Κατηφές

Καλημέρα σε όλους. Ψάχνω τους στίχους από το τραγούδι «Κατηφές» (Στον κατηφένιο σου οντά…), το γνωστό Ussak της κοινής Ελληνοτουρκικής παράδοσης. Αν κάποιος/α μπορεί να με βοηθήσει, τον/την ευχαριστώ πρακαταβολικά. Αν, εκτός από τους ελληνικούς στίχους, γνωρίζει κάποιος και τους τούρκικους, τότε θα βρεί έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο αναγνώστη.

Μητσάρα φίλε μου καλημέρα,
Όπως σου είπα το έχω με τον Μαρκο Μελκόν με τούρκικους στίχους που εννοείται δεν τους βγάζω.Το έχω επίσης σε μία εκτέλεση ζωντανή με τους Εν Χορδαίς απο τις Αρχάνες το 1999. Το έχω με ένα επιφανή τούρκο τραγουδιστή της περιόδου 1920 -1935 ονόματι Μπουρχάν (πολύ καλή εκτελεση). Επίσης υπάρχει στο youtube απο


Τα λόγια θα σου τα γράψω την επόμενη φορά που θα βρεθούμε. Στην φιλολογία της μουσικής της Πόλης λέγεται και Μπαχριγιέ Τσιφτετέλι. Κατά την γνώμη μου το Μπαχριγιέ τσιφτετέλι είναι ένα άλλο οργανικό πολύ μακρύ κομμάτι.

Σ’ ευχαριστώ Γιώργο. Θα σε παρακαλούσα να μου γράψεις σ’ ένα «πακτωμένο δίσκο» τις εκτελέσεις που αναφέρεις. Τα λέμε από κοντά.

Καταρχάς να σου παραθέσω τους τούρκικους στίχους του Κατηφέ ή Kadifeden Kesesi ή Τσαχπιν κτλ…

"kadifeden kesesi,
kahveden gelir sesi.
oturmuş kumar oynar,
ah ciğerimin, ah ciğerimin kösesi.

aman yallah, beyoğluʼna yolla,
haydi yallah, beyoğluʼna yolla,
yolla yolla yar yolla.

kadife yastığım yok,
odana bastığım yok.
kitaba el basarim,
senden başka aman senden başka dostum yok.

aman yallah, beyoğluʼna yolla,
haydi yallah, beyoğluʼna yolla,
yolla yolla yar yolla.

kadifeden yeleğim,
seni sevdim meleğim.
biraz da sen beni sev,
rahat etsin, aman rahat etsin yüreğim.

aman yallah, beyoğluʼna yolla,
haydi yallah, beyoğluʼna yolla,
yolla yolla yar yolla"

Επίσης επίτρεψε μου και μένα να σου παραθέσω και γω κανα δυο εκτελέσεις που είναι ιδιαίτερες.
α)Πρώτον μια απ τις πιο “κλασσικές” ηχογραφήσεις του κομματιού με εκτελέστρια την Hamiyet Yuceses…ογκόλιθος της οθωμανικής κλασσικής μουσικής

και

β) απο μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία του Τσιαμούλη με τον Καραντουμάν (κανόνακι) που έγινε πριν αρκετά χρόνια…εδ’ω θα ακούσεις και παραλλαγές του ελληνικού στίχου

Νίκος

Και επίσης δύο βιντεάκια που παρουσιάζουν πολλές εκτελέσεις του τραγουδιού και παραλλαγές που πέρα απ τις κλασσικές φτάνουν μέχρι Κρήτη και Πόντο !!! :slight_smile:

Μέρος 1


Μέρος 2

Μπράβο σας και ξανά μπράβο σας! :088:
Γέμισε ομορφιές το φόρουμ, αρώματα και πανδαισίες ήχων…
Και το μήνυμα που βγαίνει - κατ’ εμέ - πως η μουσική δεν έχει σύνορα, ούτε πατρίδα, όταν οι ήχοι μπλέχονται τόσο εκφραστικά και γλυκά.

Οι στίχοι και στα ελληνικά:

“Στον κατιφένιο σου οντά, αμάν,
θέλω να ʽρθω μια βραδιά,
να σου πω τα πάθη μου,
να με κλαις, άντε να με κλαις, αγάπη μου
Μʼ έκαψες.
Μαύρα μάτια έχεις φως μου,
μαύρα σαν την ελιά
κι όποιος τα γλυκοφιλήσει
του πληγώνουν, αμάν,
του πληγώνουν την καρδιά
Μʼ έκαψες.
Σαν τις μαρμαροκολόνες
πουʼ ναι στην Αγιά - Σοφιά
έτσι τα ʽχεις ταιριαγμένα
μάτια φρύδια, άιντε μάτια,
φρύδια και μαλλιά
Μʼ έκαψες”.

Μια και ανέφερε ο Αγάπιος τον Hafız Burhan, εδώ στον [b] “Κόνιαλη”[/b] , μαζί με τη Ρίτα Αμπατζή και το Δ. Μανησαλή.

Και το ταξίδι στο όνειρο συνεχίζεται…

Μπράβο παιδιά,με τις διευθύνσεις που δώσατε βρήκα πράγματα που έψαχνα καιρό.
Πάντως να γνωρίζετε ότι στα ελληνικά ο στίχος δεν έχει καμία σχέση.

mylti Kulti και Ελένη, σας ευχαριστώ πολύ για τις πληροφορίες σας.
Μιας και αναφέρθηκε η Hamiyet Yucesses, να αναφέρω ότι, xαρακτηριστικό είναι το Nihavent Sarki του Haci Arif Bey, προφανώς σε μακάμ Nihavent, που κάποια στιγμή γυρίζει σε Sabah και η κυρία στο σημείο εκείνο κάνει έναν καταπληκτικό αμανέ-gazel που σε πιάνουν τα κλάματα…

Δεν ξέρω βρε παιδιά, αλλά κάθε φορά που ακούω τέτοιες μελωδίες έχω την αίσθηση ότι ο χρόνος στη μουσική κυλάει ανάποδα. Σαν να ζούμε δηλαδή σήμερα στην προϊστορική εποχή, την εποχή των βαρβάρων και απολίτιστων, και η πρόοδος του είδους είναι στο παρελθόν, σε όλες εκείνες τις μοναδικές δημιουργίες.
Να είστε καλά όλοι που μας τα θυμίζετε.

1 «Μου αρέσει»

Χαίρομαι και εγώ πάρα πολύ με όλα αυτά!!Πολύ αλήθεια σας το λέω αγαπητοί και αγαπητές.Ελένη μου, οι εκδοχές του ¨Κατηφέ στα Ελληνικά είναι πολλές. Στην εκδοχή που παράθεσες με στίχους θα ήθελα να προσθέσω το στιχάκι:
Τα ωραία σου τα μάτια
στον καθρέφτη μην τα δείς
γιατί μόνη σου αγαπιέσαι
και εμένα λησμονείς

Δημήτρη χάρηκα ιδιαίτερα για αυτη σου την παρατήρηση σχετικά με την Hamiyet για την οποία θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για το μεγαλείο της φωνής αλλα κυρίως του ύφους της (που μαζί με την Safiye Ayla και τη Müzeyyen Senar αποτελούν τους 3 θηλυκούς ογκόλιθους της οθ. κλασσικής μουσικής)

Το σαρκί που αναφέρεις είναι το “Bakmiyor cesmi siyah” και είναι έτσι ακριβώς όπως τα λές…ο αμανές σε σαμπαχ είναι αποκλειστικά δικιά της ιδέα (πράγμα λιγάκι ασυνή8ιστο αφού οι συνθέτες ήταν οι απόλυτοι κυρίαρχοι του παιχνιδιού) και αποτελεί μάθημα μακαμοθεωρίας,ύφους,έκφρασης,αναπνοής και ό,τι άλλο θέλεις :slight_smile: όρεξη να αναλύει κανείς…

Όποιος θέλει να ακούσει το εν λόγω άσμα :

και εδώ το ίδιο σε επανεκτέλεση απο την -κατ εμέ- μεγαλύτερη εν ζωή φωνή της οθωμ. μουσικής της Bülent Ersoy που μπορεί εμφανισιακώς να μας βγήκε λιγάκι…τραβεστί αλλά φωνή και ύφος είναι αδιαμφισβήτητα. Προσέξτε με τι προσοχή αποδίδει τον αμανέ της Hamiyet και τον φτάνει και ένα βήμα παραπάνω…

Συγγνωμη αν ξέφυγα απ το τόπικ αλλά … :slight_smile:

Νίκος

Πολύ ωραία Νίκο…πάρα πολύ ωραία!
Νομίζω ότι η Bulent Ersoy ήταν η δασκάλα του Zeki Muren (μέγας κα’ εμέ, αλά οι ενορχηστρώσεις φλερτάρουν πολύ με την ποπ και το τουρκομπαρόκ).
Ξεφεύγουμε, όμως, εντελώς από το αρχικό θέμα…
Χάρηκα ιδιαιτέρως για τη συνομιλία μας αυτή. Τα λέμε…

Καλησπέρα παιδιά,
οι εκδοχές του ελληνικού Κατηφέ είναι πολλές. Μια απο αυτές είναι και ο κυπριακός κατηφές:

"Εν σου είπουν πέρτικα μου,
στον γυαλό μεν κατεβείς,
τζι’ ο γυαλός έσσιεί φουρτούνα,
τζι’ εν σε 'φήνει να λουθείς,

Άψε κόρη το φανάρι,
τζι’ έλα κάτω στο γυαλό,
να μου φέγγεις να αρμενίσω,
τζι’ άντε φως μου στο καλό,

να μου φέγγεις να αρμενίσω,
αχ να αρμενίσω,
τζι’ αντε φως μου στο καλό

Κλάψε κλάψε φώς μου,
στο στενό σου,
έκαμα χαρώ σε εναν ποταμό,

τζι’ εν ηφκένεις πέρτικα μου,
να μου σβίσεις φως μου,
τον καμό

Είσαι γέννημα του νήλιου,
τζι’ είσαι κόρη του γυαλού,
είσαι πλάσμα πο ‘ναι σσι άλλη,
μήτε δα, μήτε τζι’ αλλού

Αγαπώ σε τζι’ έξερε το,
μεν κάμνεις καμώματα,
τζιε πουτζί που ρέσσεις φώς μου,
προσσυνώ τα χώματα

Τζιε πουτζί που ρέσσεις φώς μου,
αχ που ρέσσεις φώς μου,
προσσυνώ τα χώματα

Κλάψε κλάψε φώς μου,
στο στενό σου,
έκαμα χαρώ σε εναν ποταμό,

τζι’ εν ηφκένεις πέρτικα μου,
να μου σβίσεις φως μου,
τον καμό

Μεν τα κόφκεις τα μαλλιά σου,
όπως τες πολίτισσες,
μεν τα 'φήνεις να μιαλίνουν,
σαν τες αφκορίτισσες

Κατηφέ μου πλουμισμένη
τζι’ άσπρη μου μουσκοκαρκιά,
κότσινη τρανταφυλλιά μου,
έκαψες μου την καρκιάν

Κότσινη τρανταφυλλιά μου,
ναι τρανταφυλλιά μου,
αχ έκαψες μου την καρκιάν

Κλάψε κλάψε φώς μου,
στο στενό σου,
έκαμα χαρώ σε εναν ποταμό,

τζι’ εν ηφκένεις πέρτικα μου,
να μου σβίσεις φως μου,
τον καμό

να μου σβίσεις φως μου,
τον καμό"

πατήστε εδώ: http://briefcases.pathfinder.gr/file/darkknight_marinos/53669/610104

Βρε βρε, δεν τον ήξερα τον Τούρκο της Μελβούρνης. Εκπληκτικός! Κρίμα που δεν έπαιξε και ταξίμι….