Και εκ μέρους μου. Ακούω τώρα το τραγούδι της κας Κούλας -δεν το γνώριζα- και πράγματι το ένα από τα δύο θέματα είναι ίδιο με του Αδυνάτισα. Το δεύτερο είναι άλλο, και το ξέρω από τον Αμερικάνο (Πέντε μάγκες, όχι του Γιοβάν Τσαούς, το άλλο)!! Και την εισαγωγή θαρρώ ότι την ξέρω από κάποιο τρίτο τραγούδι.
Μέσα σ’ αυτό το 100% παραδοσιακό φαινόμενο των κινητικών μοτίβων (μοτίβα είτε μουσικά είτε στιχουργικά που το καθένα το ξανασυναντάμε συνδυασμένο με άλλα κάθε φορά μοτίβα σε διαφορετικά τραγούδια), ο Μπέζος δε φαίνεται να έκανε τίποτε διαφορετικό απ’ ό,τι έκανε η ίδια η ανώνυμη παράδοση. Να ένας λόγος να γίνουν τα τραγούδια του αποδεκτά από το ρεμπέτικο ακροατήριο.
Παρά ταύτα, αν ο ίδιος ήταν άλλου τύπου άνθρωπος απ’ ό,τι ο υποθετικός τύπος του «ανώνυμου λαού», ήταν δηλαδή καλλιτέχνης με συνείδηση της ατομικότητάς του, θεωρώ ότι αυτό αφήνει κάποιο χνάρι πάνω στα τραγούδια. Για παράδειγμα, στο ίδιο το «Αδυνάτισα», η χρωματική κατεβασιά (άκου εδώ στο 0:27’'), όσο κι αν δικαιολογείται από το δρόμο, είναι κάτι που στην πράξη σαφώς δε συνηθίζεται - ακούς την κιθάρα και τινάζεσαι, λες “πω τι έκανε”! Τι έκανε: έκανε κάτι που μόνο ένας εξατομικευμένος καλλιτέχνης θα σκεφτόταν. Ο εξατομικευμένος θέλει την πρωτοτυπία, ο ανώνυμος την αποφεύγει.
Πιθανότατα να πρόκειται για ένα κριτήριο που απασχολεί μόνο κάποιους από εμάς σήμερα, και όχι εκείνους τότε. Ο ρεμπέτης εκείνης της εποχής μπορεί να το άκουγε αυτό και να έλεγε απλώς “μ’ αρέσει - δε μ’ αρέσει”, χωρίς να ψιλοκοσκινίσει αν ο ίδιος θα το έκανε ίδια ή αλλιώτικα. Δεν τους ένοιαζαν και πολύ, νομίζω, οι ταμπέλες (ρεμπέτικο / ρεμπετοφανές / ελαφρό / κλπ.). Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι πρόκειται για διαφορετικά τραγούδια. Το ίδιο γίνεται και όταν στη δημοτική παράδοση εντοπίζονται τραγούδια σε ποίηση επώνυμων ποιητών (π.χ. του Σολωμού), που ο μεν λαϊκός άνθρωπος δεν τα ξεχωρίζει από τα πραγματικά δημοτικά αλλά ωστόσο παραμένουν ξεχωριστά, για λόγους που εκείνον δεν τον απασχολούν.
Όπως και ο ίδιος επισημαίνεις πιό κάτω, Περικλή, ο Μπέζος έκανε κάτι πάρα πολύ διαφορετικό από αυτό που θα έκανε κάθε ανώνυμος χρήστης αδέσποτων μελωδιών και στίχων, κάτι που ο δεύτερος ούτε θα το διεννοείτο. Όμως, αυτό έγινε σε μίαν εποχή όπου πλέον υπήρχε δισκογραφία, οπότε κατεγράφη και έμεινε, ενώ αν λειτουργούσε η προφορική παράδοση δεν θα είχαν περάσει ούτε περάσματα όπως αυτό του 0:27 (που έχει κάνει και ακόμα πιό εξόφθαλμα) ούτε στίχοι όπως “πάρ’ ένα σκουπόξυλο και κυνήγησέ με (παρά την ελαττωμένη πέμπτη του)”, ούτε και λέξεις όπως ο “ρούφος” (αν δεν συνεργαζόταν ο Ελληνοαμερικάνος Τέντης). Όσο για το αν και κατά πόσον τα τραγούδια του έγιναν αποδεκτά από το ρεμπέτικο ακροατήριο της εποχής, αυτό δυστυχώς δεν μπορούμε να το ξέρουμε.
Γεια χαρά.
Πριν από μέρες είχε δημοσιευτεί απο την Lifo ένα άρθρο για τον Μπέζο με αφορμή την διαφήμιση του i phone… στην δημοσίευση μιλάνε οι Tony Κlein και ένας Αμερικανός, ο Gordon Ashworth που έκαναν και κάποια δισκογραφική κυκλοφορία με τραγούδια του Μπέζου:
Υγ: Το είδα γράφοντας κάτι στο blog μου για τον Μπέζο (έχω χρησιμοποιήσει πολλά από την ωραία συζήτηση που είχε ανοιχτεί εδώ).
Το άρθρο στο οποίο παραπέμπεις, Βλαδίμηρε, είναι συνέντευξη των Tony Klein και G. Ashworth που πάρθηκε με την ευκαιρία της παρουσίασης σε Θεσ/κη και Αθήνα ενός δίσκου για τον Κωστή. Η παρουσίαση έγινε στη Θεσ/κη 25/10 και στην Αθήνα 1/11 του 2015. Σχόλια για τις παρουσιάσεις μπορείς να βρεις εδώ.
Δίκιο έχεις Νίκο, “Παναγία μου, πιάστε με” λέει. Άρα μάλλον εννοεί “φρενάρετέ με, δεν σταματάω με τίποτα”. Εγώ νόμιζα ότι “πιάστηκε” η γλώσσα του από τη δυσκολία του ατέλειωτου γλωσσοδέτη.
Μόλις βρήκα και ανεβάζω ευθύς αμέσως μερικά σκίτσα του Κ.Μπέζου από την εφημερίδα ΠΡΩΪΑ του Οκτωβρίου 1937. Εκτός από καλός μουσικός ο Κωστής Μπέζος ήταν και εξαιρετικός σκιτσογράφος.
Δεν έχει ερευνηθεί το σύνολο της εφημερίδας οπότε θα προκύψουν και νέα σκίτσα του.
Φίλες και φίλοι του φόρουμ εδώ και λίγες μέρες ο καλός φίλος Αυγέρης (fakk) ανέβασε στο sealabs πολλά τραγούδια του Κ.Μπέζου που μέχρι τώρα δεν τα είχαμε ακούσει. Είναι τα λεγόμενα ελαφρά του Μπέζου με τις χαβάγιες του. Τα τραγούδια βρίσκονται στην πρώτη σελίδα και συγκεκριμένα εκεί που λέει Τελευταία 45 τραγούδια που προστέθηκαν στη βάση δεδομένων. Μιλάμε από το τραγούδι “Πες μου” μέχρι το τραγούδι “Νύχτες γλυκές”. Επίσης μπορείτε να διαβάσετε την ιστορία για την ταβέρνα του Λαΐνη απ΄όπου εμπνέυστηκε ο Κ.Μπέζος το ομόνυμο τραγούδι, καθώς και μερικές ετικέτες από τα ελαφρά του Μπέζου.
Ο Κωστής Μπέζος (αρχείο 1) έφυγε από την ζωή στις 14 Ιανουαρίου 1943 και πρόλαβε να ζήσει μόλις 38 χρόνια. Κατάφερε στην σύντομη ζωή του να αφήσει πλούσια καλλιτεχνική παρακαταθήκη. Μουσικός, τραγουδιστής, δημοσιογράφος, σκιτσογράφος, μεταφραστής, σκηνογράφος ήταν μερικές από τις ιδιότητες του.
Την επόμενη του θανάτου του, στην εφημερίδα " Η ΠΡΩΪΑ" που σκιτσογραφούσε, αναγγέλθηκε ο θάνατος του (αρχείο 2-3).
Μία μέρα μετά την αναγγελία θανάτου, ο Κώστας Βάρναλης στην καθημερινή του στήλη “Τέχνη και ζωή” στην ίδια εφημερίδα, έγραψε λίγα λόγια για τον συνάδελφο του Κωστή Μπέζο (αρχείο 4). Το κείμενο του Βάρναλη μαζί με άλλα χρονογραφήματα του συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο “Κώστας Βάρναλης Χρονογραφήματα Φέϊγ-Βολάν της Κατοχής” από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε επιμέλεια του Γιώργου Ζεβελέκη (σελίδες 307-309).
Σαράντα μέρες (40) μετά τον θάνατο του, στην “ΠΡΩΪΑ” στις 21/2/1943, μαθαίνουμε ότι θα πραγματοποιούνταν μεγάλη έκθεση καλλιτεχνικών ενθυμίων του Κ.Μπέζου (αρχείο 5-6).
Στα εκθέματα του Κωστή Μπέζου βρίσκονταν, ανάμεσα στα άλλα, σκίτσο του με την Ζοζεφίνα Μπέικερ με ιδιόχειρη υπογραφή της (αρχείο 7).
Λόγω του θανάτου του Κωστή Παλαμά και της επικείμενης κηδείας του, τα εγκαίνια της έκθεσης με καλλιτεχνήματα του Κ.Μπέζου, μεταφέρθηκαν μερικές μέρες αργότερα (αρχείο 1).
Έτσι στις 4 Μαρτίου 1943 έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης για τον Κωστή Μπέζο που λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος παρατάθηκε για μερικές μέρες (αρχεία 2-3-4-5-6)
Δεν τα μπέρδεψε αυτός, ο Δημητριάδης «τα μπέρδεψε»: Οι σημερινοί θαυμαστές του τον θαυμάζουν (οι περισσότεροι, υπάρχουν εξαιρέσεις!) για τα (ελάχιστα) ρεμπέτικου ύφους κομμάτια του. Σʼ αυτά υπέγραφε ως «Κωστής» και στην Ελλάδα δεν έγιναν καν γνωστά την εποχή τους. Τα ανακάλυψαν Κουνάδης - Παπαϊωάννου την εποχή του revival……
