Πρόταση για νέα λήμματα: Γκαζοχώρι, Ταμπούρια

Γκαζοχώρι / Γκάζι (το)
Συνοικία της Αθήνας, μεταξύ της Ιεράς Οδού και της οδού Πειραιώς.
Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, μετά την ίδρυση του εργοστασίου φωταερίου, το 1857.

[Την ονομασία «Γκαζοχώρι» τη συναντάμε το 1885 στον Τύπο της εποχής. Αναφέρεται ως εστία πυρετών, μηνιγγίτιδας τύφου και επιδημιών που αποδόθηκαν στις ελώδεις εκτάσεις της περιοχής.
Εκτός από τα κρούσματα επιδημιών, το Γκαζοχώρι ή Γκάζι συνδέθηκε και με την πορνεία.
Αστυνομική διάταξη του Απρίλη του 1894 «Περί κοινών γυναικών και οίκων ασωτίας» τοποθετούσε τα χαμαιτυπεία της Αθήνας «πλησίον των καταστημάτων του Αεριόφωτος» Η πορνεία στο εξής θα αποτελέσει συνώνυμο του Γκαζοχωριού, με αποτέλεσμα το 1900 ο Τύπος να αναφέρεται στις πόρνες της συνοικίας ως συλλήβδην «οι γυναίκες του Γκαζοχωρίου».
Ο Βάρναλης στους «Μοιραίους» αναφέρεται επίσης στο Γκάζι ως συνώνυμο της πορνείας.
(Ίσως με αυτή την ιδιότητα αναφέρει το Γκαζοχώρι ο Παπάζογλου στο παρακάτω τραγούδι ; )
Αργότερα, ως καταφύγιο διαρρηκτών και ληστών και ως χώρος συμπλοκής αναφέρεται επίσης, στον Τύπο]

Ακούγεται στο τραγούδι: «Μαρίκα χασικλού» (1934)
Στ, μουσ. : Β. Παπάζογλου
Ερμην.: Ρούκουνας

«…αχ, κι όταν πας στο Γκαζοχώρι
τους χορεύεις καλέ μου το Μποχώρη…»

Ταμπούρια (τα)
συνοικία του Πειραιά και του Κερατσινίου.

Ακούγεται στο τραγούδι: «Σεβνταλού» (1933)
Σύνθ.: Μ. Χρυσαφάκης,
Ερμην. : Στ. Περπινιάδης

«…μια αλανιάρα σεβνταλού
τσαχπίνα απ΄τα Ταμπούρια…»

Και στο «Σε διώξαν απ’ την Κοκκινιά» (1950)
Στ.: Ν. Μάθεσης, μουσ.: Τσιτσάνης
Ερμην.: Τσαουσάκης, Ρ. Στάμου

*«…στη Δραπετσώνα τα ‘φαγες του Παύλου και του Γκίκα *
και στα Ταμπούρια του Μηνά, του φουκαρά…»

[ΕΤΥΜ. (=αμυντικό προπέτασμα, οχύρωμα, χαράκωμα, προμαχώνας) < τούρκ. tabur = τάγμα]

3 «Μου αρέσει»

Αν η αγκύλη, που περικλείει όλη αυτή την παράγραφο, σημαίνει ότι τώρα έχουμε ξεφύγει από το καθαυτού Γλωσσάρι και δίνουμε εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες, συμφωνώ απολύτως:

Αφενός, όλα αυτά θα βοηθήσουν κάποιον να καταλάβει τον στίχο «κι όταν πας στο Γκαζοχώρι τους χορεύεις τον Μποχώρη», πολύ περισσότερο παρά αν απλώς ήξερε ότι Γκαζοχώρι έλεγαν το Γκάζι και ότι η ονμασία οφείλεται στο εργοστάσιο φωταερίου. Άρα οι πληροφορίες καλό είναι να μπουν.

Από την άλλη, το ότι είναι παλιά ονομασία για το Γκάζι και το πού οφείλεται αυτή η ονομασία είναι τα μόνα καθαρά λεξιλογικά στοιχεία, οπότε καλό είναι να μπουν και οι αγκύλες.

Όσο για τα Ταμπούρια, είναι η ίδια περιοχή που λέγεται και σήμερα έτσι; Μήπως να συμπληρώναμε στο περίπου τα όριά της; (Δεν το κάνω εγώ γιατί δεν έχω ιδέα από κείνα τα μέρη.)

Η ονομασία «Γκαζοχώρι» (και μάλιστα το «δυσώνυμον Γκαζοχώρι») καταγράφεται ήδη το 1884 (ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 16/3/1884) και όχι το 1885 όπως θεωρεί ο «Κοινωνικός Άτλαντας της Αθήνας».

Το περιτειχισμένο πορνείο του Γκαζοχωριού ήταν το ανάλογο των «Βούρλων».

«Το Γκάζι ήσαν μερικά πλινθόκτιστα δωμάτια κτισμένα μέσα εις μίαν πελωρίαν μάνδραν φρασσομένην με υψηλούς τοίχους, επέχοντας τρόπον τινά θέσιν τειχών ενός φρουρίου. […] Δεξιά και αριστερά της μοναδικής θύρας ευρίσκοντο τα φυλάκια όπου έμενε μονίμως η αστυνομική δύναμις, η οποία εφρούρει τας εγκλείστους γυναίκας.»
(Σ. Λεωτσάκος, Αστυνομικά Χρονικά, 1/4/1963)

2 «Μου αρέσει»

Και υπήρχε και συνοικία με φυσιολογικά σπίτια και μαγαζιά, ή «Γκαζοχώρι» ήταν αποκλειστικά αυτό το φρούριο;

(Μεσαιωνικός εφιάλτης πάντως ακούγεται…)

Όχι, δεν ονομαζόταν “Γκαζοχώρι” το πορνείο. Βρισκόταν στην ομώνυμη συνοικια, όπως βρίσκονταν επίσης και τεκέδες κλπ αλλά και κανονικά σπίτια και κάτοικοι της υποβαθμισμένης αυτής συνοικίας.

Λίγο δεν το καταλαβαίνω αυτό. Όπως και με τα Βούρλα:

Ήταν μία μεγάλη επιχείρηση; Ή μικρά ανεξάρτητα πορνεία συστεγαζόμενα σ’ ένα Mall;

Γενικά δε θα δυσκολευόμουν να φανταστώ μια περιοχή με πάρα πολλά πορνεία απανωτά, ακόμη και μόνο με πορνεία, αλλά σκαλώνω στη λεπτομέρεια του τείχους, με πύλη και αστυνομικό φυλάκιο.

Περικλή, για το Γκάζι συγκεκριμένα, δες εδώ:
https://www.policemagazine.gr/sites/default/files/pdf/ΑΠ_1963-04-01-0237.pdf

1 «Μου αρέσει»

Φριχτό… Δεν ήξερα τέτοιες λεπτομέρειες.