Ένα καλό παράδειγμα είναι το τραγούδι “το βρήκα, νάτο” του Μητσάκη που γράφτηκε σε απάντηση στο πασίγνωστο “Κομπολογάκι”.
Επίσης, Βασίλη, το “Ο Αντώνης, ο βαρκάρης, ο σερέτης” έδωσε στη συνέχεια τα “Τηλεγράφημα στην Κάρμεν” και το “Η Κάρμεν στην Αθήνα”.
Πρέπει να υπάρχει κι ένα ακόμα “ζευγάρι”: η Μαρινέλλα κάποτε τραγούδησε ένα “παθιασμένο” (όπως διαφαίνεται από τον τρόπο της ερμηνείας της) τραγούδι που περιείχε τη φράση “Οι άντρες δεν κλαίνε”. Ο Καζαντζίδης απάντησε “Και όμως, κυρία μου, και οι άντρες κλαίνε”. Αλλά γιατί να περιοριστούμε σε τραγούδια; τέτοια παραδείγματα υπήρξαν και με εμπορικά προϊόντα. Κάποτε εμφανίστηκε στην αγορά ένα ούζο με τη φωτογραφία του Καζαντζίδη και μάρκα “Υπάρχω”. Λίγο αργότερα πέτυχα κάπου ένα ούζο που ονομαζόταν “Μαρινέλλα” και είχε και την “διάκριση” Καζανάτο. Δεν δοκίμασα ούτε το ένα, ούτε το άλλο.
Τέτοιες κινήσεις Γιάννη, που όπως ξέρεις είναι συχνότατες*, δεν θα τις έβαζα μαζί με τα “εις απάντησιν”. Είναι “εις προσμονήν παρομοίου οφέλους” αφού, πάντοτε γίνονταν όποτε κάποιο κομμάτι αποδεικνυόταν μεγάλη επιτυχία. Μάλιστα, αν αυτή η κίνηση είχε γίνει προπολεμικά, ο “τραυματίας” του Μπακάλη θα είχε ονομαστεί “Νέος τραυματίας”, κατά το “Η μερακλού” - “Νέα μερακλού”, “Η χήρα” - “Νέα χήρα” κλπ.
(κατά Μανιάτη): Νέα Βαγγελίτσα, Νεα Βασίλω, Νέα Βλάχα, Νέα Γκόλφω, Νέα γυναίκα, Νέα Έλλη, Νέα ζωντοχήρα, Νέα μαυροματούσα, Νέα ξανθούλα, Νέα παραμάνα, Νέα περβολαριά, Νέα Πολίτισσα, Νέα Σμυρνιά, Νέα Σμυρνιοπούλα, Νέα Τριανταφυλλιά.
Ο τραυματίας του Μπακάλη δεν γράφτηκε σε απάντηση του τραγουδιού του Τσιτσάνη. Και οι δύο σχεδόν ταυτόχρονα έγραψαν τα ομότιτλα τραγούδια τους με τον επίκαιρο και αβανταδόρικο λόγω εμφυλίου πολέμου τίτλο. Ο Μάτσας δεν δέχτηκε το αίτημα του Τσιτσάνη να μη συγκυκλοφορήσουν τα δύο τραγούδια και αυτό στάθηκε ο λόγος που ο Τσιτσάνης αποχώρησε από την Οντεόν Παρλοφών και πήγε στην Κολούμπια.
Αυτό φαίνεται πως όντως ήταν μόδα εκείνα τα χρόνια στη δισκογραφία (προφανώς σχετική και με ζητήματα πν. ιδιοκτησίας). Το 'χω παρατηρήσει και με τα κρητικά συρτά: ένας λυράρης βγάζει ένα σκοπό με το όνομα ενός χωριού -πράγμα που δε σημαίνει προέλευση από αυτό το χωριό αλλά απλώς ότι ο συνθέτης θέλει να το τιμήσει-, ας πούμε ΧΧΧχωριανό, και ένας άλλος, που επίσης θέλει να τιμήσει το ίδιο χωριό, βγάζει τον «νέο ΧΧΧχωριανό». Δε μου 'ρχονται πρόχειρα παραδείγματα, αλλά είναι σχετικά σύνηθες. Δεν το είχα συνδυάσει με τα ρεμπετοσμυρναίικα, αλλά τώρα που το σκέφτομαι, θα ήταν μόδα των εταιριών.
Ναι, Νίκο, το είχα κατά νου ότι το ένα τραγούδι δεν αποτελεί απάντηση στο άλλο ως προς τη θεματολογία τους και είναι όπως το λες. Εκείνο που με έκανε να τα παραθέσω εδώ (και κακώς που δεν το ανέφερα στο #16) είναι η αίσθηση που έχω (χωρίς να ξέρω τα πραγματικά γεγονότα) ότι κατά κάποιο τρόπο ο καθένας από τους δυο (Τσιτσάνης, Μπακάλης) είχε υπόψη του το τραγούδι του άλλου, ενδεχομένως πριν κυκλοφορήσει σε δίσκο και γίνει ευρέως γνωστό. Το #18 μας δίνει κάποια στοιχεία.