Εντελώς τυχαία, εκεί που διάβαζα τα αθλητικά δρώμενα της ημέρας στο διαδίκτυο (πολύ σπάνια θα αγοράσω αθλητική εφημερίδα), είπα να ρίξω μια ματιά στα πρωτοσέλιδα. Στο πρωτοσέλιδο του ΦΙΛΑΘΛΟΥ, έπεσα πάνω στο ομότιτλο άρθρο του Η. ΜΠΑΖΙΝΑ, ενός δημοσιογράφου σκεπτόμενου, που παρ’ όλο που εμφανίζεται ως αθλητικογράφος, η πένα του πάει πολύ παραπέρα από τα καθημερινά, και εν πολλοίς μίζερα, αθλητικά γεγονότα.
Λοιπόν, το άρθρο είναι εξαιρετικό. Μιλάει για το πόσο ξεχωριστό είδος μουσικής είναι το τραγούδι αυτό-καθεαυτό, κάνει αναφορά για το παγκόσμιο λαϊκό τραγούδι και γενικά γράφει πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Δεν θα κάτσω να παραθέσω το άρθρο εδώ, όποιος θέλει, τώρα που είναι νωρίς να πεταχτεί μέχρι το κοντινό περίπτερο και να πάρει τον ΦΙΛΑΘΛΟ. Πιστέψτε με, αξίζει το ένα ευρώ που θα δώσετε μέχρι το τελευταίο λεπτό του, μόνο και μόνο γι αυτό το άρθρο. Αυτό έκανα κι εγώ.
Μπορείτε να το διαβάσετε και από αυτό, αλλά πόσο θα παραμείνει ανηρτημένο, είναι άγνωστο. Άμα το διαβάσω και το εμπεδώσω εντελώς, θα το σχολιάσω κι όλας. Προς το παρόν, καλό διάβασμα.
Υ.Γ.:
Να διευκρινήσω ότι δεν έχω καμιά σχέση ούτε με την εφημερίδα, ούτε με τον συντάκτη. Πολύ δε περισσότερο, που - όπως είπα - δεν αγοράζω γενικά αθλητικές εφημερίδες.
Το πρώτο άρθρο το έχασα. Στο δεύτερο, διαφωνώ ριζικά με την τοποθέτηση: “Οι Τούρκοι δυνάστες δείχτηκαν εξαιρετικά απρόθυμοι να αφομοιώσουν ανώτερους πολιτισμούς, ενώ επέβαλαν όπου πήγαν πολλά στοιχεία από τη δική τους, “σκληρή” κουλτούρα.”. Ακριβώς το αντίθετο συνέβη. Αντιγράφω από το χρονικό “Έκθεσις χρονική” που αποδίδεται σε έναν Θεοδόσιο Ζυγομαλά και εκδόθηκε το 1584 (πηγή: Χρήστος Τσιαμούλης, Παύλος Ερευνίδης, Ρωμιοί συνθέτες της Πόλης, εκδόσεις Δόμος, Αθήνα):
“Έμαθε δε (σημείωση δική μου: ο Μωάμεθ ο Πορθητής το 1480) και όπως οι Ρωμαίοι οι ψάλται γράφουσι τας των μελωδούντων φωνάς. Ώρισε γουν ίνα τραγωδήση τις Πέρσης όνπερ είχεν αυτόν εκλεκτόν επιστήμονα. Ετραγώδει ουν εκείνος το τεσνήφι, ο δε κυρ Γεράσιμος και Γεώργιος ο ψάλτης (σ. τους είχε καλέσει ο Μωάμεθ) έγραφον τας φωνάς. Τελειώσαντες δε και σχηματίσαντες αυτό, ώρισεν όπως ψάλλωσι και αυτοί έμπροσθεν του αυθέντη το αυτό τεσνήφιον, όντος και του Πέρσου εκεί. Έψαλλαν γαρ και αυτοί και υπέρ τον τραγωδήσαντα πρώην. Ήρεσε τω βασιλεί και απεδέχθη και εθαύμασε την των Ρωμαίων λεπτότητα, έδωκε δε αυτοίς δωρεάς και ώρισεν ό,τι αν αιτήσωνται δούναι αυτοίς. Ο δε Πέρσης πεσών προσεκύνησεν αυτούς εκπλαγείς το παράδοξον.”
Ο Πορθητής ήταν μόνο η αρχή. Οι διάδοχοί του, μέχρι και τον Αβδούλ Χαμμίτ που καθαίρεσε ο Κεμάλ, συνέχισαν και ελάμπρυναν μία παράδοση λεπτότατης πολυεθνικής μουσικής κουλτούρας, ψήγματα της οποίας βρίσκουμε στα γνωστά μας Σμυρναίικα του μεσοπολέμου. Αλλά και εκτός παλατιού, οι αλεβίτες μοναχοί είχαν στενότατες σχέσεις με τους χριστιανούς (ο Πέτρος Πελοποννήσιος ο Λαμπαδάριος (πέθανε 1777) έφερε επίσημα τον τίτλο του Δερβίσση) και ενσωμάτωσαν πλείστα όσα στοιχεία της βυζαντινής, Πέρσικης, αρμένικης μουσικής στα λατρευτικά τους μουσικά κομμάτια.
Ο συγγραφέας του άρθρου όχι μόνο θεωρεί τους Τούρκους “άξεστους ανατολίτες” αλλά και υποστηρίζει ότι οι όποιες ομοιότητες της ελληνικής λαϊκής μουσικής με την ανατολική, οφείλονται σε βίαια επιβολή των Τούρκων, λες και δεν συνέβη το αντίθετο, η ελληνική μουσική να περάσει (όχι βίαια) και στους Τούρκους και, πριν από αυτούς και στους Άραβες (Αλ Φαραμπί), Πέρσες κλπ.
Το πρώτο άρθρο μπορείς να το βρεις εδώ. Το πόσο είναι ευανάγνωστο ή όχι, είναι ένα ζήτημα. Όσον αφορά στο δεύτερο, πρέπει να το διαβάσω κι εγώ προσεκτικά, για να έχω πλήρη γνώμη (το έχω στο φύλλο της εφημερίδας). Δεν αποκλείεται να συμφωνήσουμε, βέβαια…
Υπάρχει - κάπως - συνέχεια και στο σημερινό φύλλο. Επί του σημερινού, δεν έχω σχόλιο, δεν το έχω καν δει ούτε αγοράσει.