Γεια σας
Παραθέτω μια βιβλιογραφία που μόλις βρήκα. Ζητώ συγνώμη αν έχει ήδη παρουσιαστεί εδώ:
http://course.lib.uci.edu/ar/music/fa2003/200/bozo/
Εύα
Διάφορα άρθρα.
http://www.jstor.org/view/09681221/sp020002/02x0029c/0
http://www.jstor.org/view/07401558/ap030016/03a00080/0
http://www.jstor.org/view/00449202/ap030050/03a00040/0
Δεν ξέρω ρε παιδιά αν είμαι στο σωστό΄¨παιδίο¨ τα΄χω παίξει σήμερα στο γραφείο,
αλλά από τα πιό σημαντικά κείμενα για τον ζειμπέκικο, πιστεύω οτι εχει γράψει
ο Διον. Χαριτόπουλος στά ΝΕΑ καί κατόπιν στο βιβλιο του ,αν θυμάμαι καλά
¨Ημών τών ιδίων¨:245:
Είναι καταπληκτικός ο Χαριτόπουλος!
Έχω σχεδόν όλη του την αρθρογραφία.
Για το ζεϊμπέκικο
Και ένα ακόμα άρθρο του για τον Καζαντζίδη
Δες λες τίποτα!
Αμα αρχίσω να σχολιάζω τα δυο άρθρα που παραθέτεις, τότε θα βρεθεί σίγουρα κάποιος που θα θυμηθεί τον “γνωστό Άρη” που λοιδορεί, χύνει φαρμάκι, αδικεί τους ανθρώπους κλπ.
Αφήνω λοιπόν μόνο το υπονοούμενο και για τα υπόλοιπα …άλλη φορά, όταν και αν έχω κέφι.
ΥΓ. Κι ένα κουίζ:
Ποιο είναι το κοινό σημείο των δύο άρθρων;
Ο νικητής κερδίζει ένα κείμενο του ανίδεου αριστερού διανοούμενου Μποστ με αναφορά στο ζεϊμπέκικο.
Απάντηση: Η αναφορά στην αριστερά μήπως;
α) Όταν το μνήμα χάσκει στα πόδια σου, ο τόπος δεν σηκώνει άλλον. Είναι προσβολή να ενοχλήσει μια ξένη κι απρόσκλητη παρουσία. Γι’ αυτό κάποιοι ανίδεοι αριστεροί διανοούμενοι ερμήνευσαν την επιβεβλημένη ερημία του χορού με τα δικά τους φοβικά σύνδρομα· αποκάλεσαν το ζεϊμπέκικο «εξουσιαστικό χορό», που περιέχει, δήθεν, μια «αόρατη απειλή». Είδαν, φαίνεται, κάποιον σκυλόμαγκα να χορεύει και τρόμαξαν. Όμως, και έναν κυριούλη αν ενοχλήσεις στο βαλσάκι του, κι αυτός θα αντιδράσει.
β) Η κοντόφθαλμη αριστερά δεν είδε πως ήταν το πιο ατόφιο, δικό της παιδί· οι διανοούμενοι περιφρονούσαν και απέρριπταν τα τραγούδια του. Δεν κατάλαβαν ότι ο Στέλιος Καζαντζίδης δεν ήταν απλώς ο κορυφαίος Έλληνας τραγουδιστής, αλλά ένα κοινωνικό φαινόμενο.
?
Σωστά. Αυτή είναι η απάντηση στο quiz (χωρίς να είμαι στο μυαλό του Αρη).
Το πρόβλημα με τον Χαριτόπουλο είναι ότι - όπως όλοι οι ηλικιωμένοι - έχει εμμονές. Και τα δύο άρθρα του θα ήταν εξίσου καλά (ή κακά) χωρίς τις αναφορές στην Αριστερά, οι οποίες - σε τελευταία ανάλυση - εκτοξεύονται αν πασάν χωρίς να υποστηρίζουν τα επιχειρήματά του.
Υπάρχει ένα θέμα με την “διανόηση” στην Ελλάδα και στο παρελθόν έχουν γίνει έντονες συζητήσεις. Αλλο το ένα όμως, άλλο το άλλο.
Προσωπικά, δεν είχα ξανακούσει για το όνομα Χαριτόπουλος. Δεν με ενδιαφέρουν οι αρθρογράφοι και ερευνητές του ρεμπέτικου, παρά μόνο ελαχίστων εξαιρέσεων. Τα άρθρα περί ζεϊμπέκικου και Καζαντζίδη με άφησαν παγερά αδιάφορη, άσχετα από τις αναφορές του στην Αριστερά.
Χασκίλ, να θυμηθώ να σου στείλω το κείμενο που υποσχέθηκα.
Πάντως οι διαφωνίες μου είναι επί της ουσίας των θεμάτων (που δεν είναι η Αριστερά), και για το ζεϊμπέκικο, και για το Στέλιο.
Ακριβώς!!
Σαν πασάλειμμα πληροφοριών ήταν.
Επί της ουσίας εγώ πάλι θα συμφωνούσα σχεδόν απόλυτα και με τα δυο κείμενα του Διονύση Χαριτόπουλου.
Από το τι είναι ζεϊμπέκικο και το πώς συνηθίζει να τον χορεύει ο μέσος νεοέλληνας, μέχρι το τι είναι για τον ελληνισμό ο Καζαντζίδης.
Θα προσυπέγραφα αυτά τα κείμενα όπως και πολλά άλλα του, π.χ. τη βιογραφία του Άρη την οποία θεωρώ ως την αρτιότερη ιστορική μονογραφία που έχει καταγραφεί ως σήμερα μέχρι π.χ. τον «Άνεμο κουβάρι» , γενικά και στα βιβλία και στα άρθρα του με συναρπάζει η ευστροφία του και η εκπληκτική γραφή του.
Όσο για τον υπαινιγμό του περί “ανίδεων αριστερών διανοούμενων” αν κατάλαβα καλά, φωτογραφίζει συγκεκριμένα πρόσωπα, στα οποία αναφέρεται και σε άλλα έργα του και έχει απόλυτα δίκιο.(*)
Η γενίκευση βέβαια εδώ - χωρίς διευκρινίσεις - εύκολα δημιουργεί παρεξηγήσεις.
Υ.Γ.1. Συμπαθάτε με, κολλήματα είναι αυτά…
(*)Υ.Γ. 2. Αν θέτε, ανοίγουμε μια σχετική συζήτηση.
Αρη, θάθελα να βρώ του Μποστ το κείμενο για το ζειμπέκικο .
Οταν ξεκινάμε νά απαντήσουμε σέ κάποιους γιά ένα θέμα , απαντάμε.“Το άλλη φορά γιατί
τώρα βαριέμαι” είναι, αν μή τι άλλο απαξιωτικό γιά τούς συνομηλητές σου.
Ελένη προσυπογράφω τη πρότασή σου γιά μιά κουβέντα μέ θέμα
¨Διανόηση καί ρεμπέτικο¨
Τι ‘σαστε σεις ρε! Δεν αφήνετε άνθρωπο να πάει για ύπνο…!
Για το ζεϊμπέκικο λοιπόν:
"…Το ζεϊμπέκικο δεν είναι γυναικείος χορός. Απαγορεύεται αυστηρώς σε γυναίκα να εκδηλώσει καημούς ενώπιον τρίτων· είναι προσβολή γι’ αυτόν που τη συνοδεύει. Αν δεν είναι σε θέση να ανακουφίσει τον πόνο της, αυτό τον μειώνει ως άντρα και δεν μπορεί να το δεχτεί…"
Αυτό τώρα τι είναι; Αποψη προοδευτικού ανθρώπου; (το “προοδευτικός” όχι με την πολιτική έννοια) Ποιος ορίζει τι είναι επιτρεπτό στην έκφραση μιας γυναίκας; Μήπως η κοινωνία; Και ποιος τη xέζει αυτή την κοινωνία στο κάτω-κάτω; Εκτός κι αν ο Δ.Χ. μιλάει εξ ονόματος της …μαγκιάς, η οποία δεν επιτρέπει τέτοιες συμπεριφορές από το γυναικείο φύλο.
Και τι σόι άντρας είν’ αυτός που προσβάλλεται από τη μάγκικη συμπεριφορά αυτής που συνοδεύει; Πιθανότατα ο ανασφαλής, ο λίγος, ο ψόφιος, ο κομπλεξικός. Γιατί ο μάγκας θα καμαρώνει με τέτοια συμπεριφορά. Το αντίθετο μάλιστα συμβαίνει. Ο άντρας παραξηγιέται με την “υπερβολική” θηλυκή έκφραση της γυναίκας που συνοδεύει, π.χ. όταν “παρακουνιέται” σε κάποιο τσιφτετέλι. Αλλά κι αυτό ακόμη συζητιέται…
“…Ο αληθινός άντρας δεν ντρέπεται να φανερώσει τον πόνο ή την αδυναμία του· αγνοεί τις κοινωνικές συμβάσεις και τον ρηχό καθωσπρεπισμό…”.
Προφανώς, κατά τον Δ.Χ. η γυναίκα πρέπει να ντρέπεται να φανερώσει τον πόνο ή την αδυναμία της. Ιδιαίτερα βέβαια πρέπει να παίρνει υπόψη της τις κοινωνικές συμβάσεις και το ρηχό καθωσπρεπισμό. Τελικά αυτές οι κοινωνικές συμβάσεις τι είναι; "Ρηχός καθωσπρεπισμός "ή “αρχέτυπο”; (όπως θα συναντήσουμε παρακάτω)
"…Και στο μάτι δεν κολλάει. Μια γυναίκα δεν είναι μάγκας· είναι θηλυκό ή τίποτα. Κι ένας άντρας, πρώτα αρσενικό και μετά όλα τ’ άλλα. Αυτό είναι το αρχέτυπο. Κι αν το εποικοδόμημα γέρνει καμιά φορά χαρωπά, η βάση μένει ακλόνητη. Εξαιρούνται οι γυναίκες μεγάλης ηλικίας που μπορεί να έχουν προσωπικά βάσανα: χηρεία ή πένθος για παιδιά…".
Θυμίζει λήμμα από βιβλίο γραμματικής, σε πιο ποιητική έκδοση. Κανόνες με τις εξαιρέσεις τους.
Μάλλον αδιάβαστος όσον αφορά το ρεμπέτικο. Δεκάδες (να μην πω εκατοντάδες) τα λαϊκά τραγούδια που εξυμνούν τη γυναίκα τη φίνα, την αλανιάρα, την ντερμπεντέρισσα, την μπολσεβίκα, τη μόρτισσα και δεν ξέρω πόσα άλλα παρόμοια επίθετα έχουν γραφτεί. Κι αν ζούσε “η μόρτισσα η Κική που ήταν δυο μήνες φυλακή”, μάλλον δεν τις γλίτωνε τις πιστολιές ο Δ.Χ.
Ασε που τα βάσανα δεν έχουν ηλικία. Μπορεί να είναι πράγματι δύσκολο σε μια έφηβη κοπέλα να εκφράσει τους όποιους καημούς της μ’ ένα ζεϊμπέκικο, αυτό όμως απέχει πολύ από το να περιμένει να εβδομηνταρίσει για να δοκιμάσει.
Παρακάτω βέβαια ο Δ.Χ. ομολογεί ότι έχει δει γυναίκες να χορεύουν μαγκιόρο ζεϊμπέκικο. Ομως το δίνει ως εξαίρεση που επιβεβαιώνει την άποψή του.
Κι εγώ έχω δει αρκετές γυναίκες να χορεύουν από καλό έως περίφημο ζεϊμπέκικο. Και δεν ήταν ούτε γριές ούτε πoυτάνες ούτε λεσβίες ούτε η …Λιλή Ζωγράφου.
“…Τα μεγάλα ζεϊμπέκικα είναι βαριά, θανατερά…”.
Και το “Κάφτονε Σταύρο” είναι …μικρό ζεϊμπέκικο; Ή μήπως κι αυτό είναι εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα;
Αμα πας να βάλεις κανόνες και τοιαύτα σε τέτοιες δημιουργίες, είναι λογικό να πέφτεις σε λάθη κι αντιφάσεις. Φυσικά και τα περισσότερα ζόρικα ζεϊμπέκικα έχουν “λυπητερά” θέματα. Αλλωστε συνολικά στο λαϊκό μας τραγούδι η λύπη υπερισχύει της χαράς, τουλάχιστον ποσοτικά. Λένε: “Ο Έλληνας έχει μεγάλη έμπνευση και δημιουργεί πιο καλά όταν πονάει”. Αμ δεν είναι αυτό! Είναι που ο Έλληνας είναι ένας ταλαιπωρημένος λαός, που τις περισσότερες στιγμές της ιστορίας του πονούσε! Γι’ αυτό και γράφει συνήθως για τον πόνο. Και γράφει καλά γιατί είναι “προπονημένος” σ’ αυτό.
Όμως ο χορός, ο ζεϊμπέκικος, δεν μπορεί να περιοριστεί στη θλίψη. Είναι κι έκφραση χαράς, δύναμης, νίκης, μαγκιάς. Ο μάγκας δεν είναι πάντα ηττημένος. Αυτά τα περί “μνήματος που χάσκει κάτω από τα πόδια σου” είναι αρκετά υπερβολικά, σχεδόν όσο και το “να πατάς σταφύλια”.
Το άλλο άρθρο, για το Στέλιο, είναι καλό. Εχει κι εκεί μερικά σημεία που “μπάζει”, όπως η σύγκριση του Στέλιου με το ρεμπέτη που “…κανείς δεν ξέρει από πού κρατάει η σκούφια του…”, η υπερβολή “…οι Έλληνες άκουγαν Θεοδωράκη και Χατζιδάκι, μα τραγουδούσαν Καζαντζίδη” και επιμονή σε κριτήρια όπως “…η μυθική «Μαντουμπάλα» ακουγόταν παντού και ήταν επί 10 χρόνια πρώτη σε πωλήσεις…” κ.ά. Ξαναλέω όμως ότι είναι ένα άρθρο που μου άρεσε.
Μόλις μπορέσω θα το ανεβάσω (το λεύκωμα είναι στο πατρικό μου, σε άλλη πόλη). Μια παράγραφος είναι, μέσα σ’ ένα σατιρικό του κείμενο.
Ο “κάποιος” ήταν συγκεκριμένα η Ελένη, η οποία μάλλον ξέρει ότι δεν την …απαξιώνω.
Πάντως τώρα που ξαγρύπνησα και σε 4 ώρες με περιμένει ένα δεκάωρο τρεξίματος είμαι ηθικά εντάξει;
Αρη γιά το που μπορώ να βρώ το κείμενο του Μποστ δεν είπες.
Χωρίς φυσικά να γίνω απολογητής του Χαριτόπουλου,συμφωνα μέ οτι εχω εως τώρα διαβάσει οτι εινα το καλυτερο κείμενο περί ζειμπέκικου.Ο ανθρωπος περιγράφει τις συνθήκες που επικρατούσαν ,αλλά πρωτίστως το κλίμα ,και βέβαια δίνει καί τις ερμηνείες του.
Δεν παίρνει θέση αν ηταν σωστό η λάθος (μιλάω για τον χορό των γυναικών).
Στόν άλλο φίλο που μήλησε γιά γέρους καί μονομανίες ,αν θυμάμαι καλά ,δεν απάντησε
επί της ουσίας ,αλλά μάλλον νά ρίξει λίγο φαρμάκι ήθελε.:245:
Α, μπα; Κατ’ αρχήν δεν είδα πουθενά κάποια ερώτηση στην οποία καλούμαι να απαντήσω “επί της ουσίας”.
Χύμα και στα ίσια είπα ότι ο Χαριτόπουλος χάνει το όποιο δίκιο του διανθίζοντας χωρίς προφανή λόγο το κείμενό του με βολές κατά της Αριστεράς. Σαν κάτι παππούδες στα καφενεία που και σεισμός να γίνει βρίζουν το γαμπρό τους. Το ίδιο θα έλεγα αν το διάνθιζε με βολές κατά της Δεξιάς, που θα είχε και κάποιο δίκιο σε τελευταία ανάλυση - αλλά αυτό είναι άλλο θέμα (ή μήπως ΔΕΝ είναι;). Το πόσο φαρμακερή είναι αυτή η παρατήρηση είναι θέμα γεύσης. Πάντως με τον Δ.Χ. μας χωρίζουν κάπου 10 χρόνια ζωής, αν αυτό σου απαντάει σε κάτι φίλε Μπάμπη.
Ο συμπαθέστατος και με ενδιαφέρουσα “πιασάρικη” αφηγηματική τεχνική Διονύσης Χαριτόπουλος, επί δεκαετίες ένα από τα λαμπρότερα ονόματα στο χώρο της διαφήμισης, μετά τη συγγραφή του βιβλίου “Αρης ο Αρχηγός των Ατάκτων” εδραίωσε εμμονές κατά της ηγεσίας της αριστεράς. Φαίνεται ότι έπρεπε να τριφτεί με την σύγχρονη ιστορία εξαιτίας της έρευνας για το βιβλίο του, για να ανακαλύψει μ’ αυτή την αφορμή τον εμβόλιμο, αποσπασματικό και γεμάτο ασυνέχειες χαρακτήρα της οικοδόμησης του νεο-Ελληνικού κράτους.
Το κρίμα είναι ότι τις πλέον ουσιώδεις ευθύνες τις επισυνάπτει στην αριστερά, τον μοναδικό μαζικό πολιτικό φορέα που υφίσταται από εκείνα τα χρόνια και περνάει τον παθών του το τάραχο από πλευρά κριτικής απλά και μόνο επειδή υπάρχει μέχρι σήμερα. Ολοι οι άλλοι “σχηματισμοί” έχουν αποδομηθεί στα βάθη των δεκαετιών και σήμερα ουδείς κατηγορείται για οτιδήποτε πλην της αριστεράς. Το αντίθετο μάλιστα, επιχειρείται επανόρθωση ορισμένων προσωπικοτήτων, όπως π.χ. του Μεταξά!
Η ανακάλυψη ότι η (υφιστάμενη) Αριστερά ευθύνεται για τα πάντα, είναι μια… “ευκολία”, δε λέω, βολεύει. Αλλά από ανθρώπους σα το Χαριτόπουλο που πλασάρονται με το συγκεκριμένο προφίλ, θα περίμενε κανείς λιγότερη εμπάθεια και περισσότερη ανάλυση / δουλειά. Και σε τελευταία ανάλυση: Λιγότερα άρθρα (τσατ-πατ) και περισσότερα βιβλία στο μήκος κύματος του “Αρη”. Αφού το ξεκίνησε, οφείλει να το τελειώσει, να βάλει και καμιά βιβλιογραφική παραπομπή ρε παιδί μου.
Ετσι δεν είναι;
Αν και ξεφεύγουμε από το αρχικό μας θέμα…
Οφείλουμε σ΄αυτό το βιβλίο του Χαριτόπουλου μια σχεδόν πλήρη (αν συμπεριλάμβανε και τα πρώτα χρόνια του Άρη, κυρίως την ιδεολογική του προετοιμασία) βιογραφία για τον Άρη.
Του οφείλουμε πάνω από όλα ότι αποκαθιστά τη μορφή αυτή που τόσο έχει κατασυκοφαντηθεί .
Για να μην επεκταθώ πολύ, μόνο ο γνωστός μας Η. Πετρόπουλος πόσες αιχμές άφηνε, πέρα από τα άλλα, για περίεργες σεξουαλικές προτιμήσεις του Άρη…ενώ είναι γνωστό ότι το καθεστώς του Μεταξά τον είχε καταστρέψει σεξουαλικά…
Και τον παρουσιάζει όπως ήταν: σοβινιστής, ελληνολάτρης, ανυπόταχτος (αρχηγός “ατάκτων”, πολύ εύστοχος τίτλος!), ελληνοκεντρικός, χωρίς βέβαια την οικουμενικότητα του Τσε.
Τα ελαττώματά του εμφανέστατα, δεν είναι αγιογραφία, εξάλλου, και το τίμημά τους το πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή.
Μας δίνει πολύτιμα και άγνωστα μέχρι στιγμής στοιχεία για το πώς ήταν οργανωμένος ο ΕΛΑΣ και για τους αξιωματικούς του και κυρίως για το πολιτικό παιχνίδι, τα σχέδια των Άγγλων, τη διορατικότητα του Άρη που τα είχε μυριστεί αμέσως και προχωρώντας προς το τραγικό του τέλος, οι συχνές αναφορές στο όραμα που παρέμεινε ανεκπλήρωτο.
Διαφαίνονται, πράγματι, σε αρκετά σημεία τα λάθη της κομματικής ηγεσίας.
Όμως, με μια προσεκτική ματιά, ο προσεκτικός αναγνώστης βλέπει και τα αδιέξοδα ή την απελπισμένη προσπάθεια να επιλεγεί η καλύτερη δυνατή λύση (όσον αφορά στη συμφωνία της Βάρκιζας) και εξάλλου εκ των υστέρων όλοι μπορούμε να κάνουμε τον προφήτη ή τον εύκολο εκτιμητή.
Πιστεύω πως δεν έχει πρόθεση να αδικήσει πρόσωπα ή κομματικούς σχηματισμούς.
Υπάρχουν αρκετά βιβλία με αντίστοιχες αναφορές και για την ιστορία της Εθνικής Αντίστασης και για τον Άρη: του Νεφελούδη, του Λευτέρη Βουτσά, του Λεωνίδα Τζεφρόνη, του Κύρκου και πρόσφατα του Γρηγόρη Φαράκου.
Από όλα αυτά ξεχωρίζει ο “Άρης…” του Χαριτόπουλου.
Υ.Γ. 1. Υπήρξε πράγματι πολύ πετυχημένος στο χώρο της διαφήμισης ο Δ. Χ.
Δημοσιοσχεσίτης όμως δεν επιδίωξε να γίνει ποτέ του.
Υ.Γ. 2. Βιβλιογραφία στον τελικό τόμο του έργου του υπάρχει υπερπλήρης.
Καί οι γεύσεις ,φίλε Κώστα,διαφέρουν από ηλικία σε ηλικία,κ΄ επειδη μάλλον είμαι κοντα
στήν ηλικία με τον Δ.Χ το πήρα λίγο… κάπως. Αυτό βέβαια, δε σημαίνει οτι η τοποθετησή σου, περί γεροντικής μονομανίας,δεν ειναι κάτι σαν πέταγμα της μπάλλας στην εξέδρα.:245:
Ψάχνω το βιβλίο (διδακτορική διατριβή) του Risto Pekka Pennanen “Westernisation and modernisation in Greek popular music”. Έχει εξαντληθεί. Μήπως μπορεί να βοηθήσει κανείς;