Οι Πόντιοι στον τόπον τους

Φίλος Τούρκος μου έστειλε αυτό το βίντεο. Δύο πράγματα: πρώτον, παρατηρήστε τους χορευτές στα (ελάχιστα!) σημεία όπου «κρατιέται» το τέμπο: σαν να μην συμβαίνει τίποτα, σε αντίθεση με τα δικά μας συγκροτήματα, όπου σίγουρα χρειάστηκαν αρκετές πρόβες για να σταθεροποιηθεί και να πετύχει και το «κράτημα» του χορού, που εντυπωσιάζει. Δεύτερον και πιο συγκινητικό βέβαια: 4η ή 5η γενιά τα κορίτσια! Και, ζήτημα αν εγώ ο μη Πόντιος κατάφερα να εντοπίσω πέντε ή λίγο περισσότερες λέξεις (π.χ. λεπτοκαρυά)

3 «Μου αρέσει»

Τα κορίτσια παίζουν φυσικά και όμορφα. Πράγματι πολύ συγκινητικό. Θέλεις να γίνεις λίγο πιο συγκεκριμένος για τους χορευτές τι ακριβώς εννοείς με αυτό που λες για το τέμπο @nikos_politis;

Γιώργο, δες κατ’ αρχήν στο βίντεο με τα κορίτσια, ότι στο – 1.11 η κεμεντζέ κάνει μία παύση που επισημαίνεται έντονα με δύο γοργές δοξαριές. Οι χορευτές συνεχίζουν κανονικά το χορό τους. Δες τώρα εδώ, στα 3.44, 3.38, 3.41 και το τελικό χτύπημα 3.44 τί εννοώ.

Κι εμένα μ’ αρέσει που οι μεν συνεχίζουν κανονικά τον χορό και δε μ’ αρέσει που στους δε υπάρχει τόσος υπερτονισμός των παύσεων (οι παύσεις στον χορό τονίζουν τις μουσικές παύσεις και αντιστρόφως). Αλλά συγκρίνουμε φολκλορικό συγκρότημα με (αν κατάλαβα καλά) κανονικούς ανθρώπους. Φαντάζομαι ότι οι Πόντιοι, όταν χορεύουν ως κανονικοί άνθρωποι (π.χ. κάποια μέλη του συγκροτήματος μαζί με άλλους που δεν είναι μέλη), σ’ ένα γάμο ή κάπου αλλού, θα χορεύουν …σαν κανονικοί άνθρωποι! Και αντίστροφα, τα φολκλορικά συγκροτήματα πάντα κάνουν ασκήσεις ακριβείας και εντυπωσιασμού, όχι μόνο όταν είναι ποντιακά!

Κάτι που είχα αργήσει να καταλάβω είναι το εξής:

Τον παραδοσιακό χορό όλοι τον μαθαίνουν με μάθημα. Πέρα από τους ηλικιωμένους, που στον καιρό τους δεν υπήρχε ούτε μάθημα ούτε ανάγκη μαθήματος, από κάποια ηλικία και κάτω οι εξαιρέσεις είναι σπανιότατες.

Το μάθημα γίνεται σε σχολές χορού. Οι σχολές χορού έχουν διάφορα τμήματα, αρχαρίων, προχωρημένων, παιδικά, ενηλίκων κλπ. Ενδεχομένως κάποιες να έχουν κι ένα τμήμα «επίλεκτων» που συμμετέχουν σε μεγάλες εκδηλώσεις, σαν αυτό που είδαμε στον Άγνωστο στο τελευταίο βίντεο του Νίκου. Άλλες μπορεί να μην κάνουν τόσο φιλόδοξες εμφανίσεις. Κάποιες όμως, έστω ταπεινές, εμφανίσεις τις κάνουν όλοι, αν μη τι άλλο στα παιδικά τμήματα όπου ο γονιός θέλει να δει πού πήγαν τα λεφτά του κι έτσι οργανώνεται κάτι σαν «σχολική επίδειξη».

Εκεί λοιπόν υπεισέρχεται η ανάγκη της χορογραφίας. Δεν έχω δει ως τα τώρα ομάδες να επιδεικνύουν ότι απλώς έμαθαν έναν χορό ή δέκα χορούς, πάντα θεωρείται απαραίτητο να δείξουν και κάτι πιο συγκεκριμένο και εφετζήδικο. Ίσως, το να δείξεις ανθρώπους στη σκηνή που …απλώς χορεύουν, όπως αν δε βρίσκονταν σε σκηνή, θεωρείται ανεπαρκές ως θέαμα. (Εκεί η γνώμη μου είναι: ακριβώς! ο χορός δεν είναι θέαμα, θέαμα είναι το μπαλέτο).

Πάντως αυτά τα παπατζηλίκια πολύ λίγο έχω δει να περνάνε στον ιδιωτικό χορευτικό βίο των μαθητών/αποφοίτων των ομάδων. Αυτό που δυστυχώς μένει είναι το πνεύμα της ακρίβειας, ότι δηλαδή, λ.χ., τα απλά βήματα είναι έτσι και όχι αλλιώς.

Μα, ακριβώς εκεί είναι το θέμα, Περικλή μου! Εκτός από το συγκινητικό, ότι νέα κορίτσια με χριστιανικά ονόματα στην σημερινή Τουρκία (και, πού: βαθειά μέσα στον Πόντο!) παίζουν «χριστιανική» μουσική και άλλοι παραπέρα χορεύουν «χριστιανικούς» χορούς, τόσο η εκμάθηση των οργάνων όσο και του χορού δεν έγιναν σε ωδείο ή σε σύλλογο, αλλά όπως στην παλιά εποχή, γιατί δεν νομίζω ότι στον Πόντο σήμερα υπάρχουν ποντιακοί σύλλογοι, να μάθεις κεμεντζέ και σέρα στο χορευτικό τμήμα….

Σε ό,τι αφορά τη χορογραφία, τώρα, μακάρι να περιορίζονταν οι «σχολές χορού» των δικών μας συλλόγων σε κάποια εφετζίδικα χοροπηδήματα, που βέβαια δεν τα είδαμε στο σπίτι όπου έπαιζαν τα κορίτσια και χόρευαν τα ανδρικά μέλη της οικογένειας. Δυστυχώς ανακάλυψαν οι σημερινοί χοροδιδάσκαλοι τον … Πυρρίχιο, όπως προτιμούν να ονομάζουν τη σέρα πολλοί από αυτούς. Και επιστρατεύουν και τον Αχιλλέα, και δεν ξέρω γώ ποιους άλλους, να ανάβουν φωτιές (πυρρές!) και να χορεύουν Πυρρίχιο δίπλα απ’ αυτές, ώστε να ετυμολογηθεί και η λέξη.

Έχω και εγώ μία ερώτηση. Μήπως ο Νίκος εννοεί ότι οι σημερινοί κάτοικοι στον Πόντο (ηλικιωμένοι ή νέοι) δεν έμαθαν να χορεύουν σε χορευτικό σύλλογο; Καμιά φορά μπαίνω στο youtube και κοιτάω τα βίντεο από Kadirga και άλλες υπαίθριες συναντήσεις, και όντως έχω την εντύπωση ότι ακόμα οι νέοι που χορεύουν έμαθαν τους χορούς όπως στην παλιά εποχή. Εδώ είναι μερικά βίντεο:

Φαίνεται πως η παράδοση να μαζεύονται και να χορεύον στα παρχάρια κρατιέται και στην ξενιτειά

Βέβαια, μπορώ να φανταστώ ότι μερικοί νέοι δευτέρης ή τρίτης γενιάς στην Γερμανία έμαθαν χορό σε σύλλογο.

Ακριβώς αυτό εννοώ, Εύα. Συχνά πάντως, στους νέους αρέσει το εντυπωσιακό και δυστυχώς το αντιγράφουν αμέσως… Στο βίντεο παραπάνω, δεν το βλέπεις αυτό!