Ντάξει, σαν σχήμα λόγου το είπα. Το βιβλίο Γκίνες απλώς καταγράφει μια τάση που υπάρχει ούτως ή άλλως.
Οι διαφημίσεις για ταινίες αναφέρουν συχνά, ως κριτήριο ποιόητητας, πόσα εισιτήρια έκοψε η ταινία, ή και πόσο κόστισε η παραγωγή. Τα τραγούδια αξιολογούνται με τα βιουζ στο ΥΤ. Στο φέισμπουκ μετράμε λάικ, και σε διαφημίσεις συχνά εμφανίζεται η προτροπή «like us on facebook» (που, αν καταδεχτούμε να δούμε τι σημαίνει σαν απλή κυριολεξία, είναι το απόλυτο θράσος, έτσι; Σου λέω ότι πρέπει να σου αρέσω.). Η υψηλή ή χαμηλή ανάλυση μιας εικόνας (τα πίξελ) χαρακτηρίζονται «ποιότητα», ενώ είναι ποσότητα. Τέτοιες μέρες, τέλος του χρόνου, γεμίζει το ίντερνετ με άρθρα του τύπου «Τα δέκα πιο ___ του 2017», π.χ. οι δέκα πλουσιότεροι άνθρωποι.
Όλοι μετράνε ποσότητες, και φυσικά όλοι ψάχνουν «τον πιο ___».
(Δεν παραβλέπω την άλλη πτυχή του θέματος που θίγεις, Βλαδίμηρε, με τις εταιρείες, απλώς εκεί δεν έχω να προσθέσω τίποτε.)
Εν πάση περιπτώσει, αν σκεφτώ τι εικόνα έχω για την ελληνική μουσική παράδοση, όσο μπορώ -από σημερινά ή διατηρημένα μέχρι σήμερα δείγματά της- να φανταστώ πώς ήταν σε παλιότερες φάσεις της, βρίσκω ένα εύρος, ένα βάθος και μια πληρότητα που αποκλείουν κάθε ιδέα σύγκρισης: ήταν τόσο (πολύ, λίγο…) καλή για τους ανθρώπους τους οποίους εξέφραζε, και όχι βέβαια τόσο περισσότερο ή λιγότερο ξεχωριστή από άλλες.
…[Προσθήκη μετά από λίγη ώρα]…
Κατά σύμπτωση, μόλις μου 'σκασε στο μέιλ μια διαφήμιση από έναν εκδοτικό οίκο:
Το [βιβλίο …] του […συγγραφέα] είναι ένα απʼ τα αγαπημένα μας βιβλία του 2017 και ένα από τα καλύτερα σύμφωνα, με τους κριτικούς. Ανακαλύψτε γιατί ξεχώρισε.
Πρόκειται για την εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα: δε μετράει πωλήσεις ή άλλα ποσοτικά δεδομένα, δε λέει «ΤΟ αγαπημένο μας» ούτε «ΤΟ καλύτερο σύμφωνα με τους κριτικούς», αλλά και σαφώς δεν εγγράφεται στο κυρίαρχο πνεύμα των διαφημίσεων. Τα μηνύματα που στέλνει ο συγκεκριμένο εκδοτικός οίκος, με το εν λόγω να είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, τολμώ να πω ότι δεν είναι καν διαφημιστικά, αν και βέβαια αυτό τον στόχο έχουν, παρά απλώς ενημερωτικά: βγάλαμε αυτό, σκεφτήκαμε ότι θα θέλατε να είστε ενήμεροι, και [εννοείται ότι] φυσικά θα χαρούμε να σας το πουλήσουμε, απ’ αυτό ζούμε κι εμείς, αλλά χωρίς πίεση.
Θα συμφωνήσετε ότι δεν είναι αυτός ο συνήθης τρόπος!