Το σαλβάρι του Κιόρογλου

Το οποίο, έχετε προσέξει πόσο μινιμαλιστικά απλό είναι; Πρώτα κατεβαίνει τρεις νότες, μετά κατεβαίνει μερικές ακόμα, σ’ ένα μοναδικό σημείο κάνει ένα στοιχειώδες μπρος-πίσω, μετά ξανά το κατέβασμα που έκανε πρώτο, και τέρμα!

1 «Μου αρέσει»

Η μελωδία από το Χορ χορ αγά στην μυτιληναίικη εκδοχή

Τώρα μένει να βρούμε σε πιο ακριβώς σημείο της ταινείας που παράθεσε ο @alko101 ακούγονται οι λέξεις γκελ γκελ καϊξή.

Και ποιος μας λέει ότι τα λόγια αυτά λέγονται σ’ αυτό το κομμάτι; Έχει πάρα πολλά κομμάτια η όπερα.

Edit: Α, λάθος, για ολόκληρη την ταινία μιλάει ο Αλέξανδρος, παραθέτοντας κάποια κομμάτια. Εγώ σόρι, δεν θα κάτσω να το ψάξω…

Βρήκα την ιστοσελίδα που περιέχει την πληροφορία για το τραγούδι του Χατζηχρήστου: Ο Ξεριζωμός της Κιλικίας Σις - Σμύρνη - Κοκκινιά. Φαίνεται ότι μεταφέρει κουβέντες του Βαμβακάρη, που πήγε στο αρμένικο κουρείο για κούρεμα και μουχαμπέτι! Μάλλον αυτό σημαίνει ότι τα περί της αρμένικής πηγής του Καιξή δεν είναι μία εμπειρωστατομένη και επιστημονικά υποστηριγμένη πληροφορία! Ζητάω συγγνώμη από τους πάντες, έστω και πολύ καθηστερημένα! :slightly_smiling_face:

2 «Μου αρέσει»

@Eva_Broman στο θέμα ρεμπέτικο είναι δύσκολο να βρεις εμπεριστατωμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες, μην το σκέφτεσαι. Το θέμα είναι αν η ίδια αφήγηση ήταν και η πηγή του Πάνου Σαββόπουλου. Ο ήχος της ταινίας είναι αρκετά παραμορφωμένος, δε ξέρω και τούρκικα, οπότε δυσκολεύομαι να καταλάβω οτιδήποτε πέρα από την αναγνώριση των μελωδικών θεμάτων που ξέρω από την διασκευή για κιθάρα.

1 «Μου αρέσει»

Σχετικά με το ίδιο το «Σαλβάρι του Κιόρογλου» (από το οποίο ξεκίνησε η συζήτηση αλλά απομακρύνθηκε), βρήκα αυτό το ενδιαφέρον βίντεο, του 1997:

Ο Σκουτάρος είναι ένα χωριό της Μυτιλήνης που μεταξύ άλλων είχε και την γκάιντα ως τοπικό όργανο. Όχι την τσαμπούνα, όπως σε άλλα νησιά, γκάιντα. Μάλλον μακεδονικού τύπου, με την επιφύλαξη ότι ο τελευταίος εκπρόσωπος και μοναδικός που έχει καταγραφεί έπαιζε με …σκοτσέζικη γκάιντα! Γύρευε πώς έφτασε ως εκεί…

Εδώ λοιπόν τον βλέπουμε να παίζει σε μια εκδήλωση διάφορα οργανικά κομμάτια. Το πρώτο πιστεύω ότι είναι το Σαλβάρι του Κιόρογλου. Όχι ο σκέτος Κιόρογλου της Μυτιλήνης, δηλαδή ο σκοπός των ιπποδρομιών (Ατ χαβασί), που είναι επίσης πεντάσημος και πιθανόταστα συγγενικός σκοπός, αλλά το τραγούδι που σε ελληνική προσαρμογή από τα τούρκικα τραγουδούσε η Ρόζα:

(Παρατηρούμε ότι το ασκί είναι κλασικού ελληνικού τύπου, ασκί γκάιντας ή τσαμπούνας. Οι αυλοί όμως, όπως και το μασούρι, είναι τα σκοτσέζικα. Η σκοτσέζικη γκάιντα έχει κι άλλους δύο ισοκράτες, που δεν αντιστοιχούν σε τίποτε στην ελληνική, κι έτσι μάλλον τους έβγαλε, άλλωστε δυσκολεύουν πολύ και το κούρδισμα αλλά και την κατασκευή του ασκού.)

Αρκετές πληροφορίες για τον Κιόρογλου υπάρχουν στο πολύ αξιόλογο δίσκο «Η μαστοράντζα του Ερντεμπίλ» (2005) από τους «Χειμερινούς Κολυμβητές».
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/xeimerinoi/

Εκεί υπάρχει το τραγούδι «Ο γιος του τυφλού» σε στίχους Ευάγγελου Ζάχου, μουσική Λάμπρου Τσίγγα και ερμηνεία Αργύρη Μπακιρτζή & Κώστα Σιδέρη.
Κιόρογλου σημαίνει ‘Γιος του τυφλού’ στα τούρκικα και είναι το όνομα του Καππαδόκη ήρωα της μεγαλύτερης τουρκικής εποποιίας, κάτι ανάλογο με τον Διγενή Ακρίτα.

Στον ίδιο δίσκο, που έχει θέματα ιστορικού περιεχομένου, υπάρχουν και πληροφορίες και για πρόσωπα που αναφέρονται στο post της Eva Broman παραπάνω:
https://rembetiko.gr/t/%CF%84%CE%BF-%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%B2%CE%AC%CF%81%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B9%CF%8C%CF%81%CE%BF%CE%B3%CE%BB%CE%BF%CF%85/5983/10?u=gabriel
Sah Ismail: Σὰχ Ἰσμαὴλ, στο ομώνυμο τραγούδι «Η μαστοράντζα του Ερντεμπίλ»
Asik Garib: Ασίκ Καρίπης, στο «Ο Άγιος κι ο Ασίκης»

3 «Μου αρέσει»