Καλημέρα,
σήμερα άκουγα αυτό το υπέροχο κομματάκι
που ανέβασε ο @BLEKOS και άκουσα το
“Της τραγουδώ παθητικά να χαίρετ’ η καρδιά της,
μ’αυτή δε βγαίνει να με δει φοβάται τη μαμά της.”
Δεν θυμάμαι να έχουμε συζητήσει τη φράση αυτή:
τραγουδώ παθητικά=τραγουδώ με πάθος (κατά μάγκικη ποιητική)
ή
τραγουδώ παθητικά=τραγουδώ σιγανά
ή και τα δύο;
ή που να ξέρουμε;
όποιος μπορεί να βοηθήσει θα χαρώ
Καταλαβαίνω,
ότι τραγουδάει με πάθος, παθιασμένα.
Nαι, της τραγουδώ με πάθος πρέπει να εννοεί. Είπαμε, καλλιγραφία με σκόνες αλευριού σε μαύρο υφασμάτινο φόντο, δεν είναι να περιμένουμε στη λαϊκή μούσα….
Δε νομίζω ότι είναι μοναδική περίπτωση όπου «παθητικός» σημαίνει αυτό.
Το βλέπω, διαβάζω την ερώτηση, έχω αμέσως την απάντηση «εννοεί με πάθος», αλλά έχω την αίσθηση ότι δεν το κατάλαβα, δεν το μάντεψα, παρά το αναγνώρισα από αλλού που το έχω ξαναδεί.
Μήπως υπάρχει και στη βυζαντινή μουσική; Μέλος παθητικόν - υπάρχει τέτοιο πράγμα; Μήπως σε κανένα Παπαδιαμάντη; Πάντως δεν είναι εφεύρημα του Παπαϊωάννου.
Όχι, αλλά μου αρέσει ο τρόπος που σκέφτηκες.
«βαρύ και παθητικόν μέλος δημοτικού τινος άσματος»
(Άγγελος Βλάχος, «Ανάλεκτα» 1901)
«πάντα σχεδόν τα παρ ’ ημίν άσματα , ψαλλόμενα , έχουσι παθητικόν τι και κινούν εις μελαγχολίαν μέλος»
Χ. Παρμενίδης (1858)
Παθητικός: ο πλήρης πάθους, πλήρης συναισθηματικότητος, περιπαθής, μερακλήδικος
(Λεξικόν Νέας Ελληνικής ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΥ)
Ας καταγράψουμε λοιπόν αυτή την (καθαρά προσωπική!) άποψη του συγγραφέα, ο οποίος βέβαια δεν διακρίθηκε ποτέ για πάνω απ’ τον μέσον όρο του μεγαλοαστού της εποχής μουσική μόρφωση ή επάρκεια.
Ουδείς «αφαλήριστος» και «ασαντούριστος»!
Και λόγος για τον «Πανανθώνα» στην Ιερά Οδό, όπου Αρμένισσα τραγουδίστρια «περιβεβλημένη ανατολικήν περιβολήν , ετραγώδει προς το Σαντούρι τα παθητικά άσματα της Ανατολής»
(ΑΤΤΙΚΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 1873, σελ. 349)
Ωραία, αλλά το “αφαλήριστος” πού κολλάει;
Κολλάει στα Φάληρα που λέγαμε στο άλλο νήμα, και επίσης είναι μοναδική λέξη που έπρεπε να μνημονευτεί ασχέτως σχετικότητος
Και υπάρχουν και παθητικά κτίρια: @HellenicPassiveHouseInstitute στο φβ!
Κι εγώ το εκλαμβάνω σαν “τραγουδώ με πάθος και καημό”…απλά ο ποιητής είπε να το παίξει λίγο πιο ιντελεκτουέλ, του άρεσε η λέξη.