ενα ωραιο αρθρο για Τα μαχαίρια στα ρεμπέτικα
Μια και μιλάμε για εγκληματικά πράγματα και για μαχαίρια θα σας παρουσιάσω
ένα απόσπασμα του τραγουδιού του Βαγγέλη που σκότωσε την αδελφή του
το οποίο έφτασε στ΄αυτιά μου με προφορική παράδοση.Απ΄ότι έχω ακούσει
το πραγματικό περιστατικό συνέβη στην Σπάρτη.Υπάρχουν πολλές παραλλαγές
και εδώ η Σπάρτη γίνεται Πάτρα.Το ιδιαίτερο στη δική μου ειναι ότι στην
τελευταία στροφή το φονικό παρουσιάζεται με ιδιαίτερη σκληρότητα.Σημειωτέο
ότι η μουσική του είναι διαφορετική απ΄όσες έχω βρεί στο διαδίκτυο.
Πιστεύω ότι το τραγούδι είναι της μεταβατικής περιόδου μεταξύ δημοτικού
και ρεμπέτικου και θα ήθελα την άποψή σας και τις γνώσεις σας γι΄αυτό.
Η ΚΑΚΟΥΡΓΑ
Το μάθατε τί γίνηκε στης Πάτρας τα χωριά
που ντύθηκε μιά νέα -την κακούργα-στα ευρωπαϊκά
Τρείς φίλοι του Βαγγέλη την εγνωρίσανε
και στο Βαγγέλη πάνε-την κακούργα-την μαρτυρήσανε
Τί κάθεσαι Βαγγέλη δεν πας στον καφενέ
να δείς την αδερφή σου -την κακούργα-να πίνει ναργιλέ
Κινάει ο Βαγγέλης και πάει στον καφενέ
βρίσκει την αδερφή του την- κακούργα- να πίνει αργιλέ
Τρείς μαχαιριές της δίνει στη δεξιά πλευρά
της έβγαλε τα σκώτια τα πλεμόνια κι όλα τα σωθικάΑκόμα ένα τραγούδι όπου η θεματολογία του θυμίζει πάρα πολύ το τραγούδι:“Τ’ακούς μωρή Σουλτάνα”,του Κώστα Ρούκουνα, αφού όπως βλέπουμε παρακάτω στους στοίχους,κάποιο τρίτο,νεαρό σε ηληκία πρόσωπο, παρακινεί την νεαρή να φαρμακώσει τον γέρο για να την πάρει αυτός!
Μα την Αγιά Παρασκευή μωρέ Καλαματιανή
Μωρέ Καλαματιανούλα μου σε είδα στο παραθύρι(δις)
Σε είδα και σε λυπήθηκα μωρέ Καλαματιανή
Μωρέ Καλαματιανούλα μου, μου πήρες γέρον άντρα(δις)
Ρίξε φαρμάκι στο νερό μωρέ Καλαματιανή
Μωρέ Καλαματιανούλα μου φαρμάκωσʼ τον τον γέρο(δις)
Και πάρε με το νιο παιδί μωρέ Καλαματιανή
Μωρε Καλαματιανούλα μου εμέ το παλικάρι(δις)
Έχει τύχει να συναντήσουμε αρκετές φορές και τραγούδια με κατάρες, π.χ. Άιντε να πεθάνεις αν δεν μ’αγαπάς με τον θρυλικό Νταλγκά αλλά και αμανέ όπως:
Αν μ’ αρνηθείς να μη βρεθεί τόπος να κατοικήσεις
και δάκρυα απ’ τα μάτια μου να πιεις να ξεψυχήσεις…
<span style=“color: rgb(55, 64, 78); font-family: ‘lucida grande’, tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 18px;”>
//youtu.be/I3zJ-8PtIxI
<<Η σουπιά>> του τσιτσάνη (…πάλι τις φάπες σου θα φας…) <<οταν με βλεπεις και παιρνώ>> μαρκος
Μέσα από τις απειλές και τις προκλήσεις μπορεί κανείς να παρατηρήσει και τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε… Ειδικά όταν οι απειλές γίνονται πιο συγκεκριμένες όπως στην Σουπιά που ανέφερε ο φίλος Σωτήρης. Επίσης, ενδιαφέρον έχουν και τα τραγούδια που παρουσιάζουν αντίποινα ή σκηνικό καβγάδων όπως το “Μες τον τεκέ της Μαριγώς”
Μες στον τεκέ της Μαριγώς
μʼ έπιασε ένας μυστικός
βρε κι απάνω στο μεράκι
βάζει χέρι στο μαυράκι
Τον λουλά μας τον εσπάει
και τη τίκα μας αρπάζει
τότε τράβηξα μαχαίρι
και τον βάρεσα στο χέρι
Εγινε μεγάλʼ αντάρα
και όλα στο τεκέ μαντάρα
του κανα μια ματσαράγκα
και του το στριψα του μάγκα
Πράγματι ενδιαφέρον το θέμα και τα ερωτήματα που έβαλε αρχικά ο Gilles.
Επίσης σωστό -αν και μετά Χριστόν προφητικό- το μήνυμα #10 (παρόλες τις «φάπες» που του «κάτσανε»…).
Δύο ακαδημαϊκές εργασίες, παρακαλώ υπήρχαν ήδη την εποχή της συζήτησης: | 1. Διπλωματική εργασία: Κ. Πολίτου, Εικόνες εγκλήματος μέσα από τα ρεμπέτικα τραγούδια της εποχής του μεσοπολέμου, 2010. [http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&pid=iid:4626]
|
2. Διδακτορική διατριβή: Ε. Αληγιζάκης, Εικόνες εγκλήματος στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου: «Ρεμπέτικο» και κοινωνικός έλεγχος, 2011 [http://phdtheses.ekt.gr/eadd/handle/10442/24530]
|
Αν δεν είναι ορθογραφική παράλειψη, πρόκειται φυσικά για την τσίκα.
Πίκινε, έχεις δίκιο το αντέγραψα κατευθείαν από το site stixoi.info χωρίς να το ελέγξω!
ο κατάδικος (Γιοβάν Τσαούς)
1η εκτέλεση από τον Αντ. Καλυβόπουλο το 1936…
Το τραγούδι το γνώρισα από τον δίσκο Αψιλίες που το τραγουδάει ο Δημήτρης Μυστακίδης. Παρεμπιπτόντως από τους καλύτερους δίσκους των τελευταίων χρόνων
[video=youtube_share;H09fsBxTp-g]http://youtu.be/H09fsBxTp-g?list=PLQbbEYA_1KEZSiM98lb9gbNZx8LmnEBUp[/video]
Ούτε εγώ μπορώ να βαστάξω, θα σχολιάσω. Ο λόγος της καταδίκης:
Δεν μπορούσα να βαστάξω, και να έχω αντεραστή.
Τον εσκότωσα και τώρα είμαι μεσ’ στη φυλακή.
Η “απολογία” του δράστη:
Αμάν δικαστή, βοήθεια, κι αυτό είναι άδικο.
Χα χα! Πολύ ωραία παρατήρηση Νίκο!
Βέβαια, άδικο είναι επειδή για όλα φταίει αυτή η άτιμη. Η κακούργα. Δε νομίζω ότι ο (υποθετικός) δράστης το θεωρεί άδικο να κάνει φυλακή για φόνο. Έχουμε διαβάσει τόσες ιστορίες με κουτσαβάκια που πρώτα σκοτώνονται μεταξύ τους και μετά πάνε και παραδίδονται μόνοι τους: «Καθάρισα ένανε». Λογοτεχνία είναι βέβαια, αλλά κάποιες κάπου θα έχουν κάποια βάση. Σίγουρα μεταξύ εγκληματιών υπήρχαν κώδικες τιμής, όπως το να παραδέχεται κανείς τις πράξεις του και να αναλαμβάνει τις συνέπειες.
Απλώς εδώ ήταν άδικο και που αναγκάστηκε να τον σκοτώσει, ή που δεν πρόλαβε να σκοτώσει και τη γυναίκα: κοίτα τώρα, ο ένας βρίσκεται στο χώμα, ο άλλος μες στη φυλακή, κι η άτιμη είναι έξω έτοιμη να ξανακάνει τα ίδια.
ναι, με αυτό το κομμάτι έχουμε πάντα ένα θέμα συνείδησης… το παίζουμε αλλά σχολιάζουμε κιόλας!
νομίζω εννοεί ότι εφόσον τον απάτησε καλά έκανε και τη σκότωσε, και αναρωτιέται γιατί τον σέρνουνε στα δικαστήρια…
Ο Γκύ Σωνιέ (αγαπημένος του αδερφού μου, Περικλή, στο “Δημοτικό Τραγούδι”) το έχει παρατηρήσει αυτό, την έννοια του “άδικου” στην ελληνική λαϊκή κοινωνία γενικά, σε αντιδιαστολή, φαντάζομαι, με τις δυτικοευρωπαϊκές. Φτάνει στο σημείο να λέει, και έχει δίκιο, ότι ακόμα και ο θάνατος, για το λαό άδικο πράγμα είναι. Ο όποιος θάνατος. Τι έφταιξε δηλαδή ο άνθρωπος και αποφάσισες, κύριε Χάρε, να τον πάρεις; Γενικότερα, “άδικο” είναι αυτό που εγώ, κυρίως, αλλά και οι όμοιοί μου, ει δυνατόν και όλη η κοινωνία θεωρούμε μη πρέπον, όχι βασιζόμενοι σε, αλλά παραβλέποντας τους νόμους, διατάξεις και άλλα ξένα προς εμάς πράγματα της “κακούργας κενωνίας”. Όπως λέει και ο Νίκος, “έπρεπε να τη σκοτώσω, όλη η κοινωνία μαζί μου είναι. Άρα, η καταδίκη μου είναι κάτι άδικο”.
Νομίζω ότι στο δημοτικό τραγούδι άδικος είναι ο θάνατος του νέου. Και μια και αναφέρθηκε, αν δεν κάνω λάθος, ο Γκυ Σωνιέ κατά δήλωσή του στράφηκε στη μελέτη της νεοελληνικής φιλολογίας εντυπωσιασμένος από το παρακάτω μοιρολόι:
Δεν είναι κρίμα κι άδικο, παραλογιά μεγάλη,
να στέκουν τα παλιόδεντρα και τα σαρακιασμένα,
να πέφτουνε τα νιόδεντρα με τ’ άνθη φορτωμένα;
Εδώ βρήκα ένα ενδιαφέρον θέμα σχετικό.
1 «Μου αρέσει»
Καθυστερημένα αλλά θα προσθέσω μερικά:
“Με πιάνουνε ζαλάδες” με τον Κ. Κωστή
“Κορόιδο” Μ. Βαμβακάρη
“Το μπαγλαμαδάκι σπάσε”
“2 μάγκες με βαρέσανε” Σκαρβέλη
“Οι 2 σερέτες” Χρυσαφάκη
“Το ζωνάρι” Περιστέρης
Είναι σίγουρα κι άλλα αλλά δεν μου 'ρχονται τέτοια ώρα που απαντάω :Ρ