Μία συνέντευξη με το Στέλιο Ελληνιάδη:
Ήμουν πιστή αναγνώστρια του Ντεφιού εκείνα τα χρόνια του 80, και θυμάμαι το “σώσε” που έγινε με τις συναυλίες στο Λυβαβηττό, και ειδικά με την τηλεοπτική μετάδοση της συναυλίας του Αγγελόπουλου, που έβλεπα μαζί με τη μισή Ελλάδα!
Όλο το αφιέρωμα εδώ:
Εύα
Οι ίδιοι πάντως, κατά σαφέστατη πρόσφατη δήλωση εκπροσώπου τους, θέλουν να λέγονται Τσιγγάνοι και όχι Ρομά.
ιστορικη αναδρομή και καταγωγή των.
Και έτσι τους λέει και ο Ελληνιάδης! Από την άλλη, για να μιλάμε επί της ουσίας, το θέμα του άρθρου ήταν η συνεισφορά τους στην ελληνική μουσική…άσχετα αν λέγονται “γύφτοι”, “τσιγγάνοι” ή Ρομά.
εχουν και οι γυφτοι συνεισφορα στην ελληνικη μουσικη, αδιαπραγματευτο. Καποτε πηγαιναν απο χωριο σε χωριο και τραγουδουσαν στα πανηγυρια τα τραγουδια των διαφορων περιοχων και τα μετεδιδαν ας πουμε. Το κατα ποσο καποιες συνθεσεις ειναι δικες τους, ειναι αγνωστο, αλλα υποθετω οτι και αυτο εγινε. Στην παραδοσιακη μουσικη, ενα κομματι ψιλογραφεται και για δεκαετιες ντυνεται, η εξελιξη ειναι αργη. Σιγουρα υπαρχει συνεισφορα και στο λαικο τραγουδι, πχ Ανεστης ο Γυφτος και ο μεγαλος Αγγελοπουλος, απο μια πλευρα και ο Νταραλας κλπ κλπ, αλλα εδω μιλαμε σε επιπεδο ατομικο, οχι συλλογικο, γιατι οι συνθεσεις σε αυτους ηταν λαικα τραγουδια. Η αποψη μου ειναι οτι εχουν συνεισφερει πολλα, αλλα το μεγαλυτερο μερος του κοσμου τους, ακουνε τουρκικα βαρια π.χ. Ιμπραημ και τα δικα τους τσιγγανικα ασματα. Ιστορικα ομως πιστευω οτι τη μουσικη τους την κληρονομησαν εδω, αφου ηρθαν απο την Ινδια και βαλανε απλα και δικα τους στοιχεια.
Δε θυμάμαι αν το ξανασυζητήσαμε, ο Χατζής αναφέρεται στον πατέρα και τον παππού του που ήταν παραδοσιακοί μουσικοί στο 12:31
Δεν είμαι βέβαιος γι’ αυτό. Όργανα έπαιζαν. Το τραγούδι ήταν κυρίως υπόθεση των ίδιων των γλεντιστάδων. Τα τραγούδια δεν ήταν για να τ’ ακούς, αλλά για να τα λες. Μπορεί να υπήρχαν και κάποιες ειδικές περιπτώσεις εξαιρετικών τραγουδιστών με εξαιρετικά τραγούδια (π.χ. αμανέδες) που ο άλλος θα γοητευόταν να κάθεται να τον ακούει με τις ώρες, αλλά στη διαδικασία του δημοτικού τραγουδιού τέτοια πράγματα ήταν μάλλον περιθωριακά. Στον όποιο βαθμό συνέβη αυτό, κάποιοι θα ήταν και Γύφτοι, και δεν ξέρω, μπορεί οι περισσότεροι ή οι καλύτεροι.
Κυρίως όμως όργανα.
Η ΕΡΤ έχει μία ωραία εκπομπή που λέγεται “Μουσικές Οικογένειες”, που (μεταξύ άλλων) περιλαμβάνει επεισόδια αφιερωμένα σε γνωστές τσιγγάνικες οικογένειες μουσικών των Τρικάλων, της Ηπείρου, της Μακεδονίας κ.τ.λ. Εγώ την βλέπω από Σουηδία εδώ:
Άσχετα σε ποια τοπική παράδοση αναφέρεται η εκπομπή (σε νησιώτικα, ποντιακά, ηπειρώτικα κ.τ.λ.), μου άρεσει πολύ το γεγονός ότι ο Γιώργος Μελίκης παρουσιάζει τα βιώματα και τις εμπειρίες των μουσικών με πολύ σεβασμό και τους αφήνει να μιλάνε και να εκφράζοναι μέσα στο οικείο τους περιβάλλον.
ο Γιώργος Μελίκης ειναι ο ίδιος μουσικός και εχει πλούσια διαδρομή στη παραδοσιακή μουσική.
https://www.discogs.com/artist/2630145-Γιώργος-Μελίκης?anv=Γιώργος%20Μελίκης&filter_anv=1
Εξαιρετικό το αφιέρωμα της ΕφΣυν. Δυστυχώς δεν είμαστε καθόλου έτοιμοι να κοιτάξουμε ισότιμα τους Ρομά (“άνθρωπος” στη γλώσσα τους, έτσι αυτοπροσδιορίζονται διεθνώς), ή όπως αλλιώς αυτοπροσδιορίζονται κατά τόπους. Ουδέν σχόλιο για το αφιέρωμα από την ακροδεξιά φυλλάδα.
Ο Γιώργης Μελίκης έχει κάνει τεράστια δουλειά στην ανακάλυψη και ανάδειξη τοπικών παραδόσεων, κυρίως με τους Λαϊκούς Χειμώνες από δεκ. '80, αλλά και τώρα βέβαια με τη γνωστή εκπομπή του (ανώτεροι πάντως οι Λαϊκοί Χειμώνες, βρίσκω). Ανάμεσα σε πλήθος ερασιτέχνες φυσικούς φορείς των παραδόσεων αυτών, έχει καταγράψει μερικές φορές και τον εαυτό του να τραγουδάει. Επίσης, σε μη καταγραφικό πλαίσιο, έχει πει μερικά τραγούδια στα Αντρικά Μουνάτα.
Πέρα από αυτό, ως μουσικό δεν τον έχω ακούσει ποτέ.
