Σκάφος τρίχορδου

Γεια χαρα , ήθελα να σας ρωτήσω πια ηταν η αναγκη και ο σκοπός της μετατροπής τους σκάφους του τρίχορδου σε βάθος χρόνου από “αχλαδωτο” σε πιο οβάλ ;

Πολύ απλά και σε πολύ γενικές γραμμές η μετατροπή του τρίχορδου σε τετράχορδο και η εμφάνιση της…ειδικότητας του σκαφά.

Το τετράχορδο, κυριαρχόντας σχεδόν αποκλειστικά την εποχή μεταξύ της εμφάνισής του και της αναβίωσης του ρεμπέτικου ( και φυσικά του τρίχορδου ), χρειάστηκε μεγαλύτερο σκάφος για να υποστηρίξει ηχητικά την τέταρτη χορδή. Έτσι το σκάφος του οργάνου αυξήθηκε βασικά κατά πλάτος, ενώ το μήκος του παρέμεινε περίπου ίδιο.

Ήταν δύσκολο κάποια εποχή ακόμα και να βρεί κανείς τα παλιά, στενά τρίχορδα καλούπια. Έτσι γιά τα λιγοστά τρίχορδα που κατασκέυαζαν οι μάστορες, χρησιμοποιούσαν τα νέα φαρδιά καλούπια των «σκαφάδων», που σιγά -σιγά έγιναν και αποδεκτά από τους μουσικούς λόγω του «πλουσιότερου», καινούριου ήχου που έδιναν.

Βεβαίως πρόκειται για εντελώς διαφορετικό ήχο. Έτσι με την επανεμφάνιση του τρίχορδου άρχισαν να ξαναγυρνούν και τα παλιότερα, τρίχορδα καλούπια.

Όλα αυτά σηκώνουν και περισσότερη σε βάθος ανάλυση των δύο διακριτών ηχοχρωμάτων, που θα μπορούσε πιθανά να αποτελέσει θέμα κάποιου άρθρου στην Κλίκα.

1 «Μου αρέσει»

Ευχαριστώ για την διευκρίνηση!

Οι σκαφάδες δεν είναι ελληνική πρωτυπία.Χαρακτηριστικά αναφέρω πως στη Νάπολι ,κοιτίδα του Μαντολίνου και πατρίδα μεγάλων κατασκευαστών λειτουργούσαν τον 19ο και 20ο αι. εργαστήρια εξειδικευμένα στην κατασκευή του σκάφους (οι λεγόμενοι αν δεν κάνω λάθος Cassari=σκαφάδες).Η εξειδίκευση είχε ως αποτέλεσμα πολλά εξαιρετικά σκάφη αλλά και αρκετα μέτρια μαντολίνα αφού ένα καλό σκάφος είναι όρος αναγκαίος αλλα όχι επαρκής για ένα καλό όργανο.Παράλληλα λειτουργούσαν αντίστοιχα εργαστήρια εξειδικευμένα στη διακόσμηση.

1 «Μου αρέσει»

Γιάννη,
Πολύ ενδιαφέρουσα πληροφορία!

Για οποιεσδήποτε, περισσότερες λεπτομέρειες θα μπορούσα να βρώ είτε στο διαδίκτυο είτε σε βιβλία , θα ήμουν υπόχρεος.

1 «Μου αρέσει»

Νίκο
την πληροφορία την είχα βρεί από μια σελίδα ιταλού κατασκευαστή μαντολίνων.Ο ίδιος χρησιμοποιεί παλία σκάφη.Μάλιστα έγραφε ότι ακόμη και μεγάλα εργαστήρια όπως οι Callace και Vinaccia χρησιμοποιούσαν σκάφη από εκεί.Την σελίδα ακριβώς δεν τη θυμάμαι ,πάντως την είχα βρει μεσα από το παρακάτω λινκ:http://www.federmandolino.it/liutai.htm.
Πέρα απ΄ αυτό σε ἐνα τεύχος του American Lutherie ενας αμερικανός κατασκευαστης ιρλανδικού μπουζουκιού επιχειρώντας να γράψει και για την ιστορία του οργάνου γράφει ατεκμηρίωτα ότι οι Έλληνες κατασκευαστες των αρχών του 20 αι. αγόραζαν σκάφη από την Ιταλία.
Πρέπει να σημειώσω ότι το μπουζούκι του Ευαγγελίδη(1904) που είχα την τύχη να επισκευάσω είχε υψηλής ποιότητας σκάφος,το καπάκι ωστόσο ήταν κακοφτιαγμένο(κόλλες ,πανιά ,χοντρά και αδιαμόρφωτα καμάρια) γεγονός που γεννά κάποιες “υποψίες”.
H σελίδα είναι www.oldmandolin.com

1 «Μου αρέσει»

Καπάκι του Ευαγγελίδη.Και φώτο από το εργαστήριο του Embergher

1 «Μου αρέσει»

Γιάννη,
Τη είδα τη σελίδα που έλεγες.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν αναφέρεται σε ξεχωριστά εργαστήρια κατασκευής σκάφους η σε εξειδικευμένους μάστορες μέσα στα ίδια τα μεγάλα για την εποχή τους εργαστήρια κατασκευής μαντολίνων όπου φυσικά θα ήταν λογικός ο επιμερισμός της δουλειάς.

Το ίδιο έγινε και στις μικρές πόλεις της Γερμανίας που το 18ο αιώνα οργανώθηκε η μαζική - για την εποχή - παραγωγή βιολιών. Και ο ίδιος άλλωστε ο μεγάλος Στραντιβάρι, ένα αιώνα πριν, τη «χοντρή δουλειά» πιθανόν να την ανέθετε στους γιούς η τους βοηθούς-μαθητές που κατά καιρούς πέρασαν απ`το εργαστήρι.

Βέβαια το σκάφος του μαντολίνου τις περισσότερες φορές, αντίθετα από του μπουζουκιού, δε γινόταν μόνο του, αλλά πάνω στην απόλυξη του μπράτσου. Δηλαδή μπράτσο και τάκος γίνοταν από ένα, μονοκόμματο κομμάτι ξύλου. Στη φωτογραφία από το εργαστήριο των Emberger που ανέβασες προηγουμένως φαίνεται η κυκλική οργάνωση παραγωγής σκάφους ( πάνω στο κομμάτι κλειδοθέσιου-μπράτσου-τάκου ) σε ομάδες των τεσσάρων. Ο τεχνίτης έβαζε μιά ντούγα στο πρώτο, μία στο δεύτερο και προχωρόντας, όταν ξανάφτανε στο πρώτο για να βάλει την επόμενη ντούγα, η κόλλα της πρώτης είχε ήδη ξεραθεί.

Συμφωνώ για το ατεκμηρίωτο της άποψης του Αμερκάνου κατασκευαστή ( δεν τη βρήκα ακόμη, αλλά θα την ψάξω ). Αντίθετα - και αυτό ίσως εξηγεί κάποια πράγματα - ήταν συνηθισμένη η αντικατάσταση μπράτσου με μακρύτερο σε μαντόλες και η μετατροπή τους σε μπουζούκια. Το μέγεθος εξ`άλλου ταίριαζε σχεδόν απόλυτα.

1 «Μου αρέσει»