Μπα!! Λες λοιπόν η ελληνική αργκοτική έννοια να είναι κατευθείαν δάνειο από τα τουρκικά και όχι κάτι που σχηματίστηκε στα ελληνικά;
Μέχρι τώρα σκεφτόμουν το κλασικό φαινόμενο της δείνωσης που υφίστανται πολύ συχνά στα ελληνικά οι λέξεις τούρκικης προέλευσης (ότι ντουμάνι δεν είναι απλά ο καπνός αλλά μια έκφραση αγανάκτησης για υπερβολικά πυκνό καπνό, ντουβάρι δεν είναι απλά ο τοίχος, χαμπέρι δεν είναι απλά η είδηση κλπ.), αλλά τώρα προκύπτει ότι ίσως να μην έχουμε αυτή την περίπτωση.
Χωρίς βεβαιότητα όμως. Κανείς δεν αποκλείει και το αντίστροφο, να συνέβη στην ελληνική αργκό η δείνωση και να πέρασε από κει ως (αντι)δάνειο στα τούρκικα. Ή ακόμη και να συνέβη ανεξάρτητα στις δύο γλώσσες.
Φαντάζομαι ότι η πρώτη είναι μοναστήρι δερβίσηδων. Οι υπόλοιπες; Για αθλητικό χώρο φαντάζομαι ότι δε θα λέει τίποτε, αλλιώς θα το ανέφερες.
Είναι λογικό να υποβαθμίζεται ο ρόλος του τεκέ στην Τουρκία από το επίσημο κράτος. Στο άρθρο για τους τεκέδες της Κωνσταντινούπολης αναφέρεται ότι μετά το 1925 επήλθε σταδιακά η ερήμωση και διάλυσή τους με πρωτοβουλία του κράτους.
Σχετικά με το γλωσσάρι θα συμφωνήσω με τον Περικλή με την έννοια ότι στα ελληνικά ο τεκές σημαίνει χασισοποτείο και τίποτα άλλο.
Όπως είπα στο #3 εφόσον μπούμε σε λεπτομέρειες για τον ρόλο του τεκέ στην Τουρκία, τότε μπορούν να αναφερθούν οι λειτουργίες που αυτός είχε.
Προσωπικά θα πρότεινα να μην συμπεριληφθεί το 3. Τα 1 και 2 προσδιορίζουν επαρκώς τα του λήμματος. Το πολύ πολύ, στο 2 να προταχθεί ένα “(κατ’ επέκτασιν)”.
Το ονλάιν λεξικό του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη λέει:
χασισοποτείο το [xasisopotío] [Ο39] : κακόφημο κέντρο όπου συγκεντρώνονται χασισοπότες και άλλοι ναρκομανείς.
Δεν ξέρω πώς τους ξέφυγε, πάντως το θεωρώ σύλλαθο:
Τι θα πει κακόφημο; Αν ρωτήσουμε π.χ. τη γνώμη του Τζοβενου για τον τεκέ του Περδικάκη νομίζω ότι θα έλεγε τα καλύτερα λόγια.
Συγκεντρώνονται χασικλήδες; Χασικλήδες μπορεί να συγκεντρωθούν και σε ταβέρνες και σε κάθε είδους κέντρα. Το θέμα είναι ότι στο χασισοποτείο συγκεντρώνονται για να καπνίσουν χασίς, και μάλιστα το χασίς που προσφέρεται εκεί (όχι δικό τους).
Επιπλέον, δε συγκεντρώνονται υποχρεωτικά.Σύμφωνα με τα τραγούδια, και μόνοι τους πάνε. Και όχι κατ’ ανάγκην για να βρουν εκεί παρέα.
Και άλλοι ναρκομανείς;;
Το ονλάιν Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας αγνοεί πλήρως τη λέξη.
Ο Μπαμπινιώτης (πρώτη έκδοση, δεν ξέρω τι γράφει στις τελευταίες) είναι πιο κοντά:
Ο χώρος στον οποίον καπνίζουν χασίς. Συνών. χασικλήδικο, τεκές.
Αλλά νομίζω ότι ούτε αυτός το καλύπτει πλήρως. Διορθώστε με αν κάνω λάθος, αλλά νομίζω ότι όταν μαζεύεται μια παρέα σ’ ένα σπίτι να την πιούνε, το σπίτι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί χασισοποτείο (τουλάχιστον όχι κυριολεκτικά). Ακόμη κι αν το κάνουν συνέχεια στο ίδιο σπίτι. Ούτε τεκές, με την έννοια που είχε στα ρεμπέτικα και στην εποχή τους.
Ο τεκές (και το χασισοποτείο) είναι μαγαζιά που παρέχουν χασίς, καθώς και ναργιλέδες και ό,τι άλλο χρειάζεται, για κατανάλωση επιτόπου. Μαγαζιά παράνομα (ή μήπως όχι ανέκαθεν;) και, απ’ ό,τι έχω καταλάβει, συνήθως υποτυπώδη. Αλλά πάντως μαγαζιά. Όχι π.χ. μια σπηλιά ή οποιοδήποτε άλλο στέκι όπου πάνε να πιούνε το δικό τους σταφ.
Ακριβώς όπως το τεϊοποτείο δεν είναι κάθε χώρος όπου πίνεις τσάι, αλλά το καφενείο που σερβίρει τσάι.
Σημαίνει γενικά το χώρο όπου γίνεται χρήση χασίς, όποιος κι αν είναι αυτός, οργανωμένος και επίσημος ή μη.
Κάτι στο οποίο μπορούμε να επεκταθούμε γενικά, αλλά ουδόλως αφορά το ρεμπέτικο τραγούδι όπου οι αντίστοιχοι όροι χρησιμοποιούνται μόνο κυριολεκτικά.
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί με τη μεταφορική σημασία της λέξης.
Εν πάση περιπτώσει, στα ρεμπέτικα τραγούδια που μάς ενδιαφέρουν, όπου ο όρος «τεκές» χρησιμοποιείται όμως μόνο κυριολεκτικά, δεν υπάρχει καταλληλότερος τρόπος για να αποδοθεί η έννοια του τεκέ, παρά μόνο με τη λ. «χασισοποτείο».
Έστω ότι χασισοποτείο είναι ο κάθε χώρος όπου πίνουν χασίσι. Ακόμα κι ένα σπίτι, ή ένα μέρος χωρίς αφεντικό. Ο τεκές όμως -που αυτός μάς ενδιαφέρει- δεν είναι ο κάθε χώρος, είναι ο χώρος όπου σερβίρουν χασίσι. Υπάρχει μαγαζάτορας και παροχές, και πληρώνεις γιατί είσαι πελάτης-καταναλωτής.
Επομένως δε μας καλύπτει το «τεκές = χασισοποτείο». Θέλουμε έναν περιγραφικό ορισμό, σύντομο βέβαια και χωρίς λεπτομέρειες που μπορεί να μην είναι σταθερές, αλλά πάνως όχι ένα συνώνυμο που δεν είμαστε βέβαιοι αν είναι ακριβές.
