Κουτσουνάς

Προσωπικότητες
1

Παραμονή Πρωτοχρονιάς 2018 πέθανε ο παλαιός βιολιστής της Σίφνου, Γιάννης Ξανθάκης-Κουτσουνάς. Γεννημένος περί το 30 ήταν κατά κύριο επάγγελμα αγροτοκτηνοτρόφος με κτήματα στην παραθαλάσσια περιοχή του Βαθιού, στη Νοτιοδυτική Σίφνο. Ο Κουτσουνάς, που έπαιζε μέχρι πρόσφατα, βρισκόταν σε ακμή το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Ήταν αγαπητός και σε γειτονικά νησιά (Μήλο-Κίμωλο) όπου τον καλούσαν να παίξει. Τον είχε καταγράψει ο Γ. Αμαργιαννάκης στο πλαίσιο ερευνητικής του δραστηριότητας που οδήγησε σε άρθρο. Εμφανίστηκε και στην εκπομπή του Γ. Μελίκη το 2012, “ο τόπος και το τραγούδι του”.
Το παίξιμο του Κουτσουνά ήταν παραδοσιακό αλλά είχε αναπτύξει ένα προσωπικό ύφος διαφορετικό από τους άλλους βιολιτζήδες. Τραγουδούσε (όχι και τόσο συνηθισμένο για τους οργανοπαίκτες στη Σίφνο) και ειδικευόταν σε αποκριάτικου ύφους τραγούδια ανεξαρτήτως εποχής. Όταν άρχισε ο τουρισμός στη Σίφνο, περί τη δεκαετία του 70, είχε γίνει δημοφιλής και στους επισκέπτες του νησιού στα καλοκαιρινά πανηγύρια που έπαιζε. Στο ρεπερτόριό του ανήκαν και τραγούδια της ρεμπέτικης δισκογραφίας. Ένα χαρακτηριστικό του ήταν το “Ώρες σε κρυφοκοιτάζω” (άστα τα σου σου σου και πίτσι πίτσι), του Χιώτη, από τα πρώτα που ηχογράφησε η Μ. Νίνου και το οποίο δεν πολυπαίζεται ακόμη και σήμερα από τα ρεμπέτικα σχήματα.
Προσωπικά, δεν τον είχα ζήσει σε πολλά γλέντια, περισσότερο γιατί ήταν από “το κάτω μέρος” και στους γάμους και πανηγύρια του Αρτεμώνα έπαιζαν κυρίως Αρτεμωνιάτες. Ερχόταν όμως και στον Αρτεμώνα. Ένα ζωηρό πανηγύρι θυμάμαι, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 (αρχές Σεπτέμβρη) στον Αη Σώστη, στα Μεταλεία, βορειοανατολικές ακτές Σίφνου. Έχω όμως κάποιες ηχογραφήσεις του από γλέντια. Μάλιστα έχω και μια από το 1970 περίπου, που ακόμη τα μέσα καταγραφής δεν ήταν και πολύ βολικά όπως εξελίχθηκαν αργότερα με τα κασετόφωνα. Εκεί του είχε πει ένας θείος μου:

Γεια σου, λεβέντη Κουτσουνά, με τις λυριές που κάνεις
όλους μάς διασκέδασες ποτέ να μην πεθάνεις.

Μελαγχόλησε η Σίφνος. Ο Κουτσουνάς ήταν ο τελευταίος βιολιτζής που γεννήθηκε πριν το πόλεμο.
Καλό ταξίδι, μάστρο-Γιάννη.

1 «Μου αρέσει»
2

Ε, ας είναι ελαφρύ το χώμα! Τη Φραγκοσυριανή ως συρτό, μάλλον δεν θα την ξανακούσουμε…

3

Θεός σχωρέστον. Απ’ ό,τι έχω καταλάβει από δω κι από κει, στη Σίφνο θα τον θυμούνται για χρόνια.

Γιάννη, θα πεθάνουν κι άλλοι, όπως τελικά πεθαίνουμε όλοι. Εσύ όμως έχεις γραμμένα πολλά. Και ξέρεις σε βάθος τι είναι το καθετί που έχεις γραμμένο. Πότε θ’ αρχίσεις να σκέφτεσαι καμιά ωραία, εμπεριστατωμένη έκδοση με δίσκο(υς) και βιβλίο; Έχεις μιλήσει με κανέναν δήμο ή άλλο πιθανό χορηγό;

4

Στα υπόψη, Περικλή. Πάντως, σε διαβεβαιώ, ότι και τώρα, χαμένα δεν πάνε.

Μιας και δεν έχω πολυαναφέρει τον Κουτσουνά εδώ, σε αντίθεση με άλλους, μη Σιφνιούς όπως το Ν. Πολίτη που τον είχαν γνωρίσει, θα άξιζε μια ξεχωριστή αναφορά λόγω του ιδιαίτερου ρεπερτορίου του. Μετά τα 40, που θα 'ναι και απόκριες…

Εδώ: https://el-gr.facebook.com/sifnaikanea/ μπορεί να βρεθεί ένα βιντεάκι όπου βιολιτζήδες και λαουτιέρηδες αποχαιρετούν τον Κουτσουνά στην αυλή του ενοριακού ναού της Καταβατής, τόπου διαμονής του Κουτσουνά. Στην αρχή παίζουν το σκοπό της Ακρίδας και μετά ο παπα Γιάννης Ψαραύτης-Κουρούλης με τον Κώστα Λεμονή-Σκούρλο τού λένε ποιητικά στο Θεραπιανό και στον Παριανέικο. Δεν έχω fb αλλά κατά κάποιο τρόπο υπάρχει πρόσβαση και σε μη συνδρομητές (δεν την ξέρω την ορολογία, κάτι για τοίχους, ξέρω γω…). Απλώς είναι πιο κάτω στη σελίδα.

5

Μιας και μπήκανε οι Απόκριες (και όσο διαρκούν), να βάλω ένα απόσπασμα με τον Κουτσουνά με αποκριάτικου ύφους σκοπούς που ήταν αποκλειστικότητά του και τα έπαιζε ανεξαρτήτως εποχής. Η συγκεκριμένη ηχογράφηση είναι από δεκαπενταυγουστιάτικο πανηγύρι περί το 2000.
“Όταν παίζεις το βιολί σου, γη και ουρανός κουνά…”