Συνέντευξητου Σωκράτη Σινόπουλου στην Εφημερίδα Συντακτών, 9/2/2018. Απομονώνω κάποια σημεία, υπογραμμίζω αποσπάσματα που θεωρώ ενδιαφέροντα και σχολιάζω:
Ερώτηση: Είναι αστείρευτη η μουσική μας παράδοση; Μήπως υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζουμε ακόμα;
ΣΣ. Πράγματι υπάρχουν ακόμα αρκετά τραγούδια και οργανικοί σκοποί τα οποία δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας και βρίσκονται ασφαλισμένα σε διάφορα αρχεία. Αστείρευτη όμως δεν είναι διότι ο αριθμός των τραγουδιών που δεν γνωρίζουμε, θεωρητικά, είναι πεπερασμένος. Εκείνο βέβαια που δεν είναι διόλου πεπερασμένο […] είναι το υλικό που προσφέρουν οι παραδόσεις και οι τρόποι να το ερμηνεύσει και να το επεξεργαστεί ένας μουσικός σήμερα αναζητώντας τον δικό του μουσικό τόπο.
Ερώτηση: Γιατί όλο και περισσότεροι νεαροί, μουσικοί ή ακροατές, στρέφονται στην παράδοση;
ΣΣ: Ισως γιατί, […], είναι ένας χώρος, μια μουσική μέσα στην οποία αισθάνεται κανείς άνετα να δοκιμάσει πράγματα και να πειραματιστεί. [Σχόλιο. Πολλοί ψάχνουν μεταφυσικές εξηγήσεις και βαθύτερες συνδέσεις με τα Πεπρωμένα της Φυλής ή/και του Λαού. Εδώ έχουμε μια πολύ προσγειωμένη προσέγγιση]. […]Και σήμερα γράφονται δυνατές συνθέσεις, ώστε να γίνουν και αυτές με τη σειρά τους παραδοσιακές στο μέλλον. Και η απόδειξη είναι ότι αν ανατρέξει κανείς στα τελευταία 50 χρόνια μουσικής δημιουργίας θα διαπιστώσει ότι σε πολλές παραδόσεις στην Ελλάδα έχουν ενσωματωθεί κομμάτια νέων μουσικών - συνθετών. Κομμάτια που παίζονται και τραγουδιούνται και χορεύονται και έχουν ενταχθεί στο παραδοσιακό ανώνυμο ρεπερτόριο. Μάλιστα λίγοι γνωρίζουν ότι αυτά τα κομμάτια είναι συνθέσεις σύγχρονων μουσικών.
[Σχόλιο: Σπανίως διατυπώνεται η άποψη αυτή. Εμείς, εδώ, έχουμε εντοπίσει και συζητήσει τέτοιες περιπτώσεις].
Ερώτηση: Γιατί όμως είναι λίγοι οι μουσικοί που επιχειρούν να καταθέσουν καινούργιες συνθέσεις στο πλαίσιο των ελληνικών μουσικών παραδόσεων;
ΣΣ: Επειδή οι περισσότεροι αισθάνονται ότι εκπληρώνουν τις δημιουργικές τους ανάγκες με την ελευθερία που έχουν μέσα σε αυτές τις παραδόσεις να εκφράζονται κυρίως μέσω του αυτοσχεδιασμού, ένα στοιχείο που είναι πάρα πολύ έντονο σε αυτές τις μουσικές. Ενα στοιχείο που αποτελεί και για εμένα το όχημα για να επικοινωνήσω και με άλλες μουσικές παραδόσεις και τα σύγχρονα αυτοσχεδιαστικά ρεύματα.
Ερώτηση: Είναι αστείρευτη η μουσική μας παράδοση; Μήπως υπάρχουν πράγματα που δεν γνωρίζουμε ακόμα;
ΣΣ. Πράγματι υπάρχουν ακόμα αρκετά τραγούδια και οργανικοί σκοποί τα οποία δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας και βρίσκονται ασφαλισμένα σε διάφορα αρχεία.
Τι απρόσμενη απάντηση είναι αυτή! Θα περίμενε κανείς κάτι του στυλ «δεν έχει καταγραφεί όλο το ρεπερτόριο του κάθε χωριού» ή «υπάρχουν πράγματα που δεν προλάβαμε να μάθουμε γιατί έσβησαν πριν μελετηθούν». Έτσι πως το θέτει, είναι λες και η πηγή της «παράδοσης» είναι τα σφραγισμένα αρχεία που καμιά φορά ξεσφραγίζονται για λίγο!
Ερώτηση: Γιατί όμως είναι λίγοι οι μουσικοί που επιχειρούν να καταθέσουν καινούργιες συνθέσεις στο πλαίσιο των ελληνικών μουσικών παραδόσεων;
Κακή ερώτηση τη θεωρώ. Εντάσσεται σ’ ένα πολύ διαδεδομένο πνεύμα ισοπέδωσης: ότι το να παίζεις τραγούδια που προϋπήρχαν είναι απλώς ένα στάδιο μαθητείας μέχρι να βγάλεις τις δικές σου δημιουργίες.
Μπορεί να στέκει σε ορισμένες περιπτώσεις. Ένα συγκρότημα σύγχρονου ροκ, πράγματι, δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα αρκούνταν για πολύ καιρό στο να παίζει ό,τι βγήκε τα τελευταία χρόνια από άλλους. Αλλά επ’ ουδενί δεν ισχύει για κάθε μουσική. Κατεξοχήν νομίζω ότι δεν ισχύει για μουσικές που κουβαλάνε έντονα την αίσθηση του παλιού, αυτού που μας έρχεται από τα βάθη του χρόνου και που πριν από εμάς πέρασε από τόσο μακριές αλυσίδες μετάδοσης. Γιατί δηλαδή θα πρέπει να γράψω ένα τραγούδι αιώνων;!!
Το ότι μερικοί -όπως ο ίδιος ο Σωκράτης- αναμετριούνται και σ’ αυτό τον στίβο είναι απλούστατα επειδή, εκτός από το να παίζουν παλιά μουσική, έχουν και άλλες αναζητήσεις. Δεν είναι επέκταση του ίδιου πράγματος, είναι δύο πράγματα.
Θα ήθελα, Γιάννη, να μας παρέθετες τα προλεχθέντα της παραπάνω ερώτησης, μήπως καταλάβω καλύτερα (ή διαφορετικά) το τί εννοούσε ο /η ερωτών / -ώσα.
Ομολογώ ότι αρχικά ξαφνιάστηκα με την γωνία προσέγγισης του Σινόπουλου στην απάντησή του στο παραπάνω, αμέσως όμως συνειδητοποίησα τη διαφορά ηλικίας μεταξύ των δύο μας: Ο Σ. δεν ένοιωσε καλά στο πετσί του αυτό που ένοιωσα εγώ, την απαξία δηλαδή ολόκληρης ουσιαστικά της κοινωνίας (με ελάχιστες, μα ελάχιστες εξαιρέσεις) για τη δημοτική μουσική σε παλαιότερα χρόνια (όταν είμουν παιδί), όπου οι μέν «μορφωμένοι» την θεωρούσαν μουσική των «βλάχων», οι δε «βλάχοι» δεν ήθελαν να τους λένε «βλάχους» και την άκουγαν «κρυφά». Σε αυτή την κατάσταση προσετέθη, από τη μεταπολίτευση και μετά, η πολύ γνωστή σήμερα επιπλέον διάσταση που έδωσαν στη δημοτική μουσική οι «επαναστάτες» και «αντεπαναστάτες» της περιόδου 67 – 74, όταν επέλεξαν να προϊδεάζουν το νοήμον κοινόν για τα εκάστοτε καθεστωτικής φύσεως επισυμβάντα, προτάσσοντας σκοπούς και τραγούδια συνδεδεμένα (κατά εκείνους) με τα Πεπρωμένα της Φυλής.
Νίκο, στο #1 κάνε κλικ στο “συνέντευξη” (blue). Έχει όλο το δημοσίευμα. Είναι αλήθεια ότι η συνέντευξη είναι πολύ σύντομη. Φαντάζομαι, η συνέντευξη και η δημοσίευση την συγκεκριμένη μέρα είναι στο πλαίσιο της προβολής (promotion) της εμφάνισης του Σινόπουλου στο gazarte. Επομένως, υπάρχουν πολλά ανοιχτά ζητήματα με τον καθορισμό τον όρων που, φυσικά, δεν απασχολούν το ευρύ κοινό αλλά κάποιους πυροβολημένους σαν και του λόγου μας. Έστω και έτσι, όμως, μπορεί κανείς να σχηματίσει άποψη για τις θέσεις του Σινόπουλου.
Πράγματι, δεν είναι «κανονική» συνέντευξη, δεν ξεκαθάρισα κάτι διαβάζοντας ολόκληρη τη δημοσίευση.
Η αλήθεια είναι πως, αν παίζεις Πολίτικη λύρα, όντως περιμένεις πως και πως να εμφανιστεί καμιά TRT ή ιδιωτική παλιά ηχογράφηση καθώς η πλεοψηφία τους όντως δεν είναι προσβάσιμες ακόμα στο ευρύ κοινό και αποτελούν κύριο εργαλείο μελέτης, ειδικά σε μια παράδοση που έχει αλλάξει ριζικά και σώζεται σε μεγάλο βαθμό σε ηχογραφήσεις. Αυτό το θέμα βελτιώνεται αλλά δεν έχουμε καν καθαρή εικόνα για το τι αριθμό ηχογραφήσεων μιλάμε…Νομίζω λοιπόν πως σε κάτι τέτοιο αναφέρεται.