Τα λάθη, τα παράδοξα, οι γκάφες, τα σαρδάμ και τα χαρακτηριστικά των ηχογραφήσεων

Κι εγώ ακούω κάτι ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο, αλλά πάντα θεωρούσα ότι ο στίχος είναι «που ποθούσαν».

“Που ροφούσαν”, που σημαίνει ρουφούσαν, λέει. Και νομίζω ότι εδω σε αυτό το ανέβασμα στο youtube είναι αρκετά καθαρό.

Ο Αναστασίου λέει και αυτός “ρουφούσαν”.

«Ροφούσαν», μόνο από (μικρο)σαρδάμ θα έβγαινε. Το ρήμα είναι σωστό μεν, αλλά εντελώς καθαρευουσιάνικο. Αλλά δε θα έκανε ξανά το ίδιο σαρδάμ!

Πάντως πρέπει να πω ότι τόσο στο λινκ του #162 όσο και στο λάιβ στου Τζίμη του Χοντρού, δεν ακούω φ, ακούω θ (που ροθούσαν). Φυσικά δε βγάζω νόημα, οπότε αναγκαστικά στρέφομαι σε άλλες πιθανότητες, και το «που ρουφούσαν» μοιάζει να είναι η λογικότερη. Αλλά γιατί να μην πει σε καμία ηχογράφηση ξεκάθαρα «ρουφούσαν»;

Σημειωτέον ότι το ιδιόμορφο μέτρο των στίχων αφήνει περιθώρια για +/- μία συλλαβή. Αν αυτό το «που ροθούσαν» το άκουγα μόνο σε μία ηχογράφηση, θα έλεγα ότι είναι «ποθούσαν», χωρίς το «που», και με σαρδάμ αμηχανίας στη συλλαβή «πο». Αλλά δεύτερη φορά, ξανά το ίδιο; Κάτι άλλο είναι, και μας διαφεύγει.

κλαίνε στο σαράι οι αγάδες, που ρουφούσαν της Σεράχ την ομορφιά!
Το πιθανότερο ήταν ότι οι αγάδες δεν είχαν μείνει με τον πόθο αλλά, είχαν αρτηθεί με την ομορφιά της Σεράχ. Αυτό νομίζω ότι θέλει να πει ο ποιητής.
Ροφούσαν όπως ρόφημα. Ρουφούσαν στην καθομιλουμένη …
Και οι στίχοι στο sealabs

Ναι, νοηματικά το ρουφούσαν δεν έχει πρόβλημα. Είτε οι αγάδες τη ρουφούσαν έτσι όπως λες Πέτρο, είτε με τα μάτια, και τα δύο στέκουν: μετά κλαίγαν που την έχασαν.

Ακουστικά είναι που σκαλώνουμε. Εγώ το λόγιο «ροφούσαν» (όπως απορροφώ, αναρρόφηση), και μάλιστα σκοπίμως -όπως δείχνουν οι πολλές ηχογραφήσεις- δυσκολεύομαι να το φανταστώ ως επιλογή, όταν το «ρουφώ» είναι πάγκοινο και κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά στο νόημα και στο μέτρο.

Ίσως να ρωτήσουμε κάποιον Αρμένη, να μας πει μήπως η εκφορά «ροφούσαν» αντί του κοινοελληνικού «ρουφούσαν» προσιδιάζει σε αρμένικη προφορά, πέραν του καθαρευουσιάνικου, για το οποίο η Νίνου φυσικά δεν είχε ιδέαν. Για τη Ρόζα π.χ, που βέβαια ήταν Πολίτισσα σεφαραδίτισσα, όχι Αρμένισσα, έχω παρατηρήσει ότι δεν μπορεί να προφέρει δύο επάλληλα φωνήεντα χωρίς ένα σύμφωνο να τα χωρίζει: Η Λιλή η πρώτη γιαλανιάρα, και δεν τρώγω κρύγιες ματσαράγκες και πάμπολλα ακόμα παραδείγματα.

Χμ… ΑΝ είναι “φ” και όχι “θ”, ίσως η όλη εικόνα να γινόταν αισθητή ως λιγουλάκι πρόστυχη, και να θέλησαν να το απαλύνουν κιριλεύοντας λίγο τη γλώσσα;

Χρόνια τώρα ακούω “ρουφούσαν” χωρίς ποτέ να μου δοθεί άλλη εντύπωση - το ίδιο και στο λινκ του #162.
Νοηματικά αυτό του “ρουφούσαν”, συνειδητοποιώ τώρα που το σκέφτομαι απ’ αφορμή το θέμα, πάντα μού έδινε την “ασυνείδητη” εντύπωση, ότι αυτοί οι αγάδες (χωρίς να τολμάνε να πειράξουν την “ιδιοκτησία” του πασά) απομυζούσαν την ομορφιά της Σεράχ με τον σαρκικό-ανέραστο πόθο τους, που σαν τέτοιος δεν είναι καν πόθος: πόθος - ποθώ είναι λέξη πολύ βαθιά, ας κοιτάξει ο καθένας τι ποθεί και θα διαπιστώσει ότι η λέξη έχει μια σημασία που αφήνει χιλιόμετρα πίσω της αυτό που θα νιώθανε οι αγάδες για την ομορφιά της Σεράχ.
Αυτά. Και… ό,τι ποθούμε.

Θεωρώ ότι αυτό που λέει ο Άγης δηλαδή το “φάτε μάτια ψάρια”, ισχύει στην περίπτωση της Σεράχ. Και πραγματικά το “ρουφούσαν¨” το βρίσκω πανέξυπνο ως νοηματική απόδοση. Ο Νίκος Πολίτης πρέπει επίσης να έχει δίκιο στο θέμα της προφοράς. Νομίζω χωρίς να έχω κάτι πρόχειρο τώρα ότι η Νίνου έχει μια ιδιαιτερότητα στο τραγούδι της σε αυτό το θέμα.

@167 (Ν.Πολ., ιδιωματικές προφορές)

Χμ… Πλάκα πλάκα, δε θα ήταν απίθανο ένα αρμένικο (γενικά ξενόγλωσσο) στόμα να αποστρέφεται τα απανωτά ου (που ρουφούσαν).

Στην πρώτη στροφή του «Ελενάκι Ελενάκι», συνήθως λένε:

Ελενάκι, Ελενάκι,
συ με πότισες φαρμάκι
.

Η κα Κούλα εδώ το λέει «Ελενίτσα, Ελενάκι / συ με πότισες φαρμάκι». Την ώρα όμως που ξαναλέει «Ελενίτσα Ελενάκι» στην (αντίστροφη) επανάληψη, μπαίνουν και κάποιες αντρικές φωνές πιο πίσω που λένε «Ελενάκι Ελενάκι»!

1 «Μου αρέσει»

Έκανα ένα ψάξιμο για λάθη του Μάρκου και βρήκα πολλές σχετικές αναρτήσεις, όλες σχεδόν έχουν να κάνουν με σαρδάμ ή φάγωμα πρώτης συλλαβής. Κανείς μας όμως δεν παρατήρησε δύο λάθη που, ειδικά απ’ τον Μάρκο, δεν τα περιμέναμε:

Φραγκοσυριανή, 2.44:Τρώει τμήμα της μελωδίας.

Αντιλαλούν οι φυλακές, 0.10: Τρώει ένα χτύπο του μέτρου.

Στα χασάπικα έχει διάφορα περίεργα στο μέτρο, πχ στην “Κλωστηρού” που επίσης μπερδεύεται όπως στην “Φραγκοσυριανή”. Επίσης ο Κερομύτης στο “Το κρίμα μου θα την ευρεί” κρατάει διαφορετικούς χρόνους στην επανάληψη του δεύτερου στίχου (πάντα τους ίδιους όμως, είναι μέρος της σύνθεσης).
Αυτό που έχει ενδιαφέρον, είναι στα “Μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια” και στο “Αν 'αξιώσει ο θεός” (και αλλού υποθέτω), που εντελώς προμελετημένα βάζει ακριβώς πριν μπει η φωνή ένα “γκραν” αξίας μισού μέτρου που απλά περισσεύει από όλη τη δομή του κομματιού.
Το λάθος στο “Αντιλαλούν οι φυλακές” είναι πολύ σπάνιο, γιατί ενώ στα χασάπικα υπάρχουν διάφορες αποκλίσεις, στα ζεϊμπέκικα ήταν πάντα ολόσωστοι!

1 «Μου αρέσει»

Στο για να βρω κλεισμενες πορτες, στην τελευταια εισαγωγη μπερδευονται τα μπουζουκια.