"Σχετικά με την ετυμολογία της λέξης, δύο απόψεις θα μπορούσαν να υποστηριχθούν: “manı” (ο τόνος στη λήγουσα) ονομάζουν οι Τούρκοι ένα είδος δημοφιλούς τετράστιχου που συχνά χρησιμοποιείται σε αυτοσχεδιασμούς στίχων αλλά και γενικότερα στη λαϊκή μουσική . Θα μπορούσε λοιπόν να υποστηριχτεί ότι είναι πιθανό οι ελληνόφωνοι πληθυσμοί να παρέλαβαν την ονομασία αυτή, τρέποντας το (άφωνο, στα Τουρκικά, όταν δεν έχει κουκίδα) -ı σε -έ, αφού “μανέδες” ονομάζονται γενικότερα και τα δίστιχα ή τετράστιχα, όπως αναφέραμε ήδη. Η προσθήκη του α- στην αρχή θα θεωρηθεί τότε ως ευφωνικό άλφα, αναγκαίο για κάποιες διαλέκτους της ελληνικής, ένα γλωσσολογικό φαινόμενο συνηθέστατο σε όλες τις γλώσσες. Να σημειωθεί εδώ ότι στην περιοχή της Σμύρνης η τοπική διάλεκτος δεν απαιτεί ευφωνικό α και έτσι, εκεί, έχουμε τον τύπο “μανές“.
Κατά τη δεύτερη εκδοχή το όνομα προέρχεται από το “αμάν“ (έλεος, οίκτος, λέξη αραβική) που επαναλαμβάνεται κατά κόρον στα γυρίσματα και τσακίσματα του στίχου κατά την εκφορά του, ενώ σχεδόν ποτέ δεν εμπεριέχεται στο σκελετό του κειμένου (στο δίστιχο). Ανατρέχοντας στη γραμματεία βρίσκει κανείς υποστηρικτές πότε της μίας, πότε της άλλης άποψης. Τείνω να ασπασθώ την πρώτη. Σημειώνω πάντως ότι έχει εκφραστεί και η θέση, από την παλαιά τραγουδίστρια της Σμύρνης Αγγέλα Παπάζογλου (υποστηρίχτηκε και από τον γιό της Γιώργο) ότι στους αμανέδες δεν χρησιμοποιείται η λέξη αμάν, αλλά διαψεύδει η ίδια τον εαυτό της και στις δύο (θαυμάσιες) ηχογραφήσεις αμανέδων που ξέρω από εκείνην . Ίσως να πρόκειται εδώ για υπερβάλλοντα ζήλο στην υποστήριξη της ελληνικής γλώσσας απέναντι στην τουρκική.
Υπάρχουν βέβαια και παρετυμολογήσεις, όπως παντού και πάντα στα ελληνικά πράγματα, ιδίως όταν ψάχνουμε για αποκούμπι στους αρχαίους ημών προγόνους και το εκείνων κλέος. Αναφέρομαι ειδικότερα στην απόπειρα του Γεωρ. Κ. Φαίδρου , λογίου της Σμύρνης του τέλους του 19ου αι. να συνδέσει τον Μανέ με τους αρχαίους: κατά τον Φ. ο αρχαίος μουσικός ήχος Μανέρως (γενική: Μανέρωτος), προερχόμενος από τον ομώνυμο και πρόωρα χαμένο γυιό ενός Αιγυπτίου Φαραώ, γίνεται Μανές κατά συγκοπήν της συλλαβής –ρω (το σίγμα τελικόν προφανώς διατηρείται, σημείωση δική μου). Δεν θα ασχοληθούμε περισσότερο, μια και ο Φαλμεράιερ και οι επιπτώσεις του (φιλελληνικού πάντως στις προθέσεις του!) πονήματός του δεν εμπίπτουν στο αντικείμενό μας".
(απόσπασμα από εργασία μου με τίτλο «Ο αμανές στον ελληνόφωνο χώρο της ανατολικής Μεσογείου», δημοσιευμένη το 2004. Ολόκληρο το άρθρο εδώ . Σήμερα έχω πλέον οριστικά ασπσστεί την πρώτη από τις παρατιθέμενες εκδοχές.)