Τουμπελέκι

Για το τουμπελέκι πληροφορίες στα
ελληνικά εδώ: www.paradoxon.gr/organa/toumpeleki.html

auf deutsch hier: www.paradoxon.gr/organa/toubeleki.de.html

Αν κάποιος φίλος έχει επιπλέον πληροφορίες για το όργανο
θα τον παρακαλούσα να τις καταθέσει.

…κάποιος φίλος ή κάποια φίλη…διορθώνω!

Γειά Παραδοξολόγε
Ώραία η σελίδα σου!

Τα παρακάτω βρήκα σε μιά άλλη σελίδα στο νέτ.

Τουμπελέκι
Άλλες ονομασίες: ντουμπελέκι, ταραμπούκα, νταραμπούκα, νταρμπούκ, στάμνα (όταν είναι πήλινο), τουμπερλέκι, τυμπερλέκι, τσιμπουρλέκι, τιουμπουλέκι, τουμπλέκ, ταλμπούκα, νταρνταμπούκα.
Περιγραφή: Το τουμπελέκι έχει σχήμα στάμνας ανοικτής από τη στενή άκρη της και σκεπασμένης με δερμάτινη μεμβράνη από την φαρδιά άκρη της. Ο σκελετός του είναι συνήθως μπρούτζινος ή πήλινος, αν και όλο και συχνότερα χρησιμοποιούνται διάφορα κράματα αλουμινίου. Η μεμβράνη παλιότερα ήταν από δέρμα κατσίκας ή μεγάλου ψαριού. Σήμερα έχουν επικρατήσει οι συνθετικές πλαστικές μεμβράνες με τα πολλά τους πλεονεκτήματα - είναι εύκολο να τις προμηθεύεται ο μουσικός, είναι φθηνές, δεν επηρεάζονται από τις μεταβολές της θερμοκρασίας, υγρασίας κλπ. Το δέσιμο της μεμβράνης στο σκελετό γίνεται με λεπτά σχοινιά - όταν είναι πήλινο - ή με στεφάνια και βίδες - όταν είναι μεταλλικό. Προέλευση: Κατά μια εκδοχή προέρχεται από την εξέλιξη του τουρκικού κρουστού οργάνου κουντούμ (kudum) που είναι δυο πήλινα ή χάλκινα ημισφαίρια καλυμμένα με δερμάτινη μεμβράνη, ένα για το χαμηλόφωνο τόνο και ένα για τον πιο ψηλό. Κατά μια άλλη εκδοχή προέρχεται από τις αραβικές χώρες, απ΄όπου η χρήση του διαδόθηκε και στις γειτονικές τους περιοχές. Αρχικά παιζότανε στα παράλια της Μικράς Ασίας και στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου (Λέσβο, Χίο), καθώς και στην Κωνσταντινούπολη και στην Ανατολική Ρωμυλία. Επίσης είναι το κύριο κρουστό όργανο στη παραδοσιακή μουσική των αραβικών χωρών, της Τουρκίας και του Ισραήλ. Με τον ερχομό των προσφύγων από τη Μικρά Ασία στον ελλαδικό χώρο τη δεκαετία του 1920 το τουμπελέκι αρχίζει να εξαπλώνεται κυρίως στη Θράκη, την Ανατολική Μακεδονία και πολλά νησιά του Αιγαίου, όπου εγκαταστάθηκαν οι πρόσφυγες. Μετά τη μεταπολίτευση το 1974 οι ρεμπέτικες κομπανίες, που γνώρισαν μεγάλη άνθιση την περίοδο εκείνη, ενέταξαν στο μουσικό τους σχήμα το τουμπελέκι, καθώς η χρήση των drums δεν ταίριαζε στο ύφος τους, στο ρεπερτόριο τους αλλά και στους μικρούς χώρους όπου παίζανε. Σήμερα το τουμπελέκι χρησιμοποιείται σχεδόν παντού, σε λαϊκό, παραδοσιακό, ποπ, έθνικ και κάθε είδους ρεπερτόριο σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας.
Πώς παίζεται: Το τουμπελέκι παίζεται με τα δυο χέρια. Συνήθως ο μουσικός το στηρίζει στον αριστερό μηρό και το συγκρατεί από πάνω με το αριστερό χέρι, σπανιότερα το συγκρατεί ανάμεσα στους δυο μηρούς. Όταν ο μουσικός είναι όρθιος, το κρατά κάτω από την αριστερή μασχάλη ή το κρεμά με σχοινί από τον αριστερό ώμο. Όταν χτυπάμε το τουμπελέκι κοντά στο κέντρο της μεμβράνης παράγεται ο χαμηλός ήχος, ενώ όταν χτυπάμε κοντά στο στεφάνι παράγεται ο οξύς ήχος.

Από το www.kroustophono.gr

(Παραδοξολόγος)
Γειά σου Μαργιάννα, πράγματι πολύ όμορφη και με πολλές πληροφορίες η ιστοσελίδα του Κρουστόφωνου.
…όσο για τα κουτάλια, μη το γελάς καθόλου… σαν συμπληρωματικό κρουστό, είναι μαζί με τις ζήλιες το πιο απαραίτητο σε μια δημοτικορεμπετικολαϊκή ορχήστρα!

Χαιρετισμούς από Γερμανία!

(ΝΠ)
Ενδιαφέρουσα η σελίδα του Παραδοξολόγου για το τουμπελέκι, αλλά και η σελίδα που βρήκε η Μαργιάννα. Θα τις σχολιάσω και τις δύο μαζί:

Δεν ήξερα ότι υπάρχουν και τουμπελέκια ξύλινα, ενδιαφέρον! Πάντως το να αντικαταστάθηκε το δέρμα από ξύλο το βρίσκω πολύ περίεργο. Τι ήχος θα βγή;

Περίεργο βρίσκω επίσης το να προέρχεται το τουμπελέκι από το όργανο με τα ημισφαίρια (kudum). Τα ημισφαίρια έχουν ριζικά διαφορετικό τρόπο παραγωγής αντηχήσεως, αφού δεν έχουν τρύπα. Είναι, απ’ ότι ξέρω, οι ανακαράδες των βυζαντινών, που υιοθέτησαν και οι Τούρκοι και τους χρησιμοποιούσαν στις στρατιωτικές τους μπάντες. Ο βαθύς ήχος τους, που ακουγόταν από πολλά χιλιόμετρα μακρυά, έκανε τους Ευρωπαίους να τρέμουν ακούγοντάς τον κατά τις εκστρατείες των Τούρκων που έφτασαν ως γνωστόν και μέχρι τη Βιέννη.

Με την ονομασία τουμπί, το τουμπελέκι συνόδευε την τσαμπούνα ως ζυγιά / τακίμι στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, όχι μόνο του βορειοανατολικού, πολύ πριν να έρθουν οι πρόσφυγες που πάντως δεν ήρθαν σε μικρονήσια. Σήμερα βεβαίως (και δυστυχώς) πράγματι χρησιμοποιείται σχεδόν παντού, σε λαϊκό, παραδοσιακό κλπ. Οι κλασικές ρουμελιώτικες / μωραίτικες κομπανίες της παλαιάς εποχής ποτέ δεν χρησιμοποίησαν κρουστά. Αυτά ήταν για τη ζυγιά ζουρνάς / νταούλι και στα ηπειρώτικα / θεσσαλικά το ντέφι. Σήμερα το «βιρτουόζικα» χτυπούμενο τουμπελέκι (μαζί βεβαίως με την ανεκδιήγητη ηλεκτρική συνήθως κιθάρα σε στιλ «μπάσσο κοντίνοο») έχουν αλλάξει τελείως τον ήχο της παραδοσιακής μουσικής. Για να μη μιλήσουμε βεβαίως για τους λαθεμένους τρόπους αναπνοής των τραγουδιστών, που κόβουν τις λέξεις στα δύο, αλλά αυτά μας πάνε σε άλλες σκέψεις…

Πάντως, για κουτάλια και ζήλιες συμφωνώ, αρκεί να τα παίζει ο τραγουδιστής / -ρια οπότε και δεν θα ακούγονται συνεχώς, ενώ ο κρουστός πρέπει να κάνει συνεχώς ακουστή την παρουσία του…

Και κάτι για τουρκομαθείς: dum / belek η τουρκική ονομασία; Αν ναί, τι ετυμολογικές προσεγγίσεις υπάρχουν;

(Π.)
“Δεν ήξερα ότι υπάρχουν και τουμπελέκια ξύλινα, ενδιαφέρον! Πάντως το να αντικαταστάθηκε το δέρμα από ξύλο το βρίσκω πολύ περίεργο. Τι ήχος θα βγή;”

Τι εννοείς Νίκο, που είναι γραμμένο κάτι τέτοιο;

Για τα κουτάλια και τις ζήλιες έχεις δίκιο, αυτός/ή που θα τα παίζει πρέπει να ξέρει τι και πότε θα παίξει.
Η αλήθεια είναι πως με την ευκολία που παίρνουν στα χέρια τους ένα κρουστό οι παρευρισκόμενοι (οργανοπαίχτες, ακροατές, χορευτές, …) δεν παίρνουν κανένα άλλο όργανο.
Αυτό γίνεται επειδή η απλότητα για τους πολλούς μεταφράζεται σε ευκολία (αν είναι δυνατόν!!!).
Αγαπητός κατά τα άλλα τραγουδιστής μου ζητούσε να κρατάει και να χτυπάει ένα ντέφι όταν τραγουδούσε άλλος για να μην περιμένει μέχρι να΄ρθει η σειρά του!!! …στο τέλος του είπα κι εγώ να πάρει το ούτι αν θέλει και κάτι κατάλαβε γιατί με κοίταξε κάπως…
Ενθουσιασμένες επίσης χορεύτριες (για να μην χρησιμοποιήσω άλλη λέξη) αρπάζουν χωρίς να ρωτήσουν κυρίως τα ντέφια έχοντας δει προφανώς πολλές ελληνικές ταινίες και τα κάνουν όλα μπάχαλο (πόσες ορχήστρες δεν το έχουν βιώσει)γιατί ελάχιστες μπορούν να χορεύουν και να χτυπούν το ρυθμό ταυτόχρονα.

(ΝΠ)
Ναί, λάθος κατάλαβα Νίκο, κάπου προς το τέλος της σελίδας σου για το τουμπελέκι μιλάς για ξύλινο ηχείο (Ταϋλάνδη και Καμπότζη) και στη βιασύνη μου κατάλαβα ότι είχε ξύλο αντί για δέρμα. Το ξύλινο ηχείο το δέχομαι, βέβαια, χρόνο είχαν για να σκάβουν και μπορεί να βγάλει και εκπληκτικό ήχο αν είναι κατάλληλο ξύλο.

Καλησπέρα σας από τη βροχερή Θεσσαλονίκη. Βρήκα τις πληροφορίες που παραθέσατε πολύ ενδιαφέρουσες. Για το λόγο αυτό, θα ήθελα να με βοηθήσετε σε κάτι, μιας και είμαι καινούρια σε αυτό το site. Μήπως κάποιος γνωρίζει πού θα μπορούσα να βρω πήλινα τουμπελέκια; Έχει λίγο καιρό που ασχολούμαι με τα παραδοσιακά κρουστά και έμαθα πως υπάρχουν ελάχιστοι κατασκευαστές σε ολόκληρη την Ελλάδα. Όποιος έχει οποιαδήποτε πληροφορία, ας με ενημερώσει.

Εγώ γνωρίζω καλά την Κλειώ Ξηρού στην Αθήνα.
Μου έχει φτιάξει 3 πήλινα τουμπελέκια, με μικροδιαφορές στο μέγεθος και στο ήχο και είμαι πολύ ευχαριστημένος (τιμές, ήχος, εξυπηρέτηση).
Αν επικοινωνήσεις μαζί της (μαιλ-τηλεφωνικά) http://www.kleodrums.com/ , δώσε πολλά χαιρετίσματα από τον Παραδοξολόγο.

Και στη Σίφνο (για όποιον βρεθεί εκεί ή έχει διασυνδέσεις) υπάρχουν ακόμα ελάχιστοι αγγειοπλάστες που κάνουν και (ωραιότατα) τουμπελέκια, αλλά συνήθως κατόπιν παραγγελίας μόνο.

Και στη Μυτιληνη στον Μανταμαδο κ.λ.π. υπαρχει μεγαλη παραδοση σε πηλινα τουμπερλεκια.

Γνωρίζει κανείς, αν υπάρχει τρόπος επικοινωνίας με κατασκευαστές σ΄ αυτά τα νησιά;

Το να πάω εκεί, να παραγγείλω ένα όργανο και να περιμένω ή να ξαναγυρίσω για να το πάρω, είναι κομματάκι δύσκολο…

Μπορεί κάποιος ντόπιος να βοηθήσει;

paris γνωρίζεις συγκεκριμένα άτομα που θα μπορούσα να αναζητήσω στη Μυτιλήνη; Σκοπεύω να πάω για καλοκαίρι εκεί διακοπές και μιας και έχω φίλες που μένουν μόνιμα εκεί, είπα να το ψάξω από τώρα.

Θα ήθελα να σας αναφέρω πως έχω και εγώ στο σπίτι πήλινα τουμπελέκια, όμως τα έχει κατασκευάσει η γυναίκα μου που ασχολιόταν ερασιτεχνικά με την κεραμική. Εκτός από διάφορα κεραμικά που έφτιαξε κατασκεύασε και τέσσερα τουμπελέκια καθώς και μια στάμνα (μιλάμε για στάμνα μουσικό όργανο και όχι κιούπι). Τη στάμνα την κάναμε δώρο σε έναν φίλο επαγγελματία μουσικό που την χρησιμοποιεί πότε πότε σε καμιά ηχογράφηση ή παράσταση γιατί αν θυμάμαι καλά είναι λίγο πιο πρίμα ή μπάσα απ’ότι συνηθίζεται. Προς αποφυγή παρεξεηγήσεων δεν κάνω διαφήμιση στην γυναίκα μου απλά βλέπω πως δεν είναι δύσκολη η κατασκευή τέτοιων οργάνων από έναν ερσιτέχνη και με μικρή εμπειρία. 'Ολα αυτά τα όργανα τα κατασκεύασε μόνο σε έναν διδακτικό χρόνο στον οποίο προφανώς κατασκεύασε και άλλα αντκείμενα. Η κατασκευή δεν είναι δύσκολη το πρόβλημα είναι ο φούρνος για να ψήσεις αυτά που φτιάχνεις. Υπάρχουν πολλά εργαστήρια εκμάθησης από δήμους, πολλές φορές είναι και δωρεάν, που μαθαίνεις την κεραμική τέχνη που σε αυτό το επίπεδο που συζητάμε εκτός από πολύ ωραία είναι και εύκολη. Συν τις άλλοις θα έχετε και την χαρά να παίζετε με της δικής σας κατασκευής όργανο που με την παρατήρηση μπορεί να τελειοποιηθεί από κατασκευή σε κατασκευή.
Μόλις μπορέσω θα ανεβάσω και καμιά φωτογραφία.

Περιμένοντας τις φωτογραφίες από τον φίλο Sakkalis, να ρωτήσω κάτι.
Είχα δει μιά πατέντα με μιά μικρή λάμπα, που εφαρμόζεται στο πίσω μέρος από το τουμπελέκι, κρατώντας ζεστό και “κουρδισμένο” το δέρμα του. Επίσης άκουσα πως κάτι παρόμοιο κυκλοφορεί στο εμπόριο.
Μήπως γνωρίζει κάποια/ος φίλη/ος να ενημερώσει;

Τι εγινε ρε φιλε βρηκες τελικα κανα κωλαδικο ον λαιν ;;
Εχω κατι καλα πορνο-σαιτ να σου στειλω με ξεβρακωτες να ξεκα…σεις…
Συμπαθατε με ειμαι με κατι ρακες γαμω την αγαναχτηση γαμω …

yiorgosv, ban ΓΙΑ 7 ΗΜΕΡΕΣ μέχρι να ηρεμήσεις

Βαβουλέ, σ΄ ευχαριστώ για την προσφορά (αν και καθυστερημένα) αλλά δεν πεινάω σεξουαλικά.
Ακόμα δεν έχεις καταλάβει αλλά δεν χρειάζεται κιόλας.
Λοιπόν, τώρα που “πατσίσαμε” online, προτείνω (αν δεν ικανοποιήθηκες) να συνεχίσουμε με προσωπικά μαιλς, οι άλλοι δεν πιστεύω να έχουν όρεξη (εκτός αν έχουν). Αν ικανοποιήθηκες, ας το αφήσουμε (επαναλαμβάνω για 4η φορά), θα είναι καλύτερα για όλους!

Κατ’αρχην μη τσιμπας δε σ’ειπαμε και λιγουρι …
το ξερω εισαι κουλτουριαρης και βολευεσαι με κανα βιβλιο και δεν ξερω και τι αλλο …

ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
Οσο το ανηθικο, αναιτιο, προστυχο, παμπονηρο, ασχετο, αντιδεοντολογικο, υβριστικο, προσβλητικο και μπουρδολογικο αρχικο ποστ σου, οπου με κοντραρεις και βριζεις εντεχνα και καπως κεκαλυμμενα (σουρωσα), δεν κατεβαινει, παρ’ολες τις υποσχεσεις του Γιωργου χθες το μεσημερι, το θεμα θα συνεχιζεται …

Για να μην κατεβαινει, φανταζομαι καποιοι γουσταρουν με τρελλα να μενει εκει. Φανταζομαι ο Αρης και η Ιωαννα. θα ηθελα να ειναι ψεμμα !!!

Σου εστειλα μειλ και σου επιστω την προσοχη να μην τσαμπουκαλευεσαι …
δε σου παει κιολας …

Ευτυχως δεν εχει γινει μπαν στην Ip μου
ΘΕΝΚΣ

υγ
Για τους νεωτερους : Η Ιωαννα ειναι η πετρα του σκανδαλου και στο μπαχαλο του σηλαμπς τον περασμενο Δεκεμβρη
υγ2
Θελω να δω ΟΛΑ και δε μ’αφηνετε !! Η νυχτα θαναι μεγαλη και η τσικουδια ρεειιιιι. Οι δικηγοροι ειναι στην τσιλια
(εδω κανω πλακα…)

Μου τη λες οτι αργησα να σου απαντησω με αναλογη ατακα ;; Σαρεσε αυτη δλδ ;; Αν ηξερα οτι εμπαινε θεμα καλυτερης ατακας θα στην ειχα ανεβασει απο τοτε αλλα σεβαστηκα αυτο το φορουμ οπου περναω την ωρα μου δημιουργικα, δε μ…ζομαι …

Πες μου επιτελους τι επρεπε να καταλαβω απο ενα σουρωμενο ;;

Νομιζω παιδια η εκρηξη του γιωργου ειναι δικαολογημενη ,θα πρεπει να διαγραφει το μυνημα του κυριου παραδοξολογου και οποιοσδηποτε να ηταν στην θεση του το ιδιο θα ενιωθε ,πιστευω να κανετε κατι ωστε να ληξει το θεμα.