18 χρόνια μετά, κάνοντας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο για το κομμάτι Harmandali Zeybegi βρήκα αυτό:
Δεν μου θύμισε ούτε στο ελάχιστο το “Ένας μάγκας στο βοτανικό”…
Μα είναι ακριβώς το κομμάτι! Μην περιμένεις βέβαια, Χρήστο, τέμπο και κρατήματα να είναι ακριβώς τα ίδια όπως στην ηχογράφηση του Μπιθικότση, έχουν διαφορές οι Τούρκοι. Το πρώτο κομμάτι μπαίνει αμέσως στο μουσικό θέμα. Στο δεύτερο, που όμως είναι κάργα χορογραφημένο, υπάρχει ένα «εισαγωγικό μέρος», το λεγόμενο «ζέσταμα», με ελεύθερο σκοπό και χωρίς ρυθμό. Η κυρίως μελωδία αρχίζει στο 1.17.
2 «Μου αρέσει»
Ούτε εμένα μου φαίνεται ίδιο…
Ούτε εμένα προσωπικά μου φαίνεται ίδιο.
Πιο πολύ θα έλεγα ότι μοιάζει με τη Μυσιρλού παρά με το ένας μάγκας στο Βοτανικό.
Στο Ünal Yürük, ξεκινάει ένα νυκτό με τον τονισμό του ρυθμού, ο ζουρνάς μπαίνει γρήγορα με την τονική και συνεχίζει, παίζοντας μια μελωδία. Εστιάστε από 0:05 (ακριβώς μετά την τονική) μέχρι 0:11. Είπαμε, οι χρονικές αξίες είναι έντονα διαφοροποιημένες από τη δική μας εκδοχή, αλλά το κομμάτι αυτό είναι το «Ένας μάγκας στο Βοτανικό».
Λοιπόν μάγκες, τελικά έχει δίκιο ο Νίκος!
Βρήκα σε μια παλιά συζήτηση αυτό:
Δε διευκρινίζεται ποιο σιντί είναι που το λέει, αλλά βρήκα τη συγκεκριμένη εκτέλεση του Χαρμάνταλη. Πράγματι, η ομοιότητα με το ζεϊμπέκικο από το «Ταξίμι [και] Ζεϊμπέκικο» είναι ολοφάνερη. Το περίεργο είναι ότι ξαφνικά βρίσκω επίσης προφανές ότι ο Κιουτσούκ Τζεμάλ παίζει το ίδιο με τους ζουρνάδες των πιο πάνω βιντέων, ενώ ανάμεσα στους ζουρνάδες και το ρεμπέτικο εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω την ομοιότητα. Μάλλον κάτι δεν ακούω σωστά σους ζουρνάδες.
Και μια ελληνική εκδοχή του αρχικού Χαρμάνταλη, από Μυτιλήνη:
(Κυκλοφορεί και σε άλλες μυτιληνιές ηχογραφήσεις, πιο σαντουροβιόλικες, αλλά ας ακούσουμε για μια φορά και τον πραγματικό ήχο της Λέσβου σήμερα. Τον ωραιοποιημένο, Σόλωνα, Κακούργο, Αναγνωστήριο, τον ξέρει όλη η Ελλάδα, αλλά στη Μυτιλήνη αυτό θα ακούσουμε πιο πολύ.)
Τώρα, για να λέμε του στραβού το δίκιο:
Δεν είναι το ίδιο κομμάτι ο Χαρμάνταλης και το δικό μας. Απλώς μοιάζουν πολύ. Το ένα είναι σαμπάχ, το άλλο χιτζάζ. Υπάρχει όμως μια πολύ χαρακτηριστική φράση, η πρώτη πρώτη, που είναι κοινή γιατί κινείται στο άνω τμήμα της κλίμακας, όπου οι δύο δρόμοι ταυτίζονται, και υπάρχει και η επόμενη φράση όπου η κίνηση είναι η ίδια μεταξύ των δύο κομματιών αλλά τα διαστήματα είναι στο ένα χιτζάζ, στο άλλο σαμπάχ. Αυτές οι δύο φράσεις είναι το ένα θέμα. Τα υπόλοιπα θέματα δεν είναι κοινά.
Σήμερα; Πόσο σίγουροι είμαστε; Πάντως, υψηλοτάτου επιπέδου μουσικοί!
O Ιγνάτιος Σιμενής είναι 35 ετών (γεν. 23/06/1984) . Καταγωγή από Σκουτάρο. Παίζει πλήκτρα, ακορντεόν και τρόμπα (και ό,τι άλλο λάχει … αν και τελευταία έχει περιοριστεί στα πλήκτρα και την τρόμπα μόνο). Ο πατέρας του μπουζουξής στα πανηγύρια του νησιού και η ορχήστρα που έχει σήμερα ο Ιγνάτης (την οποία “κληρονόμησε” από τον πατέρα του) είναι από τις πιο γνωστές στο νησί. Ο ίδιος ο Ιγνάτης σαν μουσικός έχει προοδεύσει πολύ τα τελευταία χρόνια και μάλιστα έρχεται συχνά και στην Αθήνα για ηχογραφήσεις αλλά και χορούς συλλόγων.
1 «Μου αρέσει»
Δεν τον ήξερα. Τον ήχο ήξερα: τον συνδυασμό από βιολί, ένα ή περισσότερα χάλκινα, προαιρετικό 4χ μπουζούκι και/ή κλαρίνο και/ή ηλ. κιθάρα, αρμόνιο, μπάσο, ντραμς, πολύ βάθος και τεράστια ένταση, και παίχτες πολύ καλού επιπέδου αλλά τραγουδιστές όχι υποχρεωτικά, τον άκουσα κατά κόρον όταν ήμουν στη Μυτιλήνη. Και όταν ρώτησα «μα καλά, κι αυτά που ακούμε στους δίσκους;» μου είπαν ότι εκείνα θα παιχτούν σε καμιά συναυλία, σε κανένα φολκλορικό δρώμενο, σε παρουσιάσεις, πάντως όχι σε πανηγύρια που είναι οι καθαυτό περιστάσεις ζωντανής παράδοσης.
Δεν ξέρω, τι λέει κι ο ντόπιος (@alko101);
Όπως τα λες @pepe. Γνώμη μου είναι πως δε θα θέλατε να βρεθείτε σε πανηγύρι της Λέσβου. Είναι γενικά τα πράγματα για “σκληρούς” ακροατές. Το ρεπερτόριο δε ΔΕΝ είναι αυτό που θα έλεγε κανείς “παραδοσιακό”. Είναι κυρίως λαϊκά στο όριο του σκυλάδικου και διασκευές από παραδοσιακά και ρεμπέτικα στο όριο του σκυλάδικου πάλι. Πραγματικά αγνώριστα τα κομμάτια. Εάν θέλετε μπορώ να σας δείξω σε βίντεο, αλλά τα βλέπετε και τα ακούτε με δική σας ευθύνη.
1 «Μου αρέσει»
Κατά κύριο λόγο, ο ήχος της Λέσβου στα πανηγύρια σήμερα είναι αυτός (δυστυχώς).
ΥΓ. πηγή το αρχείο από τη βιβλιοθήκη του Harvard
2 «Μου αρέσει»
… τί να πεις τώρα… - Μα είναι δυνατόν; Και όμως, είναι!
4 «Μου αρέσει»
Στο παραπάνω με την Κα Κούλα έχει εντοπίσει κανείς πως είναι ο τίτλος πάνω στο δίσκο;
Ο τίτλος του συγκεκριμένου κομματιού στον δίσκο που επανεκδόθηκε είναι απλά:
" Zeibekiko (Ottoman-Greek Cafe Music)"
Ο δίσκος είναι αυτός και το κομμάτι είναι το #23
Blowers from the Balkans: Classic Historic Recordings of Wind Instruments
Μάλλον ο τίτλος “ζειμπέκικο των χασισοποτών” είναι αυθαίρετος. Για ποιο λόγο να αλλάξουν τον τίτλο στην επανέκδοση?
Ο δίσκος της Topic εδώ: https://www.discogs.com/Various-Blowers-From-The-Balkans-Classic-Historic-Recordings-Of-Wind-Instruments/release/3882210
Πρόκειται για συλλογή ηχογραφήσεωνμε πνευστά από τα Βαλκάνια, χωρισμένων σε ενότητες. Το «Ottoman-Greek Cafe Music» δεν περιλαμβάνεται στον τίτλο του κομματιού, είναι ο τίτλος της ενότητας όπου εντάσσεται το κομμάτι.
Στο Sealabs το έχουν πάλι ως Ζεϊμπέκικο των Χασισοποτών. Ετικέτα δε βρίσκω να έχουν ανεβάσει. Εφόσον το σιντί της Topic μας λέει ποιοι παίζουν (Ευαγγελάκης Βλάχος και Κώστας Καστρούνης), και αυτή η πληροφορία δεν επαναλαμβάνεται στο Sealabs, υποθέτω ότι στο Sealabs δεν το πήραν από το σιντί - άλλωστε, ούτε ο τίλος είναι ίδιος.
Η Topic είναι σοβαρή, δεν τους το 'χω να παίρνουν ένα «Ζεϊμπέκικο των χασισοποτών» και να το αλλάζουν σε σκέτο «Ζεϊμπέκικο». Αν όμως ο αρχικός τίτλος της ετικέτας ήταν Ζεϊμπέκικο, τότε το «Χασισοποτών» ποιος το προσέθεσε;
Είναι βέβαιο ότι κάποιος έχει αλλοιώσει τον τίτλο. Μήπως υπάρχει κι άλλη επανέκδοση σε πρόσφατο σιντί, και την κάναν εκείνοι τη λαδιά, είτε προσθέτοντας είτε αφαιρώντας το «χασισοποτών»; Ή μήπως η ηχογράφηση της κ. Κούλας κυκλοφόρησε εξ αρχής σε διαφορετικές εκδόσεις στις 78 στρ με διαφορετικούς τίτλους;
(Πάντως σκέτο «Ζεϊμπέκικο» θα ήταν αντιεμπορικός τίτλος. Πού να ξέρει ο πελάτης ποιο είναι και αν το θέλει; Το να υπήρχε το «χασισοποτών» στην αρχική ετικέτα μού φαίνεται πιθανότερο.)
Δεν μου κάθεται καλά το ‘‘των χασισοποτών’’, ειδικά ως γενική κτητική αλλά ποιος ξέρει… μήπως το ‘‘Μυστήριο’’ είναι πιο λογικό;
Κατά την αναφώνηση η κυρία Κούλα, τί λέει, καταλαβαίνει κανείς;
Με τα οργανικά πάντα έτσι είναι. Εκτός από τους τοπικούς προσδιορισμούς (πολίτικο κλπ.), σχεδόν ποτέ δεν υπάρχει προφανής σχέση τίτλου και μουσικής, και μερικές φορές μπορεί να μην υπάρχει ολωσδιόλου - τυχαίες λέξεις απλώς για να μπορεί κανείς να το αναφέρει κάπως.
Σε σχόλιο κάτω από το οργανικό που έχει ανεβάσει ο Μαϊστρέλης ο Κοπανιτσάνος λέει:
Konstantinos Kopanitsanosπριν από 5 μήνες
Δεν είναι αυτό το ζεϊμπέκικο χασισοποτών. Είναι ένα αϊβαλιώτικο ζεϊμπέκικο. Έτσι το αναφέρει ο δίσκος.