Δεν είναι άσχημο, αν σκεφτεί κανείς οτι είναι με τενεκεδάκι!
Αν συνεχιστεί αυτό που γίνεται με την άνοδο των τιμών, όλοι με τέτοια όργανα θα παίζουμε.
Μιά σκηνή από τον εθνικό κήπο στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον.
Προς διευκρίνηση:
Δεν είναι τενεκεδάκι αλλά ξύλινο (βασικά από κόντρα πλακέ).
Βασικά μου άρεσε η ιδέα να κρατήσω το σχέδιο από το καπάκι για αυτό και το χρησιμοποίησα. Το τελικό απότέλεσμα είναι αρκετά καλό και σίγουρα έχει μπαγλαμάδες με παρόμοιο ήχο. Για τον λόγο αυτό εφτιαξα και το ηχητικό σύγκρισης για να δούμε αν ξεχωρίζει.
Η λογική της αξιοποίησης κομματιών που θεωρητικά είναι άχρηστα και τους δίνεις εσύ ζωή πάντα μου άρεσε. Είναι πολύ δημοφιλές το λεγόμενο cigar box, ένα είδος κιθαροειδούς ή μπάντζο, κατά κύριο λόγο ηλεκτρικό γεγονός που διευκολύνει τα πράγματα. Όταν έπεσε στα χέρια μου ένα κουτί από πούρα (cigar box δηλαδή), δεν το έκανα όργανο αλλά επιτοίχια κλειδοθήκη.
Βλέπω τα λουκούμια σου δεν είναι ό,τι κι ό,τι, είναι Χατζή Μπεκίρ since 1777. Γι’ αυτό έχουν τόσο γλυκό ήχο.
Το 1844 ο Θεόδωρος Ορφανίδης (1817-1886) έγραψε σχετικά:
Ο καρασεβνταλής
Ποιός είδε νέον σεβνταλή, καρδιών ποιός είδε κλέφτη,
να εξυπνάει με το αχ! και με το βαχ! να πέφτει;
Ωσάν το χιόνι ν’ αναλεί, σαν το κερί να σβήνει,
και μοναχός το ντέρτι του να πικροκαταπίνει;
Εγώ τον είδα, κ’ εις εμέ εφάνη ο καημένος
ωσάν δερβίσης σκυθρωπός, σαν μπεκτασής θλιμμένος.
Για μιά μικρή Γενί-ντουνιά, που 'δαν τα δυό του μάτια,
καρά-σεβντάς τον έπιασε, και θα γενεί κομμάτια.
Οπόταν τα μεσάνυχτα αργολαλούν οι κούκκοι,
πηγαίνει και της τραγουδεί με νάι και με μπουζούκι:«Αμάν, κουζούμ! αμάν, γιαβρούμ! Κάνε, χανούμ, ινσάφι!
Μηδέ καλέμι ουλεμά το ντέρτι μου δε γράφει.
Για σένα εμπαΐλντισα εις τον ντουνιάν επάνω,
κι αν εγεννήθην σεβνταλής, ασίκης θ’ αποθάνω.Είναι το άσπρο στήθος σου ταζέδικο καϊμάκι,
του Αϊντίν-ισάρ χαλβάς το κάθε σου χεράκι,
μουχαλεμπί και γκιούλ-σερμπέτ ο αναστεναγμός σου,
και του Χατζή-Μπεκίρ λουκούμ ο τρυφερός λαιμός σου΄
ο κάθε λόγος σου γλυκός σαν ραβανί αφράτο
και σαν ζεστός σαράι-λοκμάς με μέλι μυρωδάτο.
Κι είν’ ο σεβντάς μου δυνατός, που να γραφεί δε φτάνει
κι αν γίνει ο ουρανός χαρτί κι η θάλασσα μελάνι.Τι αγοράζεις κάρβουνα να ψήνεις το φαΐ σου;
Γιαγκίνι έχω στην καρδιά, που τ’ άναψες ατή σου!
Αντίκρυ μου τον τεντζερέ με το φαΐ σου στήσε,
και λάδι στο γιαγκίνι μου με μια ματιά σου χύσε!
Κι ευθύς που ένα Αχ εντέρ! το στόμα μου αναδώσει,
και το φαΐ σου θα ψηθεί κι ο τεντζερές θα λιώσει!
»Αμάν, κουζούμ! αμάν, γιαβρούμ! Κάνε, χανούμ, ινσάφι!
Μηδέ καλέμι ουλεμά το ντέρτι μου δε γράφει.
Για σένα εμπαΐλντισα εις τον ντουνιάν επάνω,
κι αν εγεννήθην σεβνταλής, ασίκης θ’ αποθάνω.Εσύ’ σαι η χρυσή ουρί, και διά σε, ντουντού μου,
ή ντιπ θα χάσω, ή θα βρω το ρέμπελο το νου μου!
Κι εις το Τζενέτ, στους πρόποδας του πιλαφένιου όρους,
θε να περάσω μετά σού στιγμάς αγγελοφόρους.
Ο βουτυρένιος ποταμός και του μελιού το ρεύμα,
τόσον δεν θα ευχαριστούν του σκλάβου σου το πνεύμα,
όσο το νούρι σου, κουζούμ, και το γλυκό φιλί σου,
και όσο το ναζλίδικο και τρυφερό κορμί σου.Αμάν, κουζούμ! αμάν, γιαβρούμ! κάνε, χανούμ, ινσάφι!
Μηδέ καλέμι ουλεμά το ντέρτι μου δε γράφει.
Για σένα εμπαΐλντισα εις τον ντουνιάν επάνω,
κι αν εγεννήθην σεβνταλής, ασίκης θ’ αποθάνω!»Αυτά της λέει ο ντερτιλής και πριν ακόμα φύγει,
σαν του Τσεχνέμ το βάραθρον το στόμα του ανοίγει,
κι ελπίζων ιλαρότερος ο πόνος του να γίνει,
βώλον δραμίων είκοσι αφιόνι καταπίνει.
(Πηγή)
Αναρωτιέμαι γιατί να μην βάλεις κλειδιέρα και να βάλεις στριφτάλια. Τα κλειδιά με γρανάζι είναι πολύ πιο ακριβή στο κούρδισμα και δεν ξεκουρδίζονται τόσο εύκολα γιατί τα κοντράρει το γρανάζι. Οπότε τα στριφτάλια απλά θα σε βασανίσουν παραπάνω στην καθημερινή χρήση του οργάνου. Νομίζω στην Αφρική βάζουν στριφτάλια απλά λόγω φτώχειας. Αν όμως γνωρίζεις και κάποιον άλλο λόγο για να βάλει κάποιος στριφτάλια θα ήθελα να τον μάθω.
τα στριφτάρια χρησιμοποιούνται και γειά αισθητικούς λόγους
για την παράδοση και το στιλ.
φαντάσου βιολι με Grover μηχανισμούς
Ωραίος Περικλή. Δεν ήξερα του στίχους που αναφέρεις.
Ο Χατζή Μπεκίρ ήταν ο επίσημος προμηθευτής του σουλτάνου και παραμένει από όσο γνωρίζω το πιο παλιό λουκουμοποιείο της Πόλης. Παραμένει ενεργό με αρκετά μαγαζιά στην Πόλη αλλά έχουν ανέβει και άλλοι. Το Φλεβάρη που ήμουνα στην Πόλη, πήρα μπακλαβάδες αυτήν τη φορά από ένα άλλο μαγαζί, και αυτό κλασσικό (Χατζή Μουσταφά) από το 1864. Σε ένα πολύ όμορφο κόκκινο μεταλλικό κουτί με τη φάτσα του Μουσταφά επάνω. Οι μπακλαβάδες φαγωθήκανε εν ριπεί οφθαλμού και μας έμεινε το κουτί. Λες να το κάνω και αυτό όργανο, τζουρά όμως γιατί είναι πιο μεγάλο;
Έφαγα πρόσφατα λουκούμια Χατζή Μπεκίρ, και μπορώ να σας διαβεβαιώσω αυτοπροσώπως ότι έχουν σταθερή ποιότητα από το 1777.
Κανέναν απολύτως. Θέμα προτίμησης.
Στο #13, που έγραψα «σ’ ένα τέτοιο όργανο δε θα βάλεις κλειδιέρα, θα βάλεις χειροποίητα στριφτάλια», εννοούσα ότι συνήθως έτσι γίνεται, όχι ότι πρέπει. Συνήθως έτσι γίνεται γιατί απλούστατα αν βάλεις κλειδιέρα πάμε στην τρίτη περίπτωση, την υβριδική. Η κουλτούρα της ιδιοκατασκευής, όπως την περιγράφω στο #13, καλλιεργήθηκε σε χρόνους προκαταναλωτικούς, από ανθρώπους που δε συνήθιζαν να αγοράζουν κατά το δυνατόν τίποτε, παρά να το φτιάχνουν μόνοι τους.
Έχω μια μαρτυρία ενός τσμπουνιέρη για το πώς, πιτσιρικάς το 1947, έφτιαξε την πρώτη του τσαμπούνα. Ανάμεσα σε άλλα, αναφέρει και την εξής λεπτομέρεια:
πιάνω και μια σαρανταπεντάρα πρόκα −τώρα πού τη βρήκα δε θυμάμαι−, της κόβω το κεφάλι, τάκα τάκα τάκα, και το κάνω κοπίδι!
Τώρα πού τη βρήκα δε θυμάμαι: δηλαδή η πρόκα, ένα έτοιμο αγοραστό αντικείμενο, δεν ήταν καθόλου αυτονόητο ότι μπορεί έτσι εύκολα να βρεθεί στα χέρια του πιτσιρικά. Αντίθετα, αυτονόητη ήταν η σκέψη ότι την πρόκα μπορεί, με διάφορες πατέντες, να τη μετατρέψει σε εργαλείο δικιάς του τελικά κατασκευής (μετασκευής) για να φτιάξει μ’ αυτό το όργανό του.
Παρομοίως υπήρχαν εποχές όπου στην Αθήνα τα παιδιά έβαζαν πρόκες στη ράγα του τραμ για να τις κόψει ο τροχός, να τις κάνει κοπίδια, και μ’ αυτά να φτιάξουν καραγκιόζηδες.
Αλλά δε δούλευαν μόνο τα παιδιά έτσι. Έχουμε δει διάφορα βιντεάκια με λαϊκούς μαστόρους όπως π.χ. ο Ραμαζάν Γκιουνγκιόρ, αν θυμάμαι καλά το επώνυμο, που έφτιαχνε σάζια χρησιμοποιώντας αγροτικά εργαλεία κι ένα σπασμένο τζάμι. Και ελληνικά παρόμοια.
Πράγματι, η κουλτούρα της ανακύκλωσης των πάντων, είναι δεύτερη φύση του ανθρώπου. Σαν παιδί θυμάμαι παρ’ ότι δεν μου έλειπαν τα έτοιμα παιχνίδια, φχαριστιόμουνα καλύτερα αυτά που έφτιαχνα μόνος μου. Κάποτε είχα μαζέψει μια σακούλα μεταλλικά ρετάλια από ένα μηχανουργείο και έπαιζα με αυτά πολύ καιρό. Τα παιδιά απλά κάνουν αυτό που έχουμε τάση να κάνουμε, αλλά οι κοινωνικοί κανόνες δεν μας το επιτρέπουν. Όταν μεγαλώσεις, αν μαζέψεις κάτι από τα σκουπίδια για να το κάνεις κάτι, σε κοιτάνε σαν να είσαι παρακατιανός. Ένα παιδί, απλά το κάνει, γιατί είναι φυσικό. (Συγνώμη για το εκτός θέματος).
Στην ουσία είναι το ίδιο όπως να χρησιμοποιείς το μαλλί του προβάτου για ρούχα, το δέρμα του χοίρου ή της γελάδας για παπούτσια, τα κόκαλά τους για διάφορες κατασκευές κλπ.
Στην οργανοποιία αυτού του είδους χρησιμοποιούνται πολύ και όσα φυσικά αντικείμενα έχουν το σχήμα που αλλιώς θα έδινε μόνος του ο μάστορας σ’ ένα κομμάτι ξύλο ή άλλο υλικό: ηχεία από κολοκύθες, καρύδες, χελώνες, αυλοί από καλάμια, κουφοξυλιά ή (και πάλι) οστά, κλπ.
Επίσης, χορδές από έντερο ζώου (που σφάχτηκε για φάγωμα), αλλά και από καλώδια!
Συγνωμη για το λιγο εκτος θεματος αλλα ειναι μες στο θεμα της οργανοποιας. Αν ενα συγκερασμενο, μπουζουκι ας πουμε, του εβαζες μπερντεδες σε καποια σημεια, ας πουμε E half flat και B half flat θα δουλευε, ή μετα δε θα παιζοταν το οργανο λογω τηε ανομοιογενειας μπερντε, ταστου.
*συγνωμη για τους Αγγλικους όρους Half flat αλλα δεν ξερω πως να το εξηγησω στα ελληνικα
θα ήταν δύσκολο να παιχτεί όπως το σκέφτεσαι αλλα υπάρχει περντές μπρούτζινος νομίζω οπότε υποθετικά θα μπορούσες να έχεις κάποιες υποδιαιρέσεις αν γίνει εξ αρχής ετσι το όργανο.
Νομίζω και στο μπουλγαρί τους συναντάς.
Δεν είναι ευχρηστοι όμως και δεν χωράνε πολλοι
Υποθέτω ότι αν το πάχος της πετονιάς του μπερντέ είναι μελετημένο να ταιριάζει ακριβώς με το πάχος των τάστων, θα δουλεύει. Πιθανόν να έχεις άποια μικρή διαφορά στο ηχόχρωμα βέβαια, άλλο το μαλακό υλικό κι άλλο το μέταλλο.
Αλλά στην πράξη το βλέπω λίγο αμφίβολο: για να είναι μελετημένα τα πάχη, θα πας σε οργανοποιό να σου το κάνει. Ο οργανοποιός δένει έναν μπερντέ σε λιγότερο από ένα λεπτό. Τι λεφτά θα σου πάρει; Από τίποτα έως ελάχιστα. Για μηδέν ή σχεδόν μηδέν λεφτά, θα κάτσει να κάνει όλες τις απαραίτητες μετρήσεις και δοκιμές ώστε να ταιριάξει, ή θα σου βάλει μια τυχαία πετονιά καθ’ υπόθεσιν, λέγοντας «άμα δε δουλέψει εγώ σε προειδοποίησα»;
Σίγουρον.
'α΄δλγξ;ςοξγ;]προξγ];προξγερ\οπ]ξγ
Θα μπορούσες να πας σε έναν οργανοποιό με έτοιμες τις μετρήσεις.
Εδώ έχει κάποιες μετρήσεις για 67cm κλίμακα, δηλαδή το διπλάσιο του διαστήματος από καβαλάρη στο δωδέκατο τάστο και για σάζι με 17 τάστα.
To scala είναι λογισμικό που προγραμματίζεται για μικροτονική μουσική. Αναρωτιέμαι αν οι κλίμακες που διαθέτει μπορούν να μετατραπούν με άλλο (ή το ίδιο λογισμικό) σε διαστήματα για τάστα. Θέλει ψάξιμο αυτό. Όμως σου έχω μια αρχή…
Το fretfind2d είναι λογισμικό που υπολογίζει διαστήματα από τάστα:
https://www.ekips.org/tools/guitar/fretfind2d/
Εδώ αναφέρεται ένας τρόπος να τροφοδοτήσεις το fretfind2d με αρχείο scala:
https://www.talkbass.com/threads/fretfind2d-microtonal-multiscale-help-needed.1582589/
(δεν το έχω δοκιμάσει, όμως θεωρητικά του τροφοδοτείς τις τιμές από το πρώτο λινκ στο calculation method και δουλεύει)
Οι τιμές των αρχείων scala αφορούν τη συχνότητα, το fretfind2d θα υπολογίσει το μετρικό διάστημα για κάθε τάστο. Πρόσεξε όμως τι τιμές θα υπολογίσεις. Αν ο οργανοποιός που θα το μετρήσει έχει χάρακα σε 32α/64α της ίντσας ή σε 10α του χιλιοστού πρέπει να του πας τις ανάλογες τιμές. Επειδή στον υπολογισμό πρέπει να έχει γίνει ήδη μια στρογγυλοποίηση και στην τοποθέτηση θα είναι πάλι προσεγγιστικά, καλό είναι να αποφύγεις να κάνεις και μετατροπή από ίντσες σε χιλιοστά που θα εισάγει κι άλλο σφάλμα στρογγυλοποίησης.
Το θέμα με τη διαφορά ύψους τάστου-μπερντέ θα πρέπει να αντιμετωπιστεί κάπως. Αλλιώς…
Θα μπορούσες να βγάλεις τελείως τα τάστα και να βάλεις πετονιά για μπερντέδες. Πάλι όμως πρέπει να δεις πώς θα κάθεται η πετονιά αυτή (ή κάποια άλλη) πάνω στη χαραγματιά του τάστου και πόσο θα χαμηλώνει. Μεγάλη προσοχή στην αφαίρεση των τάστων, να μην τραυματίσεις την ταστιέρα. Αν αφαιρεθούν τα τάστα ενδέχεται να χρειάζονται και καινούργια κόκκαλα, σε χαμηλότερη θέση, λόγω της διαφορά ύψους. Αν υπάρχει μηδενικό τάστο καλύτερα να μην αφαιρεθεί.