Πρόσφατα σε μπουζουκοσυνάντηση, έπεσε στα χέρια μου ένα μπαγλαμαδάκι με μικρό δουγάτο σκάφος, το οποίο στην επάνω του μεριά (στο παραπέτο) είχε μια μικρή οπή εκ κατασκευής. Το όργανο είναι πολύ καλής κατασκευής, με εβένινη ταστιέρα και τρύπα με ροζέτα… Ευλόγως που δημιουργήθηκε η απόρία: Είναι κάτι που συνηθίζεται σε μπαγλαμαδάκια; Εάν πρόκειται περί τεχνικής τί ακριβώς προσφέρει στον ήχο του οργάνου; Σχετίζεται άραγε και με το μέγεθος του σκάφους;
ΥΓ1. Προσπαθώ να το συνδυάσω με την κατασκευαστική φιλοσοφία των κιθάρων Ovation με πολλαπλές εξόδους στο καπάκι…αλλά άλλο καπάκι, άλλο σκάφος, άλλο ένα τεράστιο σκάφος κιθάρας και άλλο μια σταλίτσα οργανάκι…
Σ’ ένα πολύ μικρό μπαγλαμαδάκι που έχω, σχεδόν τύπου Μπάτη (ίσως και χωρίς σχεδόν), σκαφτό φυσικά, η κανονική τρύπα είναι όσο ένα δεκάλεπτο κέρμα. Έχει ροδάντζα, μ’ ένα σχέδιο που καλύπτει περίπου το 50% της επιφάνειας. Και έχει και μια δεύτερη τρύπα, πολύ μικρή, στο πλάι του ηχείου. Αυτή την τρυπίτσα την αναφέρουν ως «γιουφ» και νομίζω ότι συνηθίζεται στα μικρά μπαγλαμαδάκια.
Σε τελείως άλλη κλίμακα μεγεθών τέτοιες τρύπες (μόνο τέτοιες, χωρίς κύρια τρύπα στο καπάκι) έχουν και τα μπουλγαριά. Ενώ τα σάζια την έχουν πάλι στο ηχείο αλλά κάτω, στον «κώλο».
Από άποψη φυσικής - ακουστικής δεν ξέρω τι αλλάζει. Πάντως να αναφέρω ότι σ’ ένα εγχειρίδιο με οδηγίες για τη διαχείριση (όχι την κατασκευή) της 12νησιακής λύρας λέει, αν βουΐζουν οι χορδές και κάθε άλλη λύση δε φέρει αποτέλεσμα, να ανοίξουμε τέσσερις τρύπες σε σταυρό, όσο η διάμετρος μιας βελόνας του πλεξίματος, στο μέσον και λίγο πιο πάνω του καπακιού. Και αν δε δουλέψει ούτε αυτό, άλλη μία στη ράχη. (Σημειωτέον: η 12νησιακή λύρα είναι στενή, ρηχή, και με δύο στρογγυλά μάτια πολύ μικρότερα από τα ημικυκλικά της κρητικής ή της πολίτικης).
Φίλε pepe όπως πάντα προσφέρεις πολύτιμές πληροφορίες!
Ίσως αυτή η οπή - και το συνάγω με βάση αυτό που αναφέρεις για το βούισμα των χορδών - να διευκολύνει τη “ροή” αέρα μέσα στο σκάφος και κατασυνέπεια να αυξάνει την “ένταση” του οργάνου (αυξάνεται ο όγκος του παλλόμενου αέρα μέσα στο σκάφος). Αυτό ίσως να είναι ιδιαίτερης σημασίας σε σκάφος πολύ μικρό και με μικρή οπή…Λέω εγω τώρα…