήμα του τραγουδιού, ξεκινώντας (φαντάζομαι) απ’ την αρχή και με το πρώτο μόνο δίστιχο. Οι πιθανότητες, λοιπόν, να το πήραν τα κορίτσια από το “Ξενάκι” με Μπαρδάνη κλπ. είναι μεν πάρα πολλές, δεν δίνουν όμως απόλυτη σιγουριά. Μέχρι λοιπόν να ρωτήσουμε τις κοπέλες και να βεβαιωθούμε, ρωτάω εγώ τον Παύλο, αν ήδη έκανε αυτό τον έλεγχο ή απλά βασίστηκε στην μεγάλη ομοιότητα των δύο ηχογραφήσεων.
Γεια σου Νίκο,
Το κομμάτι αυτό το γνώρισα μέσα από ένα αρχείο σπάνιων ηχογραφήσεων του Στ. Μπαρδάνη που μου δόθηκε. Όταν αρχίσαμε να παίζουμε με τη Θεοδώρα, γύρω στο 2008, το εντάξαμε στο πρόγραμμά μας. Και από τότε χρησιμοποιείτε και στα υπόλοιπα projects. Το παίξαμε επίσης και με τη Μαρία Πλουμή και Θεοδώρα τον Μάιο του 2015 στο Mummra στο Χαϊδάρι.
Καλή συνέχεια,
Π
Θαυμάσια, Παύλο, εγκυρότερη πηγή δεν θα μπορούσαμε να έχουμε!
Γεια σου μεγάλε Παύλο Μιχαηλίδη! Υπάρχει ηχογραφημένο υλικό από τη συνεργασία σας; Δυστυχώς δεν σας πέτυχα τότε στο καφενέυ, βρήκα τον αιβαλιώτικο
[video=youtube_share;4g1aM1HGNWg]http://youtu.be/4g1aM1HGNWg[/video]
αλλά είμαι περίεργος για το πως προσεγγίσατε τα κυπριακά ή/και το ντουέττο λαύτας βιολιού. Τώρα που σε πέτυχα, συγχαρητήρια και για την εξαιρετική δουλειά με τους ειρήσθω εν παρόδω και συγνώμη που ξεφεύγω από το αρχικό θέμα.
Ευχαριστώ πολύ Παύλο για την απάντηση! Ένας φίλος μου είπε να ακούσω το τραγούδι με τίτλο “καλό ταξίδι μάτια μου” το οποίο έχει ίδια μελωδία και τραγουδάει η Ρίτα Αμπατζή, εδώ το τραγούδι:
τελικά λοιπόν Κώστα, ορθά το είχες σημειώσει σαν Ξενάκι:
Γιατί όμως λέγεται έτσι; Ο τίτλος είναι άσχετος από τους στίχους.
Προφανώς θα είναι τραγούδι της δισκογραφίας, γιατί η δισκογραφία είναι που δίνει συγκεκριμένα ονόματα στα κομμάτια. (Μερικά κομμάτια δίνουν από μόνα τους ένα τίτλο στον εαυτό τους, αλλά εδώ δεν είναι αυτή η περίπτωση.)
Μήπως λοιπόν υπάρχει δισκογραφημένη εκτέλεση, με διαφορετικές μαντινάδες, και κάποια από αυτές περιλαμβάνει τη λέξη Ξενάκι ή αναφέρεται στην ξενιτιά; Γιατί αν το τραγούδι έχει κυκλοφορήσει μόνο προφορικά και είτε οι μαντινάδες είναι σταθερά αυτές που ακούσαμε στην ηχογράφηση του Μπαρδάνη είτε υπάρχει ελευθερία να πεις ό,τι μαντινάδα θέλεις, το να υπάρχει ένα βίντεο με τίτλο Ξενάκι μου φαίνεται ακατανόητο.
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 15:04 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 14:58 —
Συγγνώμη.
Ήταν περιττός όλος ο προβληματισμός μου - έπρεπε πρώτα να ανοίξω το λινκ από το τελευταίο μνμ του Κώστα.
Το «Ξενάκι» είναι προφανώς το τραγούδι της Αμπατζή, που όντως μιλάει για ξενιτιά, και οι Απεραθίτες θα κράτησαν τη μελωδία και την χρησιμοποίησαν σαν σκοπό για ελεύθερα δίστιχα, όπως συμβαίνει συνέχεια με τις παραδοσιακές μελωδίες αλλά κάποτε και με τις επώνυμες.