Σε παλαιότερες εποχές η γνώση μεταβιβαζόταν πρακτικά, είτε για νομική γνώση επρόκειτο, είτε για μουσική, για βοτανική, υγειινή χώρων ενδιαίτησης ζώων, στοιχεία αντιμετώπισης επιζωοτίας (κατάλληλα για βοσκούς αυτά τα τελευταία τρία, καλύπτει και το ερώτημα του αιλουροελέφαντα στο #23), είτε για τρόπο κατασκευής κτιρίων κλπ. κλπ. κλπ. Ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, ο Αρχιμήδης αργότερα, δεν είχαν κανένα δίπλωμα αρχιτέκτονα / μηχανικού να κορνιζάρουν.
Με τιν πάροδο των αιώνων, για κάποιους τομείς γνώσεων η κοινωνία άρχισε να μην αρκείται στην προσωπική γνωριμία, τα ήδη υπάρχοντα έργα ή το αίσθημα εμπιστοσύνης που κάποιος που δηλώνει επαγγελματίας μεταδίδει, και άρχισε να ψάχνε για τρόπους πιό αντικειμενικής αξιολόγησης της γνώσης και εμπειρείας του κάθε μέλους της. Ήδη οι παπούδες μας δεν θα πήγαιναν σε κάποιον χωρίς πτυχίο Νομικής και (κρατική) άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος του δικηγόρου, προκειμένου για θέματα όπου εμπλέκονται δικαστήρια ή παίζεται το οικονομικό τους συμφέρον. Αυτή τους την απαίτηση δεν θα μπορούσαν, και να ήθελαν, να την καλύψουν πριν το 1842, που το πρώτο πανεπιστήμιο στο χώρο της Βαλκανικής χερσονήσου έβγαλε “στην πιάτσα” τους πρώτους του πτυχιούχους.
Άλλαξαν πολύ τα πράγματα από τα μέσα του 19ου αιώνα και αλλάζουν μέχρι σήμερα και με πιό γρήγορους ρυθμούς. Ποιός γονιός θα εμπιστευτεί σήμερα τη μόρφωση των παιδιών του σε έναν που δεν έχει καταθέσει κάποιο πτυχίο στο σχολείο που δουλεύει; Ή, ακόμα και τα γαλλικά και το πιάνο της κόρης του; Ποιός θα αγοράσει ένα διαμέρισμα πολυκατοικίας που οι τίτλοι του δεν θα συνοδεύονται από σχέδια, κατατεθειμένα και εγκεκριμένα σε κρατική υπηρεσία από διπλωματούχο μηχανικό;
Βέβαια, σήμερα ακόμα, κάποιοι γελάνε, το βρίσκουν γελοίο όταν γίνεται λόγος για δίπλωμα μπουζουξή. Τα γέλια είναι αρκετά λιγότερα, αν το δίπλωμα αφορά υδραυλικό κτιριακών εγκαταστάσεων, τεχνικό για κομπιούτερ, ηλεκτρολόγο της γειτονιάς. Στο εξωτερικό υπάρχουν σε όλες τις μεγάλες πόλεις σχολές όπου ένα νεαρό παιδί μπορεί να εκπαιδευτεί ως τραγουδιστής, μαθαίνοντας από φωνητική μουσική μέχρι σκηνική παρουσία. Δεν γελάει κανείς εκεί, παρά κάποιοι δίνουν λεφτά για να αποκτήσουν αυτή τη γνώση για την οποία δεν θα χρειαστεί να αποδείξουν με άλλο, δυσκολότερο τρόπο ότι την απέκτησαν.
Είναι ζήτημα χρόνου, νομίζω, να ισχύσει αυτό για κάθε επάγγελμα, από εκείνο του βοσκού μέχρι εκείνο του καθηγητού στο πανεπιστήμιο. Οι γνώσεις μουσικής περιλαμβάνονται.
