"Τραγούδι για την Κύπρο"

Ο Τσιτσάνης μαλλον έγραψε ενα τραγούδι για την Κυπρο με τίτλο: “Τραγουδι για την Κύπρο” ή καπως ετσι…
Πρεπει να ακουστηκε και σε ταινία κινηματογραφική.

Ποιος γνωριζει περισσότερα, αραγε;;;

Μάλλον πρόκειται για το παρακάτω:

Τίτλος: «Πολιορκία. Το τραγούδι της Κύπρου», 1964.
Ακούγεται στην ταινία «Φεύγω με πίκρα στα ξένα», είναι του Τσιτσάνη, τραγουδούν οι Μπιθικώτσης και Ρεπάνης.

Και βέβαια αναφέρεται στην άνανδρη εκτέλεση των ηρώων Καραολή και Δημητρίου από τους Άγγλους.

«Σπαραγμός βαρύς και κλάμα
από κάθε μια καρδιά
δυο κελιά απόψε αδειάσαν
και χαθήκαν δυο παιδιά.

(ρεφραίν)
Δυο παλικάρια με καρδιά
χαθήκαν για τη λευτεριά.

Σφίξτε μάνες τις καρδιές σας
μες τις μαύρες τις στιγμές
μοιρολόγια δεν ταιριάζουν
μπρος σε τέτοιες λεβεντιές.

Δεν στερέψαν τα ποτάμια
δεν στερεύει η γενιά.
Άλλοι σταυραετοί θα μπούνε
μες τα ίδια τα κελιά»

Υπάρχει όμως μεγάλη χρονική διαφορά. Πότε ακριβώς εκτελέστηκαν οι Καραολής και Δημητρίου; όχι βέβαια το '64. Ίσως το τραγούδι γράφτηκε νωρίτερα και αξιοποιήθηκε στην ταινία.

10 Μάη του ΄56 απαγχονίστηκαν και οι δυο τους.

Νίκο, το πιο πιθανό είναι αυτό που λες, να αξιοποιήθηκε δηλαδή το τραγούδι στη συγκεκριμένη ταινία αργότερα.

Οι στίχοι του τραγουδιού “Πολιορκία” είναι:

Τη καρδιά σου σφίξε απόψε μάνα,
κάνε κουράγιο και υπομονή,
κι αν πικραμένα χτυπήσει η καμπάνα,
μη κλάψεις μάνα , το γιο σου το λεβέντη.

Στην αυλή σου αν έρθει κάποιο βράδυ,
κυνηγημένο κι έρημο πουλί,
αγκάλιασέ το, μανούλα μου καημένη,
τη πληγωμένη καρδιά του να γιατρέψεις.

Είναι απ΄τ’ αγαπημένα μου, και μάλλον είναι χιτζάζ.

Τα στοιχεία για το συγκεκριμένο τραγούδι έχω διασταυρώσει και σε βιβλίο για τον Κυπριακό αγώνα, αλλά και στο βιβλίο του Βολιότη - Καπετανάκη “Μούσα Πολύτροπος”.
Επίσης, πως δεν έγινε ποτέ δίσκος το τραγούδι αυτό, μόνο ακούστηκε στην ταινία αυτή.

Πιθανόν κάποιος άλλος φίλος να γνωρίζει περισσότερα και να μας διαφωτίσει σχετικά…

Άλλη μια πληροφορία: ο Τσιτσάνης έγραψε το ΄59 άλλο ένα τραγούδι για την Κύπρο, με τίτλο “Η ώρα εσήμανε” (παραθέτει και τους στίχους) το οποίο, αν και εγκρίθηκε από τη λογοκρισία, δεν δισκογραφήθηκε.
Η εξήγηση: Το έκοψε ο γενικός διευθυντής του εργοστασίου δίσκων στην Αθήνα, Ρόμπερτ Μακένζι, θεωρώντας πως έβλαπτε τα βρεττανικά συμφέροντα, μια και μιλούσε για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα…

Ελένη, δεν έχω καμιά αντίρρηση για τα στοιχεία που παραθέτεις. Επισημαίνω όμως ότι, τους στίχους που παράθεσα καταγράφει και ο Αναστασίου στα ΑΠΑΝΤΑ του Τσιτσάνη, και επίπλέον στοιχεία δίσκου :hmv 7pg 3362/1964, και φυσικά οι
ίδιοι στίχοι ακούγονται στο τραγούδι. Συμπερασματικά, αν δεν μιλάμε για το ίδιο τραγούδι, δεν υπάρχει πρόβλημα.

Βεβαίως και έχεις δίκιο, Θανάση!

Το τραγούδι που λέω εγώ δεν έγινε δίσκος, όπως και το άλλο του ίδιου δημιουργού, το ΄59.
Ίσως με στίχους διαφοροποιημένους, όπως τους παραθέτεις εσύ, πέρασε τελικά τα εμπόδια και δισκογραφήθηκε.

Άλλα τραγουδια για τον αγώνα ανεξαρτησιας των Κυπρίων, για την Κυπρο γενικά, γνωριζουμε;

Υπάρχει και ένα του Μπ. Μπακάλη με το Γαβαλά και τη Τζάνετ, με τίτλο «Μες στα μπουντρούμια» ή «Ένας λεβέντης ξαγρυπνά», το ΄56.

Επηρεασμένο και αυτό από τον κυπριακό αγώνα, αλλά μιλώντας γενικά εκφράζει και την κατάσταση στην Ελλάδα:

"Ένας λεβέντης ξαγρυπνά στο σκοτεινό κελί του
μες στα μπουντρούμια τα φριχτά τον ρίξαν οι εχθροί του.

[(ρεφρέν)
Δεν τον φοβίζουν τα κελιά, δεν τον τρομάζει ο χάρος,
μονάχα στη μανούλα του ζητάει να δώσουν θάρρος.]

Κι αν σκλάβο τώρα τον κρατούν οι μαύρες αλυσίδες,
αυτός μ΄ένα χαμόγελο στους άλλους δίνει ελπίδες.

[Ρεφρέν]

Δεν έφταιξε σε τίποτα και χάρη δεν του δίνουν
τα δάκρυα της μάνας του κατάρες θα τους γίνουν.

[Ρεφρέν] "

Βιβλιογραφία γι΄αυτη την εποχή, για το λαϊκό τραγούδι μετά τον πόλεμο ;

Τι θα συστήνατε; :241:

Πολύ καλό είναι το βιβλίο των Ν. Γεωργιάδη - Τ. Ραχματουλίνα “Ο Θόδωρος Δερβενιώτης και το μετεμφυλιακό τραγούδι”, από τη “Σύγχρονη Εποχή”.

Επίσης και το καινούριο βιβλίο του Βολιότη - Καπετανάκη “Μούσα Πολύτροπος”, από τις εκδόσεις “Μετρονόμος”, έχει πολλά στοιχεία και γι΄αυτή την εποχή.

Μια και μιλάμε για τη συγκεκριμένη εποχή, θα πρότεινα το βιβλίο “Για γέλια και για κλάμματα” του Γιαροσλάβ Χάσεκ και τα “Χιουμοριστικά διηγήματα” του Μαρκ Τουέιν. Ξαπλώνεις και διαβάζεις απολαυστικά, ενώ δίπλα σου έχεις και ακούς σιντάκια με τα μεταπολεμικά τραγούδια του Τσιτσάνη, του Χατζηχρήστου, του Καλδάρα, του Παπαϊωάννου. Θα καταλάβεις αρκετά.