American Blues Meets Greek Rebetiko: Νέα σειρά μαθημάτων από το New York University

η ερώτηση έχει να κάνει με το τι παίζανε ή το πως ονομάζεται αυτό που παίζανε;

Τα κουρδίσματα θεωρώ πως είναι κοινή κληρονομιά από την κιθαριστική παράδοση του 19ου αιώνα, π.χ. το ανοιχτό Σολ από τα κομμάτια της οικογένειας ‘Spanish Fandango’, ‘Spanish March’, ‘Retraite Espagnol’ κλπ , το ανοιχτό ΡΕ+ ή ένα τόνο πάνω ΜΙ+ ήταν πολύ διαδεδομένο με πολλές παρτιτούρες . Αυτά υπάρχουν στην ευρωπαική κλασσική παράδοση, στην αμερικάνικη ‘parlour guitar’ όπως και σε άλλες παραδόσεις όπως το χαβανέζικο slack key guitar.

2 «Μου αρέσει»

Πουλικάκος (Πες μου βρε τρελή τι σου χω κάνει) νομίζω έκανε και σχετικές ραδιοφωνικές εκπομπές , Ζωρζ Πιλαλί (μπουφετζής/τεκετζής), Σιδηρόπουλος ( τα γνωστά)

1 «Μου αρέσει»

Δε νομίζω ότι αυτοί προσπαθούσαν να αποδείξουν τίποτε. Ιδίως ο Πιλαλί, απλώς έβγαλε μια (ή περισσότερες μήπως;) διασκευές ρεμπέτικου σε μπλουζ, όπως ο καθένας μπορεί να βγάλει διασκευή ενός κομματιού του Α είδους κατά το Β είδος.

Ο Σιδηρόπουλος έγραψε μια σειρά τραγουδιών που ρεμπετοφέρνουν. Η συλλογή φέρει τον τίτλο Τα μπλουζ του πρίγκιπα, αλλά είναι δικός του ο τίτλος; Πρόκειται για μια πρόχειρη σπιτικιά κασέτα που ανακαλύφθηκε και βγήκε σε δίσκο μετά θάνατον. Δεν ξέρουμε ούτε πώς σκόπευε να τα ενορχηστρώσει, αφού είναι απλά ντέμο με κιθάρα και φωνή.

Πάντως όλοι αυτοί, μαζί με τον Στέλιο Βαμβακάρη και τον Λουιζιάνα Ρεντ, ήταν μία παρέα. Σιδηρόπουλος - Στέλιος - Λουιζιάνα έβγαλαν και τη «Φαντασία στην Εξουσία», όπου υπάρχει μια πιο ξεκάθαρη «'αποψη». Εκεί έχουμε και πρωτότυπα τραγούδια που συνδυάζουν στοιχεία μπλουζ και ρεμέτικου, και συνεργασία μουσικών που ανήκουν κανονικά στα δύο αυτά είδη (ο Στέλιος με τον Λουιζιάνα), και, νομίζω, και ένα στίχο «ο Βαμβακάρης να παίζει …?»


Μουσικοί είναι, ό,τι θέλουν παίζουν. Αν μας αρέσει, το ακούμε. Ο θεωρητικός λόγος όμως για κοινά σημεία ρεμπέτικου-μπλουζ δεν είναι δικιά τους υπόθεση. Από άλλον πρέπει να ξεκίνησε το κλισέ.

1 «Μου αρέσει»

O τίτλος του δίσκου δεν είναι του Σιδηρόπουλου. Δώθηκε μετά από τη δισκογραφική.
Επίσης όσον αφορά κομμάτια που ρεμπετοφέρνουν υπάρχει και το “Σιγανά ποταμάκια” που έχει ακουστεί και live (κάπου υπάρχει και βίντεο από τη live εκτέλεση) που είναι ένα κλασσικότατο ζεϊμπέκικο με “ροκ” στίχους (θα μπορούσε να πει κανείς) όπου κατά τη γνώμη μου “ναι” είναι πάντρεμα.

Η ερώτηση έχει να κάνει με το ότι τίποτα δεν “γεννήθηκε”, μετά ή κατά τη μικρασιάτικη καταστροφή. Να εξελίχθηκε αν θέλεις ή να εμπλουτίστηκε το κουβεντιάζουμε, αν και κατά τη γνώμη μου αυτές οι μουσικές προσμίξεις ήδη είχανε γίνει στις παράκτιες, (και όχι μόνο), πόλεις της Ελλάδας.
Έχεις δίκιο Alk όταν λες ότι: “Δεν ξέρουμε πόσο καλλιτεχνικό ενδιαφέρον παρουσιάζει αλλά δείχνει να είναι συνδιασμός τοπικής Αμερικάνικης κουλτούρας και Ελληνικής, πράγμα έξυπνο για την διασφάλιση τέτοιας χορηγίας.”
Εκεί είναι το ζουμί για μένα και γι αυτό δεν αξίζει να ασχοληθούμε παραπάνω.

ΥΓ. Και ο Μπάτης κύριε? Και το “When the saints” ? Και ο “Μπουφετζής”? :grinning:

2 «Μου αρέσει»

Όχι, Αλέξανδρε:

New York University announced last week that it will offer a new class exploring the historical origins of Greek Rebetiko and American Blues — and focusing on how the two musical genres intertwine in so many different ways (η επισήμανση με έντονα, δική μου)

Μπορεί ο κ. Κανάρης να αναφερθεί, όσο πολύ νομίζει ότι χρειάζεται, σε θέματα κοινωνιολογικής / ανθρωπολογικής φύσεως, αλλά The course σαφέστατα αναφέρει τα δύο μουσικά είδη, εκτός κι αν άλλα αναγγέλλουν και άλλα θα πούν, που ελπίζω να μην το κάνουν. Αν λοιπόν το μάθημα εξελιχθεί όπως προαναγγέλθηκε, θα εξεταστούν οι many different ways που διαπλέκουν τα δύο μουσικά είδη μεταξύ τους, και όχι τις κοινωνικές ομάδες που βρίσκονται πίσω απ’ αυτά. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο εξέφρασα την απορία μου του #14.

Με κάλυψε ο Περικλής με το #24, να μην επαναλάβω κι εγώ περίπου τα ίδια. Όμως αυτή του η φράση

ανοίγει άλλο ερώτημα: Από ποιόν / ποιούς λοιπόν ξεκίνησε το κλισέ ρε παιδιά; Εγώ, προσωπικά, δεν έχω απάντηση.

1 «Μου αρέσει»

Νίκο, απάντηση με απόλυτη σιγουριά δεν μπορούμε να δώσουμε αλλά εδώ, αναφέρεται ένα κείμενο που κάνει παραλληλία ανάμεσα στα ρεμπέτικα και στο μπλουζ το 1975.
Φαίνεται να είναι από τα αρχικά κείμενα σχετικά με το αντικείμενο.

2 «Μου αρέσει»

Ευχαριστώ πολύ Λουκά, αγνοούσα αυτό το κείμενο παρ΄ όλο που ο συγγραφέας του είναι πασίγνωστος. Όμως, το κείμενο (που πάντως δεν λέει καμμίαν ανακρίβεια) δεν ασχολείται και αυτό, παρά μόνο με θέματα ανθρώπινα, κοινωνιολογικά, μάρκετιγκ της μουσικής και παρόμοια, στα 11 παράλληλα σημεία μεταξύ μπλουζ και ρεμπέτικου που εντοπίζει. Για μουσικολογικές συγγένειες, τίποτα απολύτως.

2 «Μου αρέσει»

είναι πολύ ενδιαφέρον και γενικά εύστοχο το άθρο του σάκη παπαδημητρίου που παραθέτει ο λουκάς. επίσης ο ροβήρος μανθούλης ήδη από την δεκαετία του '60 που είχε δει από πολύ κοντά και τα δύο είδη, είχε κάνει συσχέτιση των δύο μουσικών (όπως και άλλων που γεννήθηκαν σε λιμάνια και περιθώριο).
ως ακροατές μιλώντας, πολύ συχνά κάποιος που εντρυφεί στο ένα είδος, συνειδητά γουστάρει και το άλλο για παρόμοιους λόγους. αυτό έχει να κάνει με την αίσθηση που αφήνουνε και την προέλευσή τους. είναι “μαύρη μουσική”, ΄κι ας μην συναντήθηκαν ποτέ οι φορείς των δυο παραδόσεων.

2 «Μου αρέσει»

Μα Νίκο, θεωρώ ότι η αρχική αναζήτηση ή ασχολία αν θέλεις, σχετικά με τη σχέση μεταξύ ρεμπέτικου και μπλουζ μόνο ανθρωπολογικά κτλ θα μπορούσε να ξεκινήσει. Άλλη σχέση δεν υπάρχει παρά μόνο στα ευφάνταστα μυαλά αναζητητών επιχορηγήσεων.
Αυτό θεωρώ ότι ήταν το έναυσμα και μετά περάσαμε σε θεωρίες συνωμοσίας για υπόγεια ρεύματα που συνδέουν το ρεμπέτικο με το μπλουζ.

Υ.Γ. Φανταστείτε τι θα γινόταν αν υπήρχε και φυσαρμόνικα στα ρεμπέτικα. Ένα όργανο διαδεδομένο την ίδια εποχή. Θα μιλάγανε για ταύτιση.

2 «Μου αρέσει»

Σχετικά με το αν το ντουέτο Σ. Βαμβακάρη - Λ. Ρεντ εκφράζει άποψη για τη σχέση των δύο ειδών ή απλώς κάνει την προσωπική του αναζήτηση-πειραματισμό, να προσθέσουμε και ένα στοιχείο που βασικά δεν υποστηρίζει αυτό που έγρ;ψα παραπάνω (ότι απλώς παίζουν μουσική). Πρόκειται για το εξώφυλλο του δίσκου τους:

Εικονίζεται μια αφίσα, ξαναφτιαγμένη βέβαια (βλ. γραμματοσειρές) αλλά κατά πάσα πιθανότητα βασισμένη σε πραγματική, που προτρέπει τους καθωσπρέπει ανθρώπους να προστατέψουν τα παιδιά τους από το μίασμα της νέγρικης μουσικής.

Αυτό είναι νομίζω ένας υπαινιγμός προς τη λογοκρισία του «τούρκικου» ρεμπέτικου από τον Μεταξά και από μερίδα της άρχουσας τάξης, και άρα υπαινιγμός προς την παράλληλη πορεία των δύο παραδόσεων.


Από την άλλη πλευρά, ο τίτλος «Το Μπλουζ συναντά το ρεμπέτικο» είναι απολύτως στο ίδιο κλίμα με άλλους της ίδιας περίπου εποχής, όπως «Έλληνες και Ινδοί: τα ποντιακά / τα ηπειρώτικα κλπ.». Και γενικότερα, το μοτίβο «η Χ μουσική συναντά την Ψ» είναι, τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες, μία σταθερά που κατ’ αρχήν δεν υπαινίσσεται κάτι ειδικό.

3 «Μου αρέσει»

Πάντως για να λέμε και του στραβού το δίκιο, εκτός από την αρχή της ανακοίνωσης πουθενά αλλού στο κείμενο, ούτε και από τον διδάσκοντα, δεν αναφέρεται ότι “συνδέονται” - “intertwine”, με κάποιο τρόπο.
Τείνω να πιστέψω ότι αυτός που σύνταξε την ανακοίνωση μάλλον έχει άγνοια για τα αντικείμενα και απλά “αυτοσχεδίασε”, ή απλά προσπάθησε να προκαλέσει.
Μιλάει για “comparative analysis” - “συγκριτική ανάλυση”, μεταξύ των δύο ειδών. πράγμα που μπορεί να γίνει.
Θεωρώ πολύ εξόφθαλμο το λάθος, κάποιος που ξέρει έστω και τα βασικά για το ρεμπέτικο να υποστηρίξει ότι “γεννήθηκε” στην αυγή της μικρασιατικής καταστροφής του 1922.
Όσο για τις χορηγίες κτλ η γνώμη μου είναι γνωστή.

2 «Μου αρέσει»

Δεν το λες και εξόφθαλμο. τότε έγινε η μεγάλη μετακίνηση πληθυσμού, τότε έγινε η πολύ δουλειά στο στούντιο.Κανείς δε λέει οτι πριν το 22 δεν υπήρχε παράδοση ή γλέντι.

1 «Μου αρέσει»

Το πότε έγινε η μεγάλη μετακίνηση πληθυσμών δεν έχει να κάνει με την γέννηση του ρεμπέτικου.
Το πότε έφτασαν και κατέγραψαν το ρεμπέτικο οι δισκογραφικές εταιρίες πάλι δεν έχει να κάνει με την γέννηση του ρεμπέτικου.
Να μιλήσουμε όπως είπα και στο #20 για άλλα πράγματα μετά το 1922 ναι, αλλά όχι για γέννηση.

2 «Μου αρέσει»

Κατάλαβα τι λες και προφανώς έχεις δίκιο. Δυστυχώς όμως οι περισσότερες πηγές που μας είναι διαθέσιμες είναι αυστηρά απο εκείνη την περίοδο. Υλικό παλαιότερο δεν σώζεται στον ίδιο βαθμό. Δεν υπήρχε επίσης τόσο μεγάλος αριθμός επώνυμης δημιουργίας. Νομίζω πως το ρεπερτόριο που θεωρούμε οικείο ανήκει σε αυτή την περίοδο και ήταν σε μεγάλο βαθμό προϊον μετακίνησης πληθυσμών προς αστικά κέντρα και ανάπτυξης δισκογραφίας.
Δεν υπάρχει αυστηρά γέννηση σε κανένα είδος μουσικής. Υπάρχουν αφορμές και συνθήκες να πάει προς κάποια κατεύθυνση και νομίζω συμφωνούμε πως αν δεν υπήρχε η προσφυγιά και το τραύμα που έφερε, δεν θα υπήρχε αυτή η ανάγκη για την τεράστια παραγωγή δίσκων και συνθέσεων.

2 «Μου αρέσει»

Να θυμίσω πάντως ότι η μικρασιάτικη επίδραση σε μουσικές παραδόσεις εντός των σημερινών ελληνικών συνόρων είναι πολύ παλιότερη από την Καταστροφή.

5 «Μου αρέσει»

Δεν διαφωνώ σε τίποτα από αυτά που λες. Διαφωνώ με τον όρο γέννηση γιατί η μουσική έχει μια συνέχεια. Δεν είναι το ίδιο όπως στην Αμερική με το μπλουζ, γιατί εκεί έχουμε όντως μια αρχή. Την μεταφορά των σκλάβων από την Αφρική. Όσο και αν ακούγεται μακρινό αυτό είναι ένα γεγονός αδιαμφισβήτητο. Το μπλουζ είναι η μουσική τους.
Εδώ δεν υπάρχει αυτό. Εδώ υπάρχει η μουσική της ανατολικής μεσογείου που έχει συνέχεια. Οι τοπικοί πληθυσμοί πάντα επηρεάζονται ο ένας από τον άλλον…

1 «Μου αρέσει»

Μα Περικλή το ρεμπέτικο δεν έχει επίδραση μόνο από την μικρασιατική μουσική. Έχει και από τις οπερέτες, το ιταλικό τραγούδι, (κάπου είχα διαβάσει για το ναπολιτάνικο συγκεκριμένα), για να μην πιάσουμε έναν έναν τους λαούς που κατοικούσαν στην ευρύτερη μικρά ασία και βόρειο αφρική.