Γεια σας.
Μήπως κάποιος γνωρίζει που είπε ο Τσαρούχης τη γνωστή του δήλωση ότι “Το ρεμπέτικο είναι η μόνη απόδειξη ότι έχουμε πολιτισμό”;
Σε βιβλίο, εφημερίδα, προφορικά;
Ευχαριστώ εκ’ των προτέρων.
Δεν το ξέρω αυτό, Διονύση. Κι εγώ έχω ακούσει για κάποια τέτοια δήλωση, έψαξα σε κανα δυό πιθανές πηγές αλλά δεν βρήκα τίποτα σχετικό. Για να αξιολογήσουμε, πάντως, την ορθότητα ή μή της δήλωσης, πρέπει να ξέρουμε και τα συμφρασθέντα, ή το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετήθηκε αυτή η φράση. Έτσι, αποκομμένη και ξερή, τη βλέπω μόνο σαν επίτηδες εφευρημένη βαρύγδουπη ρήση προς δημιουργία εντυπώσεων.
Ευχαριστω Νικο! Δεν εχω μπορεσει να βρω τιποτα που να επιβεβαιωνει η να διαψευδει αυτη τη δήλωση.
Εάν δεν κάνω λάθος η ρήση ήταν κάπως έτσι : “Ο Τσιτσάνης και το μεγάλο του σόι το ρεμπέτικο, όπου ανήκει και το τιμά, είναι η μόνη απόδειξη πως έχουμε πολιτισμό”. Όσο για περαιτέρω πληροφορίες ίσως πρέπει να ψάξω περισσότερο, αλλά για ανθρώπους που έχουν πολλές πηγές ίσως ακόμα και αυτό να τους φαινόταν κάπως χρήσιμο.
1 «Μου αρέσει»
Διονύση, αν επιβεβαιωθεί ότι υπήρξε ή, αντίθετα, δεν υπήρξε η δήλωση, θα κλείσεις το θέμα ικανοποιημένος, ή θα επανέλθεις με επιπλέον ερωτήσεις; Άν ισχύει το δεύτερο, γιατί δεν τις θέτεις τώρα αυτές τις ερωτήσεις, να τις συζητήσουμε;
Αλέξανδρε, αν υποθέσουμε ότι ναι, δεν κάνεις λάθος και αυτή είναι η ρήση, τότε (εγώ τουλάχιστον) βλέπω περίπου να επιβεβαιώνεται εκείνο που είπα πιό πάνω. Δηλαδή, αν δεν υπήρχε ο Τσιτσάνης, άντε και το μεγάλο του ρεμπέτικο σόι, δεν θα μπορούσαμε (εμείς οι σημερινοί Έλληνες) να αποδείξουμε ότι έχουμε πολιτισμό; Ό, τι έχουμε και δεν έχουμε, από πολιτισμό, περιστρέφεται αποκλειστικά γύρω από το ρεμπέτικο;
Κύριε Νίκο, προς Θεού, δεν είπα ότι συμμερίζομαι τις απόψεις του Τσαρούχη, απλά ψάχνοντας στο διαδίκτυο είδα αρκετούς να έχουν χρησιμοποιήσει την φράση λέγοντας απλά ότι την έχει πει ο Τσαρούχης. Επίσης ψάχνοντας στο yt εύκολα μπορεί να βρει κανείς αποσπάσματα από εκπομπές όπου ο ίδιος ο Τσαρούχης αναπτύσσει τις απόψεις του περί λαϊκής μουσικής και λαϊκών χορών και θα έλεγα πως μια τέτοια φράση μοιάζει με τον τρόπο σκέψης που φαίνεται να είχε (ενδεικτικά όποιος θέλει μπορεί να δει εδώ). Όσον όμως αφορά την ορθότητα της σκέψης ίσως μόνο ο ίδιος ο Τσαρούχης θα μπορούσε να λογοδοτήσει γιατί το είπε και με ποια έννοια το είπε.
Νίκο πάντα με είχε παραξενέψει αυτή η δήλωση καθότι αφοριστική. Τη θεωρούσα δεδομένη από την πλευρά του Τσαρούχη μέχρι την ώρα που διαπίστωσα ότι δεν μπορούσα να επιβεβαιώσω ότι όντως έχει ειπωθεί από αυτόν. Δεν έχω κάποια επιπλέον ερώτηση αυτή τη στιγμή από τη μεριά μου.
Διονύση, Νίκο και λοιποί,
έψαχνα κι εγώ από καιρό να βρω αυτή την περίφημη δήλωση.
Δεν υπάρχει στα γραπτά που άφησε ο Τσαρούχης (“Αγαθόν το εξομολογείσθαι”, τουλάχιστον).
Απ’ ό,τι φαίνεται, ειπώθηκε σε συνέντευξη, όπου τον είχαν ρωτήσει τη γνώμη του για τον Τσιτσάνη, τον οποίο θαύμαζε πολύ και όπου είχε αναφέρει αυτή τη δήλωση όπως και πολύ επαινετικά σχόλια για το έργο του Τσιτσάνη.
Περιοδικό “Εικόνες”, 1966
Αναδημοσίευση στα “Ρεμπέτικα Τραγούδια” του Πετρόπουλου, σελ. 259 (στην ευαγγελική έκδοση)
Αλέξανδρε, ούτε κι εγώ υπαινίχθηκα, με οποιονδήποτε τρόπο, ότι συμμερίζεσαι ή δεν συμμερίζεσαι απόψεις οποιωνδήποτε. Κατά τα άλλα, βεβαιότατα και μυρίζει Τσαρούχη από μίλια η δήλωση αλλά πράγματι, όπως λέει και ο Διονύσης, μόνο ο ίδιος ο δηλώσας θα μπορούσε να μας εξηγήσει τις συνθήκες υπό τις οποίες έγινε. Εκτός και αν βγεί άκρη από την αναδημοσίευση στη Βίβλο, ή απευθείας από το τεύχος των “Εικόνων” (ευχαριστούμε Γιώργο και σε καλωσορίζουμε στην παρέα).
Προσωπικά πάντως, δεν χολοσκάω καθόλου για οποιοδήποτε σχετικό ψάξιμο.
Μπράβο Γιώργο! Καλώς ήρθες κι από μένα στη παρέα!
“Ο Τσιτσάνης είναι η μοναδική απόδειξη οτι έχουμε πολιτισμό. Οι νότες του επηρέασαν βαθειά όλους τους συνθέτες της σύγχρονης μουσικής. Είναι ποιητής, γιατί οι στίχοι του είναι σχεδόν όλοι δικοί του. Είναι τραγουδιστής γιατί η φωνή του βγαίνει μέσα από τα βάθη της καρδιάς του. Είναι μέγας δεξιοτέχνης, γιατί ακόμα και οι εχθροί του το παραδέχονται. Είναι ο βάρδος των φτωχών, των πληγωμένων, των ερωτευμένων. Η ζωή του είναι συνδεδεμένη με την ιστορία του ρεμπέτικου, που μέσα απ’ αυτόν έγινε αποδεκτό. Εχθροί και φίλοι δέχονται πώς υπήρξε δεσπόζουσα φυσιογνωμία στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού. Ο,τι και να πει κανένας για εκείνον είναι λίγο, γιατί πάνω απ’ όλα μιλάει το έργο του. Μιλούν τα τραγούδια του, που μας παρηγόρησαν όταν έπρεπε, που μας συνεπήραν κάποια θλιβερά δειλινά, που τα αγαπήσαμε γιατί μας συγκίνησαν.”
Το βρήκα σε κάτι παλιά χαρτιά μου, δεν θυμάμαι την πηγή.
Με καθυστέρηση, όντως σελίδα 259 στον Πετρόπουλο.
Που βρήκα αυτό εγω πιο πρίν δεν θυμάμαι, ίσως να είναι και λάθος.
1 «Μου αρέσει»
Καλώς σας βρήκα.
Η ρήση Τσαρούχη δεν ήταν δύσκολο να βρεθεί.
Αυτό που χρόνια ψάχνω και δεν βρίσκω είναι η -υποτιθέμενη- ρήση Ζαχαριάδη περί ρεμπέτικου
ως τραγουδιού της κάμας και της ντεκαντέντσιας…
Γιώργο ψάξε, αν θέλεις, εδώ. Δεν θα τη βρεις τη ρήση, όπως δεν τη βρήκαμε κι εμείς. Θα δεις όμως ότι τέτοιου περιεχομένου συζητήσεις δεν μπορούμε, δυστυχώς, να τις κρατήσουμε σε όρια τέτοια που να επιτρέπουν τη νηφάλια και εποικοδομητική αντιπαράθεση. Δυστυχώς.