Rebetika 1918- 1954

Επικαιρότητα
1

Πρόκειται για κυκλοφορία τουρκικής εταιρειας (Kalan Muzik) που βασίζεται στην έρευνα και το αρχείο των επίσης τούρκων Serdar Sonmez και Muhammer Ketencoglu (δε γνωρίζω άλλα στοιχεία) και έχει νομίζω καμιά δεκαριά χρόνια που έχει κυκλοφορήσει.Ο λόγος που αναφέρω μια τόσο παλιά κυκλοφορία είναι ότι δε γνωρίζω αν έχει κυκλοφορίσει στην Ελλάδα. Επίσης θέλω να ρωτήσω τους πιο ειδικούς εδώ κατά πόσον αυτές οι ηχογραφήσεις που περιέχει είναι γενικά δυσεύρετες ή όχι.
Τα κομμάτια που περιλαμβάνονται είναι τα εξής:

  1. Είμαι πρεζάκιας (Ρόζα Εσκενάζυ)
  2. Σμυρνέικος μπάλλος (Μαρίκα Παπαγκίκα)
  3. Νεβά Χιτζάζ (Μαρίκα Καναροπούλου)
  4. Αϊδίνικος Χορός (Μ. Παπαγκίκα)
  5. Γκαζέλι Νεβά Σαμπάχ (Ρίτα Αμπατζή)
  6. Τράβα Ρε (μάγκα και) αλάνι (Ρόζα Εσκενάζυ)
  7. Χορός Δερβίσικος (Αγάπιος Τομπούλης)
    8 Της Ξενιτιάς ο πόνος (Αντώνης Νταλγκάς)
  8. Χιτζάζ Νεβά Μανές (Χαράλαμπος Παναγής)
  9. Μπουρνοβαλιό συρτό (ορχηστρικό, βιολί Ογδοντάκης)
  10. Γκιουζέλ Σαμπαχ μανές (Γιώργος Παπασιδέρης)
  11. Είσαι πόντος (Ρ. Αμπατζή)
  12. Σούστα πολίτικη (Α. Νταλγκάς)
  13. Όποιος ορφάνεψε μικρός (Στράτος Παγιουμτζής)
  14. Coban Kizi ( Μαρίκα Νίνου)
  15. Ζεϊμπέκικο ταξίμι (ορχηστρικό, μπουζούκι Βαμβακάρης)
  16. Η ξενιτιά (Απ. Χατζηχρήστος)
  17. Οι μπαγλαμάδες (Παγιουμτζής- Κερομύτης)
  18. Μινόρε του τεκέ (ορχηστρικό, μπουζούκι Χαλκιάς)
  19. Η ελένη η ζωντοχήρα (Α. Καλυβόπουλος)
  20. Γκιουλμπαχάρ (Μ. Νίνου)

Αντιλαμβάνομαι ότι πολλά απ’αυτά δεν είναι σπάνια, ορισμένα όμως τα βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα- π.χ. το “Χορός Δερβίσικος” το οποίο είναι τραγουδισμένο εξολοκλήρου στα τούρκικα, όπως άλλωστε και το Coban Kizi.
Το CD γενικά έχει κάποια λάθη στη γραφή των ονομάτων και άλλα τέτοια, αλλά τη βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή.
Να σημειώσω επίσης ότι ο τίτλος είναι ελαφρώς παραπλανητικός, αφόυ η πιό παλιά ηχογράφηση που περιλαμβάνεται είναι του '28 και όχι φυσικά του '18…

2

Τον Serdar Sonmez δεν τον γνωρίζω. Ο Μουαμάρ Κετέντζογλου είναι σοβαρότατος Τούρκος ερευνητής και ακορντεονίστας, παθιασμένος με το ρεμπέτικο. Η Kalan records είναι σοβαρότατη τουρκική εταιρία που ασχολείται (και) με παλαιότερες ηχογραφήσεις. Το δίσκο τον έχω ακούσει. Τα κομμάτια που αναφέρεις (πως σε λένε τέλος πάντων, Εν παρόδω να σε λέμε;) πράγματι είναι σχεδόν όλα προσβάσιμα μέσω ελληνικής αγοράς εκτός αυτών που και εσύ αναφέρεις. Ο καημός της Kalan (μέσω του star συνεργάτη της, του φίλου μου μουσικολόγου Bulent Aksoy) είναι πως στις ελληνικές αναπαραγωγές αποσιωπείται η ύπαρξη σημαντικού αριθμού κομματιών (κυρίως αμερικανικής παραγωγής) γραμμένων στα τουρκικά. Του έχω εξηγήσει και το παραδέχτηκε, ότι ο λόγος είναι καθαρά εμπορικός, στη σημερινή ελληνική αγορά κομμάτια με τουρκικό κείμενο δεν πουλάνε. Τώρα για το 1918 / 28, πριν δέκα χρόνια και εδώ είχαμε τη μισή πληροφόρηση και λιγότερη, από αυτήν που έχουμε σήμερα.

3

Νίκο ή όποιος μπορεί ας μεταφράσει.

Τον Μουαμέρ τον είχα γνωρίσει το 2005 στο τοπικό (Μπόχουμ-Χάτιγκεν), καλοκαιρινό φεστιβάλ του Κεμνάντε κι από τότε μου στέλνει ενημερωτικά μαιλς για τις δουλειές και συναυλίες του.
Εγώ έπαιρνα μέρος με το Ελληνοτουρκικό σχήμα “Πέρα” (θεός σχωρέστο) κι αυτός με ακορτεόν/τραγούδι, τραγουδίστρια την πολύ γλυκιά κυρία Sumru Agiryuruyen (έπαιζε και λίγο μαντολίνο), με ταραμπούκα (δεν θυμάμαι το όνομά του) και έναν τρελλό (τουρκόγυφτο) στο κλαρίνο (ένα διαφανές, κιτσάτο όργανο), είχε παρουσιάσει ένα πρόγραμμα με παραδοσιακά τραγούδια από τα Βαλκάνια (φυσικά και Ελληνικά).

Degerli Arkadaslar,
Sizlere 27 Nisan’da yapacagimiz konserin duyurusunu gonderiyorum. Ilgisini cekecegini dusundugunuz arkadaslarina iletirseniz sevinirim.
Sevgiler,
Muammer Ketencoglu

KONSER
MUAMMER KETENCOGLU VE KADIN SESLERI TOPLULUGU
“Anadolu’dan Kadin Agzi Turkuler”
YER : CEMAL RESIT REY KONSER SALONU
TARIH : 27 NISAN 2007, CUMA
SAAT : 20:00
Konuk Sanatcilar:
Susan Kalatas ses
Georges Andres asma davul

Muammer Ketencoglu, uzun suredir kurdugu bir dusu gerceklestirdi ve Anadolu’dan kadınlarca yakılmıs turkuleri seslendirmek üzere 17 kadin sesini biraraya getirdi. Sanatci, 2005 sonundan bu yana, “Kadin Sesleri Toplulugu” adını verdiği koro ile kadinlara ozgu cogu zaman goz ardi edilmis toplumsal kulturu yansitan kadin agzi turkuleri ustalıkla sahneye tasiyor.
Toplulugun repertuari , Anadolu’nun cesitli yorelerinden kina havalari, ninniler ve huzunlu turkulerle birlikte kasiklar ve ziller esliginde soylenen eglenceli dugun havalarini iceriyor. Topluluk, kadinlarca soylenmis is ve ev yasamini anlatan turkulerle kadin duyarliligini yansitan sevda turkulerini yorelsel sive ve agizlari da koruyarak seslendiriyor.
Bazı turkuler yalin bir duzenleme anlayisiyla iki sesli olarak yorumlanıyor. Agirlikli olarak Turkce turkulerin yer aldigi repertuarda Kurtce, Rumca ve Ermenice kadin agzi turkuler de bulunuyor. Topluluk, kadin agzi turkuleri seslendirirken gelenege saygiyi temel aliyor. Bugune dek cesitli televizyon programlarina katilan ve onemli konserler veren toplulukta yer alan koristler arasinda mimar, hukukcu, biyolog, muhendis, ogretmen ve ogrenciler bulunuyor. Anadolu’da kadinlardan turku derlemenin halk muziginde karsilasilan en onemli zorluklardan biri olmasindan yola cikan Muammer Ketencoglu ve Kadin Sesleri Toplulugu, turkulerin aynasında Anadolu kadininin kulturunu ve gercekligini gunumuze tasiyor.

4

Μα δεν ξέρω τουρκικά. Πρόκειται πάντως για μια συναυλία, στις 27Απριλίου 2007, ώρα 20.00, για «αδελφούς» πολιτισμούς. Παίζει ο Γιώργος Ανδρέου είδος νταούλι και η Σούζαν Καλάτας κάτι άλλο.

5

Ούτε τα τούρκικά μου, ούτε η υπομονή μου μου επιτρέπουν να το μεταφράσω λέξη προς λέξη, πάντως είναι όπως είπε και ο κύριος Πολίτης συναυλία στις 27/4 με συμμετοχή του Georges Andres σε κάποιου είδους κρουστό και της Σ. Καλατάς στη φωνή. Επίσης συμμετέχει γυναικεία χορωδία. Το θέμα της συναυλίας είναι περίπου “παραδοσιακά τραγούδια της Ανατολίας για γυναικεία φωνή”. Ο τόπος της συναυλίας είναι το Cemal Resit Rey Konser Salonu, ή αλλιώς CRR, γνωστός συναυλιακός χώρος στην Πόλη. Έχω δει συναυλία του Erkan Ogur εκεί.

6

Ονομάζομαι Σάββας, φοιτητής στην Πόλη. Ευχαριστώ για τις πληροφορίες. Πάντως εμένα το θέμα των ηχογραφήσεων στα τούρκικα μου κινεί πολύ το ενδιαφέρον. Πόσες να υπάρχουν, πού να βρίσκονται, ποιος τις έκανε και ποιος τελος πάντων τις ηχογράφησε; Προφανώς, για να ηχογραφήθηκαν, οι εταιρείες θεωρούσαν ότι τότε υπήρχε κοινό για αυτές- να παρατηρήσω ότι ο εν λόγω δίσκος δηλώνει τόπο ηχογράφησης την Αθήνα.
Χμμ… τώρα μου μπαίνουν ιδέες, θα μπορούσα να κάνω μια μελέτη πάνω στο θέμα… Αναρωτιέμαι αν στα αρχεία της εταιρείας αυτής υπάρχουν κι άλλες τέτοιες ηχογραφήσεις…

7

Σάββα, καλωσόρισες στην παρέα μας! Πολύ χαίρομαι που έχουμε ανάμεσά μας και έναν “κανονικό” πολίτη… (εκτός τον φίλτατο Νίκο Πολίτη ! ).:089:

Αφού είσαι εκεί, είναι πανεύκολο να συναντήσεις τον Μουαμέρ. Είναι γλυκύτατος, φιλικότατος και άριστος γνώστης.
Θα σε οδηγήσει -και θα σε βοηθήσει- σωστά για την μελέτη που σκέφτηκες! Εξαιρετική ιδέα!!!
Και μάλιστα θα σε παραπέμψει σίγουρα στα Αρχεία (ΤΑ ΦΟΒΕΡΑ ΚΑΙ ΤΡΟΜΕΡΑ ! ) της Τουρκικής Ραδιοφωνίας κι αλλού κι αλλού…
Να το κάνεις !!!
Χαίρομαι ακόμα περισσότερο λοιπόν για σένα (και ζηλεύω ! )

8

Σάββα, δες εδώ:

http://www.geocities.com/hydragathering/2005aksoy.html

9

Κι εδώ παιδιά και στα Ελληνικά…

Μάλιστα στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών 2007 που κυκλοφορούσε εχτές στις κυριακάτικες ανέφερε ότι έρχεται τον Ιούλιο (όπως και ότι ο Κουνάδης ανεβάζει ρεμπέτικo αφιέρωμα με το Νταλάρα στο Ηρώδειο, αααχ και βαχ)

10

Ιδέα – Καλλιτεχνική επιμέλεια – Αρχειακό υλικό: Παναγιώτης Κουνάδης
…
Επιμέλεια κίνησης: Κωνσταντίνα Μικρούτσικου (;;:wink:
…
Ενορχηστρώσεις – Μουσική διδασκαλία: Γιώργος Νταλάρας, Ανδρέας Κατσιγιάννης
…
Με οδηγό τη φωνή του Γιώργου Νταλάρα και τη βαθιά του γνώση και ενασχόληση με το ελληνικό τραγούδι, συνεπιβάτες ξεχωριστούς ερμηνευτές σε απρόσμενες συναντήσεις επί σκηνής, σʼ ένα συναρπαστικό ταξίδι, τραγούδια με ουσία ή μάλλον με…ουσίες.
Τραγούδια απʼ όλα τα είδη του ελληνικού αστικού τραγουδιού: σμυρνέικο, οπερέτα, επιθεώρηση, ρεμπέτικο, λαϊκό, σύγχρονο, που…κάνουν χρήση ουσιών.
Αλκοόλ, νικοτίνη, ηρωίνη, κοκαΐνη, χασίς είναι κάποιες από τις ουσίες που έγιναν τραγούδια, άντεξαν στο χρόνο και αγαπήθηκαν.

ΓΙ’ΑΥΤΟ ΘΑ ΠΑΩ !!!
Πλακα θαχει να μοιραζουνε τπτ στην πορτα ή να πουλανε στο μπαρ !!!

http://www.greekfestival.gr/athens_fest/show_event?id=18&lang=gr

11

Ερμηνεύουν:
Γιώργος Νταλάρας, Χρήστος Θηβαίος, Χαρά Κεφαλά, Νίνα Λοτσάρη, Θέμης Σερμιέ, Ασπασία Στρατηγού, Μπάμπης Τσέρτος, Μάρθα Φριντζήλα, Ταξιάρχης Χάνος

ΟΛΟΙ ΟΙ ΡΕΜΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΥΝΙΑ !!!

…

ΡΕ ΠΟΥΝΑΙ
[b]Ο ΑΓΑΘΩΝΑΣ, Ο ΓΚΟΛΕΣ, Η ΠΟΛΥ ΠΑΝΟΥ, Ο ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ, Η ΝΤΑΛΗ, Ο ΣΤΟΥΡΑΙΤΗΣ, Ο ΔΗΜΗΤΡΙΑΝΑΚΗΣ, Η ΤΡΑΜΠΑ, Ο ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ, Ο ΤΣΙΑΤΑΣ, Η ΚΑΝΑ, Ο ΤΣΙΓΚΟΣ, Ο ΘΥΜΑΚΗΣ, Η ΝΕΓΚΑ, Ο ΜΠΑΡΜΠΕΡΙΟΥ, Η ΣΤΙΓΓΑ, Η ΜΑΡΙΩ, Ο ΝΙΑΡΧΟΣ, Η ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ, Η ΚΩΤΤΗ, Η ΤΣΙΡΙΔΟΥ, Ο ΣΚΟΥΤΑΣ …

ΠΟΥΝΑΙ Ο ΧΑΡΜΑΣ, Ο ΜΩΡΑΙΤΗΣ, Ο Κ.ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Ο ΜΟΥΡΤΟΣ , Ο ΚΑΡΝΕΖΗΣ, Η ΛΕΛΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ;;;[/b]

υγ

Ρε Γιωργη φωθιες που μ’αναψες …

12

Λοιπόν αυτή η ανακοίνωση όπως είναι, θα μπορούσε άνετα να περάσει για πρωταπριλιάτικο ανέκδοτο στο φόρουμ. Γέλιο μέχρι δακρύων - κάποιοι ίσως να ψαρώνανε κιόλας…
ΟΥΣΙΕΣ, ΟΥΣΙΕΣ ΚΙ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΑΑΑ…

Άει σιχτίρ.

13

Έχεις δίκιο Πάνο, όπως σχεδόν όλες οι ειδήσεις και ανακοινώσεις (των “καθωσπρέπει” ΜΜΕ) είναι πρωταπριλιάτικα αστεία, για τους λίγους, αυτούς που κατέχουν το θέμα.

Για τους πολλούς όμως (και για πολλά άλλα θέματα, είμαστε μέσα στους πολλούς) φαίνεται σαν μιά ενδιαφέρουσα ανακοίνωση/είδηση/πληροφορία, που ο συνδυασμός Νταλάρα , Φεστιβάλ Αθηνών, ουσιών (συν δυό-τρεις γκλαμουριές του κώλου, π.χ. “Επιμέλεια κίνησης”, “Μουσική διδασκαλία”…), την κάνει ιδιαίτερη και διευκολύνει την διάδοσή της.

Την περίπτωση “Κόλλια” λοιπόν (από την άλλη συζήτηση…ξέρεις), την θεωρώ πιό “τίμια” γιατί εκεί τουλάχιστον η ξεφτίλα είναι φως-φανάρι!

14

Και για να ξαναγυρίσω λίγο στο θέμα και στην Πόλη.

Εδώ και μερικές μέρες έψαχνα το τελευταίο αντίτυπο (αυτή την πληροφορία είχα απ΄ τον εκδοτικό οίκο) ενός βιβλίου με τίτλο “Als Buerger unerwuenscht” (Ανεπιθύμητος σαν πολίτης) και σήμερα… το βρήκα!
Το έγραψε (στα Γερμανικά) το 2003 ένας Έλληνας οφθαλμίατρος (Γερμανός υπήκοος, πρώην Τούρκος υπήκοος, γέννημα -θρέμμα , μέχρι τα 32 του της Πόλης), όταν βγήκε στη σύνταξη το 2003, ονόματι Ευάγγελος Αλεξανδρίδης.
Πολλές πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των Ελλήνων, των Τούρκων, των Εβραίων, των Βουλγάρων κ.λ.π, των επαγγελμάτων τους, των συνηθειών τους, το είδος της επαφής ή μη επαφής τους, τις “εντάσεις” (καλό;) του ΄55, σπουδές, στρατό… κι όλα αυτά την περίοδο 1932 -1964 συν μιά ενδιαφέρουσα περιγραφή της κατάστασης στην Αθήνα το ΄51 (ιατρική) κ.α

15

Καλώς σας βρήκα! :slight_smile:
Να προλάβω όμως τις ζήλειες και τα συγχαρήκια… Ακόμα και όλες οι άλλες συνθήκες να’ταν ευνοϊκές, δεν υπήρχε περιπτωση να προλάβω να ασχοληθώ με το θέμα σύντομα, τουλάχισοτν για τον επόμενο χρόνο. Ο λόγος είναι απλούστατα ότι την ερχόμενη χρονιά θα είμαι αναγκαστικά απασχολημένος με άλλη έρευνα, την πτυχιακή μου για το μάστερ. Μάλιστα το θέμα που έχω διαλέξει θα με φέρει περισσότερο στην Ελλάδα παρά στην Τουρκία.
Από κει και πέρα το τι μπορώ να προσφέρω εγώ σε τέτοια έρευνα είνια περιορισμένο. Έχω κάθε καλή πρόθεση και διάθεση να κάτσω να χωθώ στα αρχεία και να καταγράψω, να καταλογογραφήσω κλπ κλπ. Πέρα όμως από το χαμαλιλίκι δε μπορώ να κάνω πολλά αλλά γιατί δεν έχω τις γνώσεις- ούτε αρκετά Τούρκικα κατέχω για να κάτσω να βγάλω άκρη με τους στίχους και να τους καταγράψω, ούτε τις μουσικές γνώσεις για να πω δυο λόγια παραπάνω για το κομμάτι (προσωπικά δεν ξέρω να ξεχωρήσω ένα δρόμο νιαβεντ από μια τυρόπιτα) κι ούτε έχω τις γνώσεις σχετικά με την τουρκική- οθωμανική δισκογραφία για να συγκρίνω τα κομμάτια. Ίσως θα μπορούσα να προσφέρω όσον αφορά έρευνα για λεπτομέριες των εταιρειών, των καλλιτεχνών κλπ…
Πάντως δεν το ξεγράφω καθόλου το θέμα. Αντιθέτως από χθες έχει καταγραφεί στη νοητή λίστα θεμάτων που θέλω να ψάξω και σε ψηλή θέση. Εάν μπορούσα να συνεργαστώ με κάποιον (ίσως π.χ. ο Muammer Bey να χρειάζεται έναν βοηθό με επαφή με την ελληνική πλευρά του θέματος…) θα μπορούσα να το κάνω. Επιφυλάσσομαι…

Προς κ. Πολίτη: σας ευχαριστώ πολύ για το άρθρο, πολύ ενδιαφέρον και κατατοπιστικό.

16

Συγγνωμη Σαββα, δεν καταλαβα σπουδαζεις στην Πολη ;;

Κι αν οχι στα Τουρκικα στα Ελληνικα ;; Και σε τι σχολη ;;

Αν θες μας λες …

17

Κάνω μάστερ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε πανεπιστήμιο της Πόλης. Τα μαθήματα είναι στα αγγλικά, αφού εκτός των άλλων σκοπός του προγράμματος είναι να προσελκύσουν και φοιτητές από την Ελλάδα.

Παρεμπιπτόντως, μπορώ να σας πω ότι η ερευνούλα που λέγαμε πριν εχεί καλές πιθανότητες να πραγματοποιηθεί εν καιρώ :slight_smile: Μίλησα με μια καθηγήτριά μου για το θέμα και ενθουσιάστηκε (για την ακρίβεια μου είπε “α, έχουμε λοιπόν πρότζεκτ οι δυο μας”). Η συγκεκριμένη ξέρει προσωπικά τον Κετέντζογλου και άτομα από την “ομάδα” του. Οπότε 1-2 χρονάκια από τώρα με βλέπω να χώνω τη μυτούλα μου μες στα αρχεία :slight_smile:

18

Ετσι… έτσι Σάββα! Με ενθουσιασμό, στόχο και σταθερά βηματάκια !!!
Κι είναι τόσο παλιά και σημαντικά τα αρχεία… Θα απολαμβάνεις μυρωδιές πρωτόγνωρες !
Άντε με το καλό!
Τι είναι τα δυο χρονάκια μπρος στην αιωνιότητα ;

ΥΓ:
Οκτώβρη -πιθανότατα- θα πιούμε καμια Yeni Raki στον μεϊχανέ της Δέσποινας.
Το εύχομαι !

19

Άντε με το καλό να’μαι κι εγώ εδώ να το κανονίσουμε.
Εβίβα το πρώτο! :102:

20

Σαββα μπρααβο !!!

Σορρυ τωρα ειδα το ποστ σου το χθεσινο …

Μια χαρα τα ακουω ολα αυτα … καλη συνεχεια !!!

:088: