Καλώς και με βρήκατε
Αγαπητή rosa δυστυχώς δεν είχα στη διάθεσή μου την πηγή.Εννοείται ότι πάντα αναφερόμαστε σε αυτή αλλά στο αρχείο μου που ήτανε αποθηκευμένες αυτές οι πληροφορίες δεν τη διαθέτανε.Δυστυχώς.
Αγαπητέ pepe πιστεύω ότι όσο αφορά στο πρώτο θέμα (α) έχεις καλύψει κάτι παραπάνω από το μυστικισμό των ντουζενίων.Οι καλλιτέχνες δεν διέθεταν παλιά ηλεκτρονική κατάρτιση οπότε είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο να γνωρίζουμε την ακρίβεια κουρδίσματος και την τονικότητα !
Αγαπητέ liga rosa βεβαίως βεβαίως.
ποιοί άλλοι από αυτούς που ηχογραφήσανε παίζανε με ντουζένια; ως τώρα έχουμε μιλήσει για μάρκο, κερομύτη (στις ηχογραφήσεις;), μπάτη και καραπιπέρη. και παραδόξως ο τσιτσάνης! ο γενίτσαρης επίσης τα ήξερε, και προφανώς ο δελιάς, αλλά στις ηχογραφήσεις πώς παίξανε;
προς riotwolf: ούτε ρόζα εσκενάζυ ούτε ρόζα λούξεμπουργκ, απλά νίκος! καλώς ήρθες κι από μένα, λίγο καθυστερημένα…
Όπως έχει γραφτεί στο Φόρουμ (νομίζω από τον ΣΤΑΥΡΟ Κ) το “Καραντουζένι κούρδισα” είναι σε καραντουζένι. Επίσης το Όμορφη Θεσσαλονικιά είναι σε καραντουζένι. Ἀρα και ο Γενίτσαρης έχει ηχογραφήσει με ντουζένια. Επίσης ο Φραγκίσκος Ζουριδάκης έχει ηχογραφήσει σε ντουζένια: σε αραμπιέν (αν ακούω καλά, δεν έχω όργανο αυτή τη στιγμή…)
η ωραία θεσσαλονικιά (καραντουζένι), όπως και το “θάρθω νύχτα τοίχο-τοίχο και για σύνθημα θα βήχω” (σε αραμπιέν, ακριβώς ο σκοπός που παίζει ο κερομύτης στην εκπομπή) είναι σπιτική ηχογράφηση που έχει βγεί σε ένα δίσκο μαζί με το μουφλουζέλη. τα έπαιζε και στους μεταπολεμικούς δίσκους και συναυλίες;
Μετακομίζω από εδώ. Ο @vidias έγραψε το παρακάτω μήνυμα:
Εξαιρετικά ενδιαφέρον!
Κρίμα που αυτοί οι άνθρωποι γράφουν σε άγνωστες σ’ εμάς γλώσσες… Στη σελίδα με τα ντουζένια, λίγο από την ελεεινή ρομποτίστικη μετάφραση του google translate, λίγο μυρίζοντας τα νύχια μου, κατάλαβα τα εξής:
Οι δύο πρώτοι πίνακες, που έχουν μόνο γράμματα, έχουν διάφορα ντουζένια μεταφερμένα όλα στο κούρδισμα λα (δηλ. η κάτω χορδή λα και οι άλλες αναλόγως). Η τέταρτη στήλη μάλλον λέει ποια νότα χρησιμοποιείται ως τονική. Τη διαφορά των δύο πινάκων δεν την κατάλαβα. Ίσως είναι πληροφορίες από δύο διαφορετικούς ερευνητές ή μουσικούς.
Τα πεντάγραμμα δείχνουν πάλι διάφορα ντουζένια, σύμφωνα με τις έρευνες διαφορετικών προσώπων. Δεν καταλαβαίνω πολύ καλά - για παράδειγμα ο Sadi Yaver Ataman έχει πέντε διαφορετικά κουρδίσματα με το ίδιο όνομα, Bozuk duzeni.
Έχει ενδιαφέρον ότι σε αρκετά ντουζένια οι χορδές της ίδιας ομάδας δεν είναι πάντα σε ταυτοφωνία ή σε οκτάβα αλλά και σε διαστήματα όπως λα-ρε. Αυτό θα οδηγεί σε πρακτικές που δεν μπορώ να τις φανταστώ αλλά σίγουρα δεν έχουν το ανάλογό τους σε κανένα ελληνικό όργανο. (Εκτός ίσως από μια μακρινή ομοιότητα με τον ποντιακό κεμεντζέ, όπου συχνά το δάχτυλο και το δοξάρι παίζουν δύο διπλανές χορδές μαζί σε παράλληλα διαστήματα.)
O πρώτος από τους πίνακες του Ρεφίκ Ουνάλ δείχνει διάφορα ντουζένια και σε ποιες περιοχές της χώρας χρησιμοποιούνται. Εντυπωσιακό το τελευταίο: δωδεκάχορδο όργανο, με μία εξαπλή χορδή λα-ρε σε δύο οκτάβες, μία τριπλή λα σε δύο οκτάβες και μια τριπλή λα-σολ (???) πάλι σε δύο οκτάβες.
Όλα αυτά πρέπει να είναι επιβιώματα από τις τοπικές παραδόσεις όπως ήταν πριν επέλθει ο νεότερος συγκρητισμός των σαζιών. Υποθέτω ότι κάθε όργανο κάθε περιοχής δεν μπορεί να είχε παραπάνω από 4-5 κουρδίσματα. Διαφορετικό κούρδισμα ισοδυναμεί σχεδόν με διαφορετικό όργανο: τι διάβολο, πόσα να ξέρει ο κάθε παίχτης; Δύσκολα μπορώ να φανταστώ τον ίδιο άνθρωπο να κινείται με άνεση ανάμεσα σε 12 διαφορετικά κουρδίσματα…
Πάντως δε νομίζω ότι το σύνολο όλων αυτών των ντουζενιών είναι χρήσιμο σε όποιον αναζητεί τα ελληνικά ντουζένια. Μέχρις ενός σημείου μπορεί να υπόκειται μια κοινή λογική ανάμεσα σε τούρκικες και ελληνικές πρακτικές, από κάπου και πέρα όμως σχηματίζω την εντύπωση ότι τα τούρκικα ντουζένια δημιουργούν έναν δικό τους κόσμο.
Όποιος ξέρει τούρκικα ας βοηθήσει!
Θα ήθελα να σχολιάσω λίγο τη σελίδα που παρέθεσε ο Περικλής:
http://www.turkuler.com/baglama/duzen.asp
Καταρχήν, ust, orta alt σημαίνει πάνω μέση κάτω, γι’ αυτό και στην Πόλη αν θέλει κανείς ένα καφέ μέτριο λέει “Μπιρ ορτά καχβέ”.
Πάνω στη περίπτωση είναι αυτή που είναι πιο κοντά στο κεφάλι μας, δηλαδή η μουργκάνα. Καράρ είναι η απόφαση, άρα οπως λέει ο Περικλής πρέπει να είναι η τονική. Επίσης τα ονόματα από τις νότες είναι συμβολικά. Οταν λένε Λα είναι για να συννενούνται, αν πάρεις κουρδιστήρι θα σου βγάλει άλλη νότα.
Θα ήθελα να καταθέσω την εμπειρία μου έχοντας κάνει ένα χρόνο σάζι σε ένα δημοτικό ωδείο στην Πόλη:
Το καραντουζένι κουρδίζεται κυρίως σε μακρυμάνικο σάζι. Είναι το κατεξοχήν κλασσικό κούρδισμα για μακρυμάνικο σάζι: Σολ, Ρε Λα (λα το καντίνι).
Με αυτό παίζουνε τα turku, δηλαδή τα τούρκικα που είναι αποδεχτά σαν τουρκική παράδοση από όλους.
Παραθέτω ένα αλεβίτικο από τον αξέχαστο Χασρέτ Γκιουλτεκίν. Αυτό, δεν μπορεί να παιχτεί με μακρυμάνικο κούρδισμα. Προσέξτε πως κινούνται τα δαχτυλα στην εισαγωγή.
Το μπαγλαμα ντουζένι κουρδίζεται κυρίως σε κοντομάνικο σάζι, που το λένε και μπαγλαμά. (Βέβαια και το μακρυμάνικο σάζι το λένε μπαγλαμά καμμιά φορά…)
Το μπαγλαμά ντουζένι είναι λα σολ ρε (ρε το καντίνι). Ε λοιπόν με αυτό το ντουζένι έχεις διαφορετικά πιασίματα και έχω την εντύπωση ότι οι παλιοί πρέπει να παίζαν περισσότερο με αυτό γιατί ταιριάζει πολύ στο κοντό μάνικο.
Αν κάποιος δοκιμάσει να κουρδίσει μπαγλαμά ντουζενί σε μακρυμάνικο, (κάτι που το κάνω εγώ), πρέπει να έχει αρκετά μακρυά δάχτυλα για να μπορέσει να παίξει, ή καλή τεχνική. Επίσης το γεγονός οτι το μακρυμάνικο έχει μία τρίτη χοντρή χορδή στο καντίνι δεν επιτρέπει να κάνεις σελπέ, δηλαδή να παίζεις με τα δάχτυλα. Στο παρακάτω βίντεο η αλεβίτισα Οζλέμ Οζντίλ κάνει σελπέ στην αρχή.
Ολα τα τραγούδια με καραντουζένι μπορούν να παιχτούν στο μπαγλαμά ντουζένι. Το αντίθετο είναι δύσκολο, ιδιαίτερα στα αλεβίτικα.
Τα αλεβίτικα τραγούδια έχουν τη δική τους τεχνική, που δεν μπορεί να αποδοθεί με το μακρυμάνικο σάζι και κούρδισμα.
Αλλο κούρδισμα δεν έχω δει μέχρι στιγμής να εφαρμόζεται, στον περιορισμένο κύκλο μου. Ούτε και έχω ακούσει ότι κάποιος παίζει. Επαναλαμβάνω, ο κύκλος μου είναι περιορισμένος σε αυτό το θέμα.
1 «Μου αρέσει»
Το πρώτο λίνκ το είδα εγώ και είναι στα αγγλικά και πάρα πολύ ενδιαφέρον.Περικλή, για ξαναδοκίμασε πάλι! Εξηγεί πώς προέκυψε (εντελώς ξαφνικά αλλά προγραμματισμένα!!!) ο διαχωρισμός σε κοντομάνικα και μακρυμάνικα σάζια, επιβεβαιώνοντας την υποψία μου ότι υποκρύπτεται λόγιος δάκτυλος. Κατά τα άλλα, επιβεβαιώνεται και από τις υπόλοιπες πληροφορίες ότι το χάος της ανατολικής μουσικής (αυτό που την κάνει και όμορφη!) δεν μπαίνει εύκολα σε καλούπια. Και δεν είναι καθόλου πολλά τα δώδεκα, ίσως και περισσότερα, κουρδίσματα: αμέσως αμέσως, αν βάλεις ως βάση τις δύο ψηλές χορδές κουρδισμένες σε πέμπτη (π.χ. Λα Ρε) και στη μπουργκάνα αλλάζεις κουρδίσματα αξιοποιώντας και τους επτά φθόγγους μιας οκτάβας, έχεις επτά διαφορετικά κουρδίσματα.
Περικλή, συνελήφθης σκεπτόμενος politically uncorrect :):)
. Το ίδιο είχε κάνει κάποτε και Εγγλέζος, που ζήταγε στο πολυτεχνείο της Ζυρίχης πληροφορίες, προκειμένου να σπουδάσει ενδεχομένως εκεί. Όταν τον πληροφόρησαν (μιλώντας μαζί του αγγλικά) ότι για διευκόλυνση των ξένων υπάρχουν και εντατικά μαθήματα γερμανικής γλώσσας, το σχόλιό του ήταν: - But I speak the Imperial Language!
Ίσως εκτός από τον λόγιο δάκτυλο είναι και ο δάκτυλος της βοτεχνικής τυποποίησης.
Εννοώ την απότομη αντικατάσταση της λαϊκής ιδιοκατασκευής από την επαγγελματικά καταμερισμένη παραγωγή που για τις ανάγκες της ταξινομεί το “αταξινόμητο” σε δυο - τρεις βασικούς τύπους.
Μαζί με αυτή την αντικατάσταση πάει, ή μάλλον προγείται, κι η αντικατάσταση του παραδοσιακού αγροτικού βίου από τον βίο των αστικών κέντρων. Κι έρχεται φυσικά και ο λόγιος “δάκτυλος” με τις δκές του τυποποιήσεις (όμως “λόγιος δάκτυλος” είναι επίσης κι αυτός, που αφού τα έχει τυποποιήσει όλα, τρέχει κατόπιν να καταγράψει και την εξαφανιζόμενη ποικιλομοφία)
!!! Δηλαδή τάπινγκ!
Η τύπισσα είναι απίστευτη, αλλά αυτό είναι παραδοσιακό τούρκικο;
Με καραντουζένι Λα-Ρε-Σολ μπορείς να παίξεις ραστ από Σολ. Στο μπαγλαμά ντουζένι βγαίνει το ραστ;
…
Πράγματι, το λινκ δουλεύει τώρα. Και είναι όντως ενδιαφέρον. Μου έκανε εντύπωση ότι ενώ τα σάζια στην Ελλάδα τα εισαγάγαμε, μαζί με την τυποποίησή τους, προσφάτως από την Τουρκία, εντούτοις στην τυποποίηση έχουμε μείνει ένα βήμα πίσω: εδώ όταν λέμε σκέτο «σάζι» εννοούμε το μεγάλο μακρυμάνικο, και συνήθως κουρδίζεται λα-ρε-σολ. Το λα-ρε-μι και κάθε άλλο μέγεθος είναι σπανιότερα.
Πάντως έχω να πω ότι η άνωθεν ομογενοποίηση, είτε προέρχεται από την εκπαίδευση είτε από τη βιομηχανία της διασκέδασης, δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Συμφωνώ μεν απόλυτα με το Νίκο ότι η ομορφιά της ανατολικής μουσικής βρίσκεται στο χάος της. Με γοητεύει όταν ακούω στα ελληνικά νησιά το ταπεινότερο όλων των οργάνων, το τουμπάκι, να παίζεται με ευδιάκριτα διαφορετικό τρόπο στο κάθε νησί, έτσι που όποιος είναι από το ίδιο νησί να διεγείρεται και όποιος είναι από άλλο νησί να μην του λέει τίποτε. Όπως με γοητεύουν και οι ντοπιολαλιές. Και με θλίβει όταν ακούω στα πανηγύρια το λαούτο να παίζεται παντού με τον ίδιο στερεότυπο νεοναξιώτικο κιθαριστικό τρόπο, ή όταν βλέπω τις ντοπιολαλιές να χάνονται.
Όμως είναι μία πραγματικότητα. Γεννήθηκα στην Αθήνα. Δεν έχω ζήσει τον καημό του Έλληνα ή Τούρκου χωριάτη να αποτινάξει τη «ρετσινιά» της χωριατιάς, να του δείξει κάποιος λ.χ. ότι η μουσική του, με λίγο ραφινάρισμα, είναι άξια να μπει στα ωδεία. Θα μου πει κανείς: και ποιος αποφάσισε ότι το να είσαι χωριάτης είναι υποτιμητικό ενώ τόσους αιώνες δεν ήταν; Δεν είναι εκεί το ζήτημα. Καλώς ή κακώς, αυτό το σύνδρομο υπήρξε κάποια στιγμή. Τώρα έχουμε περάσει στο αντίθετο, στην ανακάλυψη και ανάδειξη της παράδοσης, και όχι μόνο στη μουσική: κάθε γκουρμέ εστιατόριο έχει κάποια συνταγή με πειραγμένη φάβα Σαντορίνης, ξινόχοντρο, σταμναγκάθι κλπ… Ο όρος «ψωμί χωριάτικο» επικοινωνιακά σημαίνει ό,τι παλιότερα σήμαινε το «ψωμί πολυτελείας». Κάθε μέρα ξεφυτρώνει κι ένα καινούργιο εναλλακτικό φάρμακο ή καλλυντικό με ραδίκι, τσουκνίδα, καυκαλήθρα και τσιτσίραυλο. Πόσες παραστάσεις θεάτρου βασισμένες σε λαϊκά παραμύθια παίζονται αυτή τη στιγμή στην Αθήνα;
Δεν έχω τα φόντα να ανακαλύψω τους μηχανισμούς που δημιουργούν αυτά τα ρεύματα, αλλά βέβαιον είναι ότι υπάρχουν. Και το καθετί έχει ένα τίμημα. Αν στην Ελλάδα δεν υπήρχε οργανωμένη εκπαίδευση και ΜΜΕ, οι διάλεκτοι και τα ιδιώματα δε θα μαράζωναν. Τώρα, για το ότι εγώ και μερικοί άλλοι είμαστε λάτρεις του παλαιού, υπάρχει λύση: λίγο ψάχνοντας, ταξιδεύοντας, αναδιφώντας, πάντα ανακαλύπτεις κάτι από αυτά που σ’ αρέσουν. Συχνά τσακώνω τον εαυτό μου να σκέφτεται «ψεύτισε πλέον ο ντουνιάς» (μια φράση που πρωτοείπε ο Αδάμ όταν είδε τα παιδιά του να αλληλοσκοτώνονται -στον καιρό του δε γίνονταν αυτά) αλλά προσπαθώ να τον μαζέψω.
Το μόνο που είναι ξεκάθαρα κακό είναι οι ψευδείς ταμπέλες. Μπορείς να φτιάξεις ένα νέο σάζι ή έναν νέο ταμπουρά ή ένα νέο παίξιμο στο λαούτο και να το διαδώσεις παντού. Οποιανού δεν του αρέσει μπρεί να συνεχίσει να παίζει το παλιό όσο κάποιοι θα είναι πρόθυμοι να τον ακούνε. Δεν μπορείς όμως να ισχυρίζεσαι ότι αυτό υπήρχε πάντοτε.
Κλείνω με κάτι σαν ανέκδοτο. Συνέντευξη κομπανίας γύφτων από την Κάτω Αχαγιά σε λαογράφο. Γεγονός (είχα απομαγνητοφωνήσει την κασέτα).
Ερευνητής: -Και τι ρεπερτόριο παίζετε;
Μουσικοί: -Α, μόνο δημοτικά. Εδώ, τα παλιά. Όπως τα πήραμε από τους πατέρες μας, δεν έχουμε αλλάξει τίποτε. Αυτά θέλει ο κόσμος. Αν δεν ακούσει κλέφτικο δε μερακλώνει.
Ερευνητής: -Και τι όργανα έχετε;
Μουσικοί: -Εγώ παίζω κλαρίνο.
-Εγώ κιθάρα.
-Εγώ ντραμς.
-Εγώ αρμόνιο.
1 «Μου αρέσει»
Παραδοσιακότατο αλεβίτικο. Οι αλεβίτες παίζουν και με την πένα και με τα δάχτυλα, αριστερό δεξί.
Δεν ξέρω αν βγαίνει το ραστ στο μπαγλαμα ντουζένι Περικλή, υποθέτω πως ναι. Ουσάκ έχω παίξει μέχρι στιγμής και χιτζάζ. Αυτό που είναι πάντως φοβερή αλλαγή σε σχέση με το μπουζούκι είναι ότι η συγχορδία για να βγει περνάει από τον αντίχειρα, που παίζει ενεργό ρόλο σε όλες τις μελωδίες, παίζοντας την μουργκάνα. Στο μπαγλαμά ντουζένι, αλλά και στο καραντουζένι, ο αντίχειρας είναι απαραίτητος σχεδόν σε όλες τις μελωδίες.
Φαντάσου την εισαγωγή του “Ραντεβού σαν περιμένω” του Παπαιωάννου που η πρώτη νότα παίζεται πολύ ευκολα στη μουργκάνα με τον αντίχειρα.
Ακριβώς - λίγη περισσότερη ορολογία, για όποιον ενδιαφέρεται: http://www.oud.eclipse.co.uk/makamlar.html
Είχα την αίσθηση ότι και το κοντόλαιμο έχει 7 χορδές με μπάσα στο καντίνι, απλά με διαφορετικό πάχος στιε λεπτές (0,18 αντί 0,20).
Επ’ευκαιρία και με κάθε επιφύλαξη, μερικά links όπου πρέπει να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά κουρδίσματα:
-
Talip Ozkan - Koca Arap Zeybegi - Rast duzeni (Λα-Ρε-Σι, Σι καντίνι) http://www.youtube.com/watch?v=zTKKGcVtwZk&playnext=1&list=PLA71EB513B0964BC7
-
Talip Ozkan - Duz Horon (Kemence Duzeni, δηλ - Σολ - Ρε και στο καντίνι Λα-Λα-Μι, στο ύφος που λέει παραπάνω ο Pepe, βλ. και τέλος σελίδας εδώ: Bağlama ve Nota Bilgileri - Türkü Sitesi): http://www.youtube.com/watch?v=E_jtL-ox3iA
-
Abdal duzeni, που προσωπικά μου βγάζει ιδιαίτερο μυστικισμό και χρησιμοποιείται πολύ στα Bozlak της κεντρικής Ανατολίας: http://www.youtube.com/watch?v=2afHiMO-LLA
-
Misket duzeni, που πρέπει να είναι δημοφιλές στην περιοχή της Άγκυρας (και θεωρείται “βασικό κούρδισμα” σύμφωνα με το Turkish Music Portal, http://www.turkishmusicportal.org/instrument.php?id=16&cat=2): http://www.youtube.com/watch?v=8wWJPGjTO-k&feature=related
Ξαναλέω, με πάσα επιφύλαξη οι εκτιμήσεις. Pepe, όντως άλλος κόσμος το σάζι από ένα σημείο κι έπειτα, αλλά επειδή ο Φουσταλιέρης μιλούσε για 7-8 κουρδίσματα, θέλω να πιστεύω ότι υπάρχουν περισσότερα σημεία τομής από όσα έχουν βρεθεί μέχρι τώρα. Μέχρι να βρεθούν πάντως, είναι ωραίος πονοκέφαλος. 
Επ’ ευκαιρία, θα ήθελα να ρωτήσω όσους παίζουν σάζι το εξής:
Το κλασικό κούρδισμα που συνήθως χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα είναι το καραντουζένι, Λα (2 ψιλές + μία μπάσα) - Ρε (2 ψιλές) - Σολ (ψιλή + μπάσα), προκειμένου για το τρέχον μεγάλο μέγεθος σαζιού. Υπάρχει όμως και η παραλλαγή όπου και στη μεσαία Ρε βάζουν μια μπάσα. Τι χορδή μπορεί να είναι αυτή; Εγώ χρησιμοποιώ αυτό το κούρδισμα αλλά έχω πρόβλημα με το αρμάτωμα: εδώ και πολλά χρόνια ακούω για την πρείφημη χορδή «μπαμ» που είναι τόσο δυσεύρετη ώστε έχει λάβει διαστάσεις μύθου! Μήπως κανείς έχει διαπιστώσει ότι κάποια υπαρκτή χορδή, π.χ. η τάδε της κιθάρας ή του μπουζουκιού, κάνει γι’ αυτή τη δουλειά;
Η χορδή που έχω απάνω αυτή τη στιγμή δε θυμάμαι τι είναι: την έχω κάτι χρόνια, είναι τόσο χαλαρή ώστε δεν πρόκειται να σπάσει ποτέ, δεν την έχω αλλάξει γιατί δε βρίσκω άλλη, κι έχει πλέον παραμορφωθεί σε βαθμό να φαλτσάρει έντονα…
Περικλή, ακριβώς αυτό έχω κάνει σε ένα δικό μου σάζι, βάζοντας χοντρή χορδή και στο μεσαίο ζεύγος. Ο ήχος κατά την ταπεινή μου άποψη είναι καλύτερος από το κλασικό αρμάτωμα: πιο γεμάτο μπάσο γενικά και ακούγεται και ομορφότερο ένα κομμάτι που το πιάνεις από τονική “Ρε” (τα εισαγωγικά επειδή πρακτικά είναι μάλλον Φα) στο καντίνι, έχοντας και αυτή τη μπάσα χορδή για το ισοκράτημά του.
Νομίζω ότι bam teli είναι απλά η χοντρή χορδή του σαζιού, και περαιτέρω κατηγοριοποιήσεις έχουν απλά να κάνουν με το πού τοποθετείται. Δηλαδή ust bam είναι της μπουργάνας, ενώ αυτή που συζητάμε θα ήταν orta bam. Στο δικό μου πάντως έχω βάλει χοντρή χορδή που προορίζεται για καντίνι (όχι για μπουργάνα), από σετ 0,20 (για μακρύλαιμο σάζι), για να είναι σε σχετικά κοντινό πάχος με το ταίρι της. Ο καβαλάρης βέβαια ήταν “ειδική παραγγελία” (λέμε τώρα) για να μπορεί να παίζει και με κανονική μεσαία χορδή, και με bam.
Στο video του Λάμπη Ξυλούρη εδώ, αν δεν κάνω λάθος έχει μπάσα Ρε το σάζι: http://www.youtube.com/watch?v=i3peFKwbTSs&feature=channel_video_title. Επίσης, αρκετές πληροφορίες μπορείς να βρεις και εδώ: http://tribes.tribenetwork.com/saz/thread/f62dcfaf-2e39-4a87-96ac-a605d7417d64
Για φαντάσου!! Υπάρχει ολόκληρη σελίδα σε φόρουμ πάνω στο ίδιο ακριβώς ερώτημα! Ρε τι σου είναι το ίντερνετ…
Πάντως πρόκειται για μια συζήτηση μεταξύ ψαγμένων ατόμων, που ξέρουν τι κούρδισμα και τι αρμάτωμα έχει ο κάθε σαζίστας στο κάθε κομμάτι, και πάλι το βασικό ερώτημα «τι χορδή;» δεν το έχουν λύσει. Μήπως τελικά η απάντηση είναι «ό,τι βρεις»; Σίγουρα στην παλιά αυθεντική λαϊκή παράδοση το «ό,τι βρεις» ήταν μονόδρομος, βλ. όργανα με χορδές από καλώδιο, φρένο ποδηλάτου κλπ. Αλλά πολύ φοβούμαι ότι τα σημερινά όργανα κατασκευάζονται με πολύ πιο συγκεκριμένες προδιαγραφές τάσεων, ιδιοσυχνοτήτων κλπ. (ή μήπως φταίει η δική μας αντίληψη;), με αποτέλεσμα το «ό,τι βρω» να μη δουλεύει. Όταν, νέος και άμαθος, είχα πάρει τον μπαγλαμά μου ένα καλοκαίρι στη σκηνή χωρίς ανταλλακτικές χορδές, αντικαθιστούσα όποιαν έσπαγα με πετονιά του ψαρέματος. Όταν το έμαθε φίλος οργανοποιός ήταν έτοιμος να με εκτελέσει, αλλά ανέκοψε την οργή του δίνοντάς μου μια τελευταία ευκαιρία: «πόσων χιλιοστών πετονιά;» (σιγά μην ήξερα)…
Ναι, έτσι φαίνεται τελικά.
(από το λεξικό) Bam = μπάμ. Bamteli = μπουργάνα (για μπουζούκι, μπαγλαμά, τζουρά), μι μπάσο (για κιθάρα ), μπάσα χορδή (σε ötekiler που δεν το καταλαβαίνω, öte = πέρα, kiler = κελάρι) και μεταφορικά, = κρίσιμο σημείο.
Έριξα μια ματιά να μάθω τι είναι οι Αλεβίτες. Φυσικά υπάρχει η Βικιπαίδεια, βρήκα όμως και αυτό το άρθρο σε σχετικά πρόσφατο φύλλο του Βήματος. Εχουμε και στην Ελλάδα.
Περικλή μία μόνο διαφορά: οι Αλεβίτες συνήθως παντρεύονται μεταξύ τους και φαίνεται ότι υπάρχει και μία φυλετική σχέση (φυλή+θρησκεία), ενώ οι Μπεκτασήδες είναι οι προσηλυτισμένοι κυρίως. H συντριπτική πλειοψηφία των εξισλαμισμένων γινότανε μπεκτασήδες και όχι σουνίτες, λέγεται μάλιστα ότι και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος ήταν μπεκτασής. Δηλαδή στην Ελλάδα δεν έχουμε αλεβίτες αλλά μπεκτασήδες. Κατά διάφορες θεωρίες, οι Αλεβίτες είναι είτε Ιρανοί, είτε τα πρώτα τουρκικά φύλα που ήρθαν και που ακολούθησαν μία πιο ήπια μορφή του Ισλάμ. Οι Τούρκοι ήτανε σαμανιστές πριν ασπαστούν το Ισλάμ. Κάποια στοιχεία όπως η θέση της γυναίκας στην κοινωνία καθώς και η λατρεία του Θείου με χορό και τραγούδι παρουσία ανδρών και γυναικών παρουσιάζουν αξιοπρόσεκτες όμοιότητες με τον σαμανισμό. Στο γιουτούμπ μπορείς να βρεις ανθρώπους που υποστηρίζουν αυτή τη σχέση:
Το άρθρο του Βήματος δεν είναι σωστό κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να μιλάει για Μπεκτασήδες όταν αναφέρεται στην Ελλάδα.
Ο τεκές της Ρούσσας που τον επισκέφτηκα και εγώ αλλά και η Πελη, (Tountas Priest) η οποία έχει και άρθρο στο μπλογκ της θεωρείται μπεκτασήδικος.
Κρίμα! Την Οζλέμ θα την παντρευόμουνα …τρέχοντας!
Βάι,βάι.βάι,!!! Τσόκ γκιουζέλ.