Τι σημαίνει αυτή η λέξη? Βρήκα
α> από ρίζα (και δεν ξέρω τη σημασία έχει αν είναι σωστό)
β> από ένα χωριό στην Κρήτα που ονομάζεται Ριζά
Ευχαριστώ πολύ
Μάρθα, ρίζα σημαίνει root στα αγγλικά. Ριζίτικα είναι τραγούδια της τάβλας (επιτραπέζια) που προέρχονται από χωριά που βρίσκονται στις ρίζες της Μαδάρας (ή αλλιώς Λευκά Όρη - βουνά του Νομού Χανίων).
Δηλαδή το χωριό ονομάζεται “Ρίζες”?
Και κάτι άλλο> είναι σωστό ότι μόνο άντρες τραγουδάνε αυτά τα τραγούδια και ότι είναι χωρίς μέτρο?
Μάρθα, ρίξε μια ματιά στα προσωπικά σου μηνύματα.
Αγαπητή Μάρθα, τα ριζίτικα ονομάστηκαν έτσι διότι ξεκίνησαν να τραγουδιούνται στα χωριά που βρίσκονται στις πλαγιές και στις υπώρειες των Λευκών Ορέων του νομού Χανίων, στις επαρχίες Κυδωνίας, Αποκορώνου, Σφακίων και Σελίνου και κατόπιν και στα ορεινά χωριά της Κισσάμου. Τα χωριά λοιπόν αυτά που βρίσκονται κάτω από τις πλαγιές των Λευκών Ορέων (Μαδάρες όπως τα αποκαλούν οι Χανιώτες) λέγονται στην Κρήτη “ρίζες” (στην ρίζα του βουνού δηλαδή). Βέβαια, η ονομασία “ριζίτικα” προέρχεται από κάποιους ερευνητές και μουσικολόγους, που για να τα ταυτοποιήσουν, έδωσαν αυτό τον τίτλο. Στα Χανιά, οι παλαιότεροι γλεντιστές και τραγουδιστές, τα ονόμαζαν “τραγούδια”, χωρίς την λέξη “ριζίτικο”.
Όσον αφορά την παρουσία της γυναίκας στο ριζίτικο τραγούδι, αυτή είναι ελάχιστη (πλήν κάποιων εξαιρέσεων, όπως κάποιες παραλλαγές μοιρολογιών που συνηθίζονταν στην επαρχία Σφακίων μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του’50, αλλά αυτές τις παραλλαγές δεν μπορούμε να τις εντάξουμε στον καθαρόαιμο δωρικό ρυθμό των ριζίτικων).
Ευχαριστώ πολύ για τις πληροφορίες που έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Σωστος ο Rivendell !!
(rivendell -τι να σημαινει αραγε 
Γεια σου πατριωτη, σου εχω στειλει 2 φορες π.μ. και δεν εφυγε …
Καλα, θα τα πουμε …
Αν έχεις διαβάσει J.R.R. Tolkien (συγγραφέας του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών) ή έχεις δεί κάποια από τις ταινίες, η Rivendell είναι η χώρα των Ξωτικών.
Σε ευχαριστώ Μάρθα να’σαι καλά.
Υ.Γ1. Συγνώμη αγαπητέ webmaster, είναι από τα λάθη του “πρωτάρη” το bold.
Υ.Γ.2 Φίλε Γιώργη έλαβα το μήνυμα σου, θα σου πέψω mail το συντομότερο, να’σαι καλά.
Νομίζω ότι στα περί του nickname “Rivendell” ο webmaster ήταν κατατοπιστικότατος!!
Καί οι γυναίκες στην Κρήτη έίχαν τα δικά τους τραγούδια, τα λεγόμενα “καθηστικά”
τα οποία τραγουδούσαν στις αποσπερίδες τους, και τα οποία περνούσαν από τις μεγάλες γυναίκες στα μικρότερα κορίτσια !
Δεν είναι και ό,τι πιο αξιόπιστο το λήμμα της Βικιπαίδειας.
είναι το παλαιότερο είδος κρητικής μουσικής
Πώς τεκμηριώνεται αυτό; Πέρασαν από άνθρακα 12 όλα τα είδη κρητικής μουσικής; (Μουσικής, τονίζω, όχι στίχου.)
προέρχονται κυρίως από τη Δυτική Κρήτη, ωστόσο είναι διαδεδομένα και στην κεντρική και ανατολική Κρήτη
Εντάξει, είναι διαδεδομένα παντού όπου ακούστηκε ο δίσκος Μαρκόπουλου-Ξυλούρη. Δεν παύουν να είναι καθαρά και αποκλειστικά χανιώτικο είδος.
Μια άποψη λέει ότι από τις ρίζες των βουνών έλαβαν την ονομασία τους αυτά τα τραγούδια, από τον Ψηλορείτη, τη Δίκτη και τα Λευκά Όρη.
Ο Ψηλορείτης; Η Δίκτη; Μήπως κι ο Όλυμπος;
Σήμερα με τον όρο ριζίτικα νοούνται όλα εκείνα τα τραγούδια αγνώστων δημιουργών τα οποία έφτασαν στις μέρες μας μεσώ της παράδοσης από περασμένους αιώνες.
Αυτός ο ορισμός περιγράφει τα δημοτικά τραγούδια. Τα ριζίτικα είναι μια πολύ στενή υποπερίπτωση. Αλλά ειδικά εδώ κατανοώ ότι είναι αντικειμενικά δύσκολο να ορίσεις ποια τραγούδια περιλαμβάνονται στον όρο.
χωρίζονται παραδοσιακά σε τραγούδια της τάβλας και της στράτας
Πράγματι, παραδοσιακά αναφέρεται αυτή η διάκριση, αλλά δεν είναι λογική. Υπάρχουν κάμποσες δεκάδες σκοποί της τάβλας, οι περισσότεροι με αρκετά τραγούδια ο καθένας, και ένας μοναδικός σκοπός της στράτας (δηλ. της γαμήλιας πομπής), επίσης με αρκετά τραγούδια.
πάντα σε μείζονες κλίμακες
Σε καμία περίπτωση. Καναδυό σκοποί από δω κι από κει μπορεί να είναι σε μείζονα κλίμακα, αλλά πρόκειται για μειοψηφική εξαίρεση.
Τυπικά, πρώτα άδεται ένας στίχος από έναν τραγουδιστή και κατόπιν επαναλαμβάνεται χορωδιακά
Αυτό είναι μόδα της σκηνικής παρουσίασης και της δισκογραφίας. Σε πραγματικές συνθήκες μια ολόκληρη παρέα τραγουδάει πρώτη τον στίχο και μια άλλη παρέα τον επαναλαμβάνει, χορωδιακά κι οι δύο. (Με την απουσία οποιασδήποτε εναλλαγής το ακρόαμα γίνεται τρομερά βαρετό. Αυτό βέβαια δεν είναι πρόβλημα σε μια πραγματική τάβλα ή γαμήλια πομπή, όπου δεν υπάρχει ακρόαση αλλά μόνο συμμετοχή. Γίνεται όμως πρόβλημα σε μια συναυλία ή δίσκο. Γι’ αυτό επινοήθηκε ο μονοφωνάρης.) Και ακόμη ακριβέστερο θα ήταν να μη λέμε «στίχο», γιατί άλλοτε είναι ημιστίχιο, άλλοτε ενάμισης στίχος κλπ.
Επιπλέον όλων των άλλων:
Δεν αναφέρεται το κυριότατο χαρακτηριστικό των ριζίτικων ότι τραγουδιούνται χωρίς όργανα. Δεν εννοώ βέβαια τις επανεκτελέσεις των διασκευών Μαρκόπουλου-Ξυλούρη στην κεντρική και ανατολική Κρήτη, ούτε γενικά τις διασκευές που ο καθένας είναι ελεύθερος να κάνει, αλλά την κανονική χανιώτικη μορφή τους.
1 «Μου αρέσει»