Τις περισσότερες φορές που ακούω ρεμπέτικα χάνομαι στην ομορφιά τους.
Άλλες φορές φαντάζομαι τη στιγμή της ηχογράφησης : λέω, κάπου στη γωνιά του δωματίου είναι ο Περιστέρης και τους κάνει νόημα “τρέχτε, τρέχτε” για να μην χάσουν το τέμπο, ή σε άλλη φάση βλέπω τον Τσιτσάνη κατα-αγχωμένο να κοιτάει τον Μάρκο αν θα μπει σωστά…
Ίσως όλοι μας να φανταζόμαστε κάτι τέτοιο, αυθαίρετα, γεμάτοι από τις εικόνες των προσώπων και τις ιστορίες από τις βιογραφίες…
Κάποιες, όμως, μαγικές στιγμές ανακαλύπτω ότι αυτές οι εικόνες υπάρχουν πράγματι μέσα στις ηχογραφήσεις και “πέρασαν”: γκάφες, λάθη, ομιλίες που δεν θα έπρεπε να ακούγονται κ.α…
Σε αυτό το θέμα που άνοιξα θα ήταν ωραίο να μοιραστούμε τέτοιες στιγμές.
Ξεκινάω με το “Καναρίνι μου γλυκό”. Μετά το ταξίμι του Τομπούλη, κι αφού έχει αρχίσει η μελωδία της εισαγωγής η Ρόζα του λέει χαμηλόφωνα (όχι πάντως όσο έπρεπε) “Μην τρέχεις !!!” . Αν τσιτώσετε τη φωνή, θα το ακούσετε.
Στη “Μοδιστρούλα”, εκτέλεση με Χρυσίνηδες και Παγιουμτζή, κάποια στιγμή, όλο καμάρι, ο Παγιουμτζής λέει με το χαρακτηριστικό του βαρύ “ν”, “Γειά σας Χρυσίννννηδες”…
Αν γυρίσετε λίγα δευτερόλεπτα πίσω το κομμάτι, θα ακούσετε ότι μάλλον… τον είχε πάρει ο ύπνος αφού κάποιος (ο ένας από τους δύο αδερφούς;) ψιθυρίζει “Γειά σας Χρυσίνηδες” κι ο Στράτος επαναλαμβάνει !!!
η συνέχεια εν καιρώ. Βάλτε κι εσείς ό,τι θυμάστε !
Πολύ ωραίο θέμα, μπράβο Μπάμπη. Πάντως, στο καναρίνι εγώ ακούω ένα ανεπαίσθητο και συντομότατο «γιάζ» που πραγματικά θα μπορούσε να είναι «μη βιάζεσαι!». Ακούγεται στα 0,21 δεύτερα και επαναλαμβάνεται (!) και στο 0,27. Το τέμπο πάντως δεν πέφτει. Φυσικά η Ρόζα δεν απευθύνεται στον Τομπούλη, που μάλλον αναγκάζεται να ακολουθήσει το βιολί, αλλά στον Σαλονικιό, που πράγματι τρέχει περισσότερο από τον Τομπούλη.
Και να αναφέρω και εγώ κάτι:
Στη μοντέρνα χήρα του Τούντα, αφού τραγουδήσει η Ρόζα όλα τα κουπλέ επαναλαμβάνεται η μελωδία του κουπλέ με σόλο της χαβάγιας. Το πρώτο σόλο πάει καλά. Πριν όμως έρθει η ώρα να ξαναμπεί η χαβάγια για την επανάληψη, στο σημείο 2.32 δευτερόλεπτα, η χαβάγια κάνει να μπεί πριν την ώρα της, παίζει μία νότα (μια τρίτη είναι, το Ε- του Ε-γώ είμαι η χήρα… ) και λουφάζει αμέσως, έχοντας καταλάβει… Μετά, μπαίνει κανονικά στην ώρα της.
Προσέξτε πως κλείνουν τα γνωστά σε όλους “Παλαμάκια”(1951), του Μητσάκη με τη Μαρίκα Νίνου!!! Η κιθάρα “ψάχνει” τρόπο να τελειώσει το κομμάτι!!!
Ακούστε το “Μ’ έκανες θύμα σου”(1950), των Γιαννακού - Μαρκέα με το Ντούο Χάρμα!!! Μετά το τρίτο κουπλέ και πριν ξαναβάλουν ρεφρέν για να κλείσουν το κομμάτι, γίνεται ένα σαρδάμ στο πιάνο άνευ προηγουμένου, το οποίο είναι απολαυστικό και προσωπικά με κάνει πάντα να χαμογελάω…
Στη “Δροσούλα”, στην εκτέλεση με το Στράτο, στο κλείσιμο του τραγουδιού ο Τσιτσάνης “αφήνει” την εισαγωγή για να παίξει ένα σόλο, που μάλλον δεν του κάθεται καλά και τι κλείνει χωρίς πολλά-πολλά, ενώ διακρίνεται και η “αμηχανία” της ορχήστρας που τον ακολουθεί.
Το κορυφαίο βέβαια του Τσιτσάνη είναι από ζωντανή ηχογράφηση, από τα τέλη της δεκαετίας του '70, όπου παίζει το “Σαν πεθάνω στο καράβι”. Ο Τσιτσάνης κλείνει το τραγούδι, κοπανώντας μια μεγαλοπρεπέστατη συγχορδία, αλλά ένα ημιτόνιο κάτω, παράγοντας μια εξαιρετική …κακοφωνία.
Ε και; Η συγκεκριμένη εκτέλεση είναι η μακράν η καλύτερη αυτού του τραγουδιού, όπου ο Τσιτσάνης διδάσκει πώς παίζονται “αλα περαιώτικα” τα παραδοσιακά ζεϊμπέκικα.
Χασκούλα, μήπως και το πολύπαθο “Σαν της Ωριάς το κάστρο” με Σέμση και Αμπατζή, με το οποίο πολύ μας ταλαιπώρησες, δεν έχει σαρδάμ της Αμπατζή στα “ρεπαμπλιά”;;; Ίσως πρέπει να ανοιχτεί υπο-θέμα αποκλειστικά με τα σαρδάμ της Αμπατζή (είναι κάμποσα)…:247:
Άρη, τη Δροσούλα με το Στράτο την έχω στο σιντί του Ch. Howard. Δεν έχει τέτοιο επεισόδιο. Δεν διαθέτω πλούσιο αρχείο σε Τσιτσάνη. Υπάρχει και άλλη ηχογράφηση;
λάθος δικό μου, αντί τη Δροσούλα άκουγα της μαστούρας το σκοπό… Ξεκαρδίζομαι ! (μισώ τις φατσούλες, που λένε και οι Εγγλέζοι, ενώ εμείς πρέπει να λέμε Δεν μου αρέσουν οι φατσούλες)
Τί να πεί κανείς για τις ζωντανές ηχογραφήσεις με τον Ιορδάνη? Εκεί γίνεται χαμός βγάζοντας με πολύ όμορφο τρόπο το μεγαλείο του και την ψυχούλα του!
Σε μία εκτέλεση από το μπουζουκάκι και τελειώνοντας τους τελευταίους στίχους του τραγουδιού που λένε “θα της πω για την αγάπη, που είναι τώρα πια χαμένη” αναφωνεί ο jordan : “και της έλεγε να 'ούμ”.
Στη ζωντανή ηχογράφηση από την Ολλανδία και στο κομμάτι “είναι ευτυχής ο άνθρωπος”, ξεκινάει να παίζει ένα ταξίμι και κάπου στη μέση του ταξιμιού αλλάζει τόνο λέγοντας στον κιθαρίστα με την γνωστή μπάσα φωνή του “Laaa”!!
Σε μία άλλη ζωντανή πάλι ηχογράφηση και στο τραγούδι “άνοιξε γιατί δεν αντέχω” του Τσίτσου πρίν μπει απαγγέλει : “Αυτό είναι για μία ξένη που μας επισκέφτηκε και δεν το είπα εκείνο το βράδυ και θα της το πω τώρα…και έλεγε λοιπόν ο μακαρίτης…” … και ξεκιναέι να τραγουδάει το παράθυρο κλεισμένο!
Στην “καινουργια φιλεναδα” του Τσιτσανη, με ηχογραφηση στην Αμερικη (1954) με τον Μητσακη Ορφανιδη, σπανια εκτελεση μεν, αλλα στην 3η στροφη, ο τραγουδιστης ξεχνα τους 3ο και 4ο
στιχο και αυτοσχεδιαζει. Κατα τα αλλα, εξαιρετικη ερμηνεια!!!
αν ακούσεις ΠΟΛΥ προσεκτικά, τσίτα, και με υπομονή το ταξίμι της “Σκύλας”, θα προσέξετε ότι κάποια στιγμή (προς τη μέση) ακούγεται ένας —κυριολεκτικά— ψίθυρος. Εγώ το ακούω σαν “μείνε”, δηλαδή σα να λέει έχει κι άλλο ταξίμι, όχι ακόμα η εισαγωγή.
Περιμένω τη γνώμη σας επ’αυτού…
Σωστότατος όμως, ο Στράτος ανταπαντάει Γειά σου Μάρκο με νόημα, δηλαδή “εντάξει, το άκουσα”.
Για τη Σκύλα όμως babis, με όση τσίτα, δεν ακούω τίποτα. Δευτερόλεπτο πές μας. Όσο για το φάγωμα του Σκύ-, μάλλον “σκέρτσο” είναι, επίτηδες για μαγκιά.
Μπα. Αλλού είναι το θέμα. Ο Μάρκος τραγουδούσε σαν …μετρονόμος. Πάντα ακρβώς πάνω στο χρόνο. Οταν για κάποιο λόγο (συνήθως επειδή ήταν “επιβαρυμένος” παίζοντας την εισαγωγή) αργούσε να μπει στο τραγούδι, τότε έτρωγε συλλαβή. Αντίθετα οι τραγουδιάρηδες, όταν φύγουν απ’ το χρόνο, λένε μερικές λέξεις πιο γρήγορα και …πατσίζουν. Ηταν δε μια εποχή που έκαναν θραύση οι live δίσκοι από μεγάλες πίστες, όπου οι τραγουδιάρες πούλαγαν μαγκιά και τεχνκή κατάρτιση, μπάινοντας πάντα εκτός χρόνου, όχι μόνο στην αρχή του τραγουδιού, αλλά στην αρχή κάθε στ΄χου. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τον Πανταζή. Ενα ασταμάτητο μπρος-πίσω στο μέτρο. Ζαλάδα! Σαν το ρελαντί στα παλιά δίχρονα μηχανάκια που δεν είχαν καλά χρονισμένο αβάνς. Τι θυμήθηκα τώρα ο πoύστης!!!
Ο Μάρκος στο <<Τα μάτια σου τ΄αράπικα>> ξεκινάει να πει τα μάτια σου τ΄αλλιώτικα , θυμάται ότι πρέπει να πει τ΄αράπικα και τα κάνει και κάνει μίξη. Του βγαίνει <<τα μάτια σου τα αλ …τλάπικα.:047:
Με το που πάνε να ξεκινήσουν το «χθες το βράδυ στο σκοτάδι» (του Μάρκου) γίνεται χαμός μέχρι να βρεθούνε στον ρυθμό, πράγμα βέβαια που δεν τους παίρνει πάνω από 4’’.
. Αν τσιτώσετε τη φωνή, θα το ακούσετε.