Ευτέρπη Λημναίου

Πιστεύω πως οι λόγοι είναι κυρίως, αν όχι απολύτως, οικονομικοί και βιοποριστικοί.
Υπάρχουν και άλλα παραδείγματα από κοπέλες των μουσικών σχολείων που δεν έμειναν μόνο στα παραδοσιακά που διδάχτηκαν και έμαθαν αρχικά. Ενδεικτικά αναφέρω κάποια:


Αυτό ακούγεται λογικό. Σίγουρα παίζουν ρόλο και οι κατασκευαστές των αρμονίων arranger που προγραμματίζουν ειδικά μοντέλα για τη μεσανατολική αγορά. Αγοράζω π.χ ένα Korg Pa-xxx που έχει 10-20 “ελληνικούς” ήχους και ρυθμούς και 200 αραβοτουρκικούς, σε κάποια φάση θα χρησιμοποιήσω όλους τους ήχους αλλιώς γιατί έδωσα τόσα λεφτά; Πάντως αυτό γίνεται σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, και η ελληνική αγορά φαίνεται να εντάσσεται εκεί, το αρμόνιο δεν αποτελεί όργανο εκδυτικισμού.

Αμ τι αποτελεί; Επειδή παίζει καλαματιανό και μόρια;

Και μόνο ως εικόνα, ο μουσικός μπροστά στο κλαβιέ παραπέμπει (αρχικά) σε πιανίστες και οργανίστες, κάτι εντελώς δυτικό. Ύστερα, και τα λεφτά από την πώληση ενός αρμονίου ή συνθεσάιζερ δε γυρίζουν στη Μέση Ανατολή, πόσο μάλλον στην ιδιαίτερη πατρίδα κάθε μουσικού, αλλά κάπου στη Δύση.

Αν δεν το δεις ως εκδυτικισμό, μπορείς να το δεις ως παγκοσμιοποίηση (οικονομική, πολιτισμική, και γενικά παντοειδή). Αλλά και η παγκοσμιοποίηση κέντρο έχει την ευρύτερη Δύση.

Τα λεφτά για το ίδιο το όργανο παν στην Ιαπωνία (έδρα της Korg, Yamaha, Roland που είναι οι τρεις μεγάλες εταιρίες στο παιχνίδι). Αν η Ιαπωνία ανήκει στην ευρύτερη Δύση και η Ελλάδα όχι, αυτό είναι μεγάλη συζήτηση. Αλλά ο προγραμματισμός του οργάνου με ήχους και ρυθμούς γίνεται από λατινοαμερικάνους, μεσανατολίτες κλπ μουσικούς που μπορεί να δουλεύουν στη θυγατρική στη χώρα τους, ή και να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες που πουλούν απλά πακέτα ήχων και ρυθμών. Εδώ μιλώ συγκεκριμένα για arranger, δηλαδή όργανα με αυτόματα ακκομπανιαμέντα που στον υπόλοιπο κόσμο θεωρούνται όργανα για ερασιτέχνες. Η χρήση τους από επαγγελματίες σε πίστες είναι φαινόμενο κατ’εξοχήν μεσανατολικό και λατινοαμερικάνικο. Και ο ρόλος του στην ελληνική μουσική είναι ρόλος επιρροής από τα ανατολικά, αντίστοιχος των ινδικών ταινιών κλπ. Το γκρουπ της Ευτέρπης ακολουθά ακριβώς τη φόρμα π.χ. του γκρουπ του Σύριου Ομάρ Σουλεϊμάν, τραγουδιστής, αρμόνιο, σάζι.

Τώρα για την εικόνα του κλαβιέ: και η εικόνα του λαούτου ήταν αραβική, γι αυτό και οι Ισπανοί προτιμούσαν τη βιχουέλα. Αλλά στην Ιταλία ή την Αγγλία εντάχθηκε εντελώς στην ντόπια μουσική και σήμερα το ταυτίζουμε με την δυτική αναγεννησιακή μουσική.

Ακριβώς κάτι τέτοιο σκεφτόμουν την ώρα που έγραφα το προηγούμενο μήνυμα, αλλά δεν έβρισκα το κατάλληλο παράδειγμα. Σύμφωνα με τη δική μου οπτική (ότι το αρμόνιο είναι στοιχείο δυτικοποίησης), μπορεί να βγει το συμπέρασμα ότι η γεωγραφική προέλευση και η διαδρομή των προτύπων αλλάζει ανά τους αιώνες (σώπα!).

Τέλος πάντων, καταλαβαίνω απολύτως τα επιχειρήματά σου emc, αλλά εμένα εξακολουθεί να μου φαίνεται έτσι όπως περιέγραψα. Δεν ξέρω αν χρειάζεται να το συζητήσουμε περισσότερο.

Πάντως στην ελληνική μουσική η χρήση αρμονίου νομίζω ότι αποτελεί συνέχεια της χρήσης ακορντεόν, που με την τεράστια πολυφωνία του μπορείς να το θεωρήσεις σαν όργανο-ορχήστρα, άρα κάπως το ανάλογο του αρμονίου πριν μερικές γενιές. Υποθέτω ότι τα αρμόνια ξεκίνησαν να μπαίνουν για να παίζουν μουσική, όχι έτοιμα ακομπανιαμέντα, και λίγο λίγο απέκτησαν πιο συγκεντρωτικό ρόλο. Από τη μια τα έτοιμα ακομπανιαμέντα γίνονταν καλύτερα (κάποια παλιά είναι εντελώς αστεία), από την άλλη ίσως οι ακροατές έπαψαν να έχουν τόσο έντονη την ανάγκη κανονικού ρυθμ-σέξιον (π.χ. λαούτο-κρουστό ή ό,τι ανάλογο), κάπου ασφαλώς παίζει και ο οικονομικός παράγοντας (ένας αρμονίστας αντικαθιστά δύο ή και περισσότερους μουσικούς). Τώρα αν αυτή η πορεία έχει επηρεαστεί από το τι γίνεται σε πιο ανατολίτικες χώρες, ομολογώ δεν το 'χω ψάξει.

Στις 17 Νοεμβρίου του 1012 έγινε το Πανηγύρι του Αη Φίλιππα στη βορειοδυτική Σίφνο. Υπάρχει ηχητικό ντοκουμέντο με το μέλος του forum filippospat να τραγουδεί “τις γιατροί”. Ούτε κανονάκια, ούτε νέυ. Just βιολί - λαούθτθο.

Ναι, αλλά αυτός γιόρταζε! Με άλλον αέρα τραγουδάς έτσι. Το καημένο το κοριτσάκι, δεν μπορεί να τραγουδάει μόνο της Αγίας Ευτέρπης (ή, άντε, στα γενέθλιά της), αν θέλει να βγάλει και κανα φράγκο…

Δεν τις έχω ακούσει ποτέ τις Γιατροί στη Σίφνο! Γίνεται να τις ακούσουμε κι εμείς;