Σήμερα έμαθα (μου το είπε φίλος μουσικός) ότι έφυγε από την ζωή πριν 2 μήνες, ο γνωστός βιολιστής της Γρεβενιώτικης παραδοσιακής μουσικής, Νίκος Γκιουλέκας σε ηλικία 84 ετών.
Καταγόταν από μουσική οικογένεια και συνέβαλλε πολύ στην διάδοση της παραδοσιακής μουσικής του τόπου του, την οποία μετέδωσε και στα νεώτερα μέλη της οικογένειάς του αλλά και γενικότερα στους μουσικούς των Γρεβενών. Ο ιδιότυπος και χαρακτηριστικός τρόπος που έπαιζε το βιολί, τον είχαν κάνει γνωστό σε όλους τους βιολιστές αλλά και γενικότερα στους μουσικούς της δημοτικής μουσικής.
Είχε ηχογραφήσει πολλούς σκοπούς και τραγούδια με το μουσικό ιδιωματικό παίξιμο της περιοχής του, καθώς το βιολί εκεί κατέχει τον κυρίαρχο ρόλο στην ορχήστρα.
Τον είχα ακουστά και εγώ λόγω ότι είχα διαβάσει πρόσφατα ένα άρθρο για την πορεία του στην παραδοσιακή μουσική αλλά και πώς συνέβαλλε στην εξέλιξη και στην ανάπτυξή της με τις καινοτομίες στο παίξιμο του. Ακόμη είχα δει πως ήταν ιδιαίτερα καλός χαρακτήρας, ταπεινός και πάντοτε πρόθυμος να βοηθά τους νέους καλλιτέχνες. Εύγε φίλε άταστε για αυτή την αναφορά
Μπράβο και πάλι Άταστε για το άνοιγμα ενος τέτοιου θέματος.
Ο Νίκος Γκιουλέκας (όπως και ο πατριάρχης Σιούλης , ο Σπύρος κά) ήταν μέγιστοι μουσικοί και βιολιστές με πολύ τοπικό-ιδιωματικό-προσωπικό ήχο και ύφος στα ελληνόφωνα και βλαχόφωνα παιξίματα-ρεπερτόρια της ευρύτερηςμ περιοχής των Γρεβενών.
Στοιχεία δηλ. που κατεξοχήν (εκ)λείπουν (πια) στις μέρες μας, όπου προπαθούν μας πείσουν ότι (δήθεν) δημοτικό = τσιφτετέλι και μάλιστα με ήχο καρμπόν-αντιγραφή από Τουρκικά παιξίματα … Ήμαρτον θέ’ μου…
Εδώ έχουν γραφεί κάποια λόγια για τον Ν.Γκιουλέκα και σας τα παραθέτω αυτούσια.
Έφυγε ο Νίκος Γκιουλέκας….
Δεν ήμουν στα Γρεβενά όταν έγινε η κηδεία του Νίκου Γκιουλέκα, που θα έλεγα λίγα λόγια γιʼ αυτόν τον υπέροχο λαϊκό καλλιτέχνη, τον μειλίχιο άνθρωπο, γιʼ αυτό και γράφω τα λίγα αυτά λόγια.
Ο Νίκος Γκιουλέκας ήταν τόσο ικανός οργανοπαίχτης που τον ατζαμή χορευτή τον καθοδηγούσε με τον τρόπο του, τον καλό χορευτή τον ακολουθούσε στα βήματά του και στα τσαλίμια του, όμως με τους δεξιοτέχνες χορευτές, που υπήρξαν λίγοι, ενθουσιαζόταν, γινόταν ένα με το χορευτή και τότε το δοξάρι του κελαηδούσε στην κυριολεξία.
Με το Νίκο Γκιουλέκα γλέντησαν 4-5 γενεές και έζησαν όμορφες στιγμές στη ζωή τους. Δεν έπαιζε για το κέρασμα, έπαιζε για το όνομά του. Δεν ήταν ο «βιολιτζής», αλλά ο βιολιστής που ένιωθε το δικό του μεγαλείο, όταν με το δοξάρι του μάγευε τις παρέες.
Το βιολί είναι το όργανο της παρέας, του κλειστού χώρου, απευθύνεται σε ευαίσθητους μερακλήδες, συνοδεύει το χορευτή. Το κλαρίνο είναι το όργανο του ανοιχτού χώρου που συνδέεται περισσότερο με ομάδες χορευτών. Η περιοχή των Γρεβενών είχε σαν κυρίαρχο όργανο το βιολί και ο Νίκος Γκιουλέκας ενσάρκωνε τη μαγεία του ήχου του βιολιού μετουσιώνοντάς τον σε κέφι και γλέντι.
Ο Νίκος Γκιουλέκας με το Γιώργο τον Αδάμο (τον «Γκρινταβιώτη») ήταν το κορυφαίο δίδυμο των βιολιστών της περιοχής μας. Όσοι τους ζήσαμε, δεν τους ξεχνούμε ποτέ.
Το Νίκο Γκιουλέκα θα τον θυμάμαι, όταν ενθουσιαζόταν που είχε απέναντί του δεινό χορευτή. Θα τον θυμάμαι για το χαμόγελο που έβγαινε από την καρδιά του. Θα τον θυμάμαι για το παίξιμο του βιολιού πάνω και πίσω από το κεφάλι του.
Ήταν ευγενής, ήταν αυθεντικός λαϊκός καλλιτέχνης. Ας τον θυμόμαστε οι μερακλήδες του γλεντιού και ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.
Γρεβενά 30-8-2010 Γεώργιος Παπαϊωάννου
επίτιμος δικηγόρος
Θέλω να διευκρινήσω, για να μην μπερδευτούν κάποιοι ότι, τον Νίκο Γκιουλέκα τον αποκαλούσαν και ‘πατριάρχη’ ή ‘Σιούλη’.
Ο Σπύρος ήταν ο μικρότερος αδελφός του, δυνατός βιολιστής και ο ίδιος, ο οποίος έφυγε από τη ζωή νέος (πριν 20 χρόνια περίπου). Δεν είχε όμως την μεγάλη φήμη του Νίκου, και είχε ελάχιστες ηχογραφήσεις σε σχέση μ’ εκείνες του αδελφού του που ήταν πολλές.
Παρακάτω παραθέτω ένα βίντεο του Νίκου Γκιουλέκα σε μια από τις τελευταίες του εμφανίσεις. Ο Βαγγέλης Γκιουλέκας που εμφανίζεται και αναφέρεται στο βίντεο, είναι ο ανηψιός του και ίσως ο καλύτερος από τους συνεχιστές του στο βιολί.