Καλησπέρα λεβέντες,μπορεί κάποιος να μου πει την μεταφορική σημασία της λέξης πρέζα;(πχ βαράει πρέζα σε κάποιον κτλ)
Η λέξη πρέζα σημαίνει το ναρκωτικό “ηρωίνη” συνήθως σε ενέσιμη μορφή. Βαράω πρέζα σε κάποιον σημαίνει ότι του κάνω ένεση ηρωίνης.
Ύπάρχει και παράγωγο: Πρεζάκιας, ο χρήστης.
Είναι η ίδια λέξη όπως όταν λέμε «μια πρέζα αλάτι», δηλαδή μια μικροποσότητα όσο πιάνουν τα δύο δάχτυλα. Η λέξη έχει κάνει πολύ ενδιαφέρουσα διαδρομή:
α) Η αρχική σημασία, όσο πιάνουν τα δάχτυλα, χρησιμοποιήθηκε για οτιδήποτε είναι σε μορφή σκόνης, αλάτι, πιπέρι κλπ., και μεταξύ άλλων και για τον ταμπάκο. Ο ταμπάκος είναι σκόνη από καπνόφυλλα με μια ειδιή κατεργασία, που ρουφιέται (χωρίς να το ανάψεις) από τη μύτη.
β) Ειδικά για τον ταμπάκο η σημασία μετακινήθηκε από την ποσότητα στη διαδικασία του σνιφαρίσματος.
γ) Το πρεζάρισμα (σνιφάρισμα) του ταμπάκου γίνεται με τον ίδιο τρόπο όπως της ηρωίνης και της κοκαΐνης, οπότε η σημασία επεκτείνεται και σ’ αυτά τα ναρκωτικά. Πρεζάρω = τραβάω μυτιές.
δ) Στη συνέχεια η έννοια περιορίζεται ειδικά στην ηρωίνη, αλλά ταυτόχρονα πλαταίνει προς οποιονδήποτε τρόπο πρόσληψης ηρωίνης. Οποτε πρεζάκιας δε σημαίνει αυτόν που σνιφάρει οποιοδήποτε ναρκωτικό αλλά αυτόν που παίρνει ηρωίνη με οποιονδήποτε τρόπο. Η ένεση είναι ο τρόπος των πιο βαριά εξαρτημένων. Σ’ ένα πιο χαλαρό πλαίσιο, λέμε «πρέζα» για οτιδήποτε θυμίζει εθισμό, π.χ. η τάδε ομάδα είναι πρέζα (=είμαι πολύ κολλημένος φανατικός).
ε) Στη νεότερη αργκό των ναρκομανών βγαίνουν διάφορα άλλα παράγωγα: πρέζα > ζαπρέ > ζα > ζου > ζουζού, πρεζάκιας > ζάκιας > ζίου κλπ.
Βαράω πρέζα = παίρνω ηρωίνη (δεν ξέρω αν εννοούν ειδικά τη σύριγγα ή κάθε τρόπο.) Ωστόσο, το να βαράς πρέζα σε άλλον δεν το έχω ακούσει ως φράση. Μήπως είναι όντως μεταφορικό και σημαίνει κάτι άσχετο από ναρκωτικά; Ηλία @user123 , έχεις συμφραζόμενο;
1 «Μου αρέσει»
Με τη μεταφορική της σημασία εννοεί ό,τι προκαλεί πολύ δυνατή εξάρτηση.
Σε ποιο τραγούδι το άκουσες, Ηλία;
1 «Μου αρέσει»
Πράγματι, για ό,τι προκαλεί πολύ δυνατή εξάρτηση (ή συμπεριφορές που μοιάζουν με εξάρτηση) λέμε μεταφορικά «πρέζα», εξακολουθώ όμως να μην μπορώ να φανταστώ την έννοια του συμπλόκου «βαράω πρέζα» όταν είναι σε άλλον.
1 «Μου αρέσει»
Μια περίπτωση που θα μπορούσε να συμβαίνει αυτό είναι η περίπτωση του Ανέστη Δελιά, όπου φήμες λένε ότι η “Σκουλαρικού”, του έβαζε πρέζα στα ρουθούνια για να τον εθίσει όσο κοιμόταν.
Το «βαράω» νομίζω ότι παραπέμπει πιο πολύ σε σύριγγα. Μήπως οι ναρκομανείς συνηθίζουν να κάνουν την ένεση ο ένας στον άλλον, όταν ο άλλος είναι πολύ χάλια για να την κάνει μόνος του;
Αλλά τότε δεν είναι βέβαια μεταφορικό.
1 «Μου αρέσει»
Απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι η ερώτηση έχει να κάνει μόνο με τη μεταφορική σημασία της «πρέζας» και αυτή είναι «οτιδήποτε έχει γίνει εξάρτηση» σε κάποιον.
Έχω την εντύπωση πως με αυτή, τη μεταφορική σημασία, και σε τραγούδι [και όχι με τη γνωστή μας, την κυριολεκτική σημασία ] μόνο τελευταία τη συναντάμε. (* )
Στα παλαιότερα τραγούδια αναφερόταν με την κυριολεκτική σημασία.
(* ) [π.χ., σ’ ένα τραγούδι του Δημ. Μητσοτάκη
«…αυτή η καρέκλα (: η εξουσία) είναι πρέζα …»]
Νομίζω πως και το παράδειγμα:
και αυτό με τη μεταφορική και όχι την κυριολεκτική σημασία λέγεται.
Αλλά αυτό μένει να μάς το διευκρινίσει ο Ηλίας.
Ναι, πρόσφατο είναι. Με το μάτι θα έλεγα, μάλλον όχι πριν τη δεκαετία 1990. Τα σχετικώς τελευταία χρόνια η ναρκοσλάνγκ έχει ξεφύγει από τον φυσικό της, κλειστό χώρο κι έχει εισχωρήσει στο ευρύτερο λεξιλόγιο (καπάκι, κόλλημα/ξεκόλλα, τριπάκι κ.ά.).