Καλό είναι να μην τσουβαλιάζουμε την Εκκλησία μαζί με τους βυζαντινούς μουσικούς. Μπορεί να έχουν στενή και προφανή σχέση (η βυζαντινή μουσική είναι εκκλησιαστική!), αλλά αυτό δε σημαίνει ότι φταίει η Εκκλησία για τον κάθε δάσκαλο που διδάσκει δημοτική μουσική με βυζαντινή θεωρία και με τη συνακόλουθη αλλοίωση της πράξης.
Παρεμπιπτόντως, να σχολιάσω και κάτι παλιότερο:
Ο Καράς αντιλαμβανόταν τη διαφορά ύφους μεταξύ δημοτικού και βυζαντινού, την τόνιζε, και τη δίδαξε στους μαθητές του, κι εκείνοι, όταν έγιναν δάσκαλοι, εξακολούθησαν να την τονίζουν. Ωραία.
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι κράτησαν το δημοτικό τραγούδι χωρίς να το αλλοιώσουν.
Αν ακούσω τις ηχογραφήσεις της ομάδας του Καρά (όπου κάποιες φορές μάλιστα τραγουδά σόλο ο ίδιος) και σχολιάσω «μα δεν είναι έτσι το δημοτικό τραγούδι!», το να μου απαντήσει κάποιος «ναι αλλά τουλάχιστον δεν το έκαναν ψαλτικό» δε με καλύπτει. Δεν το έκαναν ψαλτικό, το έκαναν κάτι άλλο.
Βέβαια, δίσκοι ήταν. Δεν ήταν εκτελέσεις σε πανηγύρια: ούτε θα μπορούσαν, ούτε και υπήρχε τέτοια πρόθεση.
Δεν αναφέρθηκα σε «παράδοση». Στην περίπτωση του Καρά και της ομάδας του έχουμε κάποιους τρίτους, που δεν είναι κρίκοι της παράδοσης, είναι μεσολαβητές, που μας πληροφορούν για το τι γίνεται στη μουσική της τάδε ή δείνα περιοχής αλλά μας πληροφορούν λάθος. Είναι σαν να γράψω ένα λεξικό ξένης γλώσσας με λάθη στους ορισμούς των λέξεων.
Και δεν εννοώ πως δεν υπάρχουν χίλιοι λόγοι που να δικαιολογούν αυτά τα λάθη. Απλώς, μη λέμε ότι δεν υπάρχουν λάθη απλώς επειδή δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο λάθος, η σύγχυση μεταξύ βυζαντινού και δημοτικού μέλους.
Κι εδώ, άλλο λέω. Ότι το λεξικό με τους λάθος ορισμούς των λέξεων δεν έφτασε ευτυχώς ποτέ να επηρεάσει τους φυσικούς ομιλητές εκείνης της γλώσσας.