Το αστικό τραγούδι στα πέτρινα χρόνια 1940-1949

Επικαιρότητα
1

Αγαπητοί Φίλοι,

Με χαρά και ευγνωμοσύνη πήρα στα χέρια μου σήμερα (11-06-2007) το βιβλίο του Φίλου και συνφορουμίτη Σάκη Πάπιστα “Το Αστικό Τραγούδι στα Πέτρινα Χρόνια 1940-1949”.

Το βιβλίο αποτελεί μία βίβλο σχετικά με την τραγουδοποιό δραστηριότητα του Ελληνισμού κατά τα φοβερά εκείνα χρόνια. Σας παραθέτω τα περιεχόμενα των κεφαλαίων για να καταλάβετε τη γκάμα του έργου του Σάκη:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΣΚΛΗΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1940-1940 (ιστορική ανασκόπηση και σύντομη αναφορά στο αστικό τραγούδι στη περίοδο 1940-1949)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΛΒΑΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940-41 (Η προσέγγιση του ρεμπέτικου στα γεγονότα του Αλβανικού Πολέμου, αλφαβητική λίστα θεματικών λαϊκών τραγουδιών του πολέμου 1940-41 και στίχοι τραγουδιών)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΕΝΤΕΧΝΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940-41

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ (Γεγονότα της Κατοχής και το ρεμπέτικο)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΕΝΤΕΧΝΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗς ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ (Εισαγωγή και διάφορα τραγούδια)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ (πλατειά κάλυψη του θέματος της Εθνικής Αντίστασης και παράθεση των σχετικών τραγουδιών)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΤΟ ΓΝΗΣΙΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ (με εκτενή παράθεση στίχων και πληροφοριών των τραγουδιών)

ΚΕΡΑΛΑΙΟ 8: Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΕΝΤΕΧΝΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΣΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗς ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ (ιστορική κάλυψη και παράθεση των τραγουδιών που σχετίζονται με τη περίοδο)

ΚΕΦΑΛΙΑΟ 10: ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ (ιστορική κάλυψη & πλουσιοπάροχη παράθεση τραγουδιών)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: ΤΟ ΕΛΑΦΡΟ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΙΑΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΑ ΤΡΑΓΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1940-1949 (με πολλά τραγούδια και ερμηνευτικά της περιόδου στην αρχή του κεφαλαίου)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗς ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1940-1949 (Συλλογή εμπειριών των διαφόρων καλλιτεχνών τις οποίες διηγούνται οι ίδιοι οι καλλιτέχνες)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13: ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ 1940 (απόψεις και εκτιμήσεις του συγγραφέα για την δεκαετία του 40).

Το έργο διανθίζεται με πλουσιοπάροχη εικονογράφηση με αυθεντικό μαυρόασπρο φωτογραφικό υλικό και διάφορες αφίσες, ξυλογραφίες, ετικέτες δίσκων, σκίτσα, αναπαραγωγή εφημερίδων της εποχής, ζωγραφικών πινάκων και φωτογραφιών σέπια που είναι ωραιότατες.
Επίσης το βιβλίο συνοδεύει cd με 24 ηχογραφήσεις με Πολεμικά Ρεμπέτικα του Αλβανικού Έπους.
Παρακάτω, εικόνες του εμπροσθόφυλλου και του οπισθόφυλλου του βιβλίου με τη φωτό του Σάκη και του cd.

Φίλε Σάκη,
εκφράζω τα συγχαρητήριά μου για το υπέροχο αυτό έργο και σου εύχομαι ακόμα μεγαλύτερες επιτυχίες στη συγγραφική σου πέννα που τις βλέπω να πραγματοποιούνται άμεσα. Ένα ανήσυχο πνεύμα σαν το δικό σου δεν κάθεται ποτέ στ’ αυγά του.

Νάσαστε όλοι καλά για να αντλούμε όλοι εμείς (οι διψώντες) τις γνώσεις σας και την εμπειρία σας στο ρεμπέτικο τραγούδι του οποίου είμαστε όλοι θαυμαστές.

Φιλιά σε όλες και όλους.
Δαμιανός.



2

Αγαπητοί Φίλοι,

Συμπληρωματικά και όπως θα διαβάζω το βιβλίο του Φίλου Σάκη Πάπιστα θα παραθέτω ορισμένες σκέψεις έτσι για να μοιραστώ μαζί σας την ανάγνωσή του.
Ξεκινώ, λοιπόν, με ορισμένες παρατηρήσεις πάνω στο εξώφυλλο τις οποίες δανείστηκα από Α100FM-Forum:


Οι εικόνες του εξώφυλλου δίνουν σημαντικά μηνύματα, όπως:

  • Ο Μπαγιαντέρας (Δημήτρης Γκόγκος) (επάνω αριστερά):
    Είναι ο Υμνητής, ο τυφλός ραψωδός, της Εθνικής Αντίστασης, που μας άφησε ωραία ρεμπέτικα αντάρτικα τραγούδια.

  • Ο Βασίλης Τσιτσάνης στρατιώτης το ʼ40 (επάνω στη μέση):
    Είναι ο κατ’ εξοχήν Πρωτομάστορας της Αλληγορικής Στιχουργικής (στα τραγούδια του Εμφυλίου και των μετεμφυλιακών χρόνων), που ξεγελούσε την αυστηρότατη λογοκρισία της εποχής, για να περάσει -μέσα από τους αριστουργηματικούς και εφευρετικούς στίχους του- έντονα πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα.

  • Ο Μιχάλης Γενίτσαρης (κάτω δεξιά):
    Είναι ο Υμνητής της Κατοχής, με επίσης ωραία θεματικά κατοχικά ρεμπέτικα τραγούδια (Σαλταδόρος, Μαυραγορίτες, Λαδάδες, Ένας λεβέντης έσβησε (Άρης Βελουχιώτης), Επιδρομή στον Πειραιά, Στέλιος Καρδάρας, κλπ).

  • Οι δύο Αρχικαπετάνιοι της Εθνικής Αντίστασης (επάνω δεξιά), ο Άρης Βελουχιώτης του ΕΛΑΣ και ο Ναπολέων Ζέρβας του ΕΔΕΣ, φανατικοί αντίπαλοι και εχθροί των δύο μεγαλύτερων αντιστασιακών οργανώσεων, που ξεκίνησαν άτυπα αλλά ουσιαστικά τον αδελφοκτόνο Εμφύλιο Πόλεμο τον Οκτώβρη του 1943 στα ελεύθερα βουνά, εμφανίζονται δίπλα-δίπλα, δείχνοντας το “μόνιασμα” των Ελλήνων αδελφών, την ΕΝΩΜΕΝΗ πλέον (εκ των υστέρων και μετά … πολλών βασάνων!!!) Εθνική μας Αντίσταση …

  • Οι δύο πολεμικοί πίνακες του Αλβανικού Έπους, χωρίς σχόλια (“μιλάνε” από μόνοι τους), και

  • Η υπέροχη (και σπάνια) φωτογραφία των νεαρών ανταρτών, με την ελληνική σημαία, δείχνει το πάθος για αντίσταση και ελευθερία του ελληνικού λαού. Τη βλέπεις και σε “ξεσηκώνει”. Αισθάνεσαι -άθελά σου- ότι “συμμετέχεις” σ’ αυτό το πατριωτικό ξεσήκωμα!!!

Μια πολύ καλή περιγραφή του βιβλίου του Σάκη Πάπιστα υπάρχει επίσης στον εξής δεσμό: http://www.rempetika.com/diafora/petrina.htm.

Επιφυλάσσομαι, λοιπόν, να επανέλθω με πιο πηγαίες σκέψεις κατά την πρόοδο της ανάγνωσης (έχουμε και διόρθωση με στοίβες από γραπτά αυτή την εποχή-εξετάσεις γαρ).

Παραθέτω, όμως, την βιβλιογραφία που υπάρχει στο βιβλίο, η οποία ομολογουμένως είναι πλούσια και αντικατοπτρίζει το εύρος της κάλυψης του θέματος και την τεκμηρίωση από τον συγγραφέα:




Να είστε όλοι καλά και χαρούμενοι.
Φιλιά.
Δαμιανός.

3

Μαθαίνω υπάρχει και κάτι άλλο στα σκαριά: “ΟΛΟΙ ΟΙ ΡΕΜΠΕΤΕΣ ΤΟΥ ΝΤΟΥΝΙΑ” που θα περιέχει Βιογραφίες - Εργογραφίες - Δισκογραφίες ρεμπετών (δημιουργών και ερμηνευτών) και θα είναι σε 3 τόμους. Παραθέτω πληροφορίες που εκμαίευσα:

Ο 1ος τόμος θα περιλαμβάνει τους εξής λαϊκούς καλλιτέχνες:

  1. ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ - Το Στιχουργικό του Έργο
  2. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ
  3. ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑΣ (ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΓΚΟΣ)
  4. ΜΑΝΩΛΗΣ ΧΙΩΤΗΣ
  5. ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΖΟΥΑΝΑΚΟΣ
  6. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ-ΘΕΟΛΟΓΙΤΗΣ
  7. ΘΑΝΑΣΗΣ ΕΥΓΕΝΙΚΟΣ
  8. ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΣΑΟΥΣΑΚΗΣ
  9. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
  10. ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΕΣΗΣ
  11. ΝΙΚΟΣ ΡΟΥΤΣΟΣ
  12. ΡΕΝΑ ΝΤΑΛΛΙΑ
  13. ΙΩΑΝΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
  14. ΣΤΕΛΛΑ ΧΑΣΚΙΛ, και
  15. ΜΑΡΙΚΑ ΝΙΝΟΥ

Μεγάλη καινοτομία του βιβλίου αυτού θα είναι η έρευνα, η ανάλυση, η καταγραφή και η παρουσίαση του στιχουργικού έργου του Τσιτσάνη. Το κομμάτι αυτό “πιάνει” σχεδόν το 1/4 του συνολικού βιβλίου, που αποτελείται από 500 περίπου έγχρωμες σελίδες.

πό την έρευνα και επίσημη καταγραφή και δημοσιοποίηση / βιβλιογραφία λείπει εντελώς -πέρα από τα βιογραφικά στοιχεία των παραπάνω καλλιτεχνών - κυρίως η [FONT=Arial]πλήρης δισκογραφία τους, στην οποία να συμπεριλαμβάνεται και η πλήρης προσωπική δισκογραφία του καθενός απ’ αυτούς σε LP και CD (που είναι πιο προσιτή χρονικά και οικονομικά, και μπορεί να αναζητήσει κανείς στην υπάρχουσα αγορά για να την αποκτήσει, αν θέλει).

[/FONT] Αυτό γίνεται πλέον πραγματικότητα στο παραπάνω (υπό έκδοση) βιβλίο, πέρα από την παρουσιαζόμενη συνολική δισκογραφία των σημαντικών αυτών καλλιτεχνών στις 78 και 45 στροφές.

Στο ίδιο πνεύμα θα κινηθεί και ο δεύτερος τόμος, με άλλους καλλιτέχνες, όπως για παράδειγμα ο Τούντας, ο Περιστέρης, ο Μητσάκης, ο Παπαϊωάννου, η Μπέλλου, κλπ.

Εν αναμονή, λοιπόν, και του δεύτερου πονήματος του Σάκη Πάπιστα, που είμαι βέβαιος ότι θα είναι αξιολογότατο όπως και αυτό που εκδόθηκε.

Φιλιά.
Δαμιανός.

4

Ο Σάκης Πάπιστας έχει βέβαια αποχωρήσει από το φόρουμ αλλά του εύχομαι να έχει “Καλή Επιτυχία” με το βιβλίο του.

Άλλωστε αν ό,τι ανεβαίνει, κατεβαίνει γιατί να μην ξαναγυρίζει και ό,τι φεύγει;

*είναι από τα μηνύματα που σκεφτόμουν: Να το γράψω… να μη το γράψω;

5

Τί έγινε ρε παιδιά; Έχω χάσει επεισόδεια; Μάλλον έτσι είναι γιατί πού χρόνος για να διαβάζω ό,τι γράφεται στο φόρουμ. Μόνο μερικά θέματα καταφέρνω να παρακολουθώ, αν το καταφέρνω τελικά, έτσι πως τρέχουμε για τον επιούσιο. Τί έγινε ρε φίλε Παραδοξολόγε; Για πες…

6

Ο κύριος Σάκης Πάπιστας ανεβάζει στο προσωπικό του fb την εργασία του γύρω από τα πρόσωπα του ρεμπέτικου.Έχουν ανέβει ήδη τρείς τόμοι και μπορεί όποιος θέλει να τους κατεβάσει -δωρεάν-εννοείται.Μια πολύ προσεγμένη δουλειά και προσωπικά τον ευχαριστώ που την μοιράζεται μαζί μας.