Ακόμα και το μπλουζ ή το φάντο είναι αποτελέσματα παρόμοιων ή έστω παράλληλων κοινωνικών συνθηκών με αυτές του ρεμπέτικου.
Εδώ όμως πρόκειται για σύγκριση ανάμεσα σε “είδη” που τα χωρίζει ένας αιώνας.
Έπειτα νομίζω μπερδεύει ο όποιος βαθμός θεματολογικής κοινότητας ή ομοιότητας, εν προκειμένω τα ναρκωτικά. Θεματολογική κοινότητα θα υπήρχε όμως κι αν το θέμα του σύγχρονου τραγουδιού ήταν ο έρωτας. Θα χώραγε άραγε τότε ερώτημα μήπως θα τραγουδούσαν έτσι τον έρωτα και οι “ρεμπέτες αν ζούσαν σήμερα”;
Εν πάση περιπτώσει, στην τελική μπορεί και κάποιοι “ρεμπέτες αν ζούσαν σήμερα”, να ήταν κι έτσι. Άλλοι πάλι θα ήταν αλλιώς. Αφού είναι τόσο υποθετικό το θέμα, θα έλεγα επίσης υποθετικά, ελαφρά κι επιπόλαια, ότι άλλοι θα εκφράζονταν σα ράπερς, άλλοι με ροκ μπαλάντες λχ, άλλοι με κλασικα λαϊκά μοτίβα κλπ κλπ.
Το θέμα όμως δεν είναι μουσικολογικό, αλλά μάλλον “κοινωνιολογικό”. Και δεν έχει να κάνει τόσο με τη μουσική όσο με τους στίχους και το “ήθος” που εκπέμπεται από τα τραγούδια.
Κι εδώ νομίζω ότι, ενώ οι “ρεμπέτες” ήταν απόσταγμα ενός πολιτισμού και μιάς ιστορίας πάνω σ’ ένα μεταίχμιό της, κι έτσι ήταν εκπρόσωποι μιάς παράδοσης, αντίθετα αυτό που μεταφέρει το σύγχρονο τραγούδι είναι ο άνθρωπος χωρίς ιστορικό έρμα, ο άνθρωπος έρμαιο των συνθηκών μες στις οποίες βρέθηκε να ζει σαν φερμένος και πεταμένος σε αυτές από το “πουθενά”.
Στους “ρεμπέτες” βαραίνουν αναγωρίσιμες αξίες προερχόμενες από μια κοινωνία που διαλυόταν για να μετασχηματιστεί.
Εδώ κυριαρχεί η απουσία αξίας οφειλόμενη σε μια κοινωνία εκ των προτέρων διαλυμένη και τελειωμένη, χωρίς ελπίδα μετασχηματισμού μέσα από τις δικές της κινητήριες δυνάμεις, κι εννοώ τις “δικές της κινητήριες δυνάμεις” με την έννοια φυσικά της εξέλιξής της πάνω στις δικές της βάσεις και σχέσεις - όχι με την έννοια της ανατροπής των βάσεων και των σχέσεών της…
Οι ρεμπέτες, στο ιστορικό μεταίχμιο που εμφανίζονται, θέτουν τη σφραγίδα των αξιών τους, αξιών “παρωχημένων” όσο επίσης και διαχρονικών.
Εδώ θέτουν οι κοινωνικές συνθήκες τη σφραγίδα τους πάνω στο άτομο, που φαίνεται σαν να μην μεταφέρει τίποτα από πριν και να μην έχει μπρος του τον παραμικρό ορίζοντα για “μετά”.
Αν, επίσης, θέλουμε να κυριολεκτούμε μιλώντας για “ρεμπέτες”, τότε νομίζω πρέπει να κρατήσουμε το χαρακτηριστικό της διαχρονικότητας ορισμένων αξιών, των οποίων ιστορικά και πολιτιστικά υπήρξαν φορείς, ακόμα κι αν πρόκειται για αξίες ξένες και αντιτιθέμενες προς αυτές που γεννούν οι παρούσες κοινωνικές σχέσεις, κι επομένως να μην παρασυρόμαστε από τα εξωτερικά και επιφανειακά φαινόμενα προς έναν ανιστορικό “στρουκτουραλισμό”.
Δεν ισχυρίζομαι πως το θέμα δεν έχει ενδιαφέρον, ακόμα κι αν ο τίτλος είναι πρόσφορος για την παρεξήγηση και την “εκτροπή” του, αλλά από την άλλη μεριά φοβάμαι πως δεν μπορώ να αναγνωρίσω στο θέμα ενδιαφέρον προερχόμενο από οπτική γωνία άλλη απ’ αυτήν που τοποθετήθηκα… 